Elearning fietsersbond

Vervoersarmoede

Een leermodule van het Netwerk tegen Armoede in samenwerking met de Fietsersbond

Welkom

Welkom op de online leermodule van het Vlaams Netwerk tegen Armoede. In deze module geven we je inzicht in armoede en wat het betekent om in armoede te leven. We zoomen in op vervoersarmoede en de moeilijkheden die mensen in armoede hierrond ervaren. We zoeken steeds een synergie tussen academische kennis, praktijkkennis én de ervaringskennis van mensen in armoede zelf. Deze leermodule werd mede mogelijk gemaakt door Cera.

Begin met de module

Hoe werkt deze elearing?

Dit is het navigatiemenu. Je kan hiermee teruggaan naar een vorig hoofdstuk

Ook in de balk onderaan kan je springen naar slides. Je kan daar ook je vooruitgang zien. Even geen tijd meer? Geen zorgen, je voortgang word bewaard.

Als je een vraag invult, zal je na het verzenden automatisch naar de volgende pagina gaan.

Heb je alles op de pagina gelezen? Druk op het pijltje rechts voor de volgende slide.

Hoe werkt deze elearing?

Bovenaan kan je een knopje zien. Als je daarop klikt, zie je alle klikmogelijkheden op die slide. Misschien zit er iets achter dit katje?

In deze elearning vind je heel wat filmpjes. Zorg daarom voor:

- een koptelefoon, oortjes, of een ruimte waar je geluid mag afspelen

- een ruimte waarin je je kan concentreren

Vlaams Netwerk tegen Armoede

Vlaams Netwerk tegen Armoede

Het Vlaams Netwerk tegen Armoede is een netwerkorganisatie. Ze verenigt 61 Verenigingen waar mensen in armoede het woord nemen. Samen strijden ze voor een samenleving zonder armoede en uitsluiting.

De 61 Verenigingen Waar mensen in armoede het woord nemen zijn verspreid over heel Vlaanderen en Brussel. In alle centrumsteden en in een heel aantal andere gemeenten vind je hen.

4/8

Even kennismaken

Ervaringsdeskundigheid en participatie

Ga naar het volgende onderdeel

Inzicht in Armoede

Inzicht in armoede

Armoede is een complex probleem. Het gaat natuurlijk over een gebrek aan geld. Toch gaat het over veel meer dan enkel geld. Cindy legt uit waarom.

Gezondheid

Werk

Buitenkantvan armoede

Huisvestingen energie

Werk

Vrije tijd

Gezin

Klik op de bollen om meer te weten te komen over elk levensdomein.

SocialeContacten

Onderwijs

Inkomen en schulden

Digitalisering

Welzijn

Justitie

Werk

Mobiliteit

Buitenkant van armoede

Armoede gaat over uitsluiting van veel grondrechten, op verschillende levensdomeinen. Het is een gebrek aan inkomen, maar ook uitsluiting op verschillende levensdomeinen.

Huisvestingen energie

Werk

Werk

Buitenkant en verwevenheidvan armoede

Gezondheid

Vrije tijd

Gezin

SocialeContacten

Onderwijs

Inkomen en schulden

Digitalisering

Welzijn

Werk

Justitie

Mobiliteit

Binnenkant van armoede

Armoede gaat dus over uitsluiting van veel grondrechten, op verschillende levensdomeinen. Maar, al die uitsluitingen hebben ook een diepe impact op mensen in armoede. Cindy legt uit waarom.

Huisvestingen energie

Werk

Werk

Binnenkant van armoede

Gezondheid

Wan- trouwen

Vrije tijd

Gezin

Laag zelfbeeld

Uitsluiting

SocialeContacten

Moede-loos

Onderwijs

Woede

Schaamte

Schuld-gevoel

Inkomen en schulden

Digitalisering

Stress

Welzijn

Werk

Justitie

Mobiliteit

Het armoedeweb

Goed gedaan! Je bent door het eerste hoofdstuk en hebt nu een eerste inzicht in armoede. Je leerde dat armoede gaat over uitsluiting en de ontoegankelijkheid van grondrechten. Je zag dat uitsluitingen op verschillende grondrechten met elkaar verweven zijn en elkaar versterken. Tenslotte leerde je ook dat armoede een enorme impact heeft op het mens-zijn van iemand die leeft in armoede. In het volgende onderdeel gaan we dieper in op de relatie tussen armoede en de fiets.

