ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΠΕΛΛΑΣ

https://blogs.sch.gr/dimkalis/

Γνωρίστε την Πέλλα Δημοτικό Σχολείο Καλής

+Πληροφορίες

Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο συνδέεται με τον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας και βρίσκεται ανατολικά από τον σύγχρονο οικισμό (Παλιά Πέλλα). Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 2009. Στο μουσείο θα δείτε πολλά εκθέματα, από την εποχή του Χαλκού ως την Ελληνιστική περίοδο, τα οποία είναι κατανεμημένα σε πέντε θεματικές ενότητες: α) καθημερινή ζωή β) δημόσια ζωή γ) ψηφιδωτά δάπεδα και ευρήματα από τα ιερά δ) ταφικά εκθέματα ε) ανάκτορο. Στην είσοδο του μουσείου υπάρχουν δύο σημαντικά εκθέματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου: μια μαρμάρινη κεφαλή και ένα αγαλματίδιο που τον απεικονίζει με χαρακτηριστικά του θεού Πάνα.

Αρχαιολογικός χώρος Λόγγου Έδεσσας Κάτω από την Έδεσσα, στους πρόποδες του βράχου που βρίσκεται η πόλη, υπάρχει ένας ο αρχαιολογικός χώρος του Λόγγου. Εκεί βρίσκεται η Κάτω Πόλη η οποία γνώρισε ανάπτυξη κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. με τη διέλευση της Εγνατίας που ένωνε την Αδριατική ακτή με την Κωνσταντινούπολη. Η κεντρική πλακοστρωμένη οδός της πόλης περιστοιχίζεται από μαρμάρινος κίονες, ενώ δεξιά και αριστερά της οδού υπάρχουν δημόσια και λατρευτικά κτίρια καθώς και καταστήματα, εργαστήρια και κατοικίες. Στη νότια πύλη υπάρχουν τα τείχη της πόλης σε αρκετά καλή κατάσταση. Η πόλη εγκαταλείφθηκε στις αρχές του 7ου αιώνα μ.Χ. λόγω επιδρομών και οι κάτοικοι ζήτησαν προστασία στην ακρόπολη.

Τοπικά προϊόντα Ο τόπος μας παράγει πολλά προϊόντα από οπωροφόρες καλλιέργειες και είναι πολύ γνωστά τα ροδάκινα, τα κεράσια και τα μήλα της Πέλλας αλλά και πολλά άλλα προϊόντα όπως το οι πιπεριές και το μπούκοβο. Επίσης μικρές οικοτεχνίες παράγουν γλυκά τα κουταλιού, μαρμελάδες από φρούτα της περιοχής, σάλτσες ντομάτας, τουρσιά και μελιτζάνες ψητές, ενώ οι βιομηχανίες παράγουν κονσέρβες με το κυριότερο προϊόν, το ροδάκινο.

Έθιμα Το γνωστότερο έθιμο που αναβιώνει την περίοδο των Χριστουγέννων σε όλη την Πέλλα είναι το «Κόλιντα Μπάμπω»: Μόλις σουρούπωνε, ομάδες παιδιών μάζευαν ξύλα από τις αυλές των σπιτιών και τα στοίβαζαν. Μετά καλούσαν έναν γεροντότερο να βάλει τη φωτιά και την συντηρούσαν τουλάχιστον μέχρι τα μεσάνυχτα. Όση ώρα έκαιγε η φωτιά οι νέοι φωνάζουν: «Κόλιντα Μπάμπω». Η φράση αυτή σημαίνει «σφάζουν γιαγιά», υπονοώντας την σφαγή των νηπίων από τον Ηρώδη, και έτσι ενημερώνουν τους κατοίκους να προσέχουν από τα κακά.

