Frankopani - interaktivna karta

Otključajmo baštinu

Frankopani

OŠ Jelenje-Dražice 2022./2023.

GROBNIK

Grobnik Castle It is located between the left bank of the Rječina River and Grobnik Field. The castle of Grobnik is actually a town, it has a triangular shape. It is known for its many towers and half towers that give the impression of an impenetrable and impregnable fort. Throughout history, it changed its owners: Illyrians, Romans, Goths, and Franks. There is also an interesting story about how Grobnik became a Frankopan castle. Frankopan, the Lord of Grobnik, fell in love with a gorgeous country girl who was called Luce, who by origin wasn’t suitable for the Lord. But the Lord fell in love with her, and he wanted, at any cost, to convince the girl to enter his castle. Luce did not agree with that, and because of her disagreement, the Lord send the guards to get her, willingly or by force. When she realized what is going to happen to her, she ran away. She ran all the way to the Rječina and the moment she realised she couldn't run any further, she threw herself into the abyss. She drowned in the river, and the place she jumped from is called Lucinski whirlpool. The first written monument where Grobnik was mentioned is the Vinodol Law from 1288. After two centuries, in 1455, a dispute between the towns of Grobnik and Bakar over the border, was recorded. And in 1493, running away from the Turks, a part of the Kaptol of Modruš arrived in Grobnik. The Turks not only chased away Kaptol from Modruš but also appeared near Grobnik in 1522. Grobnik was spared from a direct attack by the Turks, who also settled on Grobnik Field. Ivan Apfaltera, the captain from Rijeka, banished them to Brinje. Today, Grobnik Castle is an example of heritage preservation.

Kaštel Grobnik Smješten je između lijeve obale Rječine i Grobničkoga polja. Grobnički kaštel zapravo je grad, a ima trokutasti oblik.Prepoznatljiv je po širokom vijencu bedema, brojnim kulama i polukulama koje ostavljaju dojam neprobojne i neosvojive utvrde. Od davnina je mijenjao vlasnike: Ilire, Rimljane, Gote i Franke. Postoji zanimljiva priča koja je govori o tome kako je Grobnik postao Frankopanski: Frankopan, gospodar Grobnika zagledao se u lijepu seosku djevojku, zvanu Luce koja po podrijetlu nikako nije odgovarala knezu, no knez se zaljubio i na sve moguće načine nagovarao naočitu djevojku da uđe u njegov kaštel. Luce nije pristala, a knez je odlučio poslati čuvare po nju milom ili silom. Kad je shvatila što joj se sprema, počela je bježati. Trčala je sve do Rječine i u trenutku kada je vidjela da ne može dalje bježati, bacila se u ponor. Utopila se u rijeci, a mjesto odakle je skočila naziva se Lucinski vir. Prvi pisani spomenik koji spominje Grobnik je Vinodolski zakon iz 1288. godine. Nakon dva stoljeća, 1455. godine zabilježena je svađa između grada Grobnika i Bakra oko međa, a 1493. godine na Grobnik stiže dio modruškog Kaptola bježeći pred Turcima. Turci nisu samo potjerali modruški Kaptol, već su se pojavili i nadomak Grobnika 1522. godine. Grobnik je pošteđen neizravnog napada Turaka koji su se utaborili na Grobničkom polju. Ivan Apfaltera, kapetan iz Rijeke, ih je protjerao do Brinja. Danas, Grobnički kaštel predstavlja primjer očuvanja baštine.

Il Castello di Grobnik Si trova tra la riva sinistra della Rječina e il Grobničko polje (Il campo di Grobnik). Il castello di Grobnik (Grobnico) è in realtà una città e ha la forma triangolare. È riconoscibile dall'ampia corona di bastioni, numerose torri e mezze torri che danno l'impressione di una fortezza impenetrabile e inespugnabile. Sin dai tempi antichi ha cambiato proprietari: Illiri, Romani, Goti e Franchi. Il primo monumento scritto in cui è stato nominato Grobnik è il Codice di Vinodol del 1288. Dopo due secoli, nel 1455, fu registrata una disputa tra le città di Grobnik e di Bakar sul confine, e nel 1493 una parte del Kaptol di Modruš arrivò a Grobnik, in fuga dai Turchi. I turchi non solo cacciarono Kaptol di Modruš, ma apparvero anche vicino a Grobnik nel 1522. Grobnik fu risparmiato da un attacco indiretto dei turchi accampati a Grobničko polje. Ivan Apfaltera, il capitano di Fiume, li cacciò fino a Brinje. Oggi il Castello di Grobnik è un esempio di conservazione del patrimonio.

