"Dolina Czarnej: Ogień i Woda" rysunkowa mapa powiatu koneckiego

RYSUNKOWA MAPA POWIATU KONECKIEGO

Start

Publikacja opracowana w ramach zadania pn. "Dolina Czarnej: ogień i woda", współfinansowanego ze środków Województwa Świętokrzyskiego.

Dow Ber Baron Issachar (1765-1843)

Pierwszy radoszycki cadyk, zwany Świętym Starcem. Był uczniem wielkich przywódców chasydyzmu: Jakuba Icchaka Horowica oraz Jaakowa Icchaka ben Aszera z Przysuchy. Pracował jako mełamed w Chęcinach i Chmielniku. W 1815 roku został cadykiem. Znany był z czynienia cudów oraz wypędzania złych duchów (dybuków) z opętanych nimi ludzi.

Kościół parafialny pw. św. Mikołaja w Końskich

Pierwszy kościół parafialny w Końskich istniał już w I połowie XII wieku. Około 1220 roku za sprawą biskupa krakowskiego Iwona Odrowąża wybudowana została nowa świątynia, którą wzniesiono z kamienia w stylu romańskim. W jej miejscu w latach ok. 1492-1520 wzniesiono nową budowle, której fragmenty przetrwały do dziś. W latach 1902-1903 świątynia została odrestaurowana, przebudowana i objęta procesem regotycyzacji. Bryła kościoła otrzymała elementy, których nigdy w niej nie było. W 1993 roku kościół podniesiono do rangi kolegiaty. W świątyni znajdują się relikwie Drzewa Krzyża Świętego i św. Mikołaja.

Karp królewski z Rudy Malenieckiej

W 1912 roku w Rudzie Malenieckiej rozpoczęła działalność pierwsza na ziemiach polskich stacja ichtiologiczna, której pracami kierował prof. Franciszek Staff. W trakcie jej działalności udało się wyhodować nowe odmiany karpia, które stały się podstawą rozwoju miejscowego rybołówstwa. Jedną z tych odmian był karp królewski, który w 2009 roku, ze względu na wysokie walory smakowe, został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych.

Rezerwat przyrody „Skałki Piekło pod Niekłaniem”

Rezerwat utworzono w 1959 roku w celu zachowania osobliwych form skał piaskowcowych oraz paproci-zanokcicy północnej. Rezerwat obejmuje powierzchnię 6,32 ha. Na jego obszarze można obserwować liczne utwory mezozoiczne z formami skalnymi w kształcie ambon, grzybów, stołów i progów. Wysokość skał dochodzi do 8 m. Pod niektórymi z nich znajdują się niewielkie jaskinie. Zachodnią część rezerwatu porasta najstarszy zachowany na tym terenie drzewostan dębowo-sosnowy w wieku ok. 150 lat. W 1863 roku obozował tu ze swoim oddziałem legendarny dowódca partyzancki-Dionizy Czachowski.

Atak na obóz powstańczy na Ormanisze

21 kwietnia 1863 roku wojska rosyjskie zaatakowały obóz powstańczy, który zawiązał się na uroczysku leśnym Ormanicha w pobliżu miejscowości Szkucin. Powstańcami dowodził mjr Hipolit Zawadzki, który podczas walk odniósł rany, w wyniku których kilka dni później zmarł. W nierównej walce zginęło również około 100 Polaków. Wielu powstańców dostało się do niewoli i według miejscowej legendy zostało powieszonych przez na Rosjan na jednym z dębów zwanym Wisieluchem.

Szwiec Waldemar ps. „Robot” (1915-1943)

Uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, cichociemny. Przerzucony do kraju w 1942 roku. Jeden z dowódców w Zgrupowaniu Partyzanckim AK „Ponury”. Dowodził oddziałem partyzanckim operującym na terenie dzisiejszego powiatu koneckiego. Zginął w 1943 roku podczas obławy niemieckiej w podkoneckiej miejscowości Wielka Wieś.

