ELIKAGAIAK ETA MANTENUGAIAK

ELIKAGAIAK ETA MANTENUGAIAK

Oihan Pérez

ELIKADURA ETA NUTRIZIOA

ELIKADURA:Elikagaia aukeratzen dugunetik gure barnean sartzen dugun arte egiten ditugun ekintzak dira. Gorputzak elikagaiak transformatu egiten ditu mantenugaiak lortzeko.

NUTRIZIOA:Bizi-funtzio bat da, hori ez bagenu ezingo genituzke elikagaiak mantenugai bihurtu. Mantenugaiak elikagaietan dauden substantziak dira, energia eta materia ematen dizkigute.

MANTENUGAIAKBi mota daude:

• Mantenugai organikoak. Bitaminak, proteinak karbohidratoak eta lipidoak.

• Mantenugai ez-organikoak. Ur eta gatz mineralak.

MANTENUGAI ORGANIKOAK

MANTENUGAI EZ-ORGANIKOAK

ESKERRIK ASKO IKUSTEAGATIK!

Oihan Pérez

Ura

Gorputzan osagai nagusia da. Funtzio garrantzitsuenak substantziak garraiarzea eta tenperatura erregulatzea dira. Ura, likidoak eta ur asko duten elikagaiekin eskuratzen dugu.

Karbohidratoak

Energia ematen dute.

• Sinpleak: Azkar eraltzen dira glukosa eta segituan energia ematen dute.

• Konplexuak: Ehunka glukosaz osatuta daude eta energia-erreserba osatzen dute.

Bitaminak

Hazteko eta organismoak ongi ibiltzeko ezinbestekoak dira. Substantzia organikoak kantitate txikitan behar ditugu eta bere faltak gaixotasunak erakartzen ditu.

Gatz mineralak

Gorputzaren funtzionamenduan parte hartzen dute baita hezurren eta hortzen egituran. Oso kantitate txikitan behar ditugu.Garrantzitsuenak: Sodioa, kaltzioa, burdina, kobrea eta fosforoa dira.

Proteinak

• Infekzioen kontra defendatzen gaituzte.
• Ehunak eratu eta mantentzen dituzte.
• Erreakzio kimikoak erregulatzen dituzte.

20 aminoazido desberdin daude eta kombinatu egiten dira proteinak osatzeko.

Jatorriaren arabera, izan daitezke:

• Animalia-jatorriko proteinak

• Landare-jatorriko proteinak

Lipidoak

Energia-erreserba osatzen dute.

• Gantzak:

1. Asegabeak. Osasungarrienak dira.
2. Aseak. Ez dira asko komeni.
3. Hidrogenatuak. Artifizialak dira eta saihestea komeni da.

• Beste batzuk: Adibidez: Kolesterola eratzen du (ona edo txarra izan daiteke).