ballady i romanse

start

NARODOWE CZYTANIE 2022

Ballady i romanse

dalej

Prezentacja zainspirowana opiublikowaną na platformie Genially pracą Justyny Dudzik. Wykorzystano ogólny zamysł gry typu escape room oraz niektóre pytania, króre dostosowano do poziomu uczniów liceum.

dalej

Prezydent RP Andrzej Duda

Wierzę, że wspólna lektura utworów naszego narodowego wieszcza na nowo ukaże fenomen polskiego romantyzmu i wzbogaci jubileuszowe obchody o ważną refleksję nad naszą kulturą i historią. Chciałbym, aby tegoroczne Narodowe Czytanie jeszcze bardziej umocniło jedność i poczucie wspólnoty Polaków na całym świecie. I żeby – jak zawsze – było dla nas wspólnym świętem czytelnictwa

Jeśli chcesz wziąć udział, przekrocz próg i wejdź do świata "Ballad i romansów"

Twoim przewodnikiem będzie sam Adam Mickiewicz. Na rozgrzewkę kliknij w jego podobiznę.

Wchodzisz do świata magii i tajemnicy

WRÓĆ

NIESTETY!

ZAGINĄŁ KOD DO SEJFU, W KTÓRYM PRZECHOWYWANY JEST NIEZWYKLE CENNY RĘKOPIS "ROMANTYCZNOŚCI" CZY BĘDZIESZ W STANIE GO ODNALEŹĆ?

Ballady i romanse to cykl poetycki opublikowany w Wilnie. Nowe, romantyczne ukazanie rzeczywistości w tych utworach związane było z początkiem kolejnej epoki literackiej...

1830

1818

1832

1822

pIERWSZĄ CYRFĘ ZNADZIESZ W KSIĄŻCE wydanej w tym samym roku, w którym ukazały się "ballady i romanse"

DALEJ

ZAPAMIĘTAJ JĄ!

PIERWSZA CYFRA KODU TO

DOBRZE!

PO POWSTANIU

PRZED POWSTANIEM

Ballady i romanse wydano przed powstaniem listopadowym czy po nim?

Skoro jesteśmy przy datach...

dalej

Czy rozpoznasz kwiaty, które pojawiają się w balladach?

Przenieśmy się do świata przyrody

To właśnie ona odgrywa w balladach bardzo ważną rolę. Stanowi tło, pomaga budować nastrój, a nawet ingeruje w świat ludzi i wymierza sprawiedliwość.

"Choć czas te dzieje wymazał z pamięci, Pozostał sam odgłos kary, Dotąd w swych baśniach prostota go święci, I kwiaty nazywa Cary”."Świteź"

Kliknij w odpowiedni obrazek

Wyjdźcie tylko z kościoła, Miejsce widzieć możecie, Kędy rwałem to kwiecie. Rwałem na łączce, w gaju, Na grobie przy ruczaju, Okażę grób i zdrój: To mój, to mój, to mój!"Lilije"

Kliknij w odpowiedni obrazek

Lilium candidum znana jest jeszcze pod innymi, bardziej dostojnymi nazwami takimi jak: lilia św. Józefa, świętego Antoniego, czy Najświętszej Maryi Panny. Wyróżnia się pięknymi, śnieżnobiałymi kwiatami o średnicy do 7 cm. Przybierają one kształt gwiazdy, wypełnione długimi żółtymi pręcikami. Kwiaty gromadzą się w kwiatostany w formie baldachów lub gron. Oprócz pięknych płatków lilie charakteryzują się miłym i dość intensywnym zapachem.

Kliknij w odpowiedni obrazek

Lobelia jeziorna (Lobelia dortmanna), zwana też stroiczką wodną lub jeziorną – gatunek roślin z rodziny dzwonkowatych. Roślina semelparyczna, światłolubna, rosnąca w wodzie. Występuje w strefie przybrzeżnej jezior oligotroficznych ubogich w składniki odżywcze, o czystych, stojących wodach. Roślina trująca - zawiera w swych tkankach alkaloid – lobelinę.

Kliknij w odpowiedni obrazek

dalej

spróbuj teraz odwiedzić miejsce, w którym te niewzykłe rośliny rosną

Wspaniale!