Ga naar het volgende onderdeel

vervoersarmoede

Vervoersarmoede

We spreken over vervoersarmoede wanneer mensen niet, of slechts met veel moeite, op hun bestemming geraken, zoals bijvoorbeeld werk, school, afspraken of sociale activiteiten. Dit beperkt hun mogelijkheden om volwaardig deel te nemen aan de samenleving. Ze hebben geen auto, er is geen of gebrekkig openbaar vervoer in de buurt of de toegang tot betaalbare vervoermiddelen is ondermaats.

Het belang van de fiets

Net op die domeinen waar vervoersarmoede de kans op sociale uitsluiting versterkt, opent fietseducatie de deur naar participatie. Fietsen kan een gunstig effect hebben op de participatie in verschillende levensdomeinen zoals werk, sociale netwerken buiten het gezin, onderwijs en gezondheid.

Is de fiets een oplossing?

Recht op mobiliteit?

“Iedereen heeft het recht zich vrijelijk te verplaatsen en te vertoeven binnen de grenzen van elke staat’’. Dat staat in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (Artikel 13, §1). Mobiliteit is een basisrecht. Maar dat recht botst op grenzen. Zich om het even wanneer, naar om het even waar verplaatsen, bestaat niet meer.

Ga naar het volgende onderdeel

Drempels naar de fiets

Drempels naar de fiets

Als we je vragen waarom je denkt dat sommige mensen niet fietsen, denk je misschien wel aan mensen die nooit hebben leren fietsen. Maar dit is niet het enige wat mensen kan weerhouden om te fietsen. Er zijn veel verschillende redenen. We bundelden ze in vier drempels. In deze module leggen we de drempels onder de loep. Waarom zorgt dit ervoor dat mensen in armoede niet fietsen? En wat kunnen we daaraan doen?

Kies een drempel

Financiële Drempels

Praktische Drempels

Mentale Drempels

Culturele Drempels

Klik op de kaartjes om ze om te draaien. Match de drempels met de uitleg bij elkaar. Ze blijven staan als je juist bent!

Toegankelijkheid van fietsen

Toegankelijkheid van fietsen

Naast bewustwording en sensibilisering over armoede, mobiliseert het Netwerk tegen Armoede iedereen in de samenleving om verantwoordelijkheid op te nemen in de strijd tegen armoede. Ook vrijwilligers van lokale fietserbondafdelingen kunnen acties ondernemen. We stellen 7 B's voor die een kader geven om je eigen aanbod toegankelijk te maken voor iedereen.

Waar wil je meer over weten?

Klik op een B of laat de dobbelsteen voor jou beslissen

Betaalbaar

Beschikbaar enbereikbaar

Betrouwbaar

Bekend enbegrijpbaar

Bruikbaar

Gooi opnieuw

Naar het einde

4/8

Bekend en begrijpbaar

4/8

Bekend & begrijpbaar

4/8

Bekend & begrijpbaar

Duidelijke en laagdrempelige communicatie, dat wil zeggen communicatie die bijna iedereen gemakkelijk kan begrijpen en waarin moeilijke woorden vermeden worden, is erg belangrijk. Een handige tip: via de website ishetb1.nl kun je woorden opzoeken die eenvoudig en makkelijk te verstaan zijn voor iedereen. Ook ChatGPT is een heel goede tool om teksten om te zetten naar begrijpelijke taal. Vraag naar "B1-niveau".

4/8

Bekend & begrijpbaar

4/8

Bekend & begrijpbaar

Communicatie is het sleutelwoord. Het is van groot belang om op een effectieve manier te communiceren, omdat duidelijke en heldere informatie de basis vormt voor succes. Door gebruik te maken van verschillende communicatiekanalen, zoals online informatieplatforms, flyers, posters en andere media, kun je een breder publiek bereiken en ervoor zorgen dat je boodschap meer mensen bereikt. Daarnaast is het ook zeer waardevol om op locatie aanwezig te zijn of samen te werken met verenigingen en organisaties die direct contact hebben met de doelgroep, zoals bijvoorbeeld maatschappelijke organisaties, voedselbedelingen en andere lokale groepen, omdat dit een zeer effectieve manier is om de juiste mensen te bereiken en betrokkenheid te vergroten.

