Zientzialariak

Endika, suhar, joseba, maiu eta iker.

Zientzialariak

1553

Miguel Servet

1776

James watt

k.o. 400

Hipatia de Alejandria

1796

Edward Janner

1654

Blaise Pascal

1735

Carlos Linneon

1543

Nikolás Koperniko

Edward Janner

Jaiotza: 1749ko maiatzaren 17an - 1823ko urtarrilaren 26an Ekarpena: Edward Jenner gaixotasun bat prebenitzeko zientzia erabili zuen lehena i. Mediku ingeles hau 1796an historiako lehen txertoa garatu zuenean aitzindari izan zen eta lorezainaren semearekin egindako esperimentu eztabaidagarri bati esker egin zuen.

Hipatia de Alejandria

Hipatia de Alejandria: Ezagutza eta arrazoimenaren sinboloa Hipatia Alexandriakoa (K. o. 355-415) filosofo, matematikari eta astronomo ospetsua izan zen. Alexandrian bizi izan zen, garai hartako ezagutzaren erdigunean. Arrazoiaren eta jakintzaren alde egin zuen, emakume zientzialarien aitzindari gisa. Ekarpen nagusiak eta datak Astrolabioaren hobekuntza (k.o. 400): Izar posizioak neurtzeko tresna erabilgarria. Hidrometroaren garapena: Likidoen dentsitatea neurtzeko asmakizuna. Matematikako eta astronomiako lanak: Ptolomeoren ereduetan oinarritutako kalkulu zehatzak eta geometria eta aljebrari buruzko tratatuak. Filosofia irakaskuntza: Neoplatonismoaren oinarriak jarraituz, egia bilatzea arrazoiaren bidez sustatu zuen. Garrantzitsuena: Hipatia Alexandriako eskola filosofikoan irakasle nagusi izan zen eta bertan hainbat ikasle eta pentsalari lagundu zituen, bere jakintza eta irakaskuntza gaitasunak azpimarratuz. Ondarea K. o. 415ean hil zuten fanatikoek, erlijio-gatazka baten ondorioz. Gaur egun, ezagutzaren eta arrazoiaren aldeko borrokaren ikur da.

JAMES WAT

1736ko urtarrilaren 19an jaio zen. 1819ko abuztuaren 25ean hil zen. (83 urte) Asmatzailea, ingeniari mekanikoa eta kimikaria izan zen. Thomas Newcomenen lurrun makina hobetuta, Watt lurrun makina sortu zuen 1776an. Watten lurrun makina funtsezkoa izan zen Industria Iraultzak ekarriko zituen aldaketetarako.

Miguel servet

Un subtítulo genial aquí

1509an edo 151n jaio zen ez dakite justu noiz jaio zen, Abuztuaren 29an. 1553 hil zen 42 urterekin urriaren 27an erre egin zuten bere krehentzien gaitik. Birika-zirkulazioa edo zirkulazio txikia ere deitua asmatu zuen 1553 eta asmakizun orren ondorioz erre egin zuten jendea asmakizun horren kontra egon zirelako. (1553an, Italiara bidaiatzen ari zela, Suitzan harrapatu zuten, bere sinesmen eta aurkikuntzengatik epaitu zuten, eta azkenean sutan erre zuten bizirik. Bere aurkikuntzarik garrantzitsuena birika-zirkulazioa izan zen, zirkulazio txikia ere deitua.)

Carlos Linneon

Carlos Linneon 1707ko maiatzaren 23an jaio zen. 1778ko urtarrilaren 10a hil zen 71 urteekin. Naturalista Sueziar bat izan zen, animaliak eta landareak sailkatzeko eta antolatzeko nomenklatura binomiala garatu zuena. 1735ean Systema naturae (Sistema Naturala) argitaratu zuen, animalia, landare eta mineral erreinurako bere proposamen taxonomiko berria aurkeztu zuen lan sorta bateko lehena.

Blaise Pascal

1623ko ekainaren 19an jaio zen. Matematikaria. 1662ko abuztuaren 19an hil zen. Zientziaren hainbat arlotan ekarpen garrantzitsuak egin zituen fisikari, filosofo eta teologo frantsesa. Matematikari honek Pascaline izeneko makina bat diseinatu zuen, batuketak eta kenketak mekanikoki egiten zituena eta kalkulagailu modernoen aitzindaria zen.

Nikolás Koperniko:

Jaiotza: 1473ko otsailaren 19an jaio zen. Toruńen (Polonia). Ekarpena: Heliozentrismoaren teoria sortu zuen, planetak Eguzkiaren inguruan orbitatzen dutela aldarrikatuz. Bere lana, De revolutionibus orbium coelestium (1543), Zientzia Iraultzaren oinarria izan zen. Eragina: Gizateriaren unibertsoaren ulermena eraldatu zuen eta Galileo, Kepler eta Newton bezalako zientzialariei bidea ireki zien.