Katarynka - lekcja pierwsza i druga

Monika Szkliniarz

Bolesław Prus

Temat: Pierwsze spotkanie z lekturą - nowela Bolesława Prusa ,,Katarynka".

"KATARYNKA"

Tytułowa katarynka to przenośny instrument muzyczny, w której obudowie znajduje się mechanizm - wałek melodyczny nabijany kolcami, który wprawiany jest w ruch za pomocą ręcznej korby. W XIX wieku katarynki cieszyły się ogromną popularnością. Co ciekawe, grajkowie, którzy muzykowali na miejskich podwórkach czy wiejskich jarmarkach, często nosili ze sobą małpki lub papugi, które wyciągały karteczkiz wróżbami. Czy kiedykolwiek słyszałaś/słyszałeś dźwięk katarynki? Obejrzyj filmik, a przekonasz się, jak brzmi ten instrument muzyczny. Czy pan Tomasz słusznie "nienawidził kataryniarzy i katarynek"?

Źródło zdjęcia: Wikipedia.

BOLESŁAW PRUS - KILKA SŁÓW O AUTORZE

1. Prawdziwe imię i nazwisko: Aleksander Głowacki.2. Żył w latach 1847-1912.3. Jako dziecko wcześnie stracił rodziców, przez co wychowywany był przez członków bliższej i dalszej rodziny.4. Był uczestnikiem powstania styczniowego.5. Pasjonował się matematyką, ale sławę zdobył jako dziennikarz i pisarz.6. Jako dziennikarz pisał artykuły dotyczące problemów zwykłych ludzi - mieszkańców Warszawy.7. Bohaterami wielu jego dzieł są dzieci.8. Najbardziej znane utwory, które napisał, to: ,,Katarynka", ,,Lalka", ,,Faraon", ,,Antek", ,,Z legend dawnego Egiptu".

Nowela to krótki, zwięzły, jednowątkowy utwór pisany prozą. Charakteryzuje się ona małą liczbą bohaterów, wyraźnie zaznaczonym punktem kulminacyjnym (czyli momentem, w którym rozstrzygają się losy bohaterów) i zakończeniem puentą (często zaskakujące rozwiązanie akcji). W noweli ważną rolę odgrywa dany przedmiot lub wybrana postać.

CZYM JEST NOWELA?

1. Czas i miejsce akcji.Akcja rozgrywa się w latach 80. XIX wieku. Miejscem akcji jest śródmieście Warszawy i okoliczne ulice. Najważniejsze wydarzenia rozgrywają się w przeciętnej, warszawskiej kamienicy - w mieszkaniu od frontu, w oficynie i na podwórzu.2. Bohaterowie: Pan Tomasz (bohater główny, pierwszoplanowy, mecenas na emeryturze), ośmioletnia dziewczynka, matka dziewczynki, Kazimierz - stróż w kamienicy, Paweł - nowy stróż.3. Plan wydarzeń:

ŚWIAT PRZEDSTAWIONY W NOWELI

Na zakończenie zachęcam Cię do obejrzenia 27-minutowego filmu "Katarynka" z 1967 r. w reżyserii Stanisława Jędryki (w roli pana Tomasza wystąpił Tadeusz Fijewski). Został on wyprodukowany przez Telewizję Polską. Czy, Twoim zdaniem, film w całości oddaje treść noweli?

ADAPTACJA FILMOWA NOWELI

Dziękuję za udział w lekcji.