4/8

Bekend & begrijpbaar

4/8

Bekend & begrijpbaar

Verenigingen of organisaties weten vaak de juiste taal om mensen aan te spreken. Ze kunnen ook mensen begeleiden naar jullie project. Ze zijn vaak vertrouwenspersoon en zorgen dan ook voor dat duwtje in de rug om mee te doen met jullie project. CAW's, jeugd- en buurtcentra zijn enkele voorbeelden.

4/8

Extra tips

• Ga langs bij ontmoetingsplaatsen in de buurt zoals armoedeverenigingen, CAWs, jeugdcentra, buurtcentra ... en vertel over het aanbod. Bundel krachten.
• Organiseer ‘opendeurdagen’ of een andere activiteit in samenwerking met armoedeverenigingen en andere organisaties.
• Stel nieuwe deelnemers aan iedereen voor. Laat hem of haar iets vertellen over zichzelf en met iedereen kennismaken. Geef ook een volledige rondleiding en knoop regelmatig een gesprekje aan.

Terug naar overzicht

4/8

Betrouwbaar

Terug naar overzicht

4/8

Betrouwbaarheid

4/8

Betrouwbaarheid

Correcte en volledige informatie is belangrijk. Hou ook rekening met verdoken kosten: weten de deelnemers wat er gebeurt als een fiets kapot gaat of gestolen wordt? Is materiaal zoals een helm en fluovest inbegrepen? Deze schijnbaar kleine dingen kunnen een groot verschil maken.

4/8

Betrouwbaarheid

4/8

Betrouwbaarheid

Voor een goede verstandhouding is het erg belangrijk dat alle verwachtingen duidelijk en expliciet worden besproken en begrepen door alle betrokken partijen. Neem de tijd om dit in het begin zorgvuldig door te spreken en te bevestigen.

4/8

Betrouwbaarheid

4/8

Betrouwbaarheid

Feedback doet groeien. Hoe hard je ook je best doet, volledig kunnen kijken en voelen als een ander persoon kan je nooit. Feedback inbouwen zorgt ervoor dat je blinde vlekken kan vermijden. Een nog beter resultaat is het gevolg. Maak hier voldoende tijd voor, zorg dat mensen kunnen nadenken en koppel eerlijk terug wat mogelijk is.

Terug naar overzicht

4/8

Bruikbaar

4/8

Bruikbaarheid

4/8

Bruikbaarheid

Tijd maken voor inbreng is belangrijk. Wanneer je geen tijd maakt, zal er weinig tot geen feedback komen. Bouw daarom momenten in. Door in gesprek te gaan, kom je ook meer te weten dan een online bevraging.

4/8

Bruikbaarheid

4/8

Bruikbaarheid

Wanneer er feedback komt, is het belangrijk dat je aangeeft of en hoe je deze kan verwerken. Wees transparant. Als iets niet zal lukken, mag je dat ook meegeven. Op die manier leer je bij van elkaar.

4/8

Bruikbaarheid

Feedback doet groeien. Hoe hard je ook je best doet, volledig kunnen kijken en voelen als een ander persoon kan je nooit. Feedback inbouwen zorgt ervoor dat je blinde vlekken kan vermijden. Een nog beter resultaat is het gevolg. Maak hier voldoende tijd voor, zorg dat mensen kunnen nadenken en koppel eerlijk terug wat mogelijk is.

Terug naar overzicht

4/8

Beschikbaar en bereikbaar

4/8

Beschikbaar en bereikbaar

4/8

Beschikbaar en bereikbaar

Mensen met jonge kinderen, mensen die (niet) werken... Ze hebben allemaal een ander schema. Toch is het belangrijk om rekening te houden met de dagindeling van de doelgroep. Probeer je aanbod af te stemmen op de uren waarop het voor hen lukt om te komen.

4/8

Beschikbaar en bereikbaar

4/8

Beschikbaar en bereikbaar

Veel mensen in armoede hebben geen auto. Ze moeten tot bij jullie raken met het openbaar vervoer, of hebben nood aan een aanbod dichtbij hen.

