Dyskalkulia dla nauczycieli

Trudności w nauce

DYSKALKULIA

Jest to zaburzenie, które powoduje trudności w uczeniu się. Jego nazwa pochodzi zgreki i łaciny: dys (gr)- to trudność, a calkulare (łac.) - to liczyć. Nie wynika z niechęci do przedmiotu, nie jest wynikiem chorób neurologicznych, cierpią na nią osoby z normą intelektualną. Wydawać by się mogło, że dyskalkulia dotyczy tylko matematyki, ale, niestety, zatacza szersze kręgi.

Czym jest dyskalkulia

Dyskalkulia werbalna

Zaburzenie umiejętności posługiwania się pojęciami, zależnościami matematycznymi, określania ilości i kolejności przedmiotów, pisanych operacji. Dyskalkulik wykona działanie, ale nie będzie umiał powiedzieć, jakie działania wykonał (podniesienie do kwadratu, wymnożenie, omówienie kolejności działań).Pojawiają się także trudności z określaniem liczby obiektów (np. działania na zbiorach) i z nazywaniem cyfr i numerów.

Zaburzenie w czytaniu symboli matematycznych – cyfr, znaków działań, operacji (+; -; *; :;=; < ; >) Uczeń myli się w odczytywaniu liczb wielocyfrowych(..0..,12-21), ułamków, kwadratów, liczb dziesiętnych. W życiu codziennym - mylenie wybieranych numerów telefonów, cyfr na kalkulatorzezapisywanie dat, ciągów cyfr (PESEL) mylenie numerów autobusów (811- 118 itp.)

Dyskalkulia leksykalna

Polega na :

• trudności w zapisie symboli matematycznych
• złym zapisie liczb wielocyfrowych: zamiast 1563: 1000-500-60-3
• pomijaniu zer np.: zamiast 1054: 154 (również na historii, geografii)
• w skrajnych przypadkach błednym zapisywaniu cyfr

Dyskalkulia graficzna

Przejawia się np poprzez:

• trudności w obliczaniu liczebności zbioru, porównywaniu ilości i wielkości
• trudności z uszeregowaniem obiektów według kolejności rosnącej lub malejącej
• problemy ze wskazaniem, który z obiektów jest mniejszy, większy, które są tej samej wielkości

Dyskalkulia wykonawcza

To niezdolność

• rozumienia pojęć i zależności matematycznych np. nierozumienie, że 6 to połowa liczby 12, że 6 jest tym samym co 2x3);
• relacji niezbędnych do dokonywania obliczeń pamięciowych,
• rozumienie pojęć przestrzennych np. w geometrii
• rozpoznaniu zależności wyk. w jednym czasie – np. 2 pociągi wyruszają z przeciwnych miejsc - w którym momencie się spotkają;

Dyskalkulia poznawcza

Przejawia się :

• zaburzeniem zdolności wykonywania operacji matematycznych. Zamiast dodawania wykonuje się odejmowanie, a zamiast mnożenia, dzielenie itd
• zamienianiem mnożenia na dodawanie np. 3 x 6 = 6+6+6;
• preferowaniem dodawanie pisemnego w prostym liczeniu,
• częstym posługiwaniem się konkretami .

Dyskalkulia operacyjna

Zaburzenie to może utrudniać naukę różnych przedmiotów: matematyki, geografii, fizyki, chemii, historii, techniki, muzyki czy w – f.Przykłady problemów:kłopoty z odczytywaniem czasu; trudności z opanowaniem chronologii wydarzeń; trudności w czytaniu mapy; zaburzenia orientacji w terenie; problemy z zapamiętaniem kolejności kroku tanecznego; zapominanie ważnych dat dotyczących spraw osobistych;

Dyskalkulia w szkole

• słaba koordynacja ruchowa;
• trudności w zapamiętywaniu reguł sportowych;
• nienadążanie za szybko zmieniającymi się fizycznymi instrukcjami;
• trudności w opanowaniu zapisu nutowego, wartości rytmicznych i terminologii muzycznej;
• kłopoty ze znalezieniem odpowiedniej strony i zadania
• w podręczniku.

Dyskalkulia w szkole c.d

• trudności w odczytywaniu godzin z zegara;
• trudności z zapamiętywaniem godzin, dat, liczb, numerów telefonów;
• problemy z posługiwaniem się pieniędzmi i dokonywaniem obliczeń na nich;
• trudności w gotowaniu, zwłaszcza w odmierzaniu składników;
• trudności z odczytywaniem liczb, np. w czasie podróżowania komunikacją miejską czy koleją: osoba może mieć problem z odczytaniem godzin przyjazdu i odjazdu swojego środka lokomocji;
• problemy z odczytywaniem cen w sklepach;
• trudności w orientacji przestrzennej, osoby z dyskalkulią łatwo się gubią i mają problem z czytaniem map.

Dyskalkulia w życiu

Z dyskalkulii się nie leczy, należy jednak systematycznie ćwiczyć:

• labirynty,
• rebusy,
• leniwe ósemki,
• odwzorowywanie figur geometrycznych,
• równoczesne pisanie prawą i lewą ręką,
• wyszukiwanie ukrytych liczb, symboli na ilustracjach,
• rysowanie figur geometrycznych lub czegoś, co je przypomina, np. narysowanie pudełka na buty, piłki, choinki z trójkątów itp.,
• budowanie modeli przestrzennych, np. z patyczków i plasteliny, konstrukcje z lego
• odwzorowywanie z pamięci figur geometrycznych, cyfr, symboli;

Ćwiczenia

Dla nauczycieli

• rozpoznanie trudności (zapoznanie się z symptomami dyskalkulii)- świadomość, że problemy nie dotyczą tylko matematyki
• indywidualizacja pracy - w ramach doraźniej pomocy, udzielanej przez nauczyciela po stwierdzeniu problemu
• zalecenie ćwiczeń
• dbałość o komfort funkcjonowania ucznia (unikanie sytuacji, w której dysfunkcja będzie bardzo widoczna)
• wspieranie postepów i podejmowanych prób
• współpraca z rodzicami ewentualne skierowanie na badania - zwłaszcza na pierwszych etapach edukacyjnych

Powodzenia!

BD