Όρος Καϊμακτσαλάν Το όρος Βόρρας ή Καϊμάκτσαλαν είναι το τρίτο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας και βρίσκεται κατά μήκος της ελληνο-γιουγκοσλαβικής μεθορίου ενώ το μεγαλύτερο τμήμα του βουνού ανήκει στο νομό Πέλλας έως τα όρια του νομού Φλώρινας. Η ψηλότερη κορυφή του Βόρρα είναι το Καϊμάκτσαλαν με ύψος 2.524 μέτρα, ενώ κατά μια εκδοχή το όνομά της σημαίνει “λευκή κορυφή” όπου υπάρχει το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία και αποτελεί μνημείο Σέρβων Πεσόντων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Άλλες ψηλές κορυφές του Βόρρα είναι η Τζένα (2.182 μέτρα) και το Πίνοβο (2.156 μέτρα). Ο Βόρρας έχει εμβαδό 522.860 στρεμμάτων. Το βουνό καλύπτεται από πυκνά δασωμένες κοιλάδες και δάση δρυός, οξιάς και πεύκης. Η πλούσια και σπάνια βλάστηση του Βόρρα περιλαμβάνει πολλά σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας παγκοσμίως. Είναι μια πολύ σημαντική περιοχή για επιδημητικά αρπακτικά, δασικά είδη και είδη των ανοικτών ορεινών βιοτόπων. Το μεγαλύτερο μέρος του έχει προταθεί για να συμπεριληφθεί στις περιοχές Natura 2000. Κάθε χειμώνα το χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμάκτσαλαν προσελκύει μικρούς και μεγάλους, που θέλουν να διασκεδάσουν με το χιόνι κάνοντας διάφορα χειμερινά σπορ ή να χαλαρώσουν πίνοντας καφέ και αγναντεύοντας την όμορφη θέα. Πολύ κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο βρίσκεται ένα γραφικό χωριό, ο Παλαιός Άγιος Αθανάσιος, με παραδοσιακούς ξενώνες, ταβέρνες και καφέ. Χ.Σ.

Τοπική κουζίνα Η τοπική κουζίνα περιλαμβάνει το τσομπλέκι, δηλαδή κρέας με λαχανικά (μελιτζάνες, κολοκύθια, πιπεριές, κρεμμύδι, δαμάσκηνο) μαγειρεμένο σε πήλινο σκεύος και τα γιαπράκια, δηλαδή αμπελόφυλλα γεμιστά με ρύζι και κιμά.

Did you know that as well as taking advantage of our resources, you can add whatever visual elements you want to complement the information? You can do this from the Image or Resources sections of the menu.

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΛΗΣ Το σχολείο μας βρίσκεται στην Καλή του Δήμου Σκύδρας, φοιτούν 65 μαθητές και είναι εξαθέσιο. Το χωριό μας απέχει 6 χμ. από την Σκύδρα, 17 χμ. από την Έδεσσα, 25χμ. από τα Γιαννιτσά και 30 χμ. από την Αριδαία.

Βυζαντινή Γέφυρα (Κιουπρί) - Έδεσσα. Αν κάποια φορά βρεθείτε στην Έδεσσα και θέλετε να χαρείτε την ομορφιά της φύσης και να ηρεμήσετε, τότε σίγουρα πρέπει να επισκεφτείτε την Βυζαντινή Γέφυρα που βρίσκεται πάνω από τον ποταμό Εδεσσαίο (Βόδα). Το μέρος τριγύρω είναι πανέμορφο με πολλά πλατάνια και χώρους για περπάτημα, αλλά σίγουρα ξεχωρίζει αυτό το πέτρινο γεφύρι που οι κάτοικοι το ονομάζουν Κιουπρί, που σημαίνει γέφυρα στα τούρκικα. Είναι πετρόκτιστη, τοξωτή γέφυρα με μήκος 28 μέτρα, ενώ στα νερά του ποταμού κολυμπούν πάπιες. Αξίζει να το δείτε από κοντά καθώς είναι από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία της πόλης και είναι το ιδανικό μέρος για χαλάρωση.

