Przed egzaminem cz.2

Niezbędnik ósmoklasisty

Formy wypowiedzi pisemnej

Szybka powtórka przed egzaminem ósmoklasisty

bibliotekawsteszew@gmail.com

Egzamin z języka polskiego

▪ Za rozwiązanie zadań można uzyskać maksymalnie 45 punktów, w tym: część 1: czytanie ze zrozumieniem, argumentowanie, znajomość i rozumienie utworów literackich, interpretacja tekstów kultury, znajomość zasad i posługiwaniesię poprawną polszczyzną – 25 pkt (ok. 20 zadań opartych na dwóch tekstach; ok. 50% zadań otwartych) część 2: wypracowanie – 20 pkt. ▪ Temat wypracowania do wyboru spośród dwóch: rozprawka albo opowiadanie ▪ W wypracowaniu uczeń może odnieść się do dowolnej lektury obowiązkowej spełniającejwarunki tematu.

Kompozycja wypowiedzi

Dłuższe wypowiedzi pisemne, np. rozprawka, opowiadanie czy artykuł, charakteryzują się kompozycją trójdzielną. Oznacza to, że składają się z trzech głownych części: wstępu, rozwinięcia i zakończenia.

ZAKOŃCZENIE

ROZWINIĘCIE

WST ĘP

zawiera podsumowanie przedstawionych treści i zamyka kompozycję tekstu. W tej częsci zaprezentowane są wnioski wynikające z argumentacji, zakończenia wątków fabularnych lub opinie autora dotyczące omawianych zagadnień.

jest najbardziej rozbudowaną częsćią wypowiedzi zawierająca np. argumentację lub większość opisywanych wydarzeń. Powinno mieć przynajmniej taką długość, jak wstęp i zakończenie łącznie.

wprowadza w temat utworu i inforumuje o zagadnieniach, którymi autor zajmuje się w tekście. Ma na celu nawiązanie kontaktu z czytelnikiem i przygotowanie go do odbioru wypowiedzi. Powinien także zainteresować odbiorcę i zachęcić do dalszej lektury.

Formy wypowiedzi pisemnej

Zaproszenie

Gratulacje

Ogłoszenie

List

Życzenia

Życiorys

Notatka

Streszczenie

Recenzja

Wywiad

Sprawozdanie

Opis

Rozprawka

Opowiadanie

Charakterystyka

przykład

Ogłoszenie

Ogłoszeniem nazywa się krótki tekst przekazywany publicznie, np. w prasie, na specjalnej tablicy czy w internecie, zawierający powiadomienie o czymś - np. o zamiarze sprzedaży przedmiotu.

CECHY I ZASADY TWORZENIA

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

przykład

Zaproszenie

Pisemna prośba o wzięcie przez adresata udziału w danej uroczystości lub o przybycie we wskazane miejsce to zaproszenie.

CECHY I ZASADY TWORZENIA

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Gratulacje

przykład

Gratulacje to słowa uznania skierowane do osoby, która odniosła sukces w życiu zawodowym lub prywatnym. Połączone są zazwyczaj z zapewnieniem, że szczerze dzielimy z odbiorcą jego radość i dumę z powodu szczęśliwego wydarzenia. Gratulacjom mogą towarzyszyć życzenia powodzenia na przyszłość.

CECHY I ZASADY TWORZENIA

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

przykład

Życzenia

Życzenia to gatunek wypowiedzi użytkowej, okolicznościowej. Składane są z różnych okazji, najczęściej wiążą się z urodzinami, imieninami oraz świętami. Są wyrazem pamięci i serdeczności.

CECHY I ZASADY TWORZENIA

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

List

Pisemną wypowiedź skierowaną do konkretnej osoby bądź insytucji nazwywamy listem. List może być: -prywatny (skierowany w kontaktach z przyjaciółmi, znajomymi lub członkami rodziny) -oficjalny (kierowany do urzędów, instytucji, firm lub osób je reprezentującym. Ma najczęściej charakter prośby lub podziękowania. Cechuje go zwięzłość i rzeczowość)

przykład

List nieoficjalny czyli prywatny

przykład

List oficjalny

CECHY I ZASADY TWORZENIA

przykład

List otwarty

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Życiorys

Pismo urzędowe zawierjące informacje m.in. o rodzicach, rodzeństwie, przebiegu nauki, osiągnieciach, składane wraz z innymi dokumentami, np. podaniem, przez osobę starającą się o przyjęcie do szkoły lub pracy.

przykład

Podanie

przykład

CECHY I ZASADY TWORZENIA

CV

przykład

list motywacyjny

Życiorys

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Notatka

Notatką nazywamy krótki teskt o swobodnej formie. Sporządza się ją po to, aby szybciej i łatwiej zapamiętać najważniejsze informacje, np. wiadomości z lekcji lub treść przeczytanej lektury. Notatka może mieć formę schematu, tabeli, wyliczenia w punktach bądź streszczenia.

przykład

Notatka w formie schematu

Notatka w formie wyliczenia w punktach

przykład

CECHY I ZASADY TWORZENIA

przykład

Notatka w formie tabeli

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Streszczenie

To skrótowe przedstawienie głownych wydarzeń lub najistotniejszych myśli utworu. W streszczeniu nie umieszcza się dialogów, opisów, cytatów ani własnych uwag i ocen.