Staszic Stanisław (1755-1826)

Polski działacz oświeceniowy, pisarz polityczny i publicysta, geograf i geolog. W ciągu swojego życia sprawował wiele funkcji społecznych i politycznych. Był m.in. członkiem Izby Edukacyjnej Księstwa Warszawskiego, zastępcą ministra oświaty, ministrem stanu. Przyczynił się do rozwoju krajowego górnictwa i hutnictwa rud żelaza. Z jego inicjatywy wzniesiono szereg zakładów przemysłowych na terenie tzw. Zagłębia Staropolskiego, którego obszar obejmował tereny dzisiejszego powiatu koneckiego.

Gwoździe z Gowarczowa

W początkach XIX wieku w okolicach Gowarczowa rozwinęła się chałupnicza produkcja gwoździ. Sam Gowarczów w latach 1810-1840 nazywany był „miastem gwoździarzy”. Gwoździe wytwarzano ręcznie z żelaznych prętów z wykorzystaniem młotów, kowadeł i specjalnych sztang z otworami, nazywanych „gwoździownicami”. W pierwszej połowie XIX wieku w zakładach staropolskich uruchomiono mechaniczne urządzenia do masowej produkcji gwoździ, co spowodowało upadek lokalnego gwoździarstwa.

Rezerwat przyrody „Gagaty Sołtykowskie”

Rezerwat o powierzchni 13,33 ha założono w 1997 roku. Na jego obszarze widoczne są ślady dawnej działalności górniczej w postaci zwałowisk i hałd. Wokół niewielkiego jeziorka obserwowane są iły z wkładkami piaskowca, wychodnie skalne oraz gagat. W 1999 roku na terenie rezerwatu odkryto ślady zauropodów-młodych i starych osobników. Największy odcisk ma długość 60 cm i należał do allozauropoida.

Kocioł pod Ruskim Brodem

Między 17 a 19 stycznia 1945 w okolicach Ruskiego Brodu wojska radzieckie podjęły próbę rozbicia znajdujących się w okrążeniu wojsk niemieckich i ich sojuszników, liczących około 60 tysięcy żołnierzy. W trakcie wielodniowej bitwy osada została niemal całkowicie zniszczona. Zginęło również 36 mieszkańców Ruskiego Brodu i pobliskich miejscowości. Wojska niemieckie poniosły ciężkie straty. Zniszczono wiele pojazdów i sprzętu pancernego, których szczątki po dziś dzień zalegają w miejscowych lasach.

Zespół zakładu i osiedla poprzemysłowego w Sielpi Wielkiej

Pozostałości starannie przemyślanego i rozplanowanego pod względem funkcjonalnym, przestrzennym i technologicznym zespołu przemysłowego, obejmującego walcownię i pudlingarnię żelaza, budynek administracyjny, budynki pomocnicze i gospodarcze, szpital fabryczny, dom mieszkalny dla urzędników i fabrykantów i przyfabryczne osiedle robotnicze. Budowę zespołu rozpoczęto w 1821 roku i kontynuowano do 1841 roku. Jego zabudowania na cele przemysłowe były wykorzystywane wado 1921 roku. W 1934 roku dawną walcownię i pudlingarnię żelaza uznano za zabytek sztuki inżynieryjnej. Po II wojnie światowej w zabytkowych zabudowaniach urządzono stałą ekspozycję i udostępniono do zwiedzania.

Rezerwat przyrody „Piekło Szkuckie”

Położony w miejscowości Szkucin, o pow. 2,5 ha, obejmuje grupę skał-zlepieńców dolnojurajskich wraz z lasem mieszanym z pomnikowymi sosnami i dębami. Wpływ wody i temperatury uwidacznia się w kształcie skałek. Mają one postać wyrzeźbionych przez wodę progów oraz stołów skalnych. Oprócz głazów narzutowych w części wschodniej i środkowej rezerwatu można podziwiać liczne stare sosny i dęby liczące 150-200 lat.