Οι Καταρράκτες της Έδεσσας Οι Καταρράκτες της Έδεσσας αποτελούν ένα φυσικό φαινόμενο το οποίο δημιουργήθηκε έπειτα από ισχυρό σεισμό που έπληξε την περιοχή το 14ο αιώνα. Είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης και το πιο αναγνωρίσιμο της πόλης αλλά και ολόκληρου της περιοχής. Σχηματίζονται από τον ποταμό Εδεσσαίο που διασχίζει την πόλη και τελικά τα νερά του πέφτουν με ορμή από την άκρη του βράχου στο λεγόμενο «φρύδι της πόλης». Το νερό των Καταρρακτών προέρχεται από τις πηγές του υγροτόπου Άγρα – Βρυτών - Νησίου οι οποίες τροφοδοτούνται από τα χιόνια του Καϊμάκτσαλάν. Γι’ αυτό και η παρουσία του υδάτινου στοιχείου έδωσε στην πόλη την ονομασία «πόλη των νερών». Υπάρχουν δύο καταρράκτες: ο διπλός καταρράκτης που τα νερά του χωρίζονται στα δύο καθώς πέφτουν με ορμή πάνω σε βράχο και ο καταρράκτης Κάρανος που το νερό του πέφτει ύψος 70 μέτρων. Μάλιστα ο μικρός διάδρομος που σχηματίζεται πίσω από τον καταρράκτη, δίνει την δυνατότητα στον επισκέπτη να παρακολουθεί μπροστά του νερά που πέφτουν σαν να βρίσκεται σε μπαλκόνι. Στον χώρο αυτό υπάρχει και το Πάρκο Καταρρακτών που είναι πολυσύχναστο μέρος τόσο για τους επισκέπτες όσο και τους κατοίκους, καθώς προσφέρει ανοιχτούς χώρους αναψυχής και περιπάτου.

ΤΟ ΜΑΥΣΩΛΕΙΟ ΤΟΥ ΓΑΖΗ ΕΒΡΕΝΟΣΣτο μαυσωλείο αυτό πιστεύεται ότι είναι θαμμένος ο σπουδαίος Οθωμανός στρατηλάτης Γαζή Εβρενός, ιδρυτής της πόλης των Γιαννιτσών. Ο Γαζή Εβρενός έζησε από το 1330 έως το 1417 και απέκτησε μεγάλη φήμη αφού κατέκτησε περιοχές της Μακεδονίας και των Βαλκανίων. Πάνω σε έναν αρχαίο οικισμό επέλεξε να ιδρύσει το νέο κέντρο εξουσίας που ονομάστηκε «Γιαννιτσά» και φρόντισε να την στολίσει με διάφορα λαμπρά κτίρια. Ο ίδιος ήταν αφοσιωμένος μουσουλμάνος και έτσι μετά τον θάνατό του η πόλη των Γιαννιτσών θεωρείται «ιερή». Πάνω στον τάφο του χτίστηκε το 1417 το Μαυσωλείο που πήρε το όνομά του, δηλαδή Γαζή Εβρενός και έγινε τόπος λατρείας για τους μουσουλμάνους. Το αρχικό κτίριο ήταν μονόχωρο, με τετράγωνη κάτοψη και μολυβδοσκέπαστο θόλο. Αργότερα επεκτάθηκε στη νότια πλευρά και πήρε την οριστική του μορφή στις αρχές του 20ου αιώνα καθώς προστέθηκαν και άλλοι χώροι. Το Μαυσωλείο έχει ανακαινιστεί και είναι το σημαντικότερο κτίριο των Γιαννιτσών της Οθωμανικής περιόδου. Εδώ υπάρχει η μαρμάρινη πλάκα, η οποία προέρχεται από τον τάφο του Γαζή Εβρενός και μας αναφέρει την ακριβή χρονολογία του θανάτου του, την Τετάρτη, 17 Νοεμβρίου 1417. Το Μαυσωλείο στις μέρες μας λειτουργεί ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Μητρόπολη ΓιαννιτσώνΤο σημαντικότερο και παλαιότερο χριστιανικό μνημείο της πόλης των Γιαννιτσών είναι ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ενώ οι κάτοικοι της πόλης τον αναφέρουν απλά ως Μητρόπολη. Βρίσκεται στον βόρειο τομέα της πόλης, ενώ ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική του καθώς είναι τρίκλιτη βασιλική. Η ανέγερση του ναού ξεκίνησε το 1858 ή 1860 και ολοκληρώθηκε το 1867. Η Μητρόπολη Γιαννιτσών έχει χαρακτηρισθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, το 1987, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.

