Want to create interactive content? It’s easy in Genially!

Get started free

Сэтинньи-Байанай ыйа

Саргылана Флегонтова

Created on October 31, 2024

Start designing with a free template

Discover more than 1500 professional designs like these:

Transcript

BOOKs GUIDE

I am a great subtitle, ideal for providing more context about the topic you are going to discuss.

Сэтинньи - Баай Байанай ыйа

5. A Great Title

6. A Great Title

Салҕыы

Байанай ыйа

Байанай ыйа - саха дьоно саамай сүгүрүйэр ыйдарыттан биирдэстэрэ. Байанай ыйыгар сахалар бултууллар, улахан муҥханы тэрийэллэр, идэһэ өлөрүү сиэрин-туомун толороллор.Кыстыкка бэлэмнэнэн отторун-мастарын, муустарын тиэйэн бэлэмнииллэр. Байанай ыйыгар эр дьон булт абылаҥар ылларан, ох курдук оҥостон бултуу-алтыы бараллар. Айыы үөрэҕэ этэринэн Байанай дьоҥҥо сэтинньи ыйга чугаһыыр.Өбүгэлэрбит итэҕэллэринэн, Байанай тыа иччитэ, ойуур отун-маһын, көтөрүн-сүүрэрин барытын араҥаччылыыр. Байанайы бу кэмҥэ олус үөрүнньэҥ буолар, булчуту кыһыл-хара кылааннааҕынан, адаар муостааҕынан күндүлүүр диэн этэллэрэ биһиги өбүгэлэрбит.

Байанай ыйын бэлиэлэрэ

Байанай ыйын билгэтэ

Байанай ыйын суолтата

Байанай ыйын туомнара

Байанай ыйын алгыһа

Байанай ыйын ааттара

Идэһэ

Күһүн биир кэтэһиилээх, үөрүүлээх кэминэн идэһэ өлөрүүтэ буолар.Былыр ынах да сылгы да сүөһүнү идэһэлэннэлэригэр анаан сүөһүнү үчүгэйдик көрөн , аһатан тутталлара.Идэһэ сүөһүнү былыр улахан тымныы түстэҕинэ, сэтинньи ый саҥатыгар тутталлара.Ол иннинэ сүөһүнү түүтүн кырыйан ылан , суораттаах иһиккэ кутан, үс хонук устата хотон сэбэргэнэтигэр туруоран, ону сүөһү көхсүгэр сотон баран көрдөһөн баран биирдэ өлөрөллөр эбит .
Үөргүн-сүүрүккүн, Үүккүн, уруугун тиэргэҥҥэр хааллар Уйгугун-быйаҥҥын, Кэтит кэскилгин кэбиһэн биэр, Эҥээҥҥин эмти тэп, Туйаххын туура тэп, Тэрийбит тиэргэниҥ, Өрөөбүт өтөҕүҥ этэ. Кыараан, өһөөн кыамматыбыт. Ынырык дьыл олуйан Ытыгылаатыбыт.
"Сүөһүнү туттуу" "Араас сиэр-туом алгыстара,2016

Идэһэ өлөрүүтүгэр туом

Идэһэни астыырга Эдьиий Дора сүбэлэрэ

Булт сиэрэ-туома

Өбүгэлэрбит айылҕаҕа чугас буолан, айыыларга, иччилэргэ сүгүрүйүү итэҕэлэ, онтон тахсыбыт сиэрдэрэ-туомнара үгэс быһыытынан билиҥҥи үйэҕэ диэри тиийэн кэллилэр.Олортон биирдэстэринэн "Булт сиэрэ-туома" буолар. Былыр саха киһитэ барыта булчут этэ. Айылҕа биэрбитинэн аһаан-сиэн, таҥнан-симэнэн, дьиэ-уот оҥостон, сылгы, сүөһү иитэн олорбута. Булчут тыаҕа сылдьар кэмигэр сиэри-туому тутуһуохтаах, өбүгэлэр олохтообут үтүө үгэстэрин кэһиэ суохтаах.
Бултуурга, балыктыырга анал сиэр-туом
Тайаҕы бултааһын сиэрэ-туома
Муҥха сиэрэ-туома
Эһэни бултааһын сиэрэ-туома

Өс хоһоонноро

Хара тыа баайдаах, уол оҕо дьоллоох.

