4. Co to jest profilaktyka?

Co to jest profilaktyka?

Lepiej zapobiegać niż leczyć – zdecydowanie tak!

przyrodniczeecho.pl

Po dzisiejszych zajęciach:

• wyjaśniam, czym jest nadwaga i otyłość oraz omawiam, na czym polega ich profilaktyka,
• wyjaśniam, czym są badania profilaktyczne i badania przesiewowe oraz w jakich grupach i kiedy powinny być wykonywane
• omawiam pojęcie grupy ryzyka,
• wymieniam objawy, które mogą świadczyć o chorobie, w tym: zmiany skórne, bóle brzucha, klatki piersiowej, głowy, wymioty, krew w stolcu.

Czy wiesz, że:

• Profilaktyka to supermoc! Dzięki profilaktyce możemy zapobiegać wielu chorobom, zanim się pojawią – to jak tarcza, która chroni nasze zdrowie.

• Mycie rąk to najprostsza profilaktyka! Myjąc ręce przez co najmniej 20 sekund, usuwamy ponad 90% zarazków, które mogą nas rozchorować.

• Regularne badania profilaktyczne pomagają wykryć choroby na bardzo wczesnym etapie, kiedy łatwo je wyleczyć.Nawet jeśli nic nas nie boli, warto robić badania, żeby mieć pewność, że wszystko jest w porządku.

• Ruch na świeżym powietrzu pomaga zapobiegać wielu chorobom, w tym nadwadze i otyłości. Spacer, jazda na rowerze czy zabawa na podwórku to świetna profilaktyka.

Wstęp do zajeć.

Pomysł na lekcję. Zabawy.

This page is password protected

Enter the password

Co możemy robić, żeby chronić zdrowie? Dbać o higienę osobistą. Myć ręce po skorzystaniu z toalety i przed jedzeniem. Myć zęby rano i wieczorem. Brać prysznic lub kąpiel, zmieniać bieliznę i ubranie. Obcinać paznokcie i czesać włosy. Ruszać się!

Zdrowo się odżywiać. Jeść warzywa i owoce każdego dnia. Pić dużo wody. Ograniczyć słodycze i fast foody.

Być aktywnym fizycznie. Codziennie się ruszać: spacerować, biegać, grać w piłkę, jeździć na rowerze. Bawić się na świeżym powietrzu zamiast siedzieć cały dzień przed ekranem.

Regularnie się badać. Chodzić do lekarza na kontrolne badania. Mierzyć wzrost i wagę. Sprawdzać wzrok i słuch. Uczestniczyć w bilansie zdrowia w szkole.

Dlaczego profilaktyka jest ważna? Bo często choroba zaczyna się po cichu – bez bólu czy gorączki. Dzięki profilaktyce możemy:

• wcześnie wykryć problemy i szybko się nimi zająć,
• uniknąć poważnych chorób, jak nowotwory, anemia, cukrzyca czy nadciśnienie,
• nauczyć się zdrowych nawyków na całe życie.

Co to jest nadwaga i otyłość? Nadwaga to wtedy, gdy ktoś waży trochę za dużo w stosunku do swojego wzrostu i wieku. Otyłość to poważniejszy stan, kiedy nadmiar kilogramów może szkodzić zdrowiu - sercu, kręgosłupowi, stawom i innym częściom ciała.

Profilaktyka nadwagi i otyłości polega na:

• jedzeniu zdrowych posiłków (warzywa, owoce, mniej słodyczy i fast foodów),
• ruchu każdego dnia (np. spacery, rower, zabawa na świeżym powietrzu),
• piciu wody zamiast słodzonych napojów,
• ograniczeniu czasu przed ekranem (telefon, komputer, telewizor).

Czym są badania profilaktyczne i badania przesiewowe?

• Badania profilaktyczne to takie, które wykonujemy nawet wtedy, gdy jesteśmy zdrowi, żeby upewnić się, że wszystko jest w porządku.
• Badania przesiewowe to specjalne badania wykonywane w dużych grupach ludzi, np. wszystkich dzieci w klasie lub wszystkich osób w danym wieku – żeby szybko wykryć chorobę, zanim da objawy.

Przykłady: badanie wzroku i słuchu u dzieci, ważenie i mierzenie w szkole, bilans zdrowia u lekarza rodzinnego.

Czym są szczepienia?

Szczepienie to sposób ochrony naszego ciała przed groźnymi chorobami.Podczas szczepienia dostajemy specjalny zastrzyk lub krople, które uczą nasz układ odpornościowy, jak bronić się przed wirusami lub bakteriami – zanim naprawdę nas zaatakują.To trochę tak, jakbyśmy dawali naszemu ciału tajne informacje o wrogu, żeby było gotowe do walki, gdy naprawdę się pojawi.

„Szczepienie to trening dla naszego organizmu. Dzięki niemu, jeśli spotkamy prawdziwą chorobę – nasze ciało wie, co robić i szybko ją pokona!”

Czym jest grupa ryzyka? To osoby, które mają większe szanse zachorować na jakąś chorobę, np. dlatego że:

• ktoś w rodzinie chorował (np. na cukrzycę),
• prowadzą niezdrowy tryb życia (mało ruchu, zła dieta),
• mają już inne problemy zdrowotne.

Na jakie objawy trzeba zwrócić uwagę? Czasem ciało wysyła sygnały, że coś jest nie tak. Warto powiedzieć o nich dorosłemu lub lekarzowi. Takie objawy to np.:

• zmiany skórne (np. dziwne plamki, krostki, które nie znikają),
• bóle brzucha, głowy lub klatki piersiowej,
• wymioty lub biegunka, które nie ustępują,
• krew w stolcu (czyli podczas wypróżniania),
• uczucie zmęczenia, brak apetytu, zawroty głowy.

