Etyczny wolontariat

w prezentacji znajdują się ikonki w które należy kliknąć by otworzyć więcej materiałów

Spotkanie sieci edukacji międzykulturowej opr. Joanna Kotwicka

Etyczny wolontariat

Rozróżniamy dwa rodzaje pomocy:

POMOC HUMANITARNA – to pomoc doraźna, trwająca maksymalnie pół roku, kierowana do osób i państw poszkodowanych w wyniku klęsk naturalnych, katastrof lub konfliktów zbrojnych. Jest reakcją na konkretne zdarzenie lub zaistniałą sytuację, ma na celu ratowanie i ochronę życia ludzkiego i obejmuje na przykład: akcję ratowniczą, dostarczenie zapasów wody pitnej, żywności, leków i środków medycznych, koców i namiotów.

01

POMOC ROZWOJOWA – długofalowa, kierowana jest do osób i państw uboższych, borykających się z różnymi problemami społeczno-gospodarczymi, odpowiada na bardziej złożone problemy systemowe. Ma na celu wspieranie społeczno-gospodarczego i politycznego rozwoju państw i obejmuje na przykład: budowę infrastruktury (szkoły, szpitale, drogi itp.) czy kształcenie kadr (szkolenia ekspertów, wspieranie prowadzenia badań, wymiana doświadczeń itp.). Pomoc rozwojowa jest często nazywana współpracą rozwojową, bowiem zakłada czynny udział jej odbiorców.

02

Zasady zostały opracowane po II wojnie światowej przez pracowników Czerwonego Krzyża i funkcjonują do dziś.

Pomoc humanitarna jest realizowana zgodnie z obowiązującymi zasadami:

- humanitaryzmu - bezstronności - niezależności - neutralności

Title 3

- szybkość - adekwatność - możliwie niskich kosztów administracyjnych

Niezwykle istotne są też następujące zasaday:

Pomocne materiały:

Przykłady działań nieetycznych

"DOBRE" Pomaganie

Pentagon przyznał, że nieszczęśliwie się złożyło, iż racje żywnościowe zrzucane przez Amerykanów w Afganistanie i mini-bomby, znajdujące się w pociskach kasetowych używanych przy nalotach, są tego samego - żółtego - koloru.

Na zdjęciu po lewej paczka z pomocą humanitarną, zdjęcie po prawej przedstawia bombę kasetową BLU-97 A/B stosowaną przez armię USA min. w Iraku i w Afganistanie. Żołnierz z łatwością rozróżni obydwa pakiety, lecz czy może to zrobić głodne dziecko?

POMOC NIEDOSTOSOWANA DO KONTEKSTU KULTUROWEGO

BRAK KOORDYNACJI MIĘDZY ORGANIZACJAMI

Po trzęsieniu ziemi w Nepalu w 2015 roku różne organizacje humanitarne ruszyły na pomoc potrzebującym. W początkowej fazie pomocy nepalskie władze miały trudności z podziałem zadań przyjeżdżających grup. Brak wymiany informacji między organizacjami spowodował niesprawiedliwy podział darów. Zdarzyło się, że niektóre rejony kraju zostały nimi zasypane, a inne nie doczekały się pomocy.

Koordynacja działań między organizacjami daje szansę, by nie pominąć żadnej z potrzebujących grup ludności.

Zdjęcie dotarło do władz UNICEF-u (Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci). Rzeczniczka organizacji Sarah Crowe powiedziała, że jest to „rażące naruszenie”. – Takie kradzieże pokazują kompletny brak szacunku dla zasad ochrony cywilów i szacunku dla pomocy humanitarnej – dodała.

W 2014 roku świat obiegło zdjęcie, na którym widać żołnierzy Południowego Sudanu, którzy maszerując w mundurach, mają na plecach jasnoniebieskie plecaki z logiem UNICEF. Fotografia została wykonana 31 stycznia na drodze w Mathiangu, niedaleko miasta Bor w stanie Jonglei. Słynie on z bogatych złóż ropy naftowej. O miasto Bor toczyły się w styczniu ciężkiewalki zakończone zwycięstwem wojsk rządowych w trwającej od kilku tygodni wojnie domowej. W ogarniętym wojną Sudanie Południowym, żołnierze Ludowej Armii Wyzwolenia Sudanu ograbili jedną ze szkół, przytułków lub szpitali z pomocy ofiarowanej przez UNICEF.

BRAK SZACUNKU DO POMOCY HUMANITARNEJ

Swoją bezmyślnością i niekompetencją doprowadziła do śmierci około setki dzieci.

„POMOC” NIEZGODNA Z KOMPETENCJAMI

W zeszłym roku rozgłosu nabrała sprawa Amerykanki, oskarżonej o przyczynienie się do śmierci nawet setek dzieci - Renee Bach. Mimo braku jakichkolwiek kwalifikacji medycznych przeprowadzała zabiegi medyczne na dzieciach w klinice, którą sama prowadziła w UGANDZIE. Brak kompetencji nie przeszkadzał jej w kreowaniu siebie jako Medyka. Bach nie była lekarzem, lecz 20-letnią absolwentką liceum bez wykształcenia medycznego, a jej ośrodek nie był szpitalem. Co więcej, w tym czasie nie zatrudniał ani jednego lekarza.

