7. Czym jest samoocena?

Czym jest samoocena?

przyrodniczeecho.pl

Po dzisiejszych zajęciach:

• omawiam pojęcie pozytywnej samooceny i pozytywnego obrazu siebie, a także wymieniam sposoby ich budowania w swoim życiu.

Czy wiesz, że:

• Samoocena nie jest stała - można ją rozwijać.Badania pokazują, że poczucie własnej wartości zmienia się w ciągu życia i można nad nim świadomie pracować. Nawet osoby, które przez lata miały niską samoocenę, mogą ją skutecznie podnieść poprzez małe, regularne działania.

• Mózg reaguje na własne słowa. Gdy mówisz o sobie coś pozytywnego („poradzę sobie”, „jestem wystarczająco dobry”), aktywują się w mózgu te same obszary, które odpowiadają za nagrodę i przyjemność. Dlatego pozytywny dialog wewnętrzny naprawdę wzmacnia samoocenę.

• Porównywanie się z innymi często zaniża samoocenę. Mózg ma tendencję do zauważania tego, co u innych lepsze, a nie tego, co u nas wyjątkowe. Dlatego ograniczenie porównań i skupienie się na własnym rozwoju to jeden z kluczowych kroków do budowania zdrowej samooceny.

• Samoocena nie oznacza „bycia najlepszym”. Wysoka samoocena nie polega na przekonaniu, że jest się lepszym od innych, ale na akceptowaniu siebie z wadami i zaletami. To właśnie równowaga między ambicją a samoakceptacją daje prawdziwą siłę.

Wstęp do zajeć.

Pomysł na lekcję. Zabawy.

This page is password protected

Enter the password

Czym jest pozytywna samoocena? Pozytywna samoocena wiąże się z wiarą w siebie, szacunkiem do własnej osoby i akceptacją swoich mocnych i słabszych stron. Osoba z zdrową samooceną czuje się wartościowa, ma poczucie sprawczości i lepiej radzi sobie z krytyką.

Zdrowa, pozytywna samoocena (wiara w siebie, znajomość swoich zalet, akceptowanie, że nie we wszystkim muszę być najlepszy)

Czym jest negatywna samoocena? Niska samoocena często łączy się z niepewnością, skupianiem się na porażkach i umniejszaniem własnych sukcesów. W skrajnych przypadkach brak samoakceptacji powoduje postawę samoodtrącenia – osoba taka odczuwa ciągłe poczucie winy lub niższości, nie docenia siebie i nawet może ”karać” samą siebie negatywnymi myślami. Pamiętaj! Samoocenę można kształtować – nie jest ona cechą stałą daną raz na zawsze.

Zaniżona samoocena (ciągłe myślenie o swoich wadach, nieśmiałość w podejmowaniu działań, poczucie „jestem gorszy od innych”). Może podać przykłady postaw: „Kasia przygotowała prezentację i myśli: ‘Zrobiłam to najlepiej jak umiałam, jestem z siebie zadowolona’ - to oznaka zdrowej samooceny. Z kolei Tomek, który dostał czwórkę z pracy klasowej, myśli: ‘Jestem głupi, i tak nic mi nie wychodzi’ - to przykład zaniżonej samooceny.” Warto podkreślić, że skrajności też nie są dobre - zbyt wysoka, zawyżona samoocena może przerodzić się w arogancję i niezdolność dostrzeżenia swoich błędów, ale na tym etapie skupiamy się głównie na budowaniu zdrowego poczucia własnej wartości.

Jakie czynniki wpływają lub kstzałtują samoocenę? Po pierwsze - rodzina. Wsparcie emocjonalne, akceptacja i sposób komunikacji ze strony rodziców/opiekunów mają ogromne znaczenie. Dziecko bezwarunkowo kochane i doceniane za wysiłek buduje wyższą samoocenę, podczas gdy nadmierna krytyka osobista (np. wytykanie wad zamiast konstruktywnej krytyki zachowania) może samoocenę obniżać. Szczere i zasłużone pochwały – nawet za drobne sukcesy czy starania - wzmacniają wiarę w siebie, natomiast wygórowane wymagania czy porównywanie z innymi działa negatywnie.