Mogiły powstańców styczniowych

Na terenie dzisiejszego powiatu koneckiego znajdują się liczne mogiły i pomniki poświęcone mieszkańcom regionu, walczącym w oddziałach leśnych w okresie powstania styczniowego. Na cmentarzu parafialnym w Krasnej znajduje się mogiła powstańca i sybiraka Antoniego Bucelskiego (1845-1931), W Końskich przy ulicy Partyzantów we wspólnej mogile zostali pochowani Franciszek Makulski i Lucjan Łączkowski, którzy za udział w powstaniu zostali publicznie powieszeni i pochowani w miejscu stracenia.

Sanatorium w Czarneckiej Górze

Pod koniec XIX wieku okolice Czarneckiej Góry stały się popularnym miejscem wypoczynku letniego ze względu na korzystne warunki naturalne i prozdrowotne. W 1892 roku lekarz Michał Misiewicz założył w Czarnieckiej Górze uzdrowisko przyrodolecznicze, w których leczono m.in. choroby serca, schorzenia przewodu pokarmowego i dróg oddechowych i nerwice. W latach 30-tych XX wieku uzdrowisko corocznie odwiedzało kilka tysięcy osób, w tym mieszkańcy Warszawy, Krakowa oraz innych regionów Polski. Nie brakowało również gości z krajów europejskich. Po II wojnie światowej rozwój górnictwa rud żelaza w okolicach Stąporkowa zahamował działalność miejscowych ośrodków sanatoryjnych. Do czasów współczesnych zachowały się budynki dawnych pensjonatów i ośrodków wczasowych, często o oryginalnej, drewnianej architekturze.

Zespół zakładu przemysłowego w Maleńcu

W latach 1782-1784, staraniem kasztelana łukowskiego Jacka Jezierskiego, w miejscowości Maleniec wybudowano osadę fabryczną, składającą się z osiedla robotniczego i kompleksu fabrycznego. Jego centrum stanowiła fabryka żelaza, dysponująca zespołem 18 kół wodnych. W I poł. XIX wieku były to najnowocześniejsze, prywatne zakłady hutniczo-górnicze w Królestwie Polskim. W okresie powstania styczniowego w Maleńcu produkowano broń dla powstańczych oddziałów. Fabryka pozostawała czynna do 1967 roku. Do czasów współczesnych zachował się kompletny ciąg technologiczny do produkcji wyrobów żelaznych z XIX wieku oraz dawne hale produkcyjne. Obiekt udostępniany jest do zwiedzania przez cały rok.

Kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca w Niekłaniu Wielkim

Świątynia wzniesiona w 1835 roku staraniem Katarzyny Małachowskiej z fundacji Onufrego Małachowskiego. W 1881 roku gruntownie przebudowana w stylu neogotyckim na planie krzyża łacińskiego. W ołtarzu głównym, dzięki Ludwikowi hr. Platerowi, umieszczono obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy oraz figury świętych: Zygmunta i Ludwika. Zasłonę ołtarza, na której przedstawiono scenę zwiastowania, ufundowali w 1895 roku robotnicy z Furmanowa.

Cel Marianna ps. „Tereska” (1918-?)

Jedyna kobieta-żołnierz (łączniczka, sanitariuszka) w Oddziale Wydzielonym Wojska Polskiego, dowodzonym przez mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. „Hubal”. Po rozwiązaniu oddziału pozostała czynna w konspiracji, służąc jako łączniczka na trasie Warszawa – Lwów. Jej dalsze losy po 1942 roku pozostają nieznane.

Małachowski Juliusz (1801-1831)

Syn generała Stanisława Aleksandra Małachowskiego i Anny Stadnickiej. Podczas powstania listopadowego, na czele batalionu strzelców i kosynierów, wziął udział w ataku na koszary rosyjskie w Puławach, za co otrzymał Złoty Krzyż Orderu Virtuti Militari. Zginął podczas walk w Kazimierzu Dolnym. Jego ciało złożono w podziemiach kościoła pw. św. Jana Chrzciciela i św. Anny w Końskich.

