Pórtico da gloria

Pórtico da gloria

empezar

Laura Blanco 4º

PÓRTICO

O Pórtico da Gloria, situado na catedral de Santiago de Compostela, é obra do mestre Mateo e do seu taller, construído entre 1168 e 1188, durante o reinado de Fernando II de León, que financiou a obra cunha dotación anual de cen maravedíes. Este pórtico representa un estilo de transición entre o románico e o gótico. Para superar o desnivel do terreo e das naves da catedral, o equipo de Mateo construíu unha cripta. O 1 de abril de 1188 colocáronse os linteis do pórtico, rematando a súa construción en 1211, cando Afonso IX consagrou o templo.

O MESTRE MATEO

O mestre Mateo foi o encargado de rematar o templo románico e a súa adaptación espacial e conceptual. Recibiu unha pensión vitalicia de Fernando II en 1168, o que demostra a relevancia da súa obra. Só hai dúas referencias contemporáneas a el: a inscrición nos linteis do Pórtico de 1188, que indica que dirixiu a obra desde os cimentos, e o documento da súa pensión. (clica abaixo, no +)

Arco central

Este arco destaca por representar a Paixón de Cristo dun xeito simbólico. A ambos lados dos evanxelistas (San Marcos e San Lucas) aparecen anxos portando instrumentos relacionados coa Paixón: a cruz, a coroa de espiñas, a lanza, os cravos, a columna da flaxelación, a xerra de Pilatos, entre outros. Por riba delas están as almas benditas, 40 en total, que simbolizan a multitude celestial.

No tímpano central aparece Xesús coas marcas da crucifixión, nunha representación máis humana e menos apocalíptica que as habituais da época. O tímpano está coroado por unha arquivolta cos 24 anciáns do Apocalipse, que levan instrumentos musicais (organistro, cítaras, salterios, arpas) coma se estivesen a preparar un concerto celeste. Os instrumentos foron recentemente reconstruídos e utilizados en concertos. Dous vellos sosteñen frascos en lugar de instrumentos.

parteluz e zócalo

No parteluz érguese Santiago Apóstolo, patrón da basílica, co seu bastón de peregrino e un pergamiño que di Misit me Dominus ("O Señor envioume). Enriba dela, na capital, represéntanse as tentacións de Cristo, e na base está a árbore de Xesé, que amosa a xenealoxía de Cristo de Xesé, pai de David. Trátase da primeira representación deste tema na Península Ibérica.

Baixo a columna, hai unha figura barbuda (posiblemente Noé) e dous leóns. Durante séculos, os peregrinos tocaban o pé esquerdo de Santiago como símbolo do fin da súa viaxe, ademais de pasar as mans polas cavidades da árbore mentres rezaban A figura axeonllada do mestre Mateo, representada ao pé da columna cara o altar maior, É obxecto dunha tradición que consiste en bater a cabeza contra a súa escultura procurando adquirir sabedoría.

arcos laterais

Arco dereito

Representa o xuízo final. No ceo, os elixidos son guiados por anxos, mentres que no inferno aparecen monstros torturando as almas condenadas. Na arquivolta aparecen figuras que algúns identifican como Cristo e San Miguel, ou Deus Pai e Deus Fillo. Na xamba dereita están representados os apóstolos Bartolomé, Tomé, Marcos, Lucas e Xoán; pola esquerda, Felipe e Andrés.

VS

arco esquerdo

Representa escenas do Antigo Testamento. Na primeira arquivolta aparece Deus creador bendicindo aos peregrinos e sostendo o libro da Verdade Eterna. Á súa dereita vense figuras como Adán, Abraham e Xacob; e á súa esquerda, Eva, Moisés, Aharón, David e Salomón. Adán e Eva non teñen coroa, simbolizando a súa caída.

Bibliografía

Comentarios de historia del arteEl confidencial Catedraldesantiago.es Sonmaravillas Wikipedia

Tamén se representou o mestre Mateo ao pé do Pórtico, nunha estatua coñecida como o Santo dos Croques, onde aparece axeonllado coa inscrición Architectus. Esta representación, insólita para a súa época, xerou unha tradición entre os peregrinos, que golpean suavemente a cabeza contra a figura que buscan obter a súa sabedoría.