TRSAT

Trsatska gradina Trsatski kaštel je strateški izbočeni vidikovac na 138 metara visokom brijegu koji dominira Rijekom. Mnogi su se borili i vladali na trsatskoj gradini, važnoj strateškoj izbočini na 138 metara visokome brijegu što dominira Riječkim zaljevom, ali nitko to mjesto nije obilježio kao Frankopani. Prvi se put spominje kao sjedište župe 1288. Na tom se mjestu od prapovijesti nalazila liburnijska osmatračnica odakle se kontrolirao put iz unutrašnjosti prema moru. Rimljanima je ta lokacija odlično poslužila u doba učvršćivanja obrambenog sustava, tzv. Liburnijskog limesa, kojemu je polazna točka bila Tarsatika, grad – utvrda, na mjestu današnjeg riječkog Starog grada. Kaštel su Frankopani, tada još knezovi Krčki, počeli graditi 1223. godine. Hrvatsko-ugarski kralj Andrija II. darovao im je tada Vinodolsku županiju u čijem je sastavu bio i Trsat. Srednjovjekovne odrednice toga prvotnoga zdanja – "konak", "turan" sa zidinama i kulama, zatvoreno dvorište, vodosprema i ulaz s pokretnim mostom – danas su tek djelomično očuvane. U vojnome smislu bila je to jedna od najsnažnijih i najzapadnijih frankopanskih fortifikacija u Primorju. Također je i kao duhovno i kulturno ishodište odigrala važnu ulogu u svekolikome životu zajednice. Predaja kaže da se krajem 13. stoljeća na Trsatu nalazila Sveta kućica iz Nazareta, točnije rodna kuća Blažene Djevice Marije. Kućica je osvanula "sama od sebe", a isto je tako tri godine kasnije "na krilima anđela" prenesena u Loreto, gdje se i dan-danas nalazi. Trsatski kaštel pruža veličanstve pogled na ostatke rimskog limesa, kao i na cjelokupni prostor riječkog Starog grada.

TRSAT CASTLE The Trsat castle is a strategically protruding viewpoint on the 138 meters high hill that dominates Rijeka. Many fought and ruled on the Trsat fortress, but no one marked the place like Frankopani. It was first mentioned as the seat of the parish in 1288. The Liburnian observation post was located in that place since prehistoric times, from there the way to inland was controlled. This location served well the Romans for strengthening the defensive system, the so-called Liburnian Limes, whose starting point was Tarsatika, a city - fortress, in the spot of today's Old Town of Rijeka. The castle belonged to the Frankopans, then still the princes of Krk, who started building it in 1223. Croatian-Hungarian king Andrew II. gave them Vinodol county which also included Trsat. Medieval determinants of that original building - "konak", "turan" with walls and towers, a closed courtyard, the water tank and the entrance with the drawbridge – they are today only partially preserved. In military terms, it was one of the strongest and most western francopan fortifications in Primorje. It also played a spiritual and cultural role in all aspects of community life. Tradition says that at the end of the 13th century in Trsat was found the Holy House from Nazareth, more precisely the native home of the Blessed Virgin Mary. The house appeared "on its own", and three years later it was transported "on the wings of an angel" to Loreto, where it is still located today. The Trsat castle offers a majestic view of the remains of the Roman limes, as well as the entire area of Rijeka's Old Town.

Il Castello di Tersatto Il Castello di Trsat (Tersatto) fu costruito dai Frankopan, allora ancora principi di Krk, nel 1223. In termini militari, era una delle fortificazioni francopani più forti e più occidentali del litorale. Il castello è stato costruito in modo da avere una vista sul mare in caso di attacco nemico dal mare. È stato costruito sopra la gola della Rječina (Fiumara) per rendere più difficile per i nemici salire in cima e attaccare. Il re croato-ungherese Andrija II. poi diede loro la contea di Vinodol, che comprendeva Tersatto. Secondo la leggenda alla fine del XIII secolo a Tersatto si trovava la Santa Casa di Nazaret, ovvero il luogo di nascita della Beata Vergine Maria.