Υγροβιότοπος Νησίου – Άγρα - Βρυττών Η λίμνη Νησίου – Άγρα – Βρυττών είναι ένας από τους ωραιότερους υγροβιότοπους της Ελλάδας που χαρακτηρίζεται από πολλά διαφορετικά στοιχεία και φιλοξενεί έναν μεγάλο πλούτο από σπάνια είδη της ορνιθοπανίδας. Παλιότερα λεγόταν τυρφώνας Νησίου και αργότερα τεχνητή λίμνη Άγρα. Πλέον ονομάζεται με τα ονόματα των τριών παρόχθιων κοινοτήτων, καθώς η σωτηρία και η διατήρηση της, υπήρξε προσπάθεια των κατοίκων της περιοχής. Πρόκειται για μια τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε το 1953, στα δυτικά του νομού Πέλλας, για τις ανάγκες του Υδροηλεκτρικού Σταθμού της ΔΕΗ, πάνω στην κοίτη του ποταμού Εδεσσαίου (Βόδα) στο σημείο που παλιότερα υπήρχε ένα έλος, γνωστό με την ονομασία «έλη Τιάβου». Στα βόρεια της βρίσκεται όρος Βόρρας (Καϊμάκτσαλαν) και στα νότια το όρος Βέρμιο. Στα δυτικά της βρίσκεται η λίμνη Βεγορίτιδα, από την οποία ήταν υδατικά εξαρτημένη μέχρι το 1990, και στα ανατολικά, σε απόσταση έξι χιλιομέτρων βρίσκεται η πόλη της Έδεσσας με τον κάμπο της. Η λίμνη βρίσκεται σε υψόμετρο 470 μέτρων, η έκταση της, μαζί με τις γύρω γεωργικές και δασικές περιοχές φτάνει τα 12.000 στρέμματα, ενώ η περίμετρος της είναι περίπου 18 χλμ. Το βάθος της φτάνει μέχρι τα έξι μέτρα και η έκταση του λιμναίου μέρους της, φτάνει μέχρι τα 7.000 στρέμματα. Τα νερά της τροφοδοτούνται από τις πηγές στο Νησί και στα Βρυττά και τους χειμάρρους Νησίου, Καρυδιάς και Μουχαρέμ Χάνι, σε μια υδρολογική λεκάνη που ανέρχεται στα 75 τ. χμ. Οι μεγάλες εκτάσεις από καλαμιώνες, οι δαίδαλοι με τα κανάλια, τα μεγάλα υγρολίβαδα και το απροσπέλαστο εσωτερικό της, την διαφοροποιούν από πολλούς άλλους υγροβιότοπους. Η λίμνη Νησίου – Άγρα - Βρυττών είναι από τους πιο όμορφους τόπους για περπάτημα και παρατήρηση της άγριας φύσης στη Βόρεια Ελλάδα. Ρ. Δ.

