Denbora lerroa

GREZIAR

Denbora lerroa

Egileak: Urko Mera, Maddi Mendizabal eta Ane Iparragirre

ERDI AROA

ARO GARAIKIDEA

ARO MODERNOA

ANTZINAROA

K.a. 3000

K.o. 476

1492

1789

Amerikaren aurkikuntza

Mendebaldeko erromatar inperioaren erorketa

Frantziar iraultza

Lehen idatzia

ANTZINAROA

K.a. 3000

K.o. 476

Lehen idatzia

Erromatar inperioaren erorketa

GREZIAR AROA

ERROMATAR AROA

ANTZINAAANTZINAROAANTZINAROA

GREZIAR AROA

K.a. 800

K.a. 30

Lehen idatzia

Erromatar inperioaren erorketa

GARAI ARKAIKOA

GARAI KLASIKOA

GARAI HELENISTIKOA

GREZIAR AROAGREZIAR AROAGREZIAR

GARAI ILUNA

K.a. 1200

K.a. 480

K.a. 800

K.a. 30

K.a. 323

Mikeniar zibilizazioaren erorketa

Joniaren altxamendua Inperio Persaren aurka / Sokratesen jaiotza

Kleopatraren heriotza

Lehenengo olinpiadak

Alexandro Handiaren heriotza

GARAI ARKAIKOA

K.a. 800

K.a. 480

Lehenengo olinpiadak

Joniaren altxamendua Inperio Persaren aurka / Sokratesen jaiotza

GAI NAGUSIA: NATURA (physis) eta LEHENENGO PRINTZIPIOA (arkhé)

FILOSOFIAREN SORRERA:MITOSETIK LOGOSERA

LEHEN FILOSOFOAK: PRESOKRATIKOAK

ESKOLA EZBERDINEN SORRERA

GARAI ARKAIKOKO ESKOLAK presokratikoen arkhé-ak:

MILETOKO ESKOLA

ESKOLA ELEATIKOA

EFESOKO ESKOLA

ESKOLA PLURALISTA

ESKOLA PITAGORIKOA

ATOMISTAK

GARAI KLASIKOA

K.a. 480

K.a. 323

Joniaren altxamendua Inperio Persaren aurka / Sokratesen jaiotza

Alexandro Handiaren heriotza

K.a. V. mendea, Atenas

Periklesen Mendea, demokrazia eta loraldi ekonomiko eta kulturala

Gizarte desberdintasunak:- Emakumeak, esklaboak eta atzerritarrak (eskubiderik ez) - Hiritarrak (eskubideak), bizitza sozial eta politikoaren erdigune

GARAI KLASIKOA

K.a. 480

K.a. 323

Joniaren altxamendua Inperio Persaren aurka / Sokratesen jaiotza

Alexandro Handiaren heriotza

BIRA ANTROPOLOGIKOA: Gizakia, gai nagusia

SOFISTAK

SOKRATES

GARAI KLASIKOA

K.a. 480

K.a. 323

Joniaren altxamendua Inperio Persaren aurka / Sokratesen jaiotza

Alexandro Handiaren heriotza

ANTROPOLOGIA, ETIKA ETA POLITIKA

ARISTOTELES

PLATON

GARAI HELENISTIKOA

K.a. 323

K.a. 30

Polis estatua inperioaKrisia: ezegonkortasun sozial eta politikoa

Aldexandro Handiaren heriotza

Kleopatraren heriotza

EUDAIMONIA, GAI NAGUSIA

EPIKUREISMOA

ZINISMOA

ESTOIZISMOA

ESZEPTIZISMOA

GREZIAR DENBORA LERROA

Amaiera

Galderarik?

ARKHÉ: ATOMOA

DEMOKRITO

ARKHÉ: APEIRON

ANAXIMANDRO

ARKHÉ: AIREA

ANAXIMENES

ARKHÉ: URA

TALES MILETOKOA

ARKHÉ: SUA

HERAKLITO

ARKHÉ: HOMEOMERIAK (haziak)

ANAXAGORAS

ARKHÉ: ura, sua, airea eta lurra

ENPEDOKLES

ARKHÈ: MATEMATIKAK

PITAGORAS

ARKHÉ: izatea

PARMENIDES

Eszeptizismo epistemologikoa Erlatibismo morala Legeen konbentzionaltasuna

SOFISTAK

Unibertsalismo morala Definizio unibertsalak Intelektualismo morala Metodo sokratikoa (ironia eta maieutika)

SOKRATES

VS

• Hilemorfismoa
• Indukzioa

• Tabula arrasaren alegoria
• Lau Kausen Teoria eta entelekia prozesua: potentziatik egintzara.
• Kategoriak
• Metafisika: lehen motor geldiaren teoria unibertsoa azaltzeko.
• Antropologia: hiru arima mota (begetatiboa, sentsitiboa, arrazionala)
• Etika: bertute moralak eta intelektualak. Bertutea erdigunean
• Politika: gobernu zuzenak eta okerrak. Errepublika hoberena

ARISTOTELES

• Demiurgoren mitoa
• Ideien teoria: dualismo ontologiko eta epistemologikoa
• Mundu fisikoa vs. Ideien mundua
• Partaidetzaren teoria
• Anamnesia
• Marra zatituaren alegoria
• Haitzuloaren alegoria
• Antropologia: hiru arima zati (desiragarria, suminkorra,arrazionala)
• Karro hegodunaren alegoria
• Etika: bertutea (ezagutza teorikoa + arimaren harmonia)
• Politika: hiri estatu ideala (utopikoa); ekoizleak, zaintzaileak, gobernariak

PLATON

VS

ESTOIZISMOA

• Filosofoak: Zenon Zitiokoa, Seneka, Epiktetko, Marko Aurelio.
• Eskola: eskola estoikoa
• Fisika: kosmosa: arrazionalki antolatua
• Ezagutzaren teoria: hiru iturri
• Sentsazioak
• Kontzeptuak
• Balorazioak
• Etika:
• Kosmosari jarraitu: patua onartu
• Gure eskuetan dagoenaz kezkatu, gainontzekoaz ez

ZINISMOA

• Filosofoak: Diogenes Sinopekoa
• Eskola: eskola zinikoa
• Etika = filosofia
• Eudamonia lortu:
• Konbentzio kulturalak baztertu.
• Benetan pentsatzen duguna esan.
• Lotsarik ez izan
• Besteon onarpena ez bilatu.
• Autarkia

ESZEPTIZISMOA

• Filosofoak: Pirron (Sofistak aintzindariak)
• Eskola: eskola eszeptikoa
• Etika eta ezagutza lotu:
• Ezagutza lortzeko gaitasuna zalantzan jarriz eudaimonia lortu.

EPIKUREISMOA

• Filosofoak: Epikuro, Leukrezio
• Eskola: lorategia
• Fisika: mundu materiala, atomoz osatua
• Ezagutzaren teoria: hiru iturri:
• Sentsazioak
• Prolepsia
• Irrikak
• Etika: eudaimonia = ataraxia (bakea)
• Jainkoei beldurrik ez
• Heriotzari beldurrik ez
• Plazerak lortu
• Sufrimendua jasan