Tema našeg ovogodišnjeg projekta je Otključajmo baštinu, a sudionici skupina učenika polaznika izvannastavnih aktivnosti 6.-8. razreda, predmetni učitelji jezično-umjetničkog i društveno humanističkog područja te školski knjižničar. Cilj projekta je razvijanje imaginacije; razvijati sposobnost traženja i prikupljanja informacija iz različitih izvora znanja, razvijanje socijalne svijesti i ljubavi za materinji jezik, hrvatsku književnost, likovnu i glazbenu kulturu i strane jezike; razvijanje kreativnosti. Očekivani ishodi su: istraživati, povezivati razna predmetna područja na stilskoj i vremenskoj relaciji , grupirati, zaključivati, iskazivati pozitivan stav prema sebi i drugima. Vrijeme trajanja: tijekom školske godine Nakon uvodnog predavanja u školskoj knjižnici, učenici su prionuli istraživačko-stvaralačkom radu, pretraživanju dostupnih izvora o temi, odabiru informacija i pisanju tekstova o frankopanskim kaštelima koje su potom prevodili na engleski i talijanski jezik, zajedno sa svojim učiteljicama. Izrađivali su kartu i likovno je uređivali. Što je najvažnije, osvijestili su kako ostavštinu prošlih generacija treba brižno čuvati u sadašnjosti kako bi bila ostavljena u naslijeđe za dobrobit budućim generacijama.

Kaštel Bakar

Bakar Bakarski kaštel je tvrđava je nepravilna trokutastoga tlocrta s unutarnjem dvorištem. Smještena je na 50 metara visokome brdu iznad mora. Spominje ga Vinodolski zakonik kao tvrdi grad s kulama Turanom i Forticom. Jedan je od mlađih frankopanskih kaštela, a zbog opasnosti od Osmanlija i Mlečana više je puta nadograđen. Oko 1557. godine dolazi pod vlast knezova Zrinskih koji ga drže sve do propasti obitelji 1671.godine. Godine 1484. na sjeverozapadnoj strani otvaraju se nova vrata po naredbi bana Jelačića pa se po njemu i zovu Banska vrata. Tvrđava je današnji izgled dobila nakon potresa 1750. godine.

Bakar The Bakar kaštel is a fortress with an irregular triangular floor plan with an inner courtyard. It is located on a 50 meter high hill above the sea. It is mentioned in the Code of Vinodol as a fortified city with Turan and Fortica towers. It is one of the younger Frankopan castles, and due to the danger from the Ottomans and the Venetians, it was upgraded several times. Around 1557, it came under the rule of the princes of Zrinski, who held it until the collapse of the family in 1671. In 1484, a new gate was opened on the northwest side by the order of Ban Jelačić, so it was called Banska vrata after him. The fortress got its present appearance after the earthquake in 1750.

Bakar (Buccari) Il Castello di Buccari è menzionato nel Codice di Vinodol come la città fortificata con le torri Turan e Fortica. È uno dei castelli dei Frankopan più recenti e, a causa del pericolo degli ottomani e dei veneziani, è stato rinforzato più volte. Intorno al 1557 passò sotto il dominio dei principi di Zrinski, che lo tennero fino al crollo di entrambe le famiglie nel 1671. Nel 1484 fu aperta una nuova porta sul lato nord-ovest per ordine di bano Jelačić, da cui prese il nome di Banska vrata (La porta del bano). La fortezza ha una pianta triangolare irregolare con un cortile interno. Si trova su una collina alta 50 metri sopra il mare. Ha assunto l'aspetto attuale dopo il terremoto del 1750.