Pamiętaj: Lepiej zapobiegać niż leczyć! Dlatego warto się ruszać, zdrowo jeść i regularnie badać.

O czym mogą świadczyć zmiany skórne (np. dziwne plamki, krostki, które nie znikają)?

O chorobach takich jak ospa, odra, różyczka, ale może to być alergia, grzybica lub czerniak (ABC czerniaka).

O czym mogą świadczyć bóle brzucha?

1. Zapalenie wyrostka robaczkowego – stan zapalny, może doprowadzić do pęknięcia wyrostka i zakażenia całego organizmu. 2. Zakażenie dróg moczowych – groźne, jeśli przejdzie w zakażenie nerek. 3. Zatrucie pokarmowe lub sepsa – jeśli dziecko wymiotuje, ma biegunkę i gorączkę. 4. Nowotwór jamy brzusznej (bardzo rzadko, ale dlatego warto kontrolować nawracające silne bóle).

O czym mogą świadczyć bóle głowy?

1. Zapalenie opon mózgowych – silny ból głowy, gorączka, sztywność karku, wymioty. 2. Guz mózgu – bardzo rzadko, ale może objawiać się bólem głowy, zaburzeniami widzenia, częstymi wymiotami. 3. Migrena.

O czym mogą świadczyć klatki piersiowej?

Ból w klatce piersiowej to znak, że coś może być nie tak z twoim sercem, płucami albo mięśniami (zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia, astma lub zapalenie płuc).

O czym mogą świadczyć wymioty lub biegunka, które nie ustępują?

Zatrucie pokarmowe, infekcje żołądkowo-jelitowe, choroby pasożytnicze lub alergie/nietolerancje pokarmowe (ZJD).

O czym mogą świadczyć krew w stolcu?

Uszkodzenie lub podrażnienie jelit, hemoroidy, infekcje przewodu pokarmowego i choroby jelit: zapalenie jelit, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna – to poważniejsze choroby, które wymagają leczenia.

This page is password protected

Enter the password

„Profilaktyczny teatrzyk”

Nauczyciel przygotowuje wcześniej krótkie scenki, np.: o Dziecko zapomina umyć ręce przed jedzeniem. o Ktoś biega bez ciepłego ubrania i łapie przeziębienie. o Rodzina idzie na szczepienie. Uczniowie w małych grupach losują scenkę i przygotowują krótkie przedstawienie (2-3 minuty). • Po występach grupa omawia, co w scenkach było profilaktyką, a co nie.

„Profilaktyczne memory” Nauczyciel przygotowuje karty do memory: na połowie są obrazki lub słowa związane z profilaktyką (np. mycie rąk, warzywa, szczepienia), na drugiej połowie – opis lub efekt (np. „zapobiega chorobom”, „wzmacnia odporność”). Uczniowie grają w memory w parach lub małych grupach, dopasowując obrazki do opisów.

„Zdrowy talerz kontra bomba kaloryczna” Uczniowie w grupach dostają zestaw obrazków (lub kart z nazwami produktów): warzywa, owoce, napoje, fast foody, słodycze, chipsy, zupy, woda itd. Zadanie: stworzyć zdrowy talerz i niezdrowy talerz, a potem porównać. Nauczyciel wyjaśnia, że jedzenie zbyt wielu niezdrowych rzeczy i brak ruchu prowadzi do nadwagi lub otyłości, które mogą prowadzić do chorób (np. cukrzycy, problemów z sercem).

„Profilaktyka nadwagi to zdrowe jedzenie i codzienny ruch!”

„Gabinet zdrowia” Uczniowie wcielają się w rolę lekarzy i pacjentów. W parach (lub trójkach) wykonują „wywiad zdrowotny”: o Czy często boli cię głowa? o Czy masz wysypkę? o Kiedy ostatni raz byłeś u lekarza? Po rozmowie uczniowie „wystawiają skierowanie” na badanie profilaktyczne.

„Grupa ryzyka – kto powinien uważać?” Nauczyciel podaje sytuacje, uczniowie decydują: czy ta osoba należy do grupy ryzyka? Przykłady: Dziecko z rodziną, w której ktoś chorował na cukrzycę. Osoba, która nie ćwiczy, je tylko fast foody. Dziecko, które ma często gorączkę i wymioty. Zdrowy uczeń, który uprawia sport.

Uczniowie podnoszą zieloną kartkę (nie w grupie ryzyka) lub czerwoną (jest w grupie ryzyka).

„Co to może być?” – objawy chorób Nauczyciel losuje kartę z objawem (np. wysypka, ból brzucha, krew w stolcu, ból głowy, wymioty, ból w klatce piersiowej). Uczniowie dobierają się w pary i odgrywają scenkę: o Jeden uczeń „ma objaw”, drugi to rodzic lub lekarz. o Mają wymyślić, co powiedzieć i jak się zachować. Na koniec każda para mówi: „Ten objaw może świadczyć o… dlatego trzeba…”.

Dzieci uczą się: szybkie zgłoszenie objawu dorosłym = szansa na szybkie leczenie.

Podsumowanie i refleksja Nauczyciel pyta, czego dzieci nauczyły się o profilaktyce. Razem tworzą krótki, wspólny napis na tablicy: „Profilaktyka to dbanie o zdrowie, żeby nie chorować!” Zachęta do stosowania poznanych zasad na co dzień.