2. Jak uniknąć chorób zakaźnych?

Jak uniknąć chorób zakaźnych?

przyrodniczeecho.pl

Po dzisiejszych zajęciach:

• omawiam czynniki, które wpływają pozytywnie i negatywnie na zdrowie i samopoczucie,
• wyjaśniam, w jaki sposób sam mogę wpływać na zdrowie,
• wyjaśniam, czym są choroby zakaźne, jakie są drogi ich przenoszenia, w tym droga kropelkowa, płciowa, przez krew, przez kontakt,
• wyjaśniam, jak można ograniczyć ryzyko zakażenia,
• opisuję objawy najczęstszych chorób zakaźnych oraz wymieniam, które z nich mogą być groźne.

Czy wiesz, że:

• Jedna osoba chora na odrę może zarazić aż 18 innych! Odrę uważa się za jedną z najbardziej zaraźliwych chorób na świecie.

• Niektóre choroby zakaźne zostały niemal całkowicie wyeliminowane dzięki szczepieniom. Na przykład ospa prawdziwa została unicestwiona w 1980 roku.

• Ludzie nie są jedynymi ofiarami chorób zakaźnych. Zwierzęta też chorują – np. wścieklizna może występować u psów, lisów i nietoperzy.

• Dłoń człowieka to raj dla drobnoustrojów. Na skórze jednej ręki może znajdować się nawet 100 milionów bakterii!

• Średni czas kichania to… 160 km/h! Kichnięcie rozpyla mikroskopijne kropelki śliny, które mogą unosić się w powietrzu przez kilka minut – dlatego łatwo przenoszą wirusy.

Wstęp do zajeć.

Pomysł na lekcję. Zabawy.

This page is password protected

Enter the password

Czy możesz aktywnie i świadomie wpływać sam/sama na swoje zdrowie?

Choroby zakaźne – co to takiego? Choroby zakaźne to choroby wywoływane przez drobnoustroje chorobotwórcze i inne, takie jak: • wirusy (np. grypa, COVID-19), • bakterie (np. angina, gruźlica), • grzyby (np. grzybica skóry), • pasożyty (np. owsiki, lamblie). Mogą się one łatwo przenosić z jednej osoby na drugą – dlatego są nazywane zakaźnymi.

Czy znasz jakieś choroby zakaźne?

Grypa, ospa wietrzna, odra, różyczka, świnka, angina, covid-19, Aids itp. Jakimi drogami można się nimi zarazić? (drogą kropelkową(grypa i angina), pokarmową (salmonelloza i tasiemczyca), przez ranę - krew (tężec, borelioza, Aids, WZW Bi C), drogą płciową (Aids), przez kontakt (świeżb, wszawica, grzybice)).

Jak sie chronić przed chorobami zakaźnymi?

Higiena osobista. Mycie rąk wodą z mydłem po wyjściu z toalety, przed jedzeniem, po powrocie do domu. Nie dotykanie twarzy brudnymi rękami (szczególnie oczu, ust, nosa). Regularna kąpiel, zmiana ubrań i bielizny.

Jak sie chronić przed chorobami zakaźnymi?

Ochrona dróg oddechowych. Zasłanianie ust i nosa podczas kichania i kaszlu (najlepiej w zgięcie łokcia). Używanie maseczek ochronnych w czasie epidemii (np. grypy, COVID-19). Unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi.

Jak sie chronić przed chorobami zakaźnymi?

Dezynfekcja i czystość otoczenia. Regularne czyszczenie przedmiotów codziennego użytku (np. telefonów, klamek, biurek). Niepożyczanie innym swoich przyborów higienicznych (np. szczoteczki, ręcznika, maszynki).

Jak sie chronić przed chorobami zakaźnymi?

Szczepienia ochronne. Szczepienia pomagają uodpornić organizm na wiele groźnych chorób (np. tężec, WZW B, odra, ospa wietrzna, grypa). Warto je wykonywać zgodnie z kalendarzem szczepień.

Jak sie chronić przed chorobami zakaźnymi?

Unikanie kontaktu z materiałem zakaźnym. Nie należy dotykać cudzej krwi, bandaży, igieł. Unikanie kontaktu z ranami innych osób. Korzystanie wyłącznie z jednorazowych igieł (np. przy szczepieniach, w gabinetach kosmetycznych).

Jak sie chronić przed chorobami zakaźnymi?

Bezpieczne zachowania. Wiedza o chorobach przenoszonych drogą płciową i ich profilaktyce (dla starszej młodzieży).

Jak sie chronić przed chorobami zakaźnymi?

Edukacja i świadomość. Rozpoznawanie objawów chorób zakaźnych (gorączka, wysypka, kaszel). Informowanie dorosłych, gdy ktoś w rodzinie lub szkole zachoruje. Unikanie kontaktu z dzikimi lub bezpańskimi zwierzętami (mogą przenosić choroby np. wściekliznę).

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Grypa:

• wysoka gorączka, • dreszcze, bóle mięśni i głowy, • kaszel, ból gardła, • zmęczenie, brak apetytu.

