Jan Izydor Sztaudynger

28.04.1904—12.09.1970

JAN IZYDOR SZtaudynger

Pisarz, poeta, satyryk, tłumacz. Teoretyk nauk lalkarskich i twórca teatru lalkowego.Pedagog.

Jan Izydor Sztaudynger był współtwórcą oraz redaktorem czasopisma, którego tematyka poświęcona była sztukom lalkarstwa. Tytuł miesięcznika brzmiał: "Bal u Lal".

Czasopismo Sztaudyngera - "Bal u Lal" - ukazywał się w okresie międzywojennym. Tematykę historii teatru lalek i sztuki lalkarskiej kontynuuje obecnie wydawane pismo - "Teatr Lalek". Od 1996 r. czasopismo pojawia się także w wersji dwujęzycznej - polskiej oraz angielskiej. Obecnie tematyka została poszerzona o artykuły dotyczące sztuk plastycznch i prezentacje różnych form teatru. Twórcy dzisiejszego pisma - "Teatr Lalek" - zapraszają do współpracy teatrologów i krytyków literackich z wielu krajów. Wysoki poziom edytorski i merytoryczny sprawił, że czasopismo posiada już własną markę i jest rozpoznawane w świecie.

21 MARCA obchodzimy ŚWIATOWY DZIEŃ LALKARSTWA. Święto ustanowione zostało w 2003 r. poprzez Międzynarodową Unię Lalkarską o nazwie UNIMA. UNIMA jest największą organizacją zrzeszającą lalkarzy.

Z okazji święta DNIA LALKARSTWA Teatr "BAJ POMORSKI" z Torunia w roku 2021 przygotował takie przedstawienie:

Jan Izydor Sztaudynger, jako autor poezji i pisarz, posługiwał się wieloma pseudonimami m.in.: Dr J., Szt., J. S., J. Szt., Jan Kokowski, Jan Korab, Jan Szt., Józef Czosnowski, JSZT., Świerszcz. .

Debiutancki tomik poezji Sztaudungera nosił tytuł "Dom mój". Został wydany w roku 1925. Autor opu­bli­ko­wał kil­ka­na­ście to­mi­ków poezji m. in.: "Ballady poznańskie" - 1930 r., "Ludzie" - 1931 r., "Kantyczki śnieżne" - 1934 r., "Strofy wrocławskie" - 1947 r., "Krople liryczne" - 1959 r., "Kasztanki" - 1964 r.

Jan Izydor Sztaudynger znany jest, przede wszystkim, jako autor fraszek i satyr. Mając 8 lat, przyszły poeta, bawiąc się krakowskich Plantach, napisał taki dwuwiersz: Trawka się zieleni Dla skubania jeleni. Pierwsze fraszki i wiersze autora pojawiały się np. w "Kurierze Literacko-Naukowym", "Tęczy" oraz "Dwutygodniku Literackim".

Jan Izydor Sztaudynger zasłynął z tomików fraszek opatrzanych w tytule słowem: "...Piórka...." Spójrzmy na niektóre tylko tytuły: Piórka Różowe piórka Piórka prawie wszystkie Krakowskie piórka i inne wiersze Nie tylko "Piórka" i inne.

Na zakończenie kilka wybranych fraszek. Znanych I mniej znanych... Zapraszamy do lektury

Wyjaśnienia: Czasami najwięcej rzucają cienia Własne wyjaśnienia. Rady: Tysiąc rad dobrych mym dzieciom dawałem. Ja także rad rodziców nigdy nie słuchałem. Słowo sumienia:Pamiętaj w każdej sprawieO pisanym w sercu prawie. Doświadczenie: Doświadczenie - to dar nieba, Masz, gdy ci już nie trzeba.

Najbardziej ulubione, przez samego autora, były fraszki opowiadające o rodzinnym Krakowie. Fraszek poświęconych temu miejscu autor napisał chyba najwięcej. Oto fragment wiersza: Nauczyły mnie krakowskie PlantyJak się podaje rosę za - brylanty.tak napisał w wierszu:"Moja droga poetycka".

Nie chciałbym umierać na wiosnę.Żal by mi było.(...)Ale tak naprawdę nie będę się z Bogiem handryczyłW sprawie terminu. (...)Chciałbym leżeć w Krakowie na Salwatorze - Kraków - to pryzmat, przez który pięknieje ojczyzna!... Fragment wiersza Jana Izydora Sztaudyngera, nawiązujący do pobytu autora w Instytucie Reumatologicznym w Warszawie. I 18 Marca 1970r.