... Chodź na ciasteczko!

... Ona posłuchała.

... Ona nie słucha.

Tymi słowami zaczyna się "Romantyczność", ballada Adama Mickiewicza określana przez historyków literatury jako manifest romantyzmu.

Słuchaj, dzieweczko! (...)

Jan

Konrad

Wojtek

Karusia zwraca się tam do chłopaka o imieniu...

Wyluzowana, towarzyska, pewna siebie

Nikogo nie słucha, ma swoje zdanie, indywidualistka

Niezrozumiana, odmienna, emocjonalna

Które słowa opisują cechy Karusi?

„Słuchaj dzieweczko!” — krzyknie śród zgiełku Starzec, i na lud zawoła (...)

Ma większe zmartwienia w życiu, więc ignoruje problemy Karusi

Uważa, że dziewczyna opowiada bzdury i należy kierować się rozumem zamiast w to wierzyć

Rozumie dziewczynę, bo jest doświadczony i wiele widział

Jaka jest postawa starca?

...srebro i złoto.

...uczone słowo.

...szkiełko i oko.

Czucie i wiara silniej mówi do mnie, Niż mędrca...

Narrator to romantyk. Co uważa?

egzystencjalnego

irracjonalnego

racjonalnego

Szkiełko i oko to symbole myślenia...

dalej

pAMIĘTASZ POPRZEDNIĄ?zAPAMIĘTAJ I TĘ!

KOLEJNA CYFRA KODU TO

świetnie!

o jakie jezioro chodzi?

Ktokolwiek będziesz w nowogródzkiej stronie, Do Płużyn ciemnego boru Wjechawszy, pomnij zatrzymać twe konie, Byś się przypatrzył jezioru.

Gdzie jesteśmy?

Źródłem natchnienia są w "Balladach i romansach" niezwykłe zdarzenia, legendy i podania historyczne, pieśni, podania i legendy ludowe. Mickiewicza inspirowały opowieści związane ze Świtezią. Miały tam zycie rozmaite zjawy, rusałki i nimfy. Jeśli chcesz je poznać, wskaż na mapie położenie jeziora. Kliknij w obrazek.

Tak w noc, pogodna jeśli służy pora, Wzrok się przyjemnie ułudzi; Lecz żeby w nocy jechać do jeziora, Trzeba być najśmielszym z ludzi.

Oczywiście! To Świteź!

dalej

Kliknij w miniaturki, aby dowiedzieć się więcej

Na licach różana krasa, Piersi jak jabłuszka mleczne, Rybią ma płetwę do pasa, Płynie pod chrusty nadrzeczne.

Powiem jednakże. Nie straszydło wcale, Żywa kobieta w niewodzie, Twarz miała jasną, usta jak korale, Włos biały skąpany w wodzie.

Wtem z zasłon błysną piersi łabędzie… Strzelec w ziemię patrzy skromnie, Dziewica w lekkim zbliża się pędzie, I — „do mnie, woła, pójdź do mnie!”

Tajemnicze mieszkanki Świtezi

SPRAWDŹ

Która z nas jest księżniczką z ballady "Świteź"?

SPRAWDŹ

Która z nas jest Krysią z ballady "Rybka"?

SPRAWDŹ

Która z nas jest Świtezianką z ballady "Świtezianka"?

DALEJ

ZAPAMIĘTAJ i JĄ!

trzecia CYFRA KODU TO

DOBRZE!

dalej

Przycisk dla odważnych

Zostać na polu, samemu i w nocy, To lubię, rzekłem, to lubię!

Lorem Ipsum Dolor

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit sed diam nonummy nibh"

Spojrzyj, Marylo, gdzie się kończą gaje: W prawo łóz gęsty zarostek, W lewo się piękna dolina podaje, Przodem rzeczułka i mostek.

Onego czasu żyłam ja na świecie, Marylą zwana przed laty; Ojciec mój, pierwszy urzędnik w powiecie, Możny, poczciwy, bogaty.

Raz trup po drodze bez głowy się toczy, To znowu głowa bez ciała, Roztwiera gębę i wytrzeszcza oczy, W gębie i w oczach żar pała.