Może prowadzić do powikłań: zapalenia płuc, oskrzeli, ucha. Szczególnie niebezpieczna dla osób starszych i z osłabioną odpornością. Szczepienia.

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Angina:

• silny ból gardła, trudności w przełykaniu,• wysoka gorączka,• powiększone migdałki z białym nalotem.

Nieleczona może powodować powikłania: zapalenie nerek, gorączkę reumatyczną - może uszkodzić serce. Wymaga leczenia antybiotykiem.

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Ospa wietrzna (wiatrówka):

• wysypka – czerwone krostki zmieniające się w pęcherzyki, • gorączka, osłabienie, • świąd skóry.

Może być niebezpieczna u dorosłych i noworodków. Powikłania: zakażenia skóry, zapalenie płuc.

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Odra:

• Wysoka gorączka (nawet do 40°C). • Kaszel, katar, zapalenie spojówek. • Plamki Koplika (białe plamki na śluzówce policzków). • Wysypka – czerwone plamy, zaczyna się za uszami i schodzi na całe ciało. • Ogólne osłabienie, ból gardła.

Odra to poważna i bardzo zakaźna choroba wirusowa. Może prowadzić do groźnych powikłań: zapalenie płuc, zapalenie mózgu, zapalenie ucha środkowego, w skrajnych przypadkach – zgon. Szczepienia.

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Różyczka:

• Drobna, różowa wysypka – najpierw na twarzy, potem na całym ciele. • Niska gorączka (ok. 37,5–38°C). • Powiększenie węzłów chłonnych – szczególnie za uszami i na karku. • Bóle głowy, gardła, stawów. • Czasem zapalenie spojówek. • Czasem przebiega bezobjawowo (zwłaszcza u dzieci).

U dzieci i dorosłych – zazwyczaj łagodna choroba. Dla kobiet w ciąży – bardzo groźna! Może wywołać: o wady serca, wzroku, słuchu u płodu, poronienie. Szczepienia.

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Świnka:

• Obrzęk i ból ślinianek przyusznych – zwykle po jednej stronie, potem po obu. • Ból przy żuciu i połykaniu. • Gorączka (38–39°C). • Ból głowy, osłabienie. • Czasem ból ucha, brzucha, utrata apetytu.

U dzieci – zwykle przebiega łagodnie. U młodzieży i dorosłych może prowadzić do powikłań: zapalenie jąder (może prowadzić do bezpłodności).

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Aids:

• długotrwałe osłabienie, utrata masy ciała, • częste infekcje, grzybice, nowotwory, • powiększone węzły chłonne, • gorączka, biegunki.

Bardzo groźna – prowadzi do śmierci bez leczenia (ale można ją kontrolować lekami antyretrowirusowymi).

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

WZW A (pokarmówka), B (żółtaczka wszczepienna) i C

Typ A i B: • osłabienie, nudności, • bóle brzucha, gorączka, • żółtaczka (zażółcenie skóry i oczu). Typ C" • często bezobjawowo przez lata, • przewlekłe zapalenie wątroby → marskość.

Typ A - zwykle łagodna (szczepionka), Typ B - groźna - może prowadzić do marskości i raka wątroby (szczepionka). Typ C - Bardzo groźna – cichy zabójca (brak szczepionki).

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Borelioza (choroba z Lyme):

• rumień wędrujący (czerwone okręgi wokół ukąszenia przez kleszcza), • bóle stawów, mięśni, zmęczenie, • zaburzenia neurologiczne, zapalenie stawów.

Groźna - może prowadzić do powikłań neurologicznych i stawowych.

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Tężec:

• silne skurcze mięśni (szczękościsk, wygięcie ciała), • duszność, • śmierć w wyniku porażenia oddechu.

Bardzo groźna, często śmiertelna. Szczepionka obowiązkowa – bardzo skuteczna.

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Salmonelloza:

• biegunka, wymioty, • gorączka, ból brzucha.

Zwykle niegroźna, ale u niemowląt i starszych – może być poważna (odwodnienie).

Czy potrafisz rozpoznać chorobę zakaźną po objawach?

Świerzb:

• silne swędzenie (zwłaszcza wieczorem i w nocy), • grudki i krostki w fałdach skóry (między palcami, pod pachami, w pachwinach).

Niegroźna, ale bardzo uciążliwa i zaraźliwa.

This page is password protected

Enter the password

Czym są choroby zakaźne? Co je powoduje? EKSPERYMENT: "Jak szybko przenoszą się zarazki" ? Jednemu uczniowi nauczyciel daje brokatowy balsam. Uczniowie podają sobie ręce i dotykają przedmiotów. Na koniec obserwują, jak wielu z nich ma brokat na rękach.

Choroby zakaźne to choroby wywoływane przez drobnoustroje chorobotwórcze, które mogą przenosić się z jednej osoby (lub zwierzęcia) na drugą. Oznacza to, że są zaraźliwe – można się nimi zarazić.

STACJE ZADANIOWE „Zakaźne wyzwania”.

STACJA 1: Droga zakażenia. STACJA 2: Objawy choroby. STACJA 3: Profilaktyka. STACJA 4: Groźne czy niegroźne?

