Want to create interactive content? It’s easy in Genially!

Get started free

12. Dlaczego niektórzy wymagają większego zrozumienia?

Iza Kleinszmidt

Created on November 2, 2025

Start designing with a free template

Discover more than 1500 professional designs like these:

Interactive Hangman

Secret Code

Branching Scenario: Academic Ethics and AI Use

The Fortune Ball

Repeat the Sequence Game

Pixel Challenge

Word Search: Corporate Culture

Transcript

Dlaczego niektórzy wymagają większego zrozumienia?

przyrodniczeecho.pl

Po dzisiejszych zajęciach:

  • omawiam zagadnienie komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz ich znaczenie w relacjach interpersonalnych, w tym rówieśniczych, rodzinnych i innych,
  • rozwijam umiejętności komunikacyjne.

Czy wiesz, że:

  • Nie każdy problem widać gołym okiem. Niektóre osoby mają trudności, które nie są widoczne - np. zaburzenia lękowe, autyzm, ADHD, cukrzycę czy depresję. Dlatego warto być życzliwym, nawet jeśli ktoś „wydaje się” zdrowy.
  • Są dzieci, które słyszą inaczej - przez skórę! Osoby z autyzmem często czują dotyk, dźwięki lub zapachy znacznie mocniej niż inni. Dlatego czasem zasłaniają uszy, uciekają z hałaśliwych miejsc lub nie chcą być dotykane.
  • Czasem „dziwne” zachowanie to sposób radzenia sobie. Dzieci z autyzmem lub zespołem Tourette’a mogą np. machać rękami, chodzić w kółko albo mówić pod nosem - to pomaga im się uspokoić, nie robią tego, by przeszkadzać.
  • Dobre słowo działa jak plaster na serce. Kiedy powiesz komuś: „Fajnie, że jesteś z nami” albo „Chcesz się przyłączyć?”, możesz poprawić mu dzień - a może nawet tydzień!

Wstęp do zajeć.

Pomysł na lekcję. Zabawy.

This page is password protected

Enter the password

Każdy potrzebuje zrozumienia. W życiu każdego zdarzają się sytuacje, gdy potrzebuje szczególnej wyrozumiałości i pomocy innych. Na przykład gdy zachorujemy, złamiemy nogę, zgaśnie światło albo znajdziemy się w obcym kraju bez znajomości języka - wtedy sami czujemy się bezradni i „nie w pełni sprawni” W takich chwilach liczymy na wsparcie otoczenia.

Kto wymaga większego zrozumienia? Są osoby, które z powodu trwałych okoliczności zmagają się z trudnościami na co dzień - osoby z niepełnosprawnościami (ruchowymi, sensorycznymi lub intelektualnymi) oraz osoby chore przewlekle (np. na cukrzycę, astmę, choroby autoimmunologiczne). Te osoby często wymagają od otoczenia więcej zrozumienia i pomocy w pewnych sytuacjach.

Czy niepełnosprawności zawsze są widoczne gołym okiem? Czym są orzeczenia i opinie z poradni? Podłoża niepełnosprawności są bardzo różne. Ludzie rodzą się z nimi lub nabywają np. z powodu wypadków. Co łaczy te sosb? - Janek Mela, Natalia Partyka, Janina Ochojska, Andrea Bocelli, Ludwig van Beethoven i Leo Messi.

Niepełnosprawność nie ogranicza. Czy znacie kogoś z ADHD lub autyzmem, rozwojowymi zaburzeniami uczenia się, zaburzeniami rozwoju intelektualnego? Nauczyciel na środku tablicy zapisuje słowo” neuroatypowość” a dokoła ADHD, autyzm, dysleksja, dyskalkulia, itd. Jakie potrzeby i zalety posiadają takie osoby? (25% ludzi posiada któreś z tych cech). Wiele z nich i ich rodziców traktuje te cechy jako wady - obecność takich cech neurorozwojowych nie ogranicza ich w życiu, a raczej wyróżnia.

Przykłady trudności i możliwe wsparcie.

Osoba niewidoma lub niedowidząca – nie widzi otoczenia, dlatego potrzebuje pomocy przewodnika przy przemieszczaniu się. Warto np. opisywać jej, co znajduje się dookoła, uprzedzać o przeszkodach.

Osoba niesłysząca lub niedosłysząca – może nie reagować na dźwięki i polecenia. Należy komunikować się z nią twarzą w twarz, mówić wyraźnie (umożliwiając czytanie z ruchu warg), ewentualnie używać języka migowego lub pisma.

Osoba poruszająca się na wózku - ma trudności z pokonywaniem schodów, wysokich progów czy noszeniem przedmiotów. Trzeba zapewnić jej dostęp rampą lub windą, a w razie potrzeby pomóc w przepchnięciu wózka lub podaniu rzeczy poza jej zasięgiem.

Osoba z autyzmem - może unikać kontaktu wzrokowego, mieć kłopoty ze zrozumieniem żartów czy ironii, źle znosić hałas i zmiany. Wobec takiej osoby należy okazać cierpliwość, komunikować się jasnym językiem, nie zmuszać do aktywności, gdy potrzebuje spokoju, oraz zadbać o przewidywalność (stały plan dnia).

Osoba z chorobą przewlekłą (np. cukrzyca, astma, alergia) - musi przestrzegać zaleceń lekarza (np. odpowiedniej diety, przyjmowania leków, unikania nadmiernego wysiłku). Wymaga wyrozumiałości ze strony otoczenia - np. kolega z cukrzycą nie powinien być częstowany słodyczami bez pytania, a koleżanka z astmą może potrzebować przerw podczas wysiłku fizycznego.