Syryjski rząd korzysta z pomocy humanitarnej w taki sposób, aby „nagradzać” swoich sympatyków i karać przeciwników, umacniając tym samym politykę represyjną – wynika z raportu Human Rights Watch (2019). Syryjskie władze ograniczają organizacjom humanitarnym dostęp do społeczności potrzebujących pomocy i selektywnie zatwierdzają projekty pomocowe. Przedstawiciele instytucji międzynarodowych są zobowiązani do współpracy z osobami lub organizacjami państwowymi odpowiedzialnymi za nadużycia. Syryjski wywiad, łamiący prawa człowieka, nadzoruje proces udzielania pomocy humanitarnej. Ponadto rząd bezprawnie zatrzymuje powrót przesiedleńców z obszarów, które podczas wojny go nie wspierały.

STRONNICZOŚĆ POMOCY

ETYCZNY WOLONTARIAT

2. Sprawdź opinię organizacji wysyłającej i przyjmującej

Przede wszystkim wśród lokalnej społeczności. Na szczęście dzisiaj dzięki mediom społecznościowym możemy dotrzeć do kogokolwiek na drugim końcu planety. Nie kieruj się jedynie opiniami byłych wolontariuszy. Zwróć uwagę na to, że większość z nich opisuje nie to jakie cele udało im się osiągnąć na miejscu, a to jak fantastycznie się czuli będąc na miejscu. Zadowolenie wolontariusza nie jest tożsame z tym, że jego praca przyniesie długofalowe rezultaty.

Jeżeli organizacja przyjmuje wolontariuszy “od ręki” lub “z ulicy”, bez żadnych kompetencji warto zastanowić się czy faktycznie chodzi im o znalezienie osób, które mogą pomóc rozwiązać dany problem społeczny. Zwłaszcza jeżeli wiąże się to z uiszczeniem opłaty czy datku na miejscu, należy zastanowić się dwa razy.

1. Szukaj organizacji, które sprawdzają kompetencje

Możesz myśleć, że oferując bezpłatne wsparcie, pomagasz. To może być prawdą, ale często tylko na krótką metę. Bardziej prawdopodobne jest to, że przyczynisz się do deregulacji lokalnej ekonomii i specjaliści, którzy wcześniej wykonywali Twoje zajęcie, stracą pracę.

Jeśli podstawowym celem organizacji jest rozwiązywanie problemów społecznych, nie powinna ona się uchybiać od publikowania raportów finansowych. Warto rzucić na nie okiem, tak samo jak i dopytać o to jakie udało im się zrealizować cele w ostatnim czasie. Dobra organizacja to taka, której efekty pracy są widoczne i mierzalne.

4. Upewnij się, że swoją pracą nie wywołasz bezrobocia

3. Zapoznaj się z finansami i sukcesami Twojej organizacji

Można też odwrócić to zdanie. Co byś zrobił/a, gdyby wolontariusz z innego kraju przyjechał do Twojego miasta, żeby odbyć wolontariat, o którym myślisz? Z tej perspektywy nietrudno się domyślić dlaczego nie powinieneś pomagać przy operacjach w szpitalu czy budowaniu szkoły.

Wolontariat to wspaniałe zajęcie. Niemniej, jeżeli będziesz spać w hotelu komercyjnej sieci i jeść obiady w lokalnym McDonaldzie to nie wykorzystasz szansy na zbliżenie się do lokalnej społeczności. Taki wyjazd to przede wszystkim szansa na naukę i poszerzenie horyzontów. Jeżeli o tym zapominamy, ten wyjazd traci sens, a nasze pieniądze kończą na kontach międzynarodowych korporacji.

6. Zadaj sobie pytanie czy mógłbyś zrobić to samo w Polsce

5. Dowiedz się czy będziesz blisko ludzi

MOŻESZ DOWIEDZIEĆ SIĘ WIĘCEJ:www.zanimpomozesz.pl

Student informatyki chce być wolontariuszem w organizacji pracującej z młodzieżą. Jego zaangażowanie może być bardziej efektywne, jeżeli pomoże w tworzeniu strony internetowej niż ucząc angielskiego. Choć może to brzmieć mniej atrakcyjnie, efekty będą bardziej długotrwałe.

7. Zastanów się jak Twoje umiejętności odnoszą się do wykonywanego wolontariatu

• Praca w sierocińcu – czasami sierocińce są tworzone właśnie dlatego, że wolontariusze płacą, żeby zajmować się dziećmi. • Nauczanie w szkole – w szkołach, gdzie uczą często zmieniający się wolontariusze bez kwalifikacji, dzieciom brakuje ciągłości nauki. • Zajęcia z egzotycznymi zwierzętami – obcowanie z ludźmi UNIEMOŻLIWIA zwierzętom powrót na łono natury, a niekiedy zostają sprzedawane myśliwym na komercyjne polowania. • Wolontariat medyczny – dopuszczanie osób bez wiedzy medycznej do pacjentów może skutkować zagrożeniem zdrowia i życia zarówno pacjentów jak i wolontariuszy. • Budowanie lub renowacja budowli – brak kwalifikacji budowlanych może powodować, że takie konstrukcje stają się niebezpieczne i muszą być poprawiane lub nawet zburzone.

Wolontariaty, które należy prześwietlić szczególnie starannie przed decyzją o wyjeździe to:

www.rokwbok.pl

www.wolontariat.org.pl

www.polskapomoc.gov.pl

www.zanimpomozesz.pl

www.pah.org.pl

* "Troska", Judith Phillips, wyd. Sic! s.c., Warszawa 2009

* "Świat według Janki", Janina Ochojska, wyd. Znak, Kraków 2015

* "Karawana kryzysu. Za kulisami przemysłu pomocy humanitarnej", Linda Polman, wyd. Czarne, Wołowiec 2016

Bibliografia