Want to create interactive content? It’s easy in Genially!
18. Jaki jest skład produktów spożywczych, które lubię?
Iza Kleinszmidt
Created on August 28, 2025
Start designing with a free template
Discover more than 1500 professional designs like these:
Transcript
Jaki jest skład produktów spożywczych, które lubię?
przyrodniczeecho.pl
Po dzisiejszych zajęciach:
- rozpoznaję oznakowania na etykietach produktów spożywczych, w tym informacje o wartości odżywczej i alergenach, a także wyjaśniam ich znaczenie oraz zastosowanie w wyborze produktów
- korzystam z wiarygodnych aplikacji mobilnych do analizy składu produktów.
Czy wiesz, że:
- Składniki w kolejności malejącej. Producent musi podawać składniki w kolejności od najobficiej występujących. Jeśli na początku listy znajduje się cukier (lub jego inne nazwy jak glukoza, sacharoza itp.), oznacza to, że stanowi on główny składnik — warto wtedy zastanowić się nad wyborem innego produktu.
- Czym są „E”? Na etykietach znajdziemy oznaczenia typu E100, E270, E300 itp. Niektóre z nich są całkowicie nieszkodliwe, a nawet pożyteczne, np.: E100 – kurkumina – naturalny barwniki antyoksydant, E270 – kwas mlekowy, naturalnie powstający w procesie fermentacji, E300 – kwas askorbinowy (witamina C).
- Zdrowe Zakupy. Polska aplikacja, która skanuje kody kreskowe i analizuje skład produktu oraz jego wpływ na zdrowie. Posiada bazę ok. 300 000 produktów i potrafi uwzględnić alergeny czy składniki, które są problematyczne (np. cukry proste, gluten)
- Porcje bywają złudne – wartości odżywcze często podawane są „na porcję”, ale producent sam określa jej wielkość. Może to być np. pół ciasteczka, co sprawia, że kaloryczność wygląda „ładniej”.
Wstęp do zajeć.
Pomysł na lekcję. Zabawy.
This page is password protected
Enter the password
Nazwy żywności.
Wykazu składników w tym alergenów.
Ilości określonych składników lub kategorii składników.
Ilości żywności netto.
Warunków przechowywania lub warunków użycia.
Kraju lub miejsca pochodzenia.
Daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia.
Wartości odżywczej.
Nazwy i adresu podmiotu, który wprowadza produkt do obrotu.
Po co te etykiety?
Etykietowanie żywności ma na celu ochronę konsumentów i zapewnienie im dostępu do informacji potrzebnych do dokonania świadomego wyboru przy zakupie produktów spożywczych. Dzięki temu klienci mogą wybierać produkty, które odpowiadają ich potrzebom żywieniowym, a także unikać produktów, które mogą być szkodliwe dla ich zdrowia np. wywołujące różnego rodzaju alergie pokarmowe.
Zgodnie z prawem UE producenci żywności sprzedawanej w krajach Unii Europejskiej muszą obowiązkowo w oznakowaniu żywności 14 alergenów:
1. orzeszki ziemne, 2. orzechy inne, w tym laskowe, 3. soja, 4. gorczyca, 5. jaja, 6. łubin,7. mleko, 8. ryby, 9. zboża zawierające gluten, 10. sezam, 11. seler, 12. dwutlenek siarki, 13. mięczaki, 14. skorupiaki.
Alergia pokarmowa może wystąpić w każdym wieku, najczęściej jednak ujawnia się u małych dzieci. Przejrzyste podawanie informacji na etykietach produktów dotyczących zawartych w nich składników może pomóc rodzicom w dokonywaniu właściwych wyborów. Jajka, orzechy, mleko krowie to te środki spożywcze, które odpowiadają za 70% reakcji alergicznych występujących u dzieci.
Etykietowanie i czytanie etykiet jest ważne nie tylko z powodu alergii...
Eliminujemy słabej jakości produkty (np. z etykiety produktu mięsnego dowiadujemy się, że w składzie jest MOM – mięso odkostnione mechanicznie- jest to o niskiej wartości odżywczej wytłoczona mechanicznie masa mięsno- tłuszczowa, lub produkt zawiera wzmacniacze smaku i zapachu dla podniesienia walorów gorszej jakości produktu).