4/8

Beschikbaar en bereikbaar

4/8

Beschikbaar en bereikbaar

Beschikbaarheid gaat niet enkel over fysieke beschikbaarheid. Het gaat ook over hoe makkelijk je je kan inschrijven, of je ergens terechtkan bij vragen, hoe welkom je je voelt...

Terug naar overzicht

4/8

Betaalbaar

4/8

Betaalbaarheid

4/8

Betaalbaarheid

Betaalbaarheid gaat niet enkel over de prijs die je moet betalen als deelnemer, ook over de extra kosten zoals de praktische kant. Specifieke kledij, vervoer, uitstappen...

4/8

Betaalbaarheid

4/8

Betaalbaarheid

De manier waarop betaald moet worden kan veel betekenen. Voor veel mensen is het moeilijk om in één keer een grote som geld neer te leggen. Gespreid kunnen betalen of vroeg communiceren over alle kosten is dan een grote hulp. Ook een abonnement kosteloos kunnen opzeggen, zorgt ervoor dat de drempel kleiner wordt.

4/8

Extra tips

• Communiceer open en duidelijk over alle kosten. Als deelnemers aan het begin een overzicht van alle kosten krijgen, kunnen ze die beter budgetteren.
• Communiceer over kortingstarieven en de mogelijkheden tot flexibel betalen (bv. een afbetalingsplan voor het bekostigen van lidgeld of een abonnement).

• Stap in een structureel kortingssysteem (bv. de UiTPAS/A-Kaart/Paspartoe) en communiceer daar duidelijk over.
• Maak prijzen bespreekbaar. Laat deelnemers weten dat jullie openstaan voor hun specifieke situatie. Voorzie op foldertjes bijvoorbeeld een duidelijke tekst dat jullie organisatie voor iedereen iets kan betekenen, en dat jullie graag samen kijken wat de mogelijkheden zijn.

Naar einde

Terug naar overzicht

Je bent er bijna

Goed gedaan! Wat fijn dat je deze elearing hebt doorlopen. Het zal jouw project sterker maken. Want een fiets voor iedereen, dat is wat telt! Wij leren ook graag bij. Vul de korte feedbackvragen in, en dan ben je helemaal klaar

Naar de feedback

4/8

4/8

4/8

4/8

4/8

4/8

Bedankt

Bedankt! Jullie project zal mensen in armoede helpen om zich beter te kunnen verplaatsen, zelfvertrouwen op te bouwen, sociale contacten te leggen en nog veel meer. Wil je meer weten over armoede? Surf naar de website www.netwerktegenarmoede.be.

Naar de website

Klik voor een applaus

"Niet kunnen fietsen kan zorgen voor een minderwaardigheidsgevoel"

"Er wordt vaak vanuit gegaan dat fietsen geen geld kost. Maar fietsen is heel duur."

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat, duis aute irure dolor in reprehenderit.

"Niet iedereen krijgt fietsen mee vanuit opvoeding."

"De plek waar je woont, is niet altijd voorzien van goede fietsinfrastructuur."

Een anonieme getuigenis van een jongere van de vereniging Recht-Op Jongeren over digitalisering. Deze werd getoond bij de voorstelling van het Jaarboek Armoede en sociale uitsluiting 2020 van Universiteit Antwerpen

Gezinsarmoede

want een kind is niet alleen

Met het Netwerk tegen Armoede spreken we vaker van gezinsarmoede dan van kinderarmoede. We willen kinderen niet los zien van hun ouders. Het is van belang om naar het gezin te kijken en de volledige context van het kind en de ouders.

“Je kiest niet waar je wieg staat. Het zijn niet alleen de mensen rondom een kind die bepalen hoe hun leven eruit ziet. Ouders en hun kinderen zitten in dezelfde maatschappelijke context: geen betaalbare woningen, een gebrek aan groene ruimte, onmogelijke combinatie tussen werk en gezin, onvoldoende duurzame jobs... Ouders die in overlevingsmodus moeten onmogelijke keuzes maken. Het soms kiezen tussen huur en de schoolfactuur, tussen eten en de bus kunnen nemen. ”

Gezondheid

Arm maakt ziek, ziek maakt arm

Er is een sterke relatie tussen gezondheid, werk en armoede: arm maakt ziek, ziek maakt arm. Ziek worden zorgt vaak voor het verlies van werk met een minder gunstige financiële situatie en een verhoogd armoederisico tot gevolg. Daarnaast kan een slechte woning met schimmel zorgen voor gezondheidsklachten. Zo zie je, armoede is een web waar je moeilijk uitgraakt.

