Przystosowania ryb do życia w wodzie

Przystosowania ryb do życia w wodzie

Czynniki wpływające na życie w wodzie

Info

Info

W wodzie panują zupełnie inne warunki środowiskowe niż na lądzie. W związku z tym organizmy wodne wytworzyły szereg cech pozwalających im na życie w wodzie.

Info

Info

Gęstość

Nasłonecznienie

Zawartość tlenu

Temperatura

Charakterystyka ryb

Ryby są kręgowcami przystosowanymi do życia w wodzie. W wodzie poruszają się za pomocą płetw i odpowiednich ruchów ciała. Organem napędowym u ryb jest ogon zakończony płetwą ogonową, zaś pozostałe płetwy służą do utrzymania właściwego kierunku ruchu i odpowiedniej pozycji. Skóra ryb jest pokryta łuskami i licznymi gruczołami wytwarzającymi śluz.Wiele gatunków ryb ma wewnątrz ciała pęcherz pławny.

Przystosowania ryb do życia w wodzie

1. Kształt ciała

Do sprawnego poruszania się w wodzie ryby muszą posiadać specjalny ksztalt ciała. Najczęściej jest to opływowy, wrzecionowaty kształt, który pozwala na pokonanie oporu wody i pływanie z duża prędkością.

1. Kształt ciała c.d.

W zależności od zajmowanego środowiska i trybu życia podstawowy typ kształtu ulega różnym modyfikacją np. ryby przydenne mają ciało spłaszczone grzbietobrzusznie (płaszczka) lub bocznie (płastuga) zaś ryby żerujące w mule i gęstej roślinności mają węgorzowaty kształt (węgorz).

Poza kształtem ciała, ułatwiającym poruszanie się w wodzie, zdolność do pływania ryby zawdzięczają zwartym pakietom włókien mięśniowych. Przykładem może być tutaj lin, znany ze swych nie najwyższych umiejętności pływackich. U tej wolno poruszającej się ryby połowę całkowitego ciężaru ciała stanowią mięśnie odpowiedzialne za pływanie. W porównaniu z szybkim pstrągiem jest to niewiele – u niego mięśnie stanowią 73 % całkowitego ciężaru ciała.

Różne gatunki ryb posiadają odmienne sposoby poruszania się. Makrelowate wykorzystują jest płetwę ogonową jako źródło napędu; pozostałe partie ciała prawie się nie wyginają. Węgorz, jak i rekinek wyginają całe swoje ciało w postaci przebiegających od głowy do ogona szerokich fal. Jelec zamieszkujący rwące rzeki prawie całą potrzebną mu do pływania energię uzyskuje dzięki uderzeniom ogona (84%). W wodach spokojnych ruchy ogona nie są aż tak bardzo istotne przy pływaniu. Wysoko wygrzbiecony leszcz uzyskuje w ten sposób tylko około 45% energii napędowej. Czynniki fizyczne także stanowią barierę ograniczającą szybkość pływania ryb.

Info

Skrzela tuńczyka

2. Narząd oddechowy

Podstawowym narządem oddechowym są skrzela, dzięki nim ryby mogą oddychać tlenem rozpuszczonym w wodzie. Występują w postaci blaszkowatych listków rozmieszczonych na łukach skrzelowych, w jamie skrzelowej po obydwu stronach gardzieli. Gdy ryba znajdzie się na lądzie listki skrzelowe ulegają zlepieniu i skrzela przestają pracować, powoduje to śmierć ryby poprzez uduszenie.

Ryby oddychają przy pomocy skrzeli, pobierając tlen rozpuszczony w wodzie. Najpierw przez otwarty pysk kierują wodę do skrzel. Następnie w mocno ukrwionych skrzelach, tlen z wody przenika do krwi.

2. Narząd oddechowy c.d.

3. Pokrycie ciała

Ciało większości gatunków ryb pokrywają łuski. Łuski mogą mieć różny kształt oraz ułożenie. Łuski mogą nawzajem się dotykać np. u węgorza lub też leżeć w określonych częściach ciała jak u jesiotra. Większość ryb łuski ma ułożone dachówkowato, szczelnie jedna na drugiej. Wylęg ryb jest bezłuski, łuski zaczynają rosnąć dopiero po pewnym czasie np. u płoci po ok. 30 dniach, u węgorza dopiero po ukończeniu 3 roku życia. Liczba łusek jest stała, wraz ze wzrostem ciała ryb, rosną również łuski. Łuski szybko się regenerują, po stracie jednej w jej miejsce szybko wyrasta nowa.