Fragment ukazujący nastrój grozy i tajemniczości to

Ty, jakbyś w piersiach miała serce z głazu, Ani cię jęki ubodły, Nikt nie uprosił słodkiego wyrazu, Przez łzy, cierpienia i modły.

Ledwiem dokończył, aż straszna martwica Wypływa z blizkich wód toni; Białe jej szaty, jak śnieg białe lica, Ognisty wieniec na skroni.

Tuż stara cerkiew; w niej puszczyk i sowy, Obok dzwonnicy zrąb zgniły, A za dzwonnicą chróśniak malinowy, A w tym chróśniaku mogiły.

Fragment ukazujący przenikanie się świata realnego i fantastycznego to

Ty, jakbyś w piersiach miała serce z głazu, Ani cię jęki ubodły, Nikt nie uprosił słodkiego wyrazu, Przez łzy, cierpienia i modły.

Widzisz przed sobą obraz grzesznej duszy, — Wkrótce się niebem pochlubię; Boś ty czyścowej zbawił mię katuszy Tem jednem słówkiem: To lubię.

Ja, chociaż pomnę, nieraz Andrzej stary Zaklinał, nieraz przestrzegał: Śmiałem się z djabłów, nie wierzyłem w czary, Tamtędym jeździł i biegał.

Fragment ukazujący inspirację ludowymi podaniami to

Tuż stara cerkiew; w niej puszczyk i sowy, Obok dzwonnicy zrąb zgniły, A za dzwonnicą chróśniak malinowy, A w tym chróśniaku mogiły.

Widzisz przed sobą obraz grzesznej duszy, — Wkrótce się niebem pochlubię; Boś ty czyścowej zbawił mię katuszy Tem jednem słówkiem: To lubię.

Ja, chociaż pomnę, nieraz Andrzej stary Zaklinał, nieraz przestrzegał: Śmiałem się z djabłów, nie wierzyłem w czary, Tamtędym jeździł i biegał.

Fragment ukazujący dużą rolę natury w budowaniu nastroju to

Ty, jakbyś w piersiach miała serce z głazu, Ani cię jęki ubodły, Nikt nie uprosił słodkiego wyrazu, Przez łzy, cierpienia i modły.

Widzisz przed sobą obraz grzesznej duszy, — Wkrótce się niebem pochlubię; Boś ty czyścowej zbawił mię katuszy Tem jednem słówkiem: To lubię.

Za taką srogość, długie, długie lata, Dręcz się w czyścowej zagubie; Póki mąż jaki z tamecznego świata, Nie powie na cię choć: lubię

Fragment ukazujący, że nie ma winy bez kary to

Dalej

Znasz i rozpoznajesz cechy gatunkowe ballady! Czy wiesz, że Cytowane przed chwilą fragmenty pochodzą z ballady o tytule "To lubię"?

Narrator opowiada o spotkaniu z duchem dziewczyny, w której kochało się wielu, a wśród nich Józio, który odrzucony popełnił samobójstwo. Pewnej nocy duch Józia przybył do dziewczyny i udusił ją. Od tej chwili zjawa nocą straszy podróżnych i cierpi czyśćcowe męki, a jej jedynym ratunkiem jest usłyszenie słów "To lubię". Narrator uwolnił ją od tej kary, a ona ku przestrodze opowiedziała mu swoją historię.

To lubię

Krysia

Maryla

Celina

Jak nazywała się pierwsza miłość Mickiewicza? Poeta wykorzystuje to imię w utworach, kiedy pisze o nieszczęśliwej, romantycznej miłości. Na pewno pamiętasz!

Jak ma na imię dziewczyna?

DALEJ

Teraz wpisz cały kod i otwórzmy sejf

ostatnia CYFRA KODU TO

DOBRZE!

BŁĄD

KLIKNIJ KŁÓDKĘ!

2022

BRAWO

12345

Sprawdźmy to!

OK

Odzyskaliśmy cenny rękopis, który znajduje się w zbiorach biblioteki uniwersyteckiej kul i będziemy mogli wspólnie świętować narodowe czytanie :)

Kod do sejfu to obecny rok - rok narodowego czytania "ballad i romansów"

Udało się!