Recensión "Desigualdades y Nueva Pobreza en el Mundo Desarrollado"

Recensión Grupal Libro Desigualdades y Nueva Pobreza en el Mundo Desarrollado

2º Grao Educación PrimariaFacultade de Ciencias da Educación e Traballo Social (Campus de Ourense) Curso 2024-2025

Xeografía

Fernández Fernández, Paula Montero González, Paula Nóvoa Dacuña, AnaOrbán Fernández, Paula

DocentesCarlos Alberto Patiño Romarís Xosé Antón Díaz Fernández

Bibliografía

13.

Índice

1.

Presentación do traballo académico

2.

Metodoloxía

3.

Introdución

4.

Capítulo 1 Resumo

5.

Valoración crítica

6.

Valoración crítica

7.

Comentario táboas

8.

Capítulo 3 Resumo

9.

Comentario táboas

10.

Capítulo 5 Resumo

11.

Valoración crítica

12.

Conclusión

• O primeiro capítulo comeza analizando desde o punto de vista histórico a expansión da pobreza, vaise focalizar no período que se inicia coa Lei de Pobres Inglesa do ano 1834 e avanza ata a década dos setenta do século actual.

• O terceiro capítulo analiza algunhas estratexias e métodos que pretendían mellorar as situacións de pobreza desde o ano 1834.

• E o quinto capítulo afonda en dúas diferentes concepcións con respecto ao término de pobreza, son a concepción progresista e a conservadora, así como dous modelos de loita contra a mesma, o Residual e o Institucional.

Esta recensión grupal basease na análise de tres capítulos cun resumo e cunha valoración crítica de cada un deles. Tamén comentaremos apoios como táboas. Os capítulos elixidos son: “La pobreza tradicional en los países industriales”, “Las estrategias. De la caridad al Estado de Bienestar” e “Concepciones y modelos en la lucha contra la pobreza”.

Presentación do traballo académico

Para levar a cabo o presente traballo, realizamos unha lectura colaborativa dos tres capítulos, centrando a nosa atención nas ideas principais. A continuación, tomamos notas individuais das cuestións máis significativas que considerábamos de maior interese ou relevancia. Posteriormente, compartimos e contrastamos as nosas anotacións, realizando unha posta en común para organizar as ideas de forma coherente. A partir desta recopilación de notas, procedimos á elaboración dun resumo, no que destacamos o tema central de cada capítulo, así como as distintas perspectivas que presentan os autores no libro. Despois, profundizamos na valoración crítica, analizando e reflexionando sobre o seu contido a partir do resumo e do propio texto na súa totalidade. Finalmente, concluímos o traballo cunha reflexión crítica global sobre o impacto que tivo a lectura dos capítulos para cada un de nós.

Metodoloxía

O libro analiza a persistencia da pobreza e da desigualdade ao longo da historia, destacando como problemas globais que afectan maioritariamente á poboación mundial. Subliña o impacto da crise económica durante a transición á industrialización capitalista no século XIX, que provocou desemprego, explotación laboral e condicións de vida insostibles. A emigración masiva foi unha resposta á miseria da época, aínda que con consecuencias significativas. O estudo aborda tamén a pobreza nos países industriais, a desigualdade nos anos 60 e a evolución das solucións propostas, como o paso da caridade ao Estado de Benestar. Por último, compara a pobreza histórica coa actual, concluíndo que, a pesar das medidas adoptadas, moitos problemas seguen sen resolverse, reflectindo a ineficacia de certos enfoques.

Introdución

• A industrialización promoveu o éxodo rural cara cidades como: Manchester, Londres ou Inglaterra => aumento da poboación urbana.

• A única solución á pobreza: a emigración, especialmente en países como Italia.

- Irlanda

- Flandes

- Silesia

• A crise de 1946-47 exacerbou ainda máis a pobreza, especialmente en:

• A pobreza comenzou en Inglaterra, pero extendeuse a todo o continente.

1. Crises das protoindustrias
2. Cambios nas estructuras agrarias
3. Crecemento demográfico

• Causas da pobreza:

A transición a un capitalismo industrial

Coexistencia da Industria Agraria e protoindustrias

• Aumento da pobreza no s. XIX en Europa.

• A pobreza, sempre empeoraba en época de crise económica.

• Ainda que moitas personalidades intentaron averiguar as causas da pobreza e as posibles solucións, non sempre se aplicaban.

• Durante moito tempo, a pobreza foi un tema tabú en Europa.

Capítulo 1 resumo

• A emigración e as políticas sociais foron respostas clave ante a pobreza en diferentes rexións.

• A industrialización non foi únicamente a causa da pobreza en Europa.

• O aumento de salarios e as melloras laborais reduciron significativamente os niveis de pobreza.

• A pobreza foi abordada por políticas sociais como a Seguridade Social.

• O caso de EE.UU.

• O desemprego masivo durante a Gran Depresión, incrementou a pobreza, sobre todo nos grupos máis vulnerables: anciáns, enfermos, etc.

• A pobreza urbana caracterizábase polo amontoamento nas vivendas e as condicións laborais extremas.

- Londres - Nova York - París - Madrid

Capítulo 1 resumo

• Proposta de solución: empregar os Estados de Benestar para conseguir salarios dignos para todos, educación e sanidade pública e igualdade de oportunidades.

• A pobreza está vinculada á desigualdade social. As familias perxudicadas sofren problemas de saúde, de explotación laboral, falta de acceso á educación,etc.

• Que é a proto-industrialización? Relación rural entre artesáns e fabricantes, caracterizada polo traballo doméstico => DEBILITACIÓN DOS GREMIOS URBANOS.

Características: 1. Orixe en Gran Bretaña coa Revolución Industrial (s. XVII-XIX). 2. Impulsada polo capitalismo. 3. Creación de fábricas e da denominada clase obreira. 4. Éxodo rural e urbanización. 5. Introdución da máquina como ferramenta principal.

• Definición industrialización: tránsito cara as sociedades industrializadas, baseadas na transformación de materias primas en produtos elaborados.

Valoración Crítica

Info

Info

Info

Info

Comentario táboas

1. S. XIX: Primeiras compensacións laborais
2. Maior cobertura social
3. Avances en sanidade, educación, vivenda e emprego
4. Consolidación e reorganización de reformas
5. Crisis por costes e gastos anos 70

ETAPAS CONSOLIDACIÓN:

ANOS 20-30:Dinamarca e inglaterra - Estado de BenestarEE.UU. - aproban Seguridade Social 1935

• Axudas a anciáns e nenos

CONSOLIDACIÓN ESTADO DE BENESTAR

POSICIÓN AUTOORGANIZATIVA

• Migración
• Axuda de Protección Mutua
• Cooperativas de consumo

• Europa do Norte
• Goberno actor princpial
• Alemania lidera con leis como:

Seguro médico 1883 Seguro de Vellez e Incapacidade 1889

• Inglaterra (ley de pensións 1908)
• Fin individualismo británico
• Folgas e movementos dos desempregados

CAMBIOS SIGNIFICATIVOS POR PAÍSES

• En EE.UU. a pobreza considerabase inexistente.
• As axudas eran iniciativas locales ou públicas.
• Depresión 1893-96: Seguridade Social.

MODELOS DE AXUDA: SIGLO XIX

1832: Valoración pobreza británica. Pobreza comportamento individual. Sistemas de socorro: desmoralización da sociedade.

1834 Comisión Real: Lei de Pobres Axudas menos atractivas que o salario mínimo. Centralización do Estado. Sistemas de Castigo. Caridade Privada: Axudar aos pobres. Vixiar a aplicación da nova lei. Non é a solución para virtudes públicas. Axuda médica Unemployment Women Act 1905

Capítulo 3 resumo

• Foi un logro histórico para a sociedade traballadora e desfavorecida.
• Este proceso foi fundamental para a evolución da sociedade actual.
• Asegurando unha mellor calidade de vida para todos.

Siglo XX: Esplendor e expansión do Estado de Benestar.Maior desenvolvemento, coa universalización da seguridad social e a consolidación de reformas previas. Xurdiron problemas como o aumento dos costes e gastos.

LEI DE POBRES: -Solucionar a pobreza baixo un punto de vista erróneo -Medidas ineficaces

• Proceso de creación do Estado de benestar foi clave para o desenvolvemento
• Mellora da calidade de vida
• Redución das desigualdades sociais
• Non foi un proceso lineal

Valoración crítica

Info

Info

Info

Info

Comentario táboas

Crise económica, política e fiscal das institucións do Estado de Benestar. Dilema con dúas opcións: universal vs selectiva. Universal: amplía prestación sociais a toda a poboación. Selectiva: vincula prestación sociais a estados de necesidade verificada. +Acorde cos obxectivos de igualdade social, non admite rendas nulas.

1) Toda a poboación. 2) Estado para función protectora, preventiva, rehabilitadora e integradora. 3) Estado de Benestar.

1) Asistencia persoas en situacións de necesidade. 2) Protexe a través da familia, asociacións voluntarias e mercado. 3) Traballo cos dispositivos protectores basado cotización previa e desprazamento persoas.

Institucional

Residual

1) Pobreza = proceso pauperizante. 2) Necesidades de carácter continuo. 3) Orixe en causas estructurais. Económicas, políticas e sociais. 4) Condicións de vida para subsistir e realizarse con autonomía. 5) Medidas preventivas e rehabilitadoras de problemas. 6) Non garantía de rendas mínimas. 7) Oferta bens e servizos públicos pola sociedade. 8) Unión da política social co crecemento económico. 9) Renda mínima = loita contra a desigualdade.

1) Pobreza = indixencia. 2) Redúcese a determinados grupos de poboación. 3) Orixe en causas individuais. 4) Mídese pola renda necesaria para mínimo vital, línea de demarcación. 5) Medidas asistenciais e institucións filantrópicas. 6) Garantía de rendas mínimas. 7) Protección básica mediante transferencia monetaria do Estado. 8) Non une a política social co crecemento económico. 9) A renda mínima mantén a desigualdade.