Kopalnia rud żelaza „Edward”

Kopalnia „Edward’ w okolicach podkoneckiej Błotnicy była jedną z kilku kopalń założonych w ramach budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (1937-1939). Po II wojnie światowej kopalnie rozbudowano i eksploatowano do 1965 roku z wykorzystaniem zmechanizowanych urządzeń wyciągowych. Rudę eksploatowano tzw. systemem ścianowym. Głębokość niektórych szybów dochodziła do ok. 90 m. W szczytowym okresie działalności kopalni pracowało w niej prawie 2000 górników i pracowników fizycznych. Wydobywaną rudę za pomocą kolei wąskotorowej transportowano do zakładu wielkopiecowego w pobliskim Stąporkowie.

Cmentarz osadników niemieckich w Pomykowie

Pod koniec XVIII wieku w okolice Końskich za zaproszenie właścicieli miejscowych fabryk żelaza zaczęli napływać osadnicy z krajów niemieckich, specjalizujący się w hutnictwie, odlewnictwie i rusznikarstwie. Część z nich znalazła zatrudnienie w fabryce karabinów, założonej w Pomykowie w 1750 roku przez kanclerza wielkiego koronnego Jana Małachowskiego. Do ich dyspozycji oddano okazałe osiedle fabrykanckie, obejmujące domy mieszkalne i budynki gospodarcze. Jednocześnie na potrzeby miejscowej społeczności protestanckiej w pobliżu osiedla założono cmentarz, na którym grzebano zmarłych niemieckich osadników i ich potomków.

Kościół parafialny pw. św. Jacka i św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Odrowążu

Pierwszy kościół wzniesiono w I poł. XIII wieku, jako budowlę drewnianą. Na jego miejscu w 1511 roku wybudowano murowaną świątynie, która w okresie najazdu szwedzkiego uległa zniszczeniu. W latach 1660-1682 kościół odrestaurowano i rozbudowano. W latach 1896-1897 do świątyni dobudowano kaplice i kruchtę. Od XVI wieku kościół jest miejsce kultu św. Jacka Odrowąża.

Kopalnia rud żelaza „Stara Góra”

Najdłużej działająca kopalnia rud żelaza na terenie tzw. Zagłębia Staropolskiego. Złoża w okolicach Starej Góry eksploatowano już w okresie średniowiecza. W 1951 roku utworzono Przedsiębiorstwo Państwowe Kopalnie Rudy Żelaza „Stąporków”, w składzie którego znalazła się Kopalnia „Stara Góra”. Rudę o zawartości ok. 29% żelaza wydobywano w niej do 1971 roku. Do czasów współczesnych zachowała się większość kopalnianych budynków oraz hałdy pogórnicze, stanowiące wyjątkowy punkt widokowy na miejscowe lasy.

Dawna kuźnia wodna w Starej Kuźnicy

Kuźnia z napędem wodnym, położona przy stawie na rzece Młynkowskiej. Pierwsze informacje o kuźni pochodzą z 1662 roku. Był to niewielki warsztat hutniczy, wyrabiająco żelazo kute z surowizny żelaznej. W okresie powojennym w kuźni wyrabiano odkładnice do pługów. Warsztat pozostawał czynny do 1957 roku. Obecny budynek kuźni o konstrukcji drewnianej wzniesiono w XIX wieku. Na jego wyposażeniu znajduje się piec kuźniczy, miechy skrzyniowe oraz młot naciskowy, poruszane kołami wodnymi.

Grzejniki ze Stąporkowa

Jednym z produktów lokalnego przemysłu o międzynarodowej sławie są grzejniki, których produkcję w II połowie XIX wieku podjęły odlewnie w Stąporkowie. Większość miejscowej produkcji trafiało do Rosji, a dalej na Syberię. Po II wojnie światowej odlewane w Stąporkowie stały się najważniejszym krajowym producentem grzejników, które montowano w prywatnych mieszkaniach i budynkach użyteczności publicznej.

