2A

Oinarrizko ezagutzak lantzeko eduki digitala

UNAI AGIRRETXEA

Esto es un párrafo listo para contener creatividad, experiencias e historias geniales.

2024/2025

JOLASTU

Zein da bere lorpenik esagunena?

OHM-en LEGEA

Nor zen OHM?

¿Nor zen George Ohm?

George Simon Ohm (1789-1854) alemaniar fisikaria izan zen, eta elektrizitatearen legeak ikertzeagatik da ezaguna. Ohmek Ohm-en legea formulatu zuen, zeinaren arabera tentsioa (V), korrontea (I) eta erresistentzia (R) arteko erlazioa definitzen duen. Lege honek oinarrizko zeregina du elektrizitatearen zirkuituetan eta fisikan. Ohm 1789an jaio zen Erlangen-en (Alemania), eta hasieran irakasle izan zen, baina bere benetako aurrerapena zientzian lortu zuen. Bere lanak, bereziki elektrizitatearen alderdiak, funtsezkoak izan ziren elektrizitatearen kontzeptuak eta fenomenoak ulertzeko. Ohm-en legearen arabera, korronte elektrikoaren intentsitatea (I) zuzenean proportzionala da tentsioarekin (V) eta alderantziz proportzionala erresistentziarekin (R). Hau da, korrontearen intentsitatea handiagoa izango da tentsioa handituz edo erresistentzia murriztuz. Ohm-ek elektrizitatearen ulermena nabarmen hobetu zuen, eta bere izena betiko gelditu da zientzian, batez ere ohm (Ω) erresistentziaren unitate bezala.

ERRESISTENTZIA (Ω)

INTENTSITATEA (A)

TENTSIOA (V)

OHM legeak dio, beraz, korrontearen intentsitatea (I) zuzenean proportzionala dela tentsioarekin (V) eta alderantziz proportzionala erresistentziarekin (R). Hau da, korrontea handiagoa izango da tentsioa handituz edo erresistentzia txikituz.

LORPENA

OHM legeak dira elektrizitatearen oinarrizko legeak, George Simon Ohm fisikari alemaniarrak formulatutakoak 1827an. Lege horrek elektrizitatearen korrontearen, tentsioaren eta erresistentziaren arteko erlazioa ezartzen du. OHM legeak honela adierazten dira.

¿Nor zen George Ohm?

George Simon Ohm (1789-1854) alemaniar fisikaria izan zen, eta elektrizitatearen legeak ikertzeagatik da ezaguna. Ohmek Ohm-en legea formulatu zuen, zeinaren arabera tentsioa (V), korrontea (I) eta erresistentzia (R) arteko erlazioa definitzen duen. Lege honek oinarrizko zeregina du elektrizitatearen zirkuituetan eta fisikan. Ohm 1789an jaio zen Erlangen-en (Alemania), eta hasieran irakasle izan zen, baina bere benetako aurrerapena zientzian lortu zuen. Bere lanak, bereziki elektrizitatearen alderdiak, funtsezkoak izan ziren elektrizitatearen kontzeptuak eta fenomenoak ulertzeko. Ohm-en legearen arabera, korronte elektrikoaren intentsitatea (I) zuzenean proportzionala da tentsioarekin (V) eta alderantziz proportzionala erresistentziarekin (R). Hau da, korrontearen intentsitatea handiagoa izango da tentsioa handituz edo erresistentzia murriztuz. Ohm-ek elektrizitatearen ulermena nabarmen hobetu zuen, eta bere izena betiko gelditu da zientzian, batez ere ohm (Ω) erresistentziaren unitate bezala.

TENTSIOA (V)

Tentsio elektrikoa (edo potentzia elektrikoaren aldea) da bi puntu edo bi eremu elektrikoen artean dagoen potentzia desberdintasunaren neurketa. Tentsioa, oro har, energia elektrikoa edo karga elektrikoen mugitzea ahalbidetzen duen indarra adierazten du. Tentsio elektrikoa, normalean, voltetan (V) neurtzen da, eta "V" bidez adierazten da. Tentsioaren araberakoa da korronte elektrikoa (elektronak edo karga elektrikoak) batek beste batetik igarotzea, eta hau da, elektrizitatea zirkuitu batean ibiltzeko indarra ematen duena. Adibidez, kable batean bi puntu baditugu eta puntu batean tentsio altuagoa badago bestean baino, karga elektrikoek tentsio altuagoa duten puntutik tentsio baxuagoa duen puntura joango dira. Horrela, elektrizitatearen fluxua gertatzen da.

ERRESISTENTZIA (Ω)

Erresistentzia elektrikoa material batek korronte elektrikoari aurka egiten dioten propietatea da. Hori da, materialak elektronen mugimendua zailtzen du eta, horren ondorioz, korronte elektrikoaren fluitzea murrizten du. Erresistentzia ohm-en (Ω) neurtzen da, eta ohm-en legearen arabera erresistentziak tentsioaren eta korrontearen arteko erlazioa definitzen du: V = I × R Erresistentzia handiagoa duen material batek korronte gehiago oztopatuko du. Hala ere, erresistentzia hori materialaren propietateen araberakoa da, hala nola: • Materiala: Metalek (adibidez, kobrea) erresistentzia txikia dute, eta horrek korronte gehiago pasatzen uzten du. Bestalde, isolatzaileek (adibidez, kautxua) erresistentzia handia dute. • Luzera: Zirkuitu baten luzera handiagoa denean, erresistentzia handiagoa izango da. • Zabalera: Zirkuituaren zabalera handiagoa denean, korrontearen pasabidea errazagoa izango da, eta horrek erresistentzia txikiagoa ekarriko du. • Tenperatura: Tenperatura igotzeak, normalean, erresistentzia handitzea ekartzen du, materialaren molekulen mugimendu gehiagoa dela eta. Laburbilduz, erresistentzia da korronte elektrikoari aurka egiteko materialaren gaitasuna, eta zirkuitu batean korrontearen fluitzea oztopatzen du.

Lorem ipsum dolor sit

ERRESISTENTZIA (Ω)

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt.

INTENTSITATEA (A)

Intentsitate elektrikoa (edo korronte elektrikoa) karga elektrikoen fluxua da, hau da, zirkuitu batean igarotzen den karga elektrikoaren kopurua denbora unitate batean. Korronte elektrikoak neurtzen du elektronen mugimendua edo karga elektrikoen fluxua. Korronte elektrikoa amperetan (A) neurtzen da, eta I ikurra erabiliz adierazten da. Korronte elektrikoa positiboak eta negatiboak diren karguen mugitzean sortzen da. Karga negatiboek (elektronek) zirkuitu batean mugitzen dute korrontea, eta horren ondorioz, energia elektrikoa transmititzen da. Ohm-en legearen arabera, korrontearen intentsitatea (I) zuzenean proportzionala da tentsioaren (V) eta alderantziz proportzionala erresistentziaren (R) artean, hau da: I = V / R

Non: • V (tentsioa); bi puntuen arteko potentzia elektrikoaren aldea, voltetan (V). • I (korrontea); zirkuituaren bidez doan karga elektrikoaren fluxua, anperetan (A). • R (erresistentzia); materialen aurkako erresistentzia, ohm-en (Ω) neurtua.