Уол оҕо төрөөтөҕүнэ суор үөрэр.
Бууру муннуттан,эһэни сабырҕаҕыттан, бөрөнү бөртөлөөҕүттэн сиэтэр киһи.
Илии тутуурдаах, өттүк харалаах.
Үтүө киһи үөлэһэ кыымнаах, өтөҕө төҥүргэстээх.
Охтоохтон охтума, саалаахтан самныма!

Байанай туһунан остуоруйа

"Былыыр-былыр Хоту Дойдуга байанайдаах булчут олорбута. Кини уоллааҕа. Уол бэрт сытыы-хотуу буолан баран биир куһаҕаннааҕа: ким да тылын истибэтэ, талбытынан сылдьарын олус сөбүлүүрэ. Билигин истиҥ ол кинини туохха тириэрпитин. Арай биирдэ аҕата уолга уучаҕын мииннэрэн тыаҕа үөрэтэ,сири-дойдуну биллэрэ илдьэ тахсыбыта.Кинилэр ырыых-ыраах Хоту барбыттара. Аҕата уолун "ыраатыма, үүтээн таһыгар бултаа, ырааттаххына мунан хаалыаҥ" куруутун сэрэтэрэ. Маҥнай уол утаа аҕата сэрэтэрин курдук ырааппакка бултаабыта.Булка улам үөрэнэн бэркэ бултуйан испитэ: кини ииппит чааркаана, тарпыт айата, туруорбут сохсото си буолбат эбит. Ол курдук балачча сылдьымахтаан баран , син биллим дии санаан, улам ырааттар ыраатан испитэ, аҕатын сэрэтиитин умнубута. Биир күн бултуу сылдьан, уол киис суолугар түбэспитэ. Кини булт бары кистэлэҥнэрин баһылаатым оҥостон, ол кииһи өлөрбүт курдук санаммыта уонна кэнниттэн эккирэппитэ.Оттон киис - Баай Хара Тыа бастыҥ маанылааҕа, эмиэ күндүтүн курдук сытыы-сымса, бултуурга эрэйдээх кыыл. Кииһи оннооҕор ыттаах кырдьаҕас да булчуттар куоттарыахтарын сөп.Оттон уол буоллаҕына, субу тутан ылаары, киис кэнниттэн харса суох түһүспүтэ.Күнэ улам намтаан киэһэрэн барбыта. Оттон кииһэ ситтэриэхчэ ситтэрбэккэ, ыраатан испитэ. Уол киэһэрбит халлаана улам ыарахан былыттарынан сабыллан, лүҥкүрэн эрэрин билбэккэ хаалбыта. Биирдэ өйдөммүтэ, тыал түһэн, буурҕа буолан эрэрэ.Уол дэлби титирээн, ол түүн сыгынах хоонньугар олорон хоммута. Онтон сарсыарда сырдаабытыгар эмиэ туран иннин хоту барбыта.Силлиэ астыбыта буолан баран, суолу-ииһи көстүбэт гына типпит этэ.Уол үүтээним манан буолуо диэн быһа холуйан айаннаан испитэ да, түҥ ойуурдардаах, тараҕай таас дьааҥылардаах урааҥхай саха үктэммэтэх кураанах тукулаан дойдуларга тиийбитэ- чахчы муммута."
Үһүйээн салҕыытын Далан "Кэриэн ымыйа" кинигэтигэр сыылканан киирэн ааҕыҥ !

Булт үгэһин, сиэрин-туомун сырдатар кинигэлэр уонна уус-уран айымньылар

Булт үгэһин, сиэрин-туомун сырдатар кинигэлэр уонна уус - уран айымньылар

Уус - уран айымньылар

Уус - уран айымньылар

Уус - уран айымньылар

Уус - уран айымньылар

Уус - уран айымньылар

Күндү ааҕааччыларбыт!

Булт сиэрин-туомун сырдатар кинигэлэри, булт абылаҥын, сорсуннаах булчуттар, мүччүргэннээх түбэлтэлэр тустарынан уус-уран умсугутуулаах айымньылары Е.А.Борисов аатынан улуустааҕы киин библиотека абонемент салаатыттан cэргээҥ, уларсыҥ, ааҕыҥ !
Туһаныллыбыт литература