Bitwa pod Kazanowem

W dniu 7 września 1939 roku pod Kazanowem doszło do bitwy, w której żołnierze polskiej 36 Dywizji Piechoty Rezerwowej usiłowały zatrzymać nacierające od strony Przedborza oddziały niemieckiej 1 Dywizji Lekkiej. Mimo przewagi nieprzyjaciela polskie oddziały zdołały utrzymać miejscowość, która w trakcie walk uległa zniszczeniu. Jednak ze względu na niebezpieczeństwo okrążenia polskie zgrupowanie wycofało się w stronę Końskich i Skarżyska-Kamiennego. W 1969 roku w miejscu bitwy odsłonięto pomnik upamiętniających poległych polskich żołnierzy.

Leśne miejsca straceń

W okresie II wojny światowej niemieckie władze okupacyjne przeprowadzały masowe egzekucje osób podejrzewanych o działalność konspiracyjną lub zatrzymanych w związku z aktywnością oddziałów partyzanckich operujących na terenie dzisiejszego powiatu koneckiego. Na miejsca straceń wybierano pobliskie lasy w okolicach m.in. Piekła, Baryczy, Piły.

Zespół kościoła parafialnego pw. św. Wawrzyńca w Lipie

Pierwotny, drewniany kościół wybudowano w 1129 roku. W kolejnych wiekach był on wielokrotnie przebudowywany. Obecny kształt świątyni pochodzi z 1875 roku. Jest to budowla jednonawowa o konstrukcji drewniano-murowanej. Przy kościele wzniesiono murowaną kaplicę św. Rozalii oraz dzwonnicę z trzema dzwonami o imionach: Maria, Katarzyna i Wawrzyniec. Na wyposażeniu świątyni znajdują się zabytkowe obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem (XVII wiek), św. Jana Nepomucena i św. Walentego (XVIII wiek) oraz organy z 1801 roku.

Bitwa nad Czarną

W dniu 6 września 1939 roku niedaleko Rudy Malenieckiej nad rzeką Czarną żołnierze 1 batalionu 163. Pułku Piechoty starli się z nacierającymi z zachodu oddziałami niemieckimi. W trakcie walk pododdział kolarzy wyparł oddziały niemieckie z Rudy Malenieckiej oraz wysadził w powietrze most na rzece Czarnej oraz wały stawów. Spowolniło to atak niemiecki w kierunku Końskich. W trakcie bitwy poległ m.in. mjr Edward Eugeniusz Bilik, którego mogiła znajduje się na cmentarzu parafialnym w Lipie.

Plażowanie w Sielpi Wielkiej

W okresie letnim Sielpia Wielka zmienia się w największy w regionie świętokrzyskim letni ośrodek wypoczynkowy i sportów wodnych. Znajduje się tu dawny staw fabryczny o powierzchni około 60 ha, zaadaptowany na potrzeby rekreacji i turystyki. W II połowie XX wieku nad jego brzegami wybudowano kilkanaście hoteli i ośrodków wypoczynkowych. W ostatnich latach część z nich przeszła gruntowną modernizację. Miejscowa baza turystyczna obejmuje również osiedla domków letniskowych, punkty gastronomiczne, ścieżki piesze i rowerowe oraz wypożyczalnie sprzętu pływającego i rekreacyjnego.

Na chwałę bożą i pocieszenie ludzi

Przy dawnym stawie fabrycznym w Sielpi Wielkiej od strony zachodniej w XIX wieku ustawiono żeliwny krzyż na kamiennym postumencie z dedykacją „Bogu wszechmocnemu. Górnicy z Sielpi w roku 1859”. Podobny monument znajduje się przy drodze krajowej nr 74 na północ od Rudy Malenieckiej. Śladami dawnej religijności mieszkańców regionu są również liczne kapliczki i krzyże ustawiane na rogatkach wsi i przysiółków.