Rodzina, rówieśnicy, szkoła, media. „To jak traktują nas inni, ma znaczenie - jeżeli rodzice nas wspierają i chwalą, czujemy się wartościowi, a jeżeli ciągle słyszymy krytykę, zaczynamy wątpić w siebie. Ważne jest też, jak traktują nas koledzy - czy nas akceptują. Nasze sukcesy (albo ich brak) w szkole też dokładają cegiełkę do tego, co o sobie myślimy. Nawet internet i media społecznościowe mogą wpływać na samoocenę - np. porównywanie się z innymi w internecie czasem sprawia, że myślimy o sobie gorzej.” Uczniowie mogą podawać własne przykłady. Nauczyciel dba, by przekaz był zrozumiały i związany z ich doświadczeniem.

Rówieśnicy. Akceptacja w grupie rówieśniczej, przyjaźń i wsparcie społeczne sprzyjają pozytywnej samoocenie dziecka. Z kolei doświadczenie odrzucenia lub wykluczenia w grupie może obniżać wiarę we własną wartość. Ważne, aby młodzi ludzie uczyli się komunikacji, rozwiązywania konfliktów i wzajemnego szacunku – to pomaga im czuć się wartościowymi członkami społeczności.

Szkoła i osiągnięcia. Doświadczenia szkolne (zarówno sukcesy edukacyjne, pochwały od nauczycieli, jak i porażki) wpływają na samoocenę uczniów. Osiągnięcia (nawet drobne) docenione przez dorosłych wzmacniają pewność siebie. Ważne jest stawianie realistycznych celów dostosowanych do możliwości dziecka: ich osiąganie buduje poczucie kompetencji, natomiast ciągłe porażki przy zbyt wygórowanych oczekiwaniach mogą podkopywać wiarę w siebie. Pamiętajcie! Porażki i błędy są naturalną częścią nauki - zamiast obniżać samoocenę, mogą motywować do rozwoju, jeśli wyciągniemy z nich wnioski.

W jaki sposób możecie wzmacniać poczucie własnej własnej wartości na co dzień? Zaakceptuj siebie - poznanie swoich mocnych i słabych stron to podstawa - pomaga zaakceptować siebie takim, jakim się jest. Skoncentruj się na swoich pozytywnych cechach, talentach i zainteresowaniach, a słabsze strony potraktuj jako obszary do rozwoju, a nie powód do niskiej wartości siebie. Akceptacja siebie (bycie “przyjacielem samego siebie”) jest fundamentem silnego poczucia własnej wartości. Samoocena to coś, na co mamy wpływ. Możemy nad nią pracować.

Poznaj swoje mocne strony - każdy jest w czymś dobry. Warto wiedzieć, co nam wychodzi dobrze lub jakie mamy dobre cechy charakteru. Myśl o sobie dobrze – zwracaj uwagę na pozytywne rzeczy, które o sobie myślisz. Gdy pojawia się w głowie myśl „nie dam rady”, spróbuj ją zamienić na „spróbuję, może się uda”. Unikaj ciągłego krytykowania siebie w myślach. Nie porównuj się ciągle do innych - każdy z nas jest inny i to jest w porządku. Zamiast zazdrościć innym, skup się na własnym rozwoju.

Wyznaczaj sobie małe cele i doceniaj swój wysiłek. Aby wzmocnić wiarę w siebie, powinno się wyznaczać realistyczne, osiągalne cele i świętować ich realizację. Osiąganie nawet drobnych zamierzeń daje poczucie sukcesu i sprawczości. Ważne jest docenianie własnego wysiłku - nie tylko rezultatu. Uczmy młodzież, że każdy ma prawo popełniać błędy, a porażki zdarzają się każdemu. Liczy się to, by próbować ponownie i uczyć się na błędach, zamiast rezygnować. Ucz się na błędach - porażki zdarzają się każdemu, potraktuj je jako lekcję. Jeśli coś Ci nie wyszło, pomyśl co następnym razem możesz zrobić inaczej, zamiast myśleć „jestem beznadziejny”.