Αρχαιολογικός Χώρος Πέλλας Ο Αρχαιολογικός χώρος Πέλλας περιλαμβάνει τις αρχαίες οικίες, ναούς και αγορές των αρχαίων χρόνων. Τοποθεσία: Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται κοντά στη κωμόπολη Πέλλα, ανήκει στον Δήμο Πέλλας και στο νομό Πέλλας, ενώ είναι κοντά και στα ποταμό Αξιό. Ιστορία: Ο αρχαιολογικός χώρος Πέλλας ανασκάφτηκε το 2ο μισό του 20ου αιώνα. Αν και η Πέλλα ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Αρχαίας Μακεδονίας οι πρωτεύουσα της για πολύ καιρό ήταν οι Αιγές, μέχρι περίπου το 400 π.Χ. ο Αρχέλαος την μεταφέρει στη Πέλλα. Η Αρχαία πόλη επεκτείνεται με τη βασιλεία του Φίλιππου Β’ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου ενώ φτάνει στην ακμή της την εποχή του Κάσσανδρου. Η Πόλη ερημώνεται με την άφιξη των Ρωμαίων. Δίπλα στην περιοχή βρίσκονται και οι μακεδονικοί τάφο. Α.Χ

Ο οδηγός με τα σημαντικότερα αξιοθέατα της περιοχής μας έγινε από την ΣΤ΄ τάξη του Δημ. Σχ. Καλής στο Εργαστήριο Δεξιοτήτων με θέμα την ανάδειξη της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Make it multimedia! If you want to include a video, copy the URL and paste it into the Insert tab in the Editor. You can activate options such as Autoplay, Loop, and Mute, depending on your preferences.

Λίμνη Βεγορίτιδα Η λίμνη Βεγορίτιδα είναι λίμνη της Μακεδονίας και η τρίτη μεγαλύτερη σε έκταση της Ελλάδας (μετά την Τριχωνίδα και την Βόλβη). Περιβάλλεται από τα βουνά Βίτσι, Βοράς και Βέρμιο. Ιστορία: Αποτέλεσε σημαντικό παραγωγικό πυρήνα γύρω από τον όποιο αναπτύχτηκαν οικισμοί από την πρώιμη αρχαιότητα. Πανίδα: Οι απόκρημνες όχθες της αποτελούν ιδανικό καταφύγιο για πλήθος αγρίων πουλιών, όπως οι αετογερακίνες. Χωριά κοντά στην Βεγορίτιδα: Στο τμήμα της λίμνης που ανήκει στον δήμο Έδεσσας τα χωριά που βρίσκονται κοντά στην λίμνη είναι η Άρνισσα, η Περαία, ο Νέος Άγιος Αθανάσιος ενώ στο τμήμα της λίμνης που ανήκει στον δήμο Αμύνταιου τα χωριά Άγιος Παντελεήμονας και Βεγόρα. Α.Χ.

Σήμανση

Υλική πολιτιστική κληρονομιά

Φυσική πολιτιστική κληρονομιά

Άυλη πολιτιστική κληρονομιά

Συνοικία Βαρόσι στην Έδεσσα Στην άκρη της πόλη, και όχι μακριά από το κέντρο της Έδεσσας, ο επισκέπτης έχει την χαρά να περπατήσει στην βυζαντινή ιστορία της πάνω στα λιθόστρωτα δρομάκια που υπάρχουν στο Βαρόσι. Εκεί θα θαυμάσει και τα αρχοντικά πετρόχτιστα σπίτια, δείγματα της μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, με εσωτερική αυλή και χαγιάτια. Το όνομα Βαρόσι προέρχεται από την ιρανική λέξη «var» που σημαίνει «οχυρό». Η συνοικία Βαρόσι βισκόταν κοντά στην αγορά και στα χάνια που υπήρχαν, διανυκτέρευναν οι έμποροι από την Καρατζόβα (η περιοχή της Αλμωπίας), που έρχονταν για να πουλήσουν το κόκκινο πιπέρι. Το 1983 το Υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε το Βαρόσι της Έδεσσας διατηρητέο μνημείο.

