Katedra Gotycka

Powstawanie katedr gotyckich

Wiktoria Sienica

Start!

Zagadnienia

Co to katedra?

Jak projektowano katedry?

Jak wytyczano zarys katedry gotyckiej?

Konstrukcja i jej założenia

Jak były budowane katedry?

Bibliografia

Zawalone/Spalone katedry

Co to katedra?

Czym się cechuje?

Gotyk to styl w architekturze europejskiej okresu późnego średniowiecza, od XII do początku XVI wieku. Został zapoczątkowany we Francji i powoli się w niej rozwijał. Jest to styl sakralny, który miał zbliżać do Boga. Właśnie tym stylem były budowane katedry.

Była ona miejscem łączności Boga z ludźmi. Miała odzwierciedlać boską naturę i wielbić Boga.Najważniejszym miejscem w świątyni był jednak ołtarz. To miejsce, skąd wszystko promieniuje i dokąd wszystko się zbiega. Jest centrum i sercem budowli, jest zatem symbolem Chrystusa.

Katedry były rodzajem budowli sakralnych, podporządkowanych wierze chrześcijańskiej. Cechuje się wydłużoną i wysoką nawą główną, wzdłuż której biegną dwie węższe nawy boczne. Katedra gotycka łączy architekturę, rzeźbę oraz malarstwo, i każdy z jej elementów coś symbolizował.

Katedra w Chartres we Francji

Jak projektowano katedry?

Projektanci gotyckich katedr opracowywali swoje plany głównie przy użyciu kompasu oraz prostej skalówki (linijki). Początkowo zajmowali się tym ludzie z doświadczeniem w kamieniarstwie, a dopiero w XIII wieku zaczęli przygotowywać je mistrzowie kreślarze. Niestety gotyccy architekci nie pozostawili żadnych źródeł pisanych, które wyjaśniałyby ich dzieła. Niektóre budowle gotyckie ujawniają cechy "ad quadratum" i "ad triangulum", czyli metody konstrukcyjne łączące w sobie określone proporcje geometryczne - w tym przypadku kwadratu i trójkąta.

Jak wytyczano zarys katedry gotyckiej?

Zarys budowli wytyczano, aby wiadomo było gdzie dokładnie wykopać trzeba fundamenty. W średniowieczu na początku budowy kościoła wytyczano jego rzut, posługując się także metodą geometryczną. Rozpoczynano od wyznaczenia środka budowli, a następnie wyznaczano oś północ-południe za pomocą busoli oraz wytyczano linię do niej prostopadłą. Obie osie stanowiły bazę do wytyczania dowolnej liczby linii równoległych w obu kierunkach, często za pomocą trójkąta równobocznego.

Podczas wytyczania linii prostych posługiwano się przyrządami znanymi od starożytności: tyczkami, pionem i węgielnicą krzyżową z celownikiem, zwanym gromą. Przy odmierzaniu większych odcinków posługiwano się sznurami mierniczymi i od połowy XV wieku kołem, a przy wytyczaniumniejszych odcinków korzystano z łaty. Koła i odcinki wykreślano przy użyciu cyrkla - sznurka z przymocowanym gwoździem. Do niwelowania terenu posługiwano się wagą wodną oraz astrolabium.

Zarysy katedry

Konstrukcja

Na obrazku przedstawiona jest konstrukcja katedry gotyckiej w przekroju

założenia

Założenia konstrukcji

Sakralna architektura gotycka posiadała strzeliste wieże i smukłe kolumny, ostre łuki, wąskie okna. Wszystko to symbolizowało skierowanie się do Boga. Boska wszechobecność była podkreślona przez światło wpadające do świątyni przez ogromne, zdobione witrażami okna. Katedra była więc odbiciem boskiego ładu i wyrazem uwielbienia Pana.

Budowle gotyckie symbolizują również zamożność fundatora, miasta bądź władcy. W konstrukcjach zostało odzwierciedlone miejsce człowieka drodze do boskiej wieczności. Architekci tej epoki wzbili się na szczyty ludzkich możliwości. Stworzyli dzieła, które przetrwały do dziś. Człowiek gotyku podążał więc drogą wyznaczoną przez teocentryzm.

Jak budowano katedry gotyckie?

Kościół zbudowany był na planie krzyża, były to budynki o niebywałej wysokości wnętrza. Od kościołów romańskich wyróżniały się sklepieniami ostrołukowo-żebrowymi.

Jednym z najważniejszych materiałów do budowy było drewno. Później zaczęto stosować takie materiały jak kamień lub cegła. Elegancję stylu gotyckiego podkreślały wyjątkowe elementy ozdobne. W wielkich oknach wstawiano misternie układane z kolorowego szkła witraże.

WITRAŻE

Witraże wypełniały wnętrza świątyń wielobarwnym światłem.

Polichromie, którymi dekorowano ściany kościołów zapoznawały wiernych z opowieściami biblijnymi lub dziejami świętych. W górnych partiach okien umieszczano kamienną plecionkę – maswerk.

Zawalone/Spalone katedry

Katedra pod wezwaniem Męczeństwa św. Jana Chrzciciela w Warszawie

Katedra św. Pawła w Londynie

Katedra św. Piotra i Pawła w Nantes

1666

1674

2020

1939

2019

Katedra św. Marcina w Utrechcie

Katedra Notre Dame w Paryżu

Bibliografia

• pl.wikipedia.org
• bryk.pl
• hist.flog.pl
• sekulada.com
• zpe.gov.pl
• podrozepoeuropie.pl
• batoryart.wordpass.com
• edukator.pl
• historiaposzukaj.pl