4. Obecność płetw

Ryby posiadają płetwy (fałdy skórne rozpięte na kostnych lub chrzęstnych promieniach), za ich pomocą mogą przemieszczać się w wodzie. W lokomocji aajważniejszą rolę odgrywa płetwa ogonowa- główna siła napędowa ryby. Płetwy umożliwiają sterowaniem ciałem, utrzymanie właściwej pozycji (grzbietem do góry), zmiany kierunku ruchu czy zatrzymanie się w miejscu. Wyróżniamy płetwy parzyste (piersiowe i brzuszne) i nieparzyste (grzbietowa, ogonowa i odbytowa).

5. Obecność linii bocznej

Linia boczna jest specyficznym mechanoreceptorem umożliwiającym rybie dobrą orientację w wodzie. Przybiera ona postać kanałów (biegnących po bokach obu stron ciała) połączonych ze środowiskiem zewnętrznym dzięki licznym otworom przebijającym ciało ryby. Za pomocą lini bocznej ryba odbiera ze środowiska zewnętrznego sygnały informujące ją o zmianach ciśnienie, kierunku i sile prądów morskich oraz obiektach znajdujących się na trasie jej przepływu.

6. Obecność pęcherza pławnego

Ryby kostnoszkiletowe posiadają pęcherz pławny, będący ich narządem hydrostatycznym. Ma postać cienkościennego worka wypełnionego mieszaniną gazów. Jego głównym zadaniem jest regulacja głębokości zanurzenia ryby. U niektórych ryb pęcherz może pełnić także funkcję narządu oddechowego lub słuchowego.

7. Mechanizmy regulujące ciśnienie osmotyczne

Wszystkie ryby żyjące zarówno w wodach słodkich jak i słonych muszą sobie radzić z parciem osmotycznym. Ryby morskie (A) zmniejszają straty wody przez produkcję zagęszczonego moczu i picie wody morskiej zaś słodkowodne (B) zabezpieczają się przed nadmiernym pęcznieniem przez produkcje dużej ilości rozcieńczonego moczu. Słonowodne usuwają nadmiar soli przez skrzela a słodkowodne wychwytują brakujące jony z otoczenia przez specjalne komórki solne.

Różnorodność ryb

Do tej pory na świecie opisano ponad 40 tysięcy gatunków ryb, bardzo możliwe jest, że wiele nadal czeka na odkrycie. W śródlądowych i i w przybrzeżnych wodach wodach Polski stwierdzono dotychczas około 120 gatunków ryb. Niektóre gatunki są mniej znane, ponieważ są nieliczne albo nie są poławiane. Inne są znane głównie z powodu ich walorów smakowych.

W polskich wodach jednymi z najlepiej znanymi gatunków ryb są: karpie, karasie i pstrągi. Wśród ryb morskich najczęściej wymieniane są śledzie, szproty, dorsze i makrele oraz płastugi (flądry i stornie). Dobrze znane są także niektóre ryby sprowadzane do Polski z odległych rzek, mórz i oceanów w dwóch celach: ryby poławiane w celach spożywczych oraz jako rybki akwariowe. Do ryb sprowadzanych do nas w celach spożywczych należy zaliczyć m.in. tuńczyki (głównie z wód tropikalnych), morszczuki (z Atlantyku) i mintaje (z północnego Pacyfiku). Wśród drugiej grupy znane są: mieczyki pochodzące z Ameryki Środkowej, skalary z dorzecza Amazonki oraz złote rybki z Chin.

Info

Niektóre ryby żyją w wodzie słodkiej i słonej (w różnych okresach życia). Przykładem mogą być łososie żyją w morzu, ale na tarło płyną w górę niektórych rzek. Łosoś wylęga się z ikry, którą dorosłe osobniki składaja na dnie zimnych strumieni. Pierwsze dwa lub trzy lata życia młode łososie spędzają w rzekach, dopiero potem płyną do morza, tam rosną i dojrzewają przez następnych kilka lat. Dorosłe łososie odszukują rzekę, w której dorastały i wracają do jej górnego biegu na tarło. Po złożeniu ikry giną.