STACJA 1: Droga zakażenia.

Dopasuj choroby do sposobu przenoszenia.

grypa, angina, covid-19, ospa, odra, różyczka, świnka, Aids, WZW A, WZW B, WZW C, salmonelloza, tasiemczyca, włośnica, świerzb, wszawica.

droga kropelkowa droga płciowa droga pokarmowa kontakt bezpośredni droga przez krew (ranę)

STACJA 2: Objawy choroby.

Losowanie kart z chorobami. Grupa odgrywa scenki - objawy, reszta klasy zgaduje.

STACJA 3: Profilaktyka.

Układanie haseł profilaktycznych z rozsypanki wyrazowej.

STACJA 4: Groźne czy niegroźne?

Grupa otrzymuje zestaw kart z chorobami i klasyfikuje je jako groźne i łagodne.

TWÓRCZE ZADANIE: "Plakat anty-zarazek„.

Każda grupa tworzy plakat edukacyjny z hasłem promującym zdrowie (np. "Nie daj się zarazkom!", "Wybierz ochronę, nie infekcję!").

QUIZ PODSUMOWUJĄCY: "Zdrowie to wiedza„.

Quiz papierowy lub ustny.

Quiz papierowy lub ustny.

ZAKOŃCZENIE. Dyskusja podsumowująca:

Czego się dziś nauczyliśmy? Co mnie zaskoczyło?

Można rozdać certyfikat „Eksperta Zdrowia”.

Jakie czynniki wpływają pozytywnie i negatywnie na zdrowie i samopoczucie?

Czy możesz aktywnie i świadomie wpływać sam/sama na swoje zdrowie?

Choroby do scenek.

Rozsypanka wyrazowa do pocięcia.

Groźne czy niegroźne?

1. Dbając o zdrowe odżywianie • Wybierają drugie śniadanie: kanapki z warzywami, owoce, orzechy zamiast chipsów i słodyczy. • Piją wodę zamiast słodkich napojów gazowanych. • Jedzą regularnie, nie pomijają posiłków. ________________________________________ 2. Ruszając się każdego dnia • Chodzą pieszo lub jeżdżą na rowerze do szkoły. • Biorą udział w zajęciach WF i dodatkowych sportowych. • Ćwiczą w domu, spacerują, grają w piłkę, tańczą, jeżdżą na hulajnodze. ________________________________________ 3. Dbając o sen i odpoczynek • Starają się spać ok. 8–9 godzin dziennie. • Ograniczają korzystanie z telefonu i komputera wieczorem. • Robią przerwy w nauce i odpoczywają od ekranów. ________________________________________ 4. Zachowując higienę • Myją ręce, zęby, ciało – codzienna higiena zapobiega chorobom. • Noszą czyste ubrania i obuwie. • Dbają o porządek w swoim otoczeniu (np. w pokoju, na biurku). ________________________________________ 5. Dbając o zdrowie psychiczne • Rozmawiają z kimś zaufanym, gdy coś ich martwi. • Starają się unikać konfliktów, pomagają innym. • Szukają pozytywnych zajęć: hobby, spotkania z przyjaciółmi, zabawy. ________________________________________ 6. Mówiąc „nie” używkom i presji • Odmawiają, gdy ktoś proponuje papierosy, alkohol czy inne używki. • Znają zagrożenia związane z uzależnieniami. • Myślą samodzielnie, nie poddają się złemu wpływowi rówieśników. ________________________________________ 7. Przebywając na świeżym powietrzu i wśród przyrody • Spędzają czas poza domem, np. w parku, na placu zabaw, w lesie. • Ograniczają czas spędzany w zamkniętych pomieszczeniach i przed ekranem.

Czynniki pozytywne wpływające na zdrowie i samopoczucie: 1. Zdrowa dieta – odpowiednie odżywianie, bogate w warzywa, owoce i witaminy. 2. Aktywność fizyczna – regularny ruch poprawia kondycję, odporność i nastrój. 3. Sen i odpoczynek – regeneracja organizmu, równowaga psychiczna. 4. Higiena osobista – zapobiega chorobom i infekcjom. 5. Dobry klimat psychiczny – życzliwe relacje, wsparcie emocjonalne, brak stresu. 6. Kontakt z naturą – działa relaksująco i odprężająco. 7. Unikanie używek – rezygnacja z alkoholu, papierosów, narkotyków. Czynniki negatywne wpływające na zdrowie i samopoczucie: 1. Stres i przemęczenie – osłabiają odporność i wpływają na psychikę. 2. Nieprawidłowe odżywianie – fast foody, nadmiar cukru, tłuszczów i soli. 3. Brak ruchu – prowadzi do otyłości i chorób układu krążenia. 4. Niewystarczająca ilość snu – obniża koncentrację i samopoczucie. 5. Zanieczyszczenie środowiska – wpływa na układ oddechowy i ogólny stan zdrowia. 6. Używki – szkodliwe substancje niszczą organizm. 7. Złe relacje z innymi – mogą powodować lęki, depresję, niską samoocenę.