Kaštel Nova Kraljevica

Dvorac Nova Kraljevica Dvorac je sagrađen na brijegu poluotoka, na samom ulasku u Bakarski zaljev koji je godine 1651. započeo graditi Petar Zrinski. Frankopani su Kraljevicu koristili kao luku svoga grada Hreljina. Bio je rezidencija moćne feudalne dinastije te slijedi graditeljsku modu onodašnjih velikaša. Graditelji su najvjerovatnije bili Venecijanci. Napravili su prostor dug 44 metara i 36 metara širok, određen na četiri velike kule na uglovima. Unutrašnjost kule uredila je Katarina Frankopan, supruga Petra Zrinskog. Na jednom od slikovnih prikaza iz 17. stoljeća vidljivo je da dvorac ima posebnu prostoriju s nazivom ˝museum˝ namjenjenu očuvanju bogatog obiteljskog nasljeđa. Bio je tada jedan od najranijih muzeja u Hrvatskoj. Uz taj dvorac vezana je posljenja epizoda sage o obiteljima na ovom mjestu. Prema legendi, skovale su poznatu urotu i prisegle na vjernost. Prema predaji, u kapelici dvorca Nova Kraljevica, pred kipom Djevice Marije, Petar Zrinski i njegov šurjak Fran Krsto Frankopan zavjetovali su se da će svoju domovinu osloboditi od tuđinaca. Čim je urota otkrivena, a Zrinski i Frankpoan završili u tamnici, bilo je jasno da će potomke dviju najsnažnijih hrvatskih obitelji pogoditi nemila sudbina. Njihova imanja bila su zapljenjena ( oduzeta), te su počele pljačke njihovih imovina. Od godine 1809. do 1813. Francuzi su vladali Kraljevicom. Časne sestre iz Zagreba kupile su dvorac 1882. Godine, no ubrzo su ga prodale Isusovcima. Oni su obnovili zdanje, dodavši mu i drugi kat, pretvorivši ga u misionarsku školu.

Nova Kraljevica Castle Frankopans used Kraljevica as a part of their city in Hreljin. The castle was built on a hill of a peninsula, at the very entrance of the bay of Bakar, which Petar Zrinski started building in the year 1651. It was the residence of a powerful feudal dynasty and it follows the architectural trends of the prominent families of the time. The builders were most likely Venetians. They created a space 44 meters long and 36 meters wide, defined by four big towers at the corners. The interior of the tower was arranged by Katarina Frankopan, Petar Zrinksi’s wife. One of the artistic representations from the 17th century has shown that the castle had a special room with the name “museum” intended to protect the rich family heritage. This was one of the earliest museums in Croatia. An episode from the saga about the families in this place is connected with that castle. According to the legend, they forged a famous conspiracy and swore alliance. The legend further says, in the chapel at the castle Nova Kraljevica, in front of the statue of the Virgin Mary, Petar Zrinski and his wife’s brother, Fran Krsto Frankopan, vowed to free their country from foreigners. As soon as the conspiracy was discovered, Zrinski and Frankopan ended up in prison. It was clear that the descendants of the two most powerful Croatian families were going to get struck by an unkind fate. Their properties were taken away, and the looting of their estates began. From the years 1809 to 1813 the French ruled over Kraljevica. The nuns from Zagreb bought a castle in 1882, but they soon sold it to the Jesuits. They renovated the building, adding it a second floor, turning it into a missionary school.

IL CASTELLO DI NOVA KRALJEVICA I Frankopan (I Frangipani) usavano Kraljevica (Porto Re) come porto della loro città Hreljin. Il castello fu costruito sulla collina della penisola, proprio all'ingresso della baia di Bakar, e fu costruito nel 1651 da Petar Zrinski. Segue la moda architettonica dei nobili dell'epoca, e i costruttori erano molto probabilmente veneziani. Lo spazio è lungo 44 metri e largo 36 con quattro grandi torri agli angoli. Una delle rappresentazioni pittoriche del 17 secolo mostra che il castello dispone di un'apposita sala denominata “museo” destinata a conservare il ricco patrimonio di famiglia. Allora era uno dei primi musei in Croazia. A questo castello è legato l'ultimo episodio della saga delle famiglie di questo luogo. Secondo la resa, nella cappella del castello di Nova Kraljevica, Petar Zrinski e suo cognato Fran Krsto Frankopan giurarono che avrebbero liberato la patria dagli stranieri. Non appena la cospirazione è stata scoperta, Zrinski e Frankopan sono finiti in prigione. Dal 1809 al 1813 i francesi governarono Kraljevica. Le suore di Zagabria acquistarono il castello nel 1882, ma presto lo vendettero ai Gesuiti. Hanno ristrutturato l'edificio, aggiungendo un secondo piano e trasformandolo in una scuola missionaria.

