Latarnik

Henryk Sienkiewicz

LATARNIK

Start

Cykl lekcji

Index

Geneza

Świat przedstawiony

Losy Skawińskiego

Samotność

Przebudzenie

NOWELA

01

GENEZA, czyli jak powstała nowela "Latarnik".

O genezie, czyli okolicznościach powstania utworu, autor wspominał w przypisie do tekstu, podkreślając, że opowiedziana historia oparta jest na autentycznych zdarzeniach z życia polskiego emigranta o nazwisku Siellawa. Stracił on pracę latarnika, ponieważ zaczytał się w powieści Zygmunta Kaczkowskiego „Murdelio” i zapomniał zapalić latarnię morską. Henryk Sienkiewicz nie tylko zmienił nazwisko bohatera, ubarwił jego postać, ukazując dramatyczne losy oraz głębię przeżyć wewnętrznych, ale także, wkładając w rękę tytu­łowej postaci epopeję Adama Mickiewicza, uczynił nowelę utwo­rem o wymowie patriotycznej.

ZADANIE

Zapisz w zeszycie, jakie wydarzenia zainspirowały Henryka Sienkiewicza do napisania "Latarnika".

02

Elementy świata przedstawionego

Elementy świata przedstawionego

Czas i miejsce akcji

Bohaterowie

Zadanie

Zapoznaj się informacjami umieszczonymi obok. Przygotuj własną notatkę.

Wydarzenia

Narrator

03

Poznajemy losy Skawińskiego

SKAWIŃSKI JAKO WIECZNY TUŁACZ

SKAWIŃSKI JAKO WIECZNY TUŁACZ

Odszukaj fragmenty opisujące losy Skawińskiego jako żołnierza oraz zawody, jakie wykonywał.

EMIGRANT

LATARNIK

ŻOŁNIERZ

etapy życia Skawińskiego

EMIGRANT

LATARNIK

ŻOŁNIERZ

• uczestnik powstania listopadowego na ziemiach polskich (1830–1831);• żołnierz hiszpańskiej wojny domowej, tzw. wojny karlistowskiej (1833–1840);• żołnierz biorący udział w walkach na ziemiach francuskich;• uczestnik powstania na Węgrzech w czasie Wiosny Ludów (1848–1849);• uczestnik wojny secesyjnej w USA (1861–1865).

• kopacz złota w Australii; • poszukiwacz diamentów w Afryce;• strzelec rządowy w Indiach Wschodnich; • farmer w Kalifornii;• handlarz z dzikimi plemionami w Brazylii; • kowal w Helenie w Arkansas. • majtek na statku kursującym między Brazylią a Francją; • harpunnik na wielorybniku; • właściciel fabryki cygar w Hawanie.

• pracownik latarni morskiej w Aspinwall.

ZADANIA

Mapa świata

Zapisz na karcie pracy zawody, które wykonywał Skawiński.

Czy Skawiński to bohater tragiczny? Na czym polega podobieństwo do Odyseusza i Syzyfa? RUTYNA: teza-argument-pytanie

Skawiński

Wyszukaj cytaty opisujące wygląg i charakter Skawińskiego. Uzasadnij 3 wybrane cechy charakteru (RUTYNA: teza-argument-pytanie)

04

Samotność Skawińskiego

Dlaczego Skawiński marzył o pracy latarnika?

Dlaczego Skawiński marzył o pracy latarnika?

- tułał sie po świecie, musiał opuścić ojczyznę;

- chciał odpocząć;

- na starość szukał swojego miejsca;

- chciał się odizolować od świata;

- był zrezygnowany;

Dlaczego Skawiński marzył o pracy latarnika?

Latarnia:

- każdy dzień taki sam, uporządkowany;

- brak niepewności;

- na wyspie nikt inny nie mieszkał;

- wyspę mógł opuszczać tylko w niedzielę;

Ułóż tangram. Zapisz, jak wyglądał dzień latarnika.

Etapy powolnego wyobcowania Skawińskiego

"Zaczęły płynąć dnie i tygodnie..."

ZOBOJĘTNIENIE

MIŁOŚĆ DO WYSPY

IZOLACJA

SPOKÓJ

Gałązka logiczna

W grupach rozpiszcie gałązkę logiczną.

to

Jeśli

to

Jeśli

to

Jeśli

Skawiński objął posadę latarnika.

Latarnia w życiu Skawińskiego

05

"Nagle nadeszło przebudzenie"

Niespodziewana przesyłkka

Niedługo po rozpoczęciu pracy latarnika bohater przeczytał w „Heraldzie” o utworzeniu polskiego Towarzystwa w Nowym Jorku.

01

02

Przekazał organizacji połowę swej miesięcznej pensji.

W noweli nie ma podanego tytuły książki, którą czyta Skawiński. Skąd zatem wiemy, że to był "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza?

03

W dowód wdzięczności Towarzystwo przysłało Skawińskiemu paczkę z polskimi książkami.

Jednym z nadesłanych utworów był "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza, który tak poruszył latarnika.

04

Skawiński czyta "Pana Tadeusza"

Przyjrzyj się tabeli zamieszczonej obok. Jakich emocji doświadczał Skawiński podczas czytania "Pana Tadeusza"? Dlaczego mówimy o "przebudzeniu" Skawińskiego? Wnioski zapisz w zeszycie.

Tragiczny finał

Skawiński zapomina zapalić latarnię.

01

"W kilka dni później widziano Skawińskiego na pokładzie statku idącego z Aspinwall do New Yorku. Biedak stracił posadę. Otwierały się przed nim nowe drogi tułactwa; wiatr porywał znowu ten liść, by nim rzucać po lądach i morzach, by się nad nim znęcać do woli. Toteż stary przez te kilka dni posunął się bardzo i pochylił; oczy miał tylko błyszczące. Na nowe zaś drogi życia miał także na piersiach swoją książkę, którą od czasu do czasu przyciskał ręką, jakby w obawie, by mu i ona nie zginęła…"

Statek rozbija się na mieliźnie.

02

Skawiński zostaje zwolniony.

03

Odpływa na statku, ściskając książkę.

04

SKAWIŃSKI JAKO WIECZNY TUŁACZ

06

Budowa noweli

PUNKT KULMINACYJNY

Otrzymanie paczki z książkami, czytanie "Pana Tadeusza".

Nagłe "przebudzenie", przypomnienie Ojczyzny.

Stopniowa izolacja, wycofywanie się Skawińskiego z życia.

ROZWIĄZANIE AKCJI

ROZWÓJ AKCJI

Ostatni dzień na wyspie.

Pierwszy dzień w latarni.

ZAWIĄZANIE AKCJI

Rozmowa ze strażnikiem Johnsem.

Rozmowa z Falconbridge'em.

Zaginięcie poprzedniego latarnika - opowieść narratora.

Odpłynięcie Skawińskiego na statku

EKSPOZYCJA

EPILOG

CECHY NOWELI

wydarzenia zmierzają do punktu kulminacyjnego

rodzj literacki: epika

obeny narrator, często wszechwiedzący

jeden wątek

wydarzenia realistyczne, często umieszczone w konkretnym miejscu

mało opisów i postaci

jeden główny bohater

zazwyczaj pisana prozą

Nowela "Latarnik"

Obejrzyj film - - omówienie lektury.

Dziękuję za spotkania.

Blue School

Wykorzystane zostały materiały GWO oraz NE, cytaty z "Latarnika" oraz ze strony klp.pl