Temat 3: Tren VIII

Jan Kochanowski "Tren VIII"

Temat: Portret cierpiącego ojca.

Requiem (w muzyce) to forma mszy żałobnej.

Posłuchaj fragmentów Requiem Pendereckiego

Zapoznaj się z treścią "Trenu VIII"

Opisz obraz, zwracając uwagę na przeżycia, uczucia malujące się na twarzy poety.

Jan Matejko "Kochanowski nad zwłokami Urszulki"

Obraz przedstawiapoetę przy pracy, w otoczeniu rodziny, pod lipą.

Karol Miller "Wizyta Jana Zamoyskiego w Czarnolesie"

Wybierz te fragmenty utworu, które korespondują z obrazem Matejki oraz te, które mogąwiązać się z obrazem Millera.

Drzeworyt przedstawiasiedzącego pod konarem rozłożystej lipy Jana Kochanowskiego. Poeta lewą ręką podpiera głowę, w prawej trzyma pióro. Na rysunku utrwalony jest moment, kiedy okryty żałobą po stracie córki pisze kolejny, X tren, zaczynający się od słów: „Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?... . Na stoliku obok luźno porozrzucane kartki papieru, książka i kałamarz. U stóp poety leży pies, obok oparta o ławę lutnia. Na pierwszym planie rabata z kwitnącymi, różowymi kwiatami. W tle fragment architektury domu. Góra rysunki zwieńczona jest półłukiem z alegorią przedstawiającą unoszące się anioły, wśród których z wianuszkiem na głowie Urszulka Kochanowska.

Juliusz Kossak "Jan Kochanowski Tren X"

Drugim po Urszuli bohaterem trenu jest podmiot liryczny (mówi o swoich przeżyciach, zwątpieniach). Zwróć uwagę na stany ducha, w jakich się znajduje. Są one zmienne: w pierwszej i trzeciej części dominują rozpacz, smutek, żal, natomiast w drugiej, w której podmiot liryczny wspomina córkę – radość.

Nazwij zasadę, na której poeta oparł konstrukcję wiersza.

TREN VIIIWielkieś mi uczyniła pustki w domu moim,Moja droga Orszulo, tym zniknieniem swoim!Pełno nas, a jakoby nikogo nie było:Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło.Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała,Wszytkiś w domu kąciki zawżdy pobiegała.Nie dopuściłaś nigdy matce się frasowaćAni ojcu myśleniem zbytnim głowy psować,To tego, to owego wdzięcznie obłapiającI onym swym uciesznym śmiechem zabawiając.Teraz wszystko umilkło, szczere pustki w domu,Nie masz zabawki, nie masz rozśmiać się nikomu.Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje,A serce swej pociechy darmo upatruje.

Kompozycja trenu:

Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce.

Jak rozumiesz (w kontekście powyższych rozważań) popularne w renesansie hasło Terencjusza:

Przygotowała: Anna Stasiak

Dziękuję za uwagę!

Praca domowa:Naucz się recytować "Tren VIII".Czas na wykonanie zadania wynosi 2 tygodnie.