Kościół parafialny pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Radoszycach

Pierwszy drewniany kościół wybudowano około 1364 roku z fundacji Kazimierza Wielkiego. W pierwszej połowie XVII wieku w jego miejscu stanęła murowana budowla, do której w 1631 roku dobudowano kaplicę północną pw. Św. Anny. W XIX wieku do kościoła dobudowano wieżę oraz przebudowano kaplicę południową.

Bitwa pod Białym Ługiem

W dniu 27 października 1944 roku w lesie pod Białym Ługiem 25 Pułk AK stoczył zwycięską bitwę z hitlerowską ekspedycją skierowaną przeciw partyzantom, składającą się z oddziałów SS i jednostek Wermachtu. W trakcie walk zginęło ok. 140 Niemców. Zdobyto m.in. trzy wozy z amunicją oraz dwa działka polowe.

Kwatera i pomnik partyzantów

Na cmentarzu parafialnym w Końskich przy ulicy Browarnej znajduje się kwatera i pomnik partyzantów (1939-1945), upamiętniająca mieszkańców regionu poległych i zamordowanych w okresie II wojny światowej. Znajduje się tu zbiorowa mogiła partyzantów oraz pomnik z rzeźbą żołnierza na tle parawanowej ściany. Spoczywają tu m.in. ppor. Waldemar Szwiec ps. „Robot”, Grażyna Śniadecka ps. „Grażyna” i Adam Wolf ps. „Wilk”.

Pasek Jan Chryzostom (ok. 1636-1701)

Szlachcic i pamiętnikarz epoki baroku. Znany ze swojego barwnego usposobienia. Przez współczesnych mu krytykowany za awanturnictwo, pieniactwo i skłonność do częstego procesowania się z sąsiadami. Był drugim mężem Anny Łąckiej z Ramsowiczów, właścicielki dóbr Pilczyca. Stąd też, jak zachowała miejscowa tradycja Jan Chryzostom wielokrotnie przebywał w Pilczycy zaś wytresowana przez niego wydra o imieniu Robak pływała w miejscowym stawie.

Kopalnia rud żelaza „Stanisław”

Kopalnia „Stanisław” w Czarnieckiej Górze została założona w ramach budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego (1937-1939). Podczas II wojny światowej była eksploatowana przez Niemców. Część kopalnianych urządzeń zostało wywiezionych w głąb III Rzeszy. Po wojnie wznowiono jej eksploatację. Kopalnia posiadała centralny, zmechanizowany szyb wydobywczy o głębokości 70 m. Eksploatowane za jego pomocą złoże miało powierzchnię 1 m2. Zalegająca w nim ruda była jednak niskiej jakości, ponieważ zawierała jedynie ok. 24% żelaza. Stąd też z czasem zakończono jej wydobycie.

Zespół klasztorny Bernardynów w Nowym Kazanowie

W 1694 roku z inicjatywy Izabeli z Lanckorońskich Lipskiej w miejscu pierwotnej, drewnianej świątyni wzniesiono murowany kościół pw. Zwiastowania NMP. Świątynię, do której dobudowano kaplice św. Franciszka i św. Antoniego lokowano na planie krzyża. Kościół otrzymał barokowy wystrój oraz bogatą polichromię. W XVIII wieku dobudowano dodatkowe skrzydła i zaadaptowano na potrzeby zgromadzenia Bernardynów. Klasztor funkcjonował do 1864 roku, kiedy to został skasowany przez władze carskie. Po II wojnie światowej obiekt odbudowano i odrestaurowano.

Zespół dworski w Rudzie Malenieckiej

Zespół stanowił siedzibę właścicieli dóbr Ruda Maleniecka. W XVIII wieku ich posiadacz Saryusz Wolski wybudował drewniany dwór, wokół którego założono park oraz wzniesiono szereg budowli gospodarczych i budynków mieszkalnych. Do czasów współczesnych zachowały się pozostałości dworskich czworaków, murowany-drewniany budynek dworku, fragmenty parku dworskiego oraz neoromańska kaplica pw. św. Tadeusza, wybudowana w 1848 roku według projektu Jana Jakuba Gaya.

