Minimal presentation

S7

DZIEŃ DOBRY

5 września 2025

Temat: O granicach w powieści Zofii Nałkowskiej.

NA ROZGRZEWKĘ W ZESZYCIE- PISEMNIE

Jakie granice ludzie przekraczają w codziennym życiu? Dlaczego to robią? Co na to wpływa?

Granica, Zofia Nałkowska powieść obyczajowa, psychologiczna

MIEJSCE AKCJI

• Miejsce akcji to bliżej nieokreślone polskie miasto średniej wielkości. Miasto raczej prowincjonalne.
• Pojawia się Paryż czy Warszawa.
• Wyjątkowo wazna jest tez miejscowość znana jako Boleborza- jest tam folwark, w którym urodził się Zenon.
• Ważnym miejscem akcji jest też kamienica Cecylii Kolichowskiej, ciotki Elżbiety Bieckiej.

CZAS AKCJI

Czas akcji to przede wszystkim współczesny Nałkowskiej okres dwudziestolecia miedzywojennego. Akcja obejmuje odcinek około kilkunastu lat, od poznania się bohaterów, aż do tragicznej smierci Zenona

W ROLACH GŁÓWNYCH

ZENON ZIEMBIEWICZ

JUSTYNA BOGUTÓWNA

ELŻBIETA BIECKA

HISTORIA ZENONA W SKRÓCIE

3. Zenon w wakacje w Beloborzy flirtuje z Justyną.

5. Zenon zaręcza się z Elżbietą Biecką

1. Zenon poznaje w gimnazjum Biecką

2. Zenon, będąc na studiach romansuje w Paryżu z Adelą

4. Zenon podejmuje pracę w gazecie "Niwa"

6. Kończy studia, powraca do miasta i odnawia romans z Justyną.

9. Zenon staje na ślubnym kobiercu z Elżbietą

11. Narodziny syna Zenona i Elżbiety - Waleriana

7. Justyna zachodzi w ciążę, Elżbieta zrywa zaręczyny

8. Justyna dokonuje aborcji.

10. Zenon zostaje prezydentem miasta.

12.Obwinianie Zenona o strzelanie do robotników

DZIEŃ DOBRY

17 września 2025

na 10 października

Temat: Poeta osobny, czyli rzecz o Bolesławie Leśmianie.

BOLESŁAW LEŚMIAN (1877-1937), MŁODA POLSKA DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE

Bolesław Leśmian był największym polskim poetą XX wieku. Kiedy żył, zawistni koledzy poeci wyśmiewali się z niego i jego wierszy, a on dokonał rzeczy, których nikt przed nim nie dokonał. Trzeba to wreszcie wyraźnie powiedzieć - w dziejach naszej literatury narodowej jego miejsce jest obok największych - obok Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego.

Jaka jest koncepcja nieba, Boga i dziecka?

BOLESŁAW LEŚMIAN (1877-1937), MŁODA POLSKA DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE

DZIEŃ DOBRY

23 września 2025

Temat: O poecie, który zamienił pióro na karabin.

Pokolenie Kolumbów nazywano również „pokoleniem 1920”, „pokoleniem spełnionej Apokalipsy”, „pokoleniem straconym”. Tworzyli je pisarze urodzeni w dwudziestoleciu międzywojennym, którzy mieli odkrywać nową, niepodległą Polskę, a dla których II wojna światowa stała się przeżyciem generacyjnym. Źródło nazwy kryje się w tytule powieści Romana Bratnego Kolumbowie rocznik 20. Do najważniejszych przedstawicieli tego pokolenia zalicza się Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Borowskiego, Gustawa Herlinga‑Grudzińskiego, Tadeusza Gajcego, Andrzeja Trzebińskiego i Tadeusza Różewicza.

DZIEŃ DOBRY

26 WRZEŚNIA

Temat: W kręgu poezji Baczyńskiego.

Tyrteusz, Tyrtajos, Tyrtej – poeta, śpiewak grecki z VII wieku p.n.e.

Od imienia poety powstało pojęcie poezji (liryki) tyrtejskiej, oznaczające poezję zagrzewającą do walki z wrogiem zagrażającym narodowi bądź społeczności. Poezja tego typu stała się bardzo popularna w Polsce w dobie romantyzmu.

SYNESTEZJA W POEZJI

Typ metafory występujący w poezji symbolicznej, zabieg stylistyczny, polegający na przypisywaniu wrażeń jednego zmysłu innemu. Odmianą synestezji jest tzw. barwne słyszenie (przedstawienie dźwięków określeniami kolorów) np. "srebrzystoturkusowa cisza" - K. Przerwa-Tetmajer

STABAT MATER (DOLOROSA)

KATASTROFIZM POKOLENIOWY/ GENERACYJNY

▪ utrata dzieciństwa, ▪ wojna odebrała im szczęście, plany, marzenia, ▪ ich codziennością była wojna, śmierć, cierpienie, strach, łzy, ▪ imperatyw walki, śmierci za ojczyznę, ▪ kryzys wartości otