Liryka

pani z polaka

Powtórka przed egzaminem

Liryka, liryka

Cechy liryki

- pisana wierszem; - podział na strofy i wersy; - moga pojawiać się rymy; - obecność środków artystycznych; - podmiot liryczny; - rytmizacja; - pobudzanie emocji i wyobraźni.

Cechy liryki

Gatunki liryki

Fraszka - krótki utwór, najczęściej rymowany, o różnorodnej tematyce, często humorystyczny, zakończony puentą. Przykład

Gatunki liryki

Sonet - gatunek poetycki, który składa się z czterech strof: dwóch czterowersowych (opisowych) i dwóch trzywersowych (refleksyjnych). Przykład

Gatunki liryki

Hymn - gatunek o patetycznym nastroju, którego tematyka dotyczy rzeczy najwyższej wagi. Przykład

Gatunki liryki

Tren - utwór o charakterze żałobnym, będący wyrazem żalu i pochwalą zmarłej osoby. Przykład

Gatunki liryki

Pieśń - utwór dawniej związany z obrzędami; do jego cech zaliczamy rytmizację, powtórzenia, paralelizmy. Przykład

Gatunki liryki

Środki artystyczne

- porównanie - pytanie retoryczne - apostrofa - wykrzyknienie - peryfraza

- metafora- ożywienie - uosobienie - anafora - epitet - onomatopeje - powtórzenie

Środki artystyczne

Jaki to środek artystyczny?

ANAFORA

Nic szczególnego na pierwszy rzut oka. Widać wodę. Widać jeden z jej brzegów. Widać czółno mozolnie płynące pod prąd. Widać nad wodą most i widać ludzi na moście. W. Szymborska, Ludzie na moście

Jaki to środek artystyczny?

EPITET

O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny I pluszcze jednaki, miarowy, niezmienny, Dżdżu krople padają i tłuką w me okno... Jęk szklany... płacz szklany... a szyby w mgle mokną I światła szarego blask sączy się senny... O szyby deszcz dzwoni, deszcz dzwoni jesienny... L. Staff, Deszcz jesienny

Jaki to środek artystyczny?

OŻYWIENIE

Opadły mgły i miasto ze snu się budzi, Górą czmycha już noc. E. Stachura, Opadły mgły, wstaje nowy dzień

Jaki to środek artystyczny?

PORÓWNANIE

Chmurki wróżą pogodę, lekkie i świecące, Tam jako trzody owiec na murawie śpiące. A. Mickiewicz, Pan Tadeusz

Jaki to środek artystyczny?

ONOMATOPEJE (wyrazy dźwiękonaśladowcze)

Biało. Patrzcie na polance Świerk. Wróbel usiadł na tym świerku: Ćwierk, Ćwierk, Ćwierk! T. Kubiak, Ptasia choinka

Jaki to środek artystyczny?

PYTANIE RETORYCZNE

Przebóg! Jak żyję, serca już nie mając? Nie żyjąc, jako ogień w sobie czując? J. A. Morsztyn, Cuda miłości

Jaki to środek artystyczny?

Mam dwadzieścia cztery lata ocalałem prowadzony na rzeź. T. Różewicz, Ocalony

POWTÓRZENIE

Mam dwadzieścia cztery lata ocalałem prowadzony na rzeź. To są nazwy puste i jednoznaczne: człowiek i zwierzę miłość i nienawiść wróg i przyjaciel ciemność i światło (…).

Jaki to środek artystyczny?

METAFORA

w dziesiątym roku życia zostałem ojcem gdy po napiętym oczekiwaniu z kasztana zanurzonego w wodzie ukazał się żółty kiełek Z. Herbert, Pan od przyrody

Jaki to środek artystyczny?

APOSTROFA

O Boże, napełnij mię ciszą jak pole kwitnącym lnem! K. Iłłakowiczówna, Modlitwa o pokój

Jaki to środek artystyczny?

UOSOBIENIE

Cicho potok gada, gwarzy pośród skał O tym deszczu, co z chmury trochę wody dał. Świerki zapatrzone w horyzontu kres Głowy pragną wysoko, jak najwyżej wznieść. A. Starzec, Bieszczady

Jaki to środek artystyczny?

Dziękuję! :)