GEOLOGIA

KONTINENTEEN JITOA ETA OZEANOEN HEDAPENA

Guillermo Martinez, Enara Ortega eta Inés Palma

AURKIBIDEA

01. Sarrera

08. Plaken tektonikaren teoria

02. Kontinenteen jitoaren teoria

09. Ozeano hondoen hedapena

03. Frogak

10. Ozeano hondoen erliebea

04. Ozeanoen hedapena

11. Ondorioak

05. Froga dortsala

12. Bibliografia

06. Ozeano-hondoen adinaren froga

12. Galderak

07. Paleomagnetismoaren froga

SARRERA

Lurraren dinamika aztertzean, bi teoria nagusi aurkitzen ditugu: kontinenteen jitoa eta ozeanoen hedapena. Hasieran, kontinenteen jitoa teoria Alfred Wegener geofisikariak proposatu zuen eta gero, Harry Hessek ozeanoen hedapenaren teoria garatu zuen. XX.hasierara arte prozesu geologikoak teoria fixistek azaltzen zituzten. Haien arabera, Lur planeta sortu zenetik ozeanoak eta kontinenteak berdin banatuta zeuden baina XX.hasieran teoria geologiko mobilistak agertu ziren, hala nola, kontinenteen jitoaren teoria, ondorioz ideia fixistak baztertu ziren.

01

KONTIONENTEEN JITOA

KONTINENTEEN JITOAREN TEORIA

PANGEA: duela 225 milioi urte

Alfred Wegener geofisikari eta meteorologo alemaniarrak 1912an proposatutako teoria geologikoa da, kontinenteak mugitzen direla eta duela 200 milioi urte inguru Pangea izeneko superkontinente batean elkartuta zeudela esaten duena.Hasiera batean, zientzialari gehienek Wegenerren ideia baztertu zuten, ez zekielako kontinenteak zein mekanismoen bidez mugitzen ziren.

GAUR EGUN

FROGAK

GEOGRAFIKOAK

PALEONTOLOGIKOAK

PALEOKLIMATIKOAK

GEOLOGIKOAK

02

OZEANOEN HEDAPENA

OZEANOEN HEDAPENA

Teknologiaren aurrerapenei esker ozeanoen hondoa kartogrifatu izan ahal dugu zehaztasunez eta erliebea dagoela ikusi da ere. Harry Hess geologoak ozeano-hondoaren hedapenaren teoria sortu zuen. Teoria horrek, Wegnerren teoria egiaztatzen du eta gero, Vine eta Matthews paleomagnetismoa aztertuz osatu zuten.

Ozeanoen hedapenaren frogak:

• Froga dortsala: Lurreko ozeano guztien erdian daude. Hor, hainbat fenomeno sismiko eta bolkaniko gertatzen dira. Haietatik urrundu ahala, gutxiago gertatzen dira. Dortsalean ia ez daude sedimenturik arroken gainean. Haiengandik urrundu ahala, sedimentuen geruza modu simetrikoan handituz doa eta kontinenteetatik gertu da handiena.

Ozeanoen hedapenaren frogak:

• Ozeano-hondoen adinaren froga→ Lurzoru ozeanikoak osatzen duten arrokak ez dute 200 milioi urte baino gehiago. Dortsal ozeanikoak arroka oso gaztez osatuta daude, guztiak berriki eratuak. Arroken adina modu simetrikoan handituz doa dortsalaren bi aldeetara.

Ozeanoen hedapenaren frogak:

• Paleomagnetismoaren froga→ Dortsal ozeanikoetan dauden mineral magnetikoak imantzen dira, eta eratzen ari zirenean Lurrean zegoen eremu magnetikoaren araberako orientazioa hartzen dute. Orientazio hori jasota geratzen da bertako arroketan.

Ozeanoen hedapenaren frogak:

• Uharte bolkanikoak→ Uharte bolkanikoak magma itsas litosferan igotzearen eta solidotzearen ondorioz sortzen dira, Hawaiin gertatzen den bezala. Artxipelagoetan, uharteak arroken adinaren arabera lerrokatzen dira, eta gazteenek bakarrik dute jarduera bolkaniko eta sismikoa; zaharrenek, berriz, ez.

03

OZEANO HONDOEN HEDAPENA

Harri Hessek proposatutako teoria

• Dortsaletan magma gora egiten du, lurrazal ozeaniko berria sortuz.
• Lurrazala mugitu egiten da, kontinenteen desplazamendua eraginez.
• Wegeneren teoria egiaztatzen du, kontinenteen mugimenduaren azalpena emanez.

OZEANO HONDOEN HEDAPENA

04

OZEANO HONDOEN ERLIEBEA

OZEANO HONDOEN ERLIEBEA

ONDORIOA

Hasieran Alfred Wegenerrek kontinenteen jitoaren teoria proposatu zuen, esanez kontinenteak mugitzen zirela, baina ez zuen azaldu nola. Gero, Harry Hessek ozeanoaren hedapenaren teoria aurkeztu zuen, teoria honek, kontinenteen mugimenduari azalpena ematen zion, esanez ozeano hondo berria sortzen dela dortsaletan eta plaka tektonikoek kontinenteak mugitzen dituztela.

BIBLIOGRAFÍA

• https://concepto.de/deriva-continental/#:~:text=La%20teor%C3%ADa%20de%20la%20deriva,a%C3%B1os%20habr%C3%ADan%20comenzado%20a%20separarse
• https://soclalluna.com/1o-bachillerato/1o-bach-cultura-cientifica/ud-03-la-tierra-se-mueve/la-deriva-y-la-tectonica-de-placas/la-deriva-continental/
• ANAYA HARITZA 1 batxilergoa Biologia liburua

Plataforma kontinentala

Itsasertzetik hurbilen dagoen urpeko zatia, malda txikia, 200m sakonera.

Ezponda kontinentala

Plataforma kontinentala amaitzen den eremua, malda handia, 4.000m sakonera.

Fosa ozeanikoa

Sakonune estuak eta luzeak, 11.000m sakonera.

Dortsal ozeanikoa

Ozeanoen hondoa zeharkatzen duten mendikateak, 2-3km-koak, arrakalak eta fenomeno sismikoak.

Lautada abisala

Eremu handiak eta lauak, 2.000-5.000m sakonera.