CECHY I ZASADY TWORZENIA

przykład

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Recenzja

Recenzja to tekst, który ma na celu krytyczną analizę dzieła (książki, filmu, spektaklu, słuchowiska, koncertu, płyty muzycznej, gry komputerowej itp.). Zawiera opis dzieła oraz opinię na temat jego elementów składowych.

Recenzja filmu

Recenzja książki

Recenzja spektaklu

CECHY I ZASADY TWORZENIA

Recenzja muzyczna

Recenzja koncertu

Recenzja wystawy

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Sprawozdanie

Sprawozdanie to wierna i dokładna relacja o charakterze informacyjnym pisana z punktu widzenia świadka lub uczestnika zdarzeń. Informacje przedstawiane są w porządku chronologicznym lub tematycznym.

CECHY I ZASADY TWORZENIA

przykład

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Wywiad

Wywiad jest gatunkiem wypowiedzi dziennikarskiej. To podana do wiadomości publicznej treść rozmowy ze znaną osobą (np. aktorem, sportowcem, politykiem) lub osobą zaangażowaną w jakąś sprawę (np. uczestnikiem wyprawy, świadkiem ważnego zdarzenia, urzędnikiem). Celem wywiadu dla osoby jest przybliżenie sylwetki rozmówcy, jego poglądów, osiągnięć, zaś wywiadu dla sprawy – zgłębienie problemu.

Wywiad osobisty

Wywiad telefoniczny

Wywiad Pogłębiony (głębinowy)

Zogniskowany wywiad grupowy

CECHY I ZASADY TWORZENIA

Wywiad panelowy

przykład

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

przykład

Opis

Opis budowli

przykład

Opis wnętrza pomieszczenia

Opis to przedstawienie wyglądu rzeczy, miejsc lub postaci. Polega na ukazaniu cech charakterystycznych prezentowanego obiektu i wyrażeniu opinii na jego temat. Wyróżniamy m.in. opis predmiotu, postaci, dzieła sztuki i krajobrazu.

przykład

Opis sytuacji

przykład

Opis przeżyć wewnętrznych

przykład

Opis przedmiotu

CECHY I ZASADY TWORZENIA

przykład

Opis postaci

przykład

Opis miejsca krajobrazu

przykład

Opis obrazu

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

przykład

Opis rzeżby

Plan

Plan wypowiedzi to skrótowy zapis kolejnych zagadnień lub zdarzeń. Może mieć postać krótkich lub ich równoważników, ujętych w punkty. Wyróżnia się dwa rodzaje planów: Twórczy i odtwórczy.

przykład

Plan twórczy

przykład

Plan odtwórczy

CECHY I ZASADY TWORZENIA

przykład

Plan szczegółowy

przykład

Plan ramowy

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Opowiadanie

Forma wypowiedzi przedstawiająca wydarzenia, które rozwijają się w czasie i tworzą ciąg przyczyn oraz skutków, to opowiadanie. Zdarzenia te mogą być rzeczywiste lub fikcyjne. Są one najczęściej ułożone chronologicznie, czyli zgodnie z ich następstwem czasowym i opisane w czasie przeszłym.

przykład

Opowiadanie twórcze

przykład

Opowiadanie odtwórcze

CECHY I ZASADY TWORZENIA

przykład

Opowiadanie z dialogiem

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Charakterystyka

Charakterystyka to odmiana opisu, której tematem jest osoba rzeczywista lub postać fikcyjna, np. bohater literacki. Obejmuje nie tylko wygląd, lecz także cechy charakteru i osobowości. Ze względu na opisywany obiekt wyróżnia się następujące jej odmiany: autocharakterystyka, charakterystyka indywidualna, zbiorowa i porównawcza.

przykład

Charakterystyka indywidualna

przykład

Autocharakterystyka

CECHY I ZASADY TWORZENIA

przykład

Charakterystyka porównawcza

przykład

Charakterystyka zbiorowa

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

Rozprawka

Rozprawka to subiektywna forma wypowiedzi będąca przedstawieniem toku rozumowania, które prowadzi do konkretnych wniosków. Umożliwia rozważenie problemu oraz zaprezentowanie stanowiska w jakiejś sprawie.

przykład

Rozprawka z tezą

Rozprawka z hipotezą

przykład

CECHY I ZASADY TWORZENIA

przykład

Rozprawka problemowa

Sketchnotka

Przydatne zwroty i słownictwo

Budowa i schemat

ROZPRAWKA

OPOWIADANIE