Kaštel Ledenice

Ledenice Strateški ključ Vinodola Tvrđava nazvana Ledenice smještena je između brežuljaka. Godine 1225. Ledenice su zajedno s preostalim osam vinodolskih kaštela darovane krčkom knezu Vidu i njegovim nasljednicima. Ledenice su smatrane ključem Vinodola. To je utvrda koja je držala sigurnost drevne knežije. Ledenice su bile razrušene, popaljene, pa opet sagrađene i tako se rušile i gradile. Godine 1449., do tada jedinstven obiteljski teritorij, dijeli se na nesložnu braću “Baniće”, sinove Bana Nikole IV. Frankopana. Ledenice su pripale Dujmu III., osnivaču slunjske loze Frankopana koji je uz njih dobio još i gradove Ostrovicu, Novigrad, Slunj, dio Senja i Krka. Od pada Bosne 1462. godine frankopanski su posjedi na kopnu, u Modrušu i Vinodolu bili prvi na udaru turskih hordi. Godine 1530. Turci su opet pod Ledenicama, a 1538. godine Juraj Frankopan piše molbu Ferdinandu I. za oružje i streljivo za obranu, ne samo Ledenica, već Slunja i Cetine. Njegov sin Franjo Slunjski imao je slavu, ali ne i sreću. Umro je uoči svojeg vjenčanja i s njim je izumrla loza Frankopana Slunjskih. Godine 1563. Ledenice su, uz Trsat, dva najranije izgubljena Frankopanska grada. Potkraj 17. stoljeća oslobođenjem od Turaka Ledenice postaju napuštene i važnost im je nestala. U dolini je danas smješteno naselje Ledenice koje priča bogatu povijest, a još jedna zandimljvost je da je August Šenoa upravo na tom mjestu našao stvaralačku zamisao za svoju Kuginu kuću.

Ledenice The strategic key of Vinodol The fortress called Ledenice is located between the hills. In the year 1225 Ledenice together with the remaining eight Vinodol castles, were gifted to the Krk Prince Vid and his heirs. Ledenice were considered the key to Vinodol. It is a fortress that kept the safety of the ancient principality. Ledenice were destroyed, set on fire, then built again and destroyed and built again and so on. In the year 1449, what was until then a territory of a single family, was divided and shared between the discordant ˝Banić˝ brothers, sons of Ban Nikola IV. Frankopan. Ledenice belonged to Dujmo III., the founder of the Slunj, part of Senj and Krk. Since the fall of Bosnia in 1462, Frankopan properties on the mainland, in Morduš and Vinodol were the first to be attacked by the Turkish hordes. In 1530, the Turks were again under Ledenice, and in 1538, Juraj Frankopan wrote a request to Ferdinand the 1st for weapons and ammunition for defense, not only for Ledenice, but Slunj and Cetina, too. His son Franjo Slunjaski had fame, but not luck. He died before succeeding to marry and with him the Frankopan Slunj family became extinct. In 1563, Ledenice, along with Trsat, were the two earliest lost Frankopan towns of the city. Ledenice were in a war called the Leaping war, which ended in Madrid in 1617. At the end of the 17th century, after the liberation from the Turks, Ledenice became abandoned, its importance has disappeared. Today, the village of Ledenice is in the valley, which welcomes you as a real lesson in history, and not only ˝ordinary history˝, but also history of cultural monuments. The legend says that August Šenoa found a creative place right there for his “Kugina kuća”.

LedeniceLa chiave strategica di Vinodol La fortezza chiamata Ledenice si trova tra le colline. Nell'anno 1225 Ledenice, insieme agli altri otto castelli di Vinodol, sono stati donati al principe Vid dell'isola di Veglia e i suoi eredi. Ledenice sono considerate la chiave di Vinodol come la rocca che custodiva la sicurezza dell'antico principato. Ledenice sono state distrutte, incendiate, poi ricostruite, e quindi crollavano e si costruivano. Nel 1563, Ledenice, insieme a Tersatto, erano le due prime città dei Frankopan perdute. Alla fine del XVII secolo, dopo la liberazione dai Turchi, Ledenice fu abbandonata e la sua importanza è scomparsa. Oggi nella valle si trova il villaggio di Ledenice, che ci accoglie come una vera lezione dalla storia, e non solo "storia ordinaria", ma storia dei monumenti culturali. La leggenda narra che proprio in quel luogo August Šenoa abbia avuto l'idea per la sua Kugina kuća (La casa di Peste).