Mensen in armoede hebben vaak een klein sociaal netwerk. Er is geen geld voor hobby's en iets gaan drinken past ook niet in het budget. Dat zorgt ervoor dat ze weinig connecties hebben. Een oppas voor de kinderen, een fijne babbel, advies van een goede vriend... Is dan niet vanzelfsprekend meer.

Een gebrek aan geld is de kern van wat armoede is. Het web toont aan dat armoede nog vele aspecten heeft, maar vaak begint het bij - en wordt het in stand gehouden door - een gebrek aan inkomen.

Armoede heeft veel concrete gevolgen. Rekeningen die niet betaald kunnen worden, gezondheidkosten die uitgesteld moeten worden, je niet kunnen verplaatsen...Maar er zijn ook veel onzichtbare gevolgen. Gevolgen die binnenin zitten. Stress, schaamte en schuldgevoel. Het zelfbeeld heeft sterk te lijden onder armoede.

Vlaanderen kampt met een wooncrisis. 199.085 gezinnen wachten op een sociale woning, vaak al jaren lang. Maxim getuigt over zijn zoektocht naar een betaalbare woning en zijn ervaringen met het huren op de private markt.

Werk kan een belangrijke hefboom uit armoede zijn. Toch is de weg naar werk niet makkelijk. Om een echte hefboom te zijn, zijn er duurzame en kwalitatieve jobs op maat nodig.

Niet iedereen staat gelijk aan de start van het schooljaar. Kinderen en jongeren in armoede hebben het moeilijker op school. Dat komt door verschillende aspecten. Het watervalsysteem dat demotiverend werkt, vooroordelen van leerkrachten, dure boeken, huiswerk die gemaakt moet worden in een rustige omgeving, de digitale kloof...

Mobiliteit

Vervoersarmoede

8% van de Vlamingen heeft geen enkele toegang tot een vervoermiddel, zo blijkt uit het recentste Onderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaanderen (2020). Vlamingen met een laag opleidingsniveau of inkomen verplaatsen zich minder en minder ver dan hogeropgeleiden en mensen met een hoger inkomen. De Vlaming heeft gemiddeld 2,8 fietsen in huis. Daar tegenover staat dat maar liefst 392.000 Vlaamse huishoudens geen fiets in huis hebben (uit: de Gemeente- en Stadsmonitor, Agentschap Binnenlands Bestuur 2020). Een gebrek aan vervoer betekent minder bewegingsvrijheid, een kleiner netwerk en minder kansen op werk en opleiding of ontspanning. Zich kunnen verplaatsen is een voorwaarde om volwaardig deel te nemen aan de samenleving.

Justitie

Mensen in armoede komen vaker in contact met het gerecht. Dat gaat dan over schuldhulpverlening, uithuiszetting of controlerende sancties. Ze worden vaak negatief benaderd. Het zorgt ervoor dat er wantrouwen is naar juridische instanties.

“De vrederechter vroeg me allerlei vragen waarop ik het antwoord niet wist, maar ik moest toch antwoorden. Toen heeft hij besloten om mij onder bewindvoering te plaatsen. Onderweg naar huis had ik echt het gevoel dat ik iets verkeerd had gedaan of gezegd.”

Wie moet rondkomen met een laag inkomen geeft veel minder geld uit aan vrijetijdsactiviteiten. Vier op de tien mensen met een laag inkomen geeft aan dat activiteiten niet binnen hun budget passen. Die financiële stress en de harde keuzes die ze moeten maken, veroorzaken minder plezier in het leven. Ze hebben minder sociale contacten, kunnen niet meepraten en raken geïsoleerd."Gewoon eens kunnen doen waar ik zin in heb - dat hoeft niet veel te zijn - en niet altijd moeten denken: gaat het wel?"