W ciągu swojego życia węgorz przebywa zarówno w morzach, jak i w wodach słodkich. Węgorze wylęgają się w Morzu Sargassowym po śmierci ich rodziców. Nastepnie rosną i płyną wraz z prądem oceanicznym w kierunku ujść rzecznych. Po 2‑3 latach wpływają do rzek i jezior, gdzie spędzają następne kilka do kilkunastu lat. Dopiero wtedy podejmują powrotną wędrówkę. Płyną wraz z biegiem rzek do morza, potem do Oceanu Atlantyckiego i dalej do Morza Sargassowego, aby złożyć ikrę i zakończyć swoje życie.

Info

ZESPÓŁ PARKÓW KRAJOBRAZOWYCH WOJEWÓDZTWA LUBUSKEGO

https://www.google.com/search?q=jesiotr&hl=pl&sxsrf=AOaemvJTqv8_vee_RID-n_8jr3aMQOH_PA:1630918167300&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=ppsqj2fUG3HxsM%252CpzlXRsboZ7FQJM%252C%252Fm%252F09gdzk&vet=1&usg=AI4_-kS27L1z5dZfatYMYS4ZoeQ95vv9QQ&sa=X&ved=2ahUKEwjMv5PQ--nyAhWK2aQKHctnCWUQ_B16BAg1EAE#imgrc=RM-erBv3g3VD4M&imgdii=ppsqj2fUG3HxsM

https://www.google.com/search?q=amur+bia%C5%82y&hl=pl&sxsrf=AOaemvLKzw7MsulEmYoqSwtN6VlwZS6L1w:1630585729508&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiB5bqZpeDyAhUIh_0HHbzNAl4Q_AUoAXoECAEQAw&biw=1440&bih=789#imgrc=KWtzyL7-OMbdmM

Literatura

https://www.google.com/search?q=ryby+&tbm=isch&ved=2ahUKEwi769iLkN3yAhUOxioKHZ9EAvYQ2-cCegQIABAA&oq=ryby+&gs_lcp=CgNpbWcQAzIHCCMQ7wMQJzIICAAQgAQQsQMyCAgAEIAEELEDMgQIABBDMgUIABCABDIECAAQQzIFCAAQgAQyBAgAEEMyBQgAEIAEMgUIABCABFDPJ1jPJ2CqNWgAcAB4AIABVogBVpIBATGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=uBovYbuvEI6MqwGfiYmwDw&bih=789&biw=1440&hl=pl#imgrc=1RicJ2oh0abzuM&imgdii=5GjtOq3jWV_87M

https://www.google.com/search?q=+Mechanizmy+reguluj%C4%85ce+ci%C5%9Bnienie+osmotyczne+u+ryby&tbm=isch&ved=2ahUKEwju1qKujt3yAhULiYsKHSR8AdYQ2-cCegQIABAA&oq=+Mechanizmy+reguluj%C4%85ce+ci%C5%9Bnienie+osmotyczne+u+ryby&gs_lcp=CgNpbWcQDFDenxVYi6kVYMKvFWgAcAB4AIABSIgBjQGSAQEymAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclient=img&ei=5xgvYa7HN4uSrgSk-IWwDQ&bih=789&biw=1440&hl=pl#imgrc=1_zeYYyOkoUWlM

https://www.google.com/search?q=%C5%82uski+ryby+&tbm=isch&ved=2ahUKEwjf1Ly6i93yAhWMxCoKHehFAYwQ2-cCegQIABAA&oq=%C5%82uski+ryby+&gs_lcp=CgNpbWcQAzIHCCMQ7wMQJzIFCAAQgAQyBAgAEB4yBggAEAUQHlCmQVimQWCZR2gAcAB4AIABWYgBWZIBATGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=3BUvYd_2C4yJqwHoi4XgCA&bih=789&biw=1440&hl=pl#imgrc=wBFe3nvRln1yYM

https://www.google.com/search?q=pstr%C4%85g&hl=pl&sxsrf=AOaemvJIgrFkYKi944QkruJI6WpNBWjFxQ:1630476294125&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiSqc3Cjd3yAhUM_aQKHdJmAM0Q_AUoAXoECAEQAw&biw=1440&bih=789#imgrc=Is83BLpMs3Yd8M&imgdii=DMo8LTwnFoYbRM

https://www.google.com/search?q=ryby&hl=pl&sxsrf=AOaemvK7uCBoFTGDFtdVRC38fKf99dqUXQ:1630475829802&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjEjJnli93yAhU0_7sIHXi-BUIQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1440&bih=789#imgrc=51_VvyyuysHVjM

https://pl.wikipedia.org/wiki/Lin_(ryba)