Podobieństwa i potrzeby. Należy podkreślić, że osoby z niepełnosprawnością lub chorobą mimo swoich ograniczeń w wielu aspektach są takie same jak zdrowi rówieśnicy. Mają podobne marzenia i cele, chcą się uczyć, bawić, przyjaźnić. Często mają te same zainteresowania - mogą lubić te same gry, filmy, książki, chodzić do kina itp. Ważne jest, aby dostrzegać w nich przede wszystkim ludzi takich jak my, a nie definiować ich przez pryzmat niepełnosprawności.

Postawa wobec takich osób. Osoby borykające się z trudnościami zasługują na szacunek, życzliwość i pełne włączenie do grupy. Nie wolno ich wyśmiewać ani wykluczać z powodu odmienności. Każdy człowiek ma prawo żyć, uczyć się, bawić i realizować swoje marzenia; osoba z niepełnosprawnością potrzebuje nie tylko opieki, ale również akceptacji i wsparcia ze strony otoczenia. Pamiętajmy, że nawet osoby zdrowe nie są wolne od wad i okresowych ograniczeń, więc nigdy nie należy uważać się za lepszego od innych ani nikogo poniżać. Takie empatyczne podejście buduje przyjazną, wspierającą społeczność.

This page is password protected

Enter the password

Ćwiczenie grupowe „W cudzych butach”

Podział na 3 - 4 grupy. Każda grupa dostaje inne zadanie. Każda grupa otrzymuje przygotowaną kartę z opisem sytuacji – historię osoby, która wymaga zrozumienia ze strony rówieśników. Zadaniem grup jest omówienie w swoim gronie danej sytuacji i przygotowanie krótkiej odpowiedzi w formie porad dla klasy: Jak należy postąpić? Jak pomóc tej osobie? Czego nie robić? (Grupy mogą wypisać pomysły na arkuszu papieru lub przygotować scenkę - forma prezentacji wyników jest dowolna).

Misja: „Przyjaciel na wózku”.

Grupa 1 analizuje sytuację nowego kolegi w klasie, który porusza się na wózku inwalidzkim. Uczniowie zastanawiają się, z jakimi trudnościami może się spotkać (np. problemy z dostaniem się na piętro szkoły, udziałem w grach ruchowych na boisku) oraz jak klasa i szkoła mogą mu pomóc i ułatwić funkcjonowanie. Propozycje mogą dotyczyć np. organizowania pomocy przy wnoszeniu wózka po schodach, wspólnej zabawy w sposób niewymagający biegania, traktowania go jak równoprawnego kolegi.

Misja: „Zostań moimi oczami” .

Grupa 2 rozważa historię niewidomej (lub niedowidzącej) koleżanki. Uczniowie mają wczuć się w jej położenie: co może czuć na co dzień w szkole (np. zagubienie w przestrzeni, trudność w czytaniu z podręcznika)? Grupa wymyśla, jak koledzy mogą ułatwić jej życie w klasie – np. proponując pomoc w poruszaniu się po szkole, opisując to, co dzieje się podczas lekcji, czytając jej na głos tekst z książki, przygotowując materiały wypukłe alfabetem Braille’a. Ważne, by podkreślili potrzebę cierpliwości i nieobrażania się, gdy taka osoba kogoś nie rozpozna lub na coś nie reaguje (bo np. nie widzi gestu).

Misja: „Słodki kolega”.

Grupa 3 omawia przypadek kolegi z klasy chorego na cukrzycę. Ich zadaniem jest wyjaśnić reszcie klasy, na czym polega ta choroba w codziennym życiu (np. konieczność kontrolowania poziomu cukru, zdrowa dieta, zastrzyki insuliny) oraz jak okazać koledze zrozumienie. Uczniowie wymyślają, czego należy dopilnować (np. nie częstować go przypadkowymi słodyczami, rozumieć, gdy musi przerwać zabawę żeby coś zjeść lub zmierzyć cukier) oraz jak można mu pomóc czuć się normalnie w grupie (np. uwzględniać go w zabawach ruchowych, które nie będą dla niego zagrożeniem, wspierać go słowem gdy czuje się źle).

Misja: „Zrozumieć Kacpra”.

Grupa 4 zajmuje się historią 11-letniego Kacpra, który ma zespół Aspergera (autyzm wysokofunkcjonujący). Kacper dobrze się uczy, ale na przerwach trzyma się na uboczu, nie patrzy w oczy rozmówcom i bywa, że reaguje zdenerwowaniem na duży hałas lub zmianę planu. Koledzy czasem czują się zignorowani lub nie wiedzą, jak do niego podejść. Zadaniem grupy jest zaproponować, jak klasa może lepiej zrozumieć Kacpra i pomóc mu czuć się akceptowanym. Uczniowie zastanawiają się np. nad tym, by nie zmuszać Kacpra do gier zespołowych, gdy nie ma na to ochoty, znajdować spokojne miejsce, gdy jest przytłoczony hałasem, komunikować się prostym i jasnym językiem, upewniać się, czy rozumie żarty, a przede wszystkim okazywać cierpliwość i nie wyśmiewać jego nietypowych zachowań.

Prezentacja scenek i omówienie. Podsumowanie.

Każda grupa prezentuje swoją pracę. Pamiętajcie - wszyscy ludzie zasługują na szacunek i akceptację, bez względu na swoje ograniczenia. soby z niepełnosprawnościami czy innymi trudnościami chcą żyć normalnie jak każdy – mają prawo uczyć się, bawić i spełniać marzenia na równi z innymi. Często potrzebują jednak w tym naszej pomocy, życzliwości i zrozumienia. My również moglibyśmy znaleźć się w podobnej sytuacji, dlatego traktujmy innych tak, jak sami chcielibyśmy być traktowani, gdybyśmy potrzebowali wsparcia.