Λουτρά Πόζαρ Τα Λουτρά Πόζαρ βρίσκονται κοντά στην Αριδαία, στους πρόποδες του όρους Βόρας, και είναι γνωστά για τις ιαματικές τους πηγές. Το όνομα «Πόζαρ» προέρχεται από τη σλαβική λέξη «Ποζάρι», που σημαίνει «φωτιά», λόγω της θερμοκρασίας των νερών. Είναι διάσημα για τις θερμές ιαματικές πηγές τους, που αναβλύζουν από το βουνό. Το νερό τους έχει θερμοκρασία γύρω στους 37-39°C και λέγεται ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες για πόνους στις αρθρώσεις, μυϊκούς πόνους και άλλες ασθένειες. Η φυσική ομορφιά της περιοχής συνδυάζει πλούσια βλάστηση, φαράγγια και μονοπάτια, προσφέροντας ευκαιρίες για πεζοπορία, σπηλαιολογία και εξερεύνηση. Η περιοχή γύρω από τα λουτρά είναι καταπράσινη και γεμάτη από όμορφες βελανιδιές και πεύκα. Υπάρχουν και καταρράκτες που προσφέρουν μια μαγευτική θέα. Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν το μπάνιο τους στα διάφορα φυσικά λουτρά που είναι διαμορφωμένα μέσα στη φύση, αλλά και σε σύγχρονες εγκαταστάσεις. Το τοπίο είναι ιδανικό για πεζοπορία, αφού το βουνό γύρω από τα λουτρά είναι γεμάτο μονοπάτια που οδηγούν σε ωραία σημεία με θέα. Η περιοχή είναι δημοφιλής τόσο για τα ιαματικά λουτρά της όσο και για τις εξορμήσεις στη φύση. Οι επισκέπτες απολαμβάνουν την ηρεμία του τόπου και τη φυσική ομορφιά, κάνοντάς την έναν εξαιρετικό προορισμό για χαλάρωση και ευεξία. Η περιοχή επίσης ξεχωρίζει από τα γραφικά ταβερνάκια όπου μπορεί κανείς να απολαύσει τοπικές γεύσεις, όπως μακεδονίτικες πίτες, κρασί και παραδοσιακά εδέσματα, Η πρόσβαση στα Λουτρά Πόζαρ είναι εύκολη από τη Θεσσαλονίκη μέσω Έδεσσας, με αυτοκίνητο ή λεωφορείο. Η περιοχή διαθέτει ξενοδοχεία, ξενώνες και καταλύματα που προσφέρουν άνετη διαμονή. Τα Λουτρά Πόζαρ είναι ιδανικός προορισμός για χαλάρωση, ευεξία και επαφή με τη φύση, προσελκύοντας επισκέπτες όλο τον χρόνο. Κ.Τ. – Π.Κ

Παλαιά Μητρόπολη Έδεσσας Αν επισκεφτείτε την παραδοσιακή συνοικία Βαρόσι στην Έδεσσα, σίγουρα θα εντυπωσιαστείτε από τον Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου και ήταν η παλιά Μητρόπολη. Ο ναός είναι μια τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική και είναι κτίσμα του 14ου αιώνα. Το αρχικό όνομα που είχε δοθεί ήταν Αγία Σοφία, αλλά με διαταγή του Σουλτάνου, όποιος ναός έφερε αυτό το όνομα έπρεπε να μετατραπεί σε τζαμί. Έτσι τον 17ο αιώνα ο ναός μετονομάστηκε σε Κοίμηση της Θεοτόκου. Στο εσωτερικού του ναού υπάρχουν παμπάλαιες τοιχογραφίες που βρίσκονται σε δύο στρώματα. Σημαντικά στοιχεία επίσης είναι το τέμπλο, οι κίονες, από τους οποίους ο ένας μοιάζει με αντίστοιχο στην Ραβέννα της Ιταλίας, ο επισκοπικός θρόνος και η σωζόμενη επιγραφή που μαρτυρά την αρχική ονομασία του ναού. Α.Χ.