https://gorypolskie.eu/ryby/80-troc-jeziorowa

https://pl.wikipedia.org/wiki/Amur_bia%C5%82y

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81uski_(ryby) źródło:http://ryby.fishing.pl/anatomia_2.php http://wedkowanie24.eu/informacje/podstawy-anatomii-morfologii-i-fizjologii-ryb/4 https://www.wikiwand.com/pl/%C5%81uski_(ryby)

https://www.akwatech.pl/baza-wiedzy/woda/tlen-w-wodzie

https://www.google.com/search?q=w%C4%99gorz&tbm=isch&ved=2ahUKEwjBppC-kd3yAhWEyCoKHZDbALIQ2-cCegQIABAA&oq=w%C4%99gorz&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMggIABCABBCxAzIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDoHCCMQ7wMQJzoECAAQQzoHCAAQsQMQQ1CB0hdYh-QXYJPtF2gAcAB4AIABaogBjASSAQM1LjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=LhwvYcHXHISRqwGQt4OQCw&bih=789&biw=1440&hl=pl#imgrc=jF82OUlhpeVX4M&imgdii=uelfTtlXShR05M

Literatura

https://www.google.com/search?q=linia+boczna+u+ryby&tbm=isch&ved=2ahUKEwi8trS_i93yAhUCxioKHWeiBrMQ2-cCegQIABAA&oq=linia+bo&gs_lcp=CgNpbWcQARgBMgUIABCABDIECAAQQzIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBAgAEEMyBggAEAUQHjIGCAAQCBAeMgYIABAIEB46BwgjEO8DECc6CAgAEIAEELEDOggIABCxAxCDAToHCAAQsQMQQ1Cq1i5Y9eQuYJDyLmgAcAB4AIABdYgBhQWSAQM3LjGYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=5hUvYbyrIYKMqwHnxJqYCw&bih=789&biw=1440&hl=pl#imgrc=7CqcbDqC8LO7dM&imgdii=RhAX6EJfE98BeM

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ryby

https://zpe.gov.pl/a/ryby/D1GetMPDd

https://eszkola.pl/biologia/przystosowanie-ryb-do-zycia-w-wodzie-3884.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Skrzela_(anatomia)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pstr%C4%85g_%C5%BAr%C3%B3dlany

https://pl.wikipedia.org/wiki/Fl%C4%85dra

https://pl.wikipedia.org/wiki/Karp

https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99gorz_europejski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Fl%C4%85drokszta%C5%82tne

https://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82aszczki

https://angloo.com/ryby/sum/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Szczupak_pospolity

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awinka_pospolita

https://www.google.com/search?q=%C5%9Bwinka+ryba&tbm=isch&ved=2ahUKEwii8vew0d3yAhWQsSoKHbOFCqgQ2-cCegQIABAA&oq=%C5%9Bwinka+ry&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMggIABCABBCxAzIFCAAQgAQyBAgAEEMyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEOgcIIxDvAxAnOgcIABCxAxBDULrrAljl_QJg-YcDaABwAHgAgAFWiAG9BZIBATmYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ8ABAQ&sclient=img&ei=Ll8vYaKjKZDjqgGzi6rACg&bih=789&biw=1440&hl=pl#imgrc=cF4W41SFsxKAKM

https://www.google.com/search?q=sum+ryba&hl=pl&sxsrf=AOaemvKfBjgp4slLR1-cw_3mWTI8MYdB5g:1630493876015&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiH36aCz93yAhVOg_0HHUT3BW8Q_AUoAXoECAEQAw&biw=1440&bih=789#imgrc=cSm9ZQ0nTliOMM&imgdii=onTRDNz4hqUoJM

https://www.google.com/search?q=ja%C5%BA&hl=pl&sxsrf=AOaemvIfXpunDgNs4cvM7hHwjgfwtqAVHg:1630492987282&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiV7cLay93yAhWqOOwKHb6gAG0Q_AUoAXoECAEQAw&biw=1440&bih=789#imgrc=wBAL2S1t0UA25M

Literatura

https://www.google.com/search?q=szczupak&hl=pl&sxsrf=AOaemvKHJZWLpKXGcLBNEMPpKEKPs3ec0w:1630491937316&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwj3wO3lx93yAhWF_7sIHZBJBx4Q_AUoAXoECAEQAw&biw=1440&bih=789#imgrc=zrDjF-F63pwTQM&imgdii=Ne5zu33m8SDLkMhttps://zywienie.abczdrowie.pl/jesiotr-wyglad-i-wystepowanie-czy-warto-go-jesc