Nie porównuj się ciągle do innych - każdy z nas jest inny i to jest w porządku. Zamiast zazdrościć innym, skup się na własnym rozwoju.

Otaczaj się dobrymi ludźmi. Przyjaciele, rodzina i nauczyciele odgrywają rolę w kształtowaniu samooceny. Warto otaczać się ludźmi, którzy wspierają i motywują, a unikać tych, którzy stale krytykują czy wyśmiewają. Pamiętajcie - ważne znaczenie ma życzliwość i wzajemne docenianie (mówienia sobie nawzajem komplementów czy okazywania uznania za wysiłek). Dla nastolatka ważne jest również poczucie, że pomaga innym lub wnosi coś pozytywnego – takie doświadczenia (np. pomoc koledze w nauce, działalność w wolontariacie) również wzmacniają poczucie własnej wartości.

Przyjmuj komplementy i wsparcie - kiedy ktoś Cię chwali, spróbuj uwierzyć w te dobre słowa zamiast im zaprzeczać. Proś o pomoc lub radę, gdy jej potrzebujesz - to żaden wstyd.

This page is password protected

Enter the password

Ćwiczenie 2: „Jak wzmocnić samoocenę?” (praca zespołowa).

Nauczyciel informuje, że teraz grupy zajmą się wymyślaniem porad dla innych uczniów: „Wasze zadanie to zastanowić się w grupie i przygotować krótką poradę: jak dbać o swoją samoocenę na co dzień.” Każda grupa otrzymuje arkusz papieru A3 (lub korzysta z tego, na którym ma już swoje karteczki) i pisaki. Mogą narysować komiks, wypisać hasła, ułożyć krótki slogan lub 2-3 praktyczne rady - forma jest dowolna, byle przekazać pomysł na wzmacnianie poczucia własnej wartości. Prezentacja rezultatów: Po upływie wyznaczonego czasu następuje omówienie na forum klasy.

Podsumowanie i refleksja.

Nauczyciel prosi uczniów, by przypomnieli główne wnioski z lekcji. Zadaje pytania na forum: „To jak, czym jest ta samoocena? Dlaczego jest ważna?” - uczniowie odpowiadają (np. „To jak siebie oceniamy, wpływa na to czy wierzymy w siebie”). „Co może obniżyć naszą samoocenę, a co ją podnosi?” Spodziewane odpowiedzi: „Obniża np. wyśmiewanie, ciągła krytyka, porównywanie się z idealnymi obrazami; Podnosi – pochwały, sukcesy, wsparcie, bycie miłym dla siebie”. W ramach podsumowania można jeszcze raz wyświetlić (lub napisać na tablicy) jedno kluczowe zdanie podsumowujące: np. „Pamiętaj: w każdym z Was jest coś wartościowego - warto to dostrzegać i rozwijać!”. Podkreśla, że pozytywna samoocena pomaga w życiu - dzięki niej jesteśmy szczęśliwsi i odważniejsi w realizacji marzeń.

„Czego nowego dowiedzieliście się o samoocenie? Co wam się podobało na lekcji?”. Można zaproponować szybką zabawę na koniec: „Komplement w kręgu” – uczniowie stoją w kręgu (lub siedzą w ławkach) i każda osoba ma za zadanie powiedzieć jedno miłe zdanie o swoim koledze/koleżance z ławki lub z pary. Jeśli brak czasu lub klasa jest nieśmiała, zamiast komplementów ustnych można poprosić, by każdy napisał anonimowo na karteczce komplement dla wylosowanej wcześniej osoby - i potem wręczyć karteczkę adresatowi.

https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/oburzona-sfrustrowana-europejka-wzrusza-ramionami-i-czuje-sie-niezadowolona-ze-nie-moze-zrozumiec-ze-cos-uzywa-nowoczesnego-smartfona-nosi-kapelusz-i-sweter-odizolowane-na-rozowym-tle-pustej-przestrzeni-kopii_23178781.htm#fromView=search&page=1&position=19&uuid=d573cf89-2136-45e7-894f-66cb79312199&query=samoocena++