Copia - PRESENTACIÓN ESCRITORIO

Gizakiaren egitura biologikoa eta funtzionala.

HASI

1.Anatomia eta fisiologia zelularra

1.1. Definizioa. 1.2. Zelula motak.

2. Ehunak

ESTO ES UN ÍNDICE

3. Organoak, aparatuak eta sistemak.

4. Giza gorputzaren oinarri topografikoak

4.1. Gorputzaren ardatzak

4.2. Posizio eta norabide-terminoak

4.3. Gorputz-eremuak

4.4. Gorputzaren barrunbeak

1. Anatomia eta fisiologia zelularra

Zelulak organoak osatzen dituzten ehunetan taldekatzen dira, eta horiek, berriz, gizakia osatzen duten aparatu eta sistematan.

+info

Zer da zelula bat?

Zelula izaki bizidun guztien egituraren eta funtzioaren funtsezko unitatea da, bizi-prozesu guztiak unitate independente gisa eta sistema konplexu gisa beste batzuekin batera egiteko gai dena.

+info

Zelula motak

Eukariota

Prokariota

• Material genetikoa eta zitoplasma bereizita daude.
• Material genetikoa nukleo izeneko konpartimentuaren barruan bilduta dute.
• Zitoplasman hainbat organulu daude.
• Bi zelula mota bereiz ditzakegu: animalia-zelulak eta landare-zelulak.

• Zelula prokariotoek ez dute nukleorik eta material genetikoa zitoplasman sakabanatuta dute.
• Erribosomak dituzte.
• Mintz plasmatikoa zelula babesten duen pareta batez inguratuta egoten da.

+info

+info

Zelula eukarioten egitura orokorra

Zitoplasma

Mintz plasmatikoa

Nukleoa

• %70an urez osatuta dago.
• Organulu zitoplasmatikoak daude: horiek zelularen funtzionamendurako garrantzitsuak dira.

• Mitokondriak, erribosomak, Golgi aparatua, erretikulu endoplasmatikoa, zentriolo, zilioak, flageloak...

• Zitoplasma inguratzen du.
• Lipidoz eta proteinez osatuta dago.
• Funtzioak:
• Zelula babestea.
• Zelularen kanpo eta barnealdearen artean sustantzien elkartrukea erregulatzea.

• Material genetikoa gordetzen duen zelularen atala da.

2.- EHUNAK

Giza gorputzean lau ehun mota daude: - EHUN EPITELIALA - EHUN KONJUNTIBOA - MUSKULU EHUNA - NERBIO EHUNA

DEFINIZIOA: Antzeko egitura eta funtzioa dituzten zelulen elkartea da.

3.- Organoak, aparatuak eta sistemak.

Zer da aparatu bat?

Ehun mota ezberdinez osatutako organoen elkartea da, ekintza berbera egiteko. Adib. arnas apartua, liseri aparatua...

Zer da organo bat?

Ehunez osatutako egitura da eta funtzio zehatz bat betetzen du.Adib. bihotza, birikiak, gibela, urdaia, burmuina...

Zer da sistema bat?

Ehun mota berdinez osatutako organoen elkartea da, ekintza berbera egiteko.Adib. nerbio sistema

4. Giza gorputzaren oinarri topografikoak

Posizio anatomikotik abiaturik, gorputzaren atalen posizio erlatiboak deskribatzeko erabiltzen dira.

+info

4.1.- Gorputzaren ardatzak.

PLANO FRONTALA EDO KORONALA: Goitik behera ebakitzen du gorputza aurreko aldea edo bentrala eta atzealdea edo dortsala banaturik.

PLANO SAGITALA: Goitik behera ebakitzen du gorputza eta aurretik atzera, ezkerreko eta eskuineko aldeak banaturik.

PLANO TRANSBERTSALA: Gorputza bi zatitan banatzen du, goikoa edo zati kraniala eta behekoa edo zati kaudala.

+info

4.2. Posizio eta norabide-terminoak.

• KRANIALA EDO GOIKOA: bururantz.
• BEHEKOA EDO KAUDALA: oinetarantz.
• PROXIMALA: enborretik hurbil.
• DISTALA: enborretik urrun.
• AURREALDEKOA EDO BENTRALA: aurreko aldean.
• ATZEKOA EDO DORTSALA: atzeko aldean.
• AZALEKOA: gorputzeko azaletik hurbil.
• SAKONA: azaletik urrun.
• ERDIKOA EDO MEDIALA: gorputzaren erdi lerrotik hurbil dago.
• LATERALA: erdi lerrotik urrun dago.

4.3.- Gorputzaren barrunbeak

+info

TORAXAREN BARRUNBEA

Pelbisaren BARRUNBEA

BARRUNBE ABDOMINALA

1. Eskuin-hipokondrioa: gibela eta hodi biliarrak. 2. Epigastrioa: urdaila. 3. Ezker-hipokondrioa: barea. 4. Eskuin-gerrialdia edo flankoa: goranzko kolona. 5. Mesogastrioa edo zilborraldea: heste mehea. 6. Ezker-gerrialdia edo flankoa: beheranzko kolona. 7. Eskuin-iztaia fosa iliakoa: hesteitsua, apendizea, eskuinaldeko obulutegia eta Falopioren tronpa. 8. Hipogastrioa: gernu maskuaria. 9. Ezker-iztaia: kolon sigmoideoa, ondestea, ezkerreko obulututegia eta Falopioren tronpa.

mila esker