Kapitulacja wojsk powstania kościuszkowskiego

16 listopada 1794 roku we wsi Jakimowice nieopodal Radoszyc rozegrał się ostatni epilog powstania kościuszkowskiego. Ścigane przez wojska rosyjskie polskie oddziały, którym towarzyszył ostatni naczelnik powstania Tomasz Wawrzecki zostały rozwiązane i rozpuszczone zaś przedstawiciele władz powstańczych zostali zmuszeni do złożenia kapitulacji przed rosyjskim generałem Fiodorem Denisowem.

Kugiel radoszycki

Charakterystyczną potrawą dla terenów powiatu koneckiego jest tzw. kugiel, wywodzący się z kuchni żydowskiej. Tradycje jego wypieku sięgają XVIII wieku. Szczególną sławą cieszy się kugiel przyrządzany w okolicach Radoszyc. Kugiel to placek ziemniaczany z dodatkiem mięsa wołowego i gęsiego, wypiekany w piecu chlebowym przez kilka godzin. Przyprawiany boczkiem, tłuszczem gęsim i cebulą stanowi potrawę serwowaną podczas lokalnych festynów i jarmarków.

Zespół pałacowo-parkowy w Końskich

Wybudowany w połowie XVIII wieku przez właściciela dóbr koneckich, kanclerza wielkiego koronnego Jana Małachowskiego, a rozbudowany na początku XIX wieku przez Stanisława i Annę Małachowskich. Zespół stanowi przykład XVIII-wiecznego założenia, łączącego funkcje mieszkalno-reprezentacyjne z parkowo-gospodarczą. Do czasów współczesnych zachowały się dwa skrzydła pałacowe z pawilonami, altana parkowa, glorietta, ogrodzenie parkowe z basztami, kapliczką, „Domek Wnucząt”, a także świątynia grecka i niezwykle dekoracyjna oranżeria wzniesiona w stylu naśladującym architekturę starożytnego Egiptu.

Sanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni w Czarnej

Sanktuarium związane jest z kultem Maryi, która zgodnie z legendą ukazała się mieszkańcom pracującym przy wypalaniu węgla drzewnego i wytopie rudy żelaza na przełomie XVI i XVII wieku. W miejscu cudu wybudowano małą kapliczkę, umieszczając w jej wnętrzu wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W 1763 roku hrabina Izabela Małachowska z Humienieckich ufundowała kościół, który w 1919 roku stał się kościołem parafialnym. W 1999 roku przechowywany w sanktuarium wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem został koronowany.

Pacyfikacje wsi

W okresie II wojny światowej siły niemieckie przeprowadziły liczne akcje represyjne wymierzone w ludność zamieszkującą tereny dzisiejszego powiatu koneckiego. Wiosną 1940 roku miały miejsce tzw. pacyfikacje hubalowskie, w trakcie których różnymi formami represji dotkniętych zostało 31 wsi na terenie dzisiejszego powiatu koneckiego, opoczyńskiego, przysuskiego i szydłowieckiego. Ich ofiarami padli m.in. mieszkańcy Krasnej, Sielpi Małej, Adamowa, Królewca i Błotnicy. W ten sposób okupacyjne władze niemieckie chciały ukarać miejscowe społeczności za wsparcie udzielone operującemu na tym terenie oddziałowi powstańczemu mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. „Hubal”.

Jezierski Jacek (1722-1805)

Kasztelan łukowski, poseł na sejm, polityk, publicysta, działacz gospodarczy. Orędownik modernizacji kraju oraz rozwoju krajowego hutnictwa i górnictwa rud żelaza. Założyciel pierwszej w kraju wytwórni kos w Sobieniu. W latach 1782-1784 wybudował w podkoneckim Maleńcu osadę fabryczną z największą na ziemiach polskich fabryką żelaza.