Progresista

Conservadora

Modelos de loita contra a pobreza

Visións sobre a concepción da pobreza

Capítulo 5 resumo

Sistema universalista ou selectivo

Mistura dos dous modelos

+Eficaz para diminuír pobreza, acceso servizos de maneira estructural e colectiva, garante nivel de vida baseado no benestar e protección social como dereito universal. -Custos máis elevados.

Modelo Institucional

Modelo Residual

+Económico porque so protexe aos pobres. -Eficaz porque el mesmo xera división e desigualdade social.

Concepción conservadora acerta -Definición e finalidades. -Fomenta igualdade acceso a servizos básicos, conta co rol do Estado. -Crecemento equitativo e reduce desigualdade.

Concepción conservadora falla -Non aspectos individuais senón posición social, desigualdades económicas, políticas e culturais. -Ignora necesidades persoais (ocio). -Non acceso igualitario aos servizos privados, minimizan públicos, aumenta desigualdade. -Defende crecemento económico con marxinalización e exclusión social.

Valoración Crítica

As reformas actuais priorizan o desenvolvemento rural, freando o crecemento urbano descontrolado e mellorando as condicións laborais e económicas nas zonas menos favorecidas. A pobreza estrutural require solucións profundas para reducir as desigualdades de forma efectiva. Finalmente destacamos que a investigación permitiunos comprender mellor a evolución da pobreza e a importancia das reformas sociais. Concluimos que é esencial integrar esta temática no sistema educativo para formar estudantes con conciencia crítica e capacidade de abordar estes retos no futuro. A educación debería explorar non só os feitos históricos, senón tamén as causas e consecuencias das desigualdades para preparar as novas xeracións de forma máis informada e responsable.

O libro aborda dúas perspectivas sobre a pobreza: 1. Conservadora: atribúe a pobreza ás accións individuais e propón solucións asistenciais. 2. Progresista: considera a pobreza un problema estrutural ligado a factores sociais, económicos e políticos, defendendo políticas públicas e un Estado de Benestar sustentado polos impostos.

Este libro examina a pobreza desde unha perspectiva histórica, destacando causas como o éxodo rural, a Revolución Industrial e a Gran Depresión. A industrialización incrementou as desigualdades, concentrando a riqueza en poucas mans e deixando ás clases traballadoras en condicións precarias. Durante a Gran Depresión, o desemprego aumentou en EE.UU., mentres Europa comezaba a implementar sistemas de Seguridade Social.

Conclusión

• Romero, J., Pérez, J. e García, J. (1992). Desigualdades y nueva pobreza en el mundo desarrollado. Editorial Síntesis.

• Riojas, C. (2020). Los antecedentes de la proto-industrialización. Dialnet, 100, 109-128. Carta económica Regional.

Referencias bibliográficas

Moitas grazas pola vosa atención!

Algunha pregunta?

• Nela aparecen recollidos datos sobre o movemento poboacional nos países que aparecen na marxe esquerda:

- Illas Británicas (Irlanda) - Italia - Austria-Hungría - Alemaña - España - Rusia - Portugal - Suecia - Noruega - Polonia - Francia - Xapón

• Na táboa anterior, vemos unha descrición das emigracións transoceánicas que se deron entre 1921 e 1932.

• Escolarización infantil en Inglaterra e Gales en 1861.

• 3 rangos de idade.

• Diferenzas de xénero.

• Falta de acceso a leis (Lei de Educación).

• Na parte superior desta táboa, vemos as causas da pobreza da cidade de York no ano 1901.

• A pobreza primaria, fai referencia a aquela pobreza que afecta ás necesidades básicas como: a hixiene, a alimentación, a ropa, a saúde, a educación, etc.

• Grazas a este recadro, sabemos como era a situación dos habitantes de York nesa época.

• Polo tanto, en cada sección vemos os factores que fixeron que aumentase a precariedade das familias.

1. Incremento e distribución do gasto social.

2. A maior parte do gasto destinouse a: Xubilacións Educación

Mostra o gasto público como porcentaxe do PIB en varios países en 1950 e 1975 e a tasa promedio de incremento anual nese período.

• O gasto público aumentou gradualmente entre 1950 e 1975

• Países destacados por gasto público

• Desenvolvemento

• Países incluidos e excluidos

• A táboa que imos analizar, contén datos sobre a condición física dos/das nenos/as en idade escolar en diferentes xonas de York en 1901.

• A continuación, falaremos das grandes desigualdades das distintas clases sociais en dereitos básicos como a saúde ou o benestar.

• Nesta tabla vemos representadas as taxas de mortalidade xeral e de mortalidad infantil, en diferentes áreas de York en 1901.

• Como podemos observar, existen patróns que reflexan as desigualdades sociais e/ou económicas da época.

• Mediante isto, indagaremos nas condicións de vida e de saúde dependendo da clase social á que pertencen.

• Traballo infantil en Inglaterra e Gales durante 1861, en plena Revolución Industrial.

• Cantidade de nenos e nenas entre 10 y 14 anos traballando.

• Distribución laboral por xénero.

• Sectores máis importantes.

• Condicións precarias.

• Limitación da escolarización.