Ograniczamy spożywanie kontrowersyjnych lub szkodliwych składników (substancji dodatkowych, składników otrzymywanych odtworzonych z koncentratów itp).
Możemy sprawdzić wartości odżywcze produktu – ile cukru zawiera, ile ma tłuszczu czy cennego błonnika. Wartość odżywcza to także podanie kaloryczności w 100g i w porcji produktu, co jest niezwykle ważnym aspektem przy coraz większym problemie otyłości w społeczeństwie.
Wiemy czy produkt jest bezpieczny do spożycia i czy data jego przydatności nie minęła.
Czy kolejność wymienionych składników ma znaczenie?
Składniki wymienione na początku listy stanowią większą część produktu, natomiast te na końcu są zawarte w mniejszych, często w minimalnych ilościach.
Jaki produkt ma dobry skład?
Za produkt, który ma tzw. dobry skład można uznać produkt, który nie zawiera składników szkodliwych, niezdrowych, potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia. Ten, który jest jak najmniej przetworzony, nie ma w składzie wcale, bądź w minimalnej ilości dodane substancje dodatkowe, wyprodukowany ze świeżych surowców i tych powszechnie uznawanych jako korzystne dla naszego organizmu.
azotany i azotyny (E249-E252), benzoesan sodu (E211) siarczany (E220-E228) BHA i BHT (E320, E321) parabeny (E214-E219)
Czym są aplikacje do sprawdzania składu produktów?
Aplikacji takich jest wiele. Aplikacja „Zdrowe Zakupy” to program na telefon, który pomaga sprawdzić, czy jedzenie w sklepie jest zdrowe. Wystarczy zeskanować kod kreskowy z opakowania (takie czarne kreski), a aplikacja pokaże: czy w produkcie jest dużo cukru, tłuszczu albo soli, jakie są składniki,czy są tam alergeny (np. mleko, gluten), i da ocenę: czy to zdrowy wybór. To tak jakbyś miał mądrego pomocnika w sklepie, który podpowiada: „Ten produkt jest OK” albo „Lepiej wybierz inny”.
This page is password protected
Enter the password
„Miniwykład z ciekawostkami”
Co znajduje się na etykiecie? (nazwa, skład, wartość odżywcza, alergeny, termin ważności).Omówienie różnicy: „najlepiej spożyć przed” a „należy spożyć do”. Pogrubione alergeny – dlaczego to takie ważne. Wartość odżywcza (kcal, białko, tłuszcze, cukry, sól) – do czego nam służy.
Ćwiczenie „Rozszyfruj etykietę”
Każda grupa dostaje wydruk etykiety popularnego produktu (np. jogurt, napój gazowany, chipsy).Zadania:
- Wskaż datę ważności.
- Znajdź alergeny.
- Określ, ile jest cukru i soli.
- Wskaż dodatki typu „E” i sprawdź, co one oznaczają.
- Krótkie omówienie odpowiedzi.
„Wprowadzenie aplikacji „Zdrowe Zakupy”
Nauczyciel pokazuje, jak działa aplikacja na telefonie/tablecie.Uczniowie dowiadują się, że aplikacja:
- skanuje kod kreskowy,
- ocenia produkt,
- pokazuje wpływ na zdrowie,
- sugeruje alternatywy.
„Zajęcia terenowe w sklepie”
Instrukcja i podział na grupy.Uczniowie w parach lub małych grupach dostają zadanie: znaleźć i przeanalizować 2 produkty, które lubią (np. dwa różne batony, dwa jogurty, dwa rodzaje płatków).
Praca w sklepie. Zadania uczniów:
- odczytać etykietę (skład, wartość odżywcza, alergeny),
- zeskanować produkt w aplikacji Zdrowe Zakupy,
- porównać produkty i wybrać zdrowszy wariant.
- Prezentacja wyników (15 min)
- Powrót do klasy.
- Grupy przedstawiają, co wybrały i dlaczego.
„Podsumowanie”
Nauczyciel zapisuje na plakacie/tablicy:„Świadomy konsument: sprawdza etykietę, korzysta z aplikacji, wybiera mądrze”.Uczniowie kończą zdanie: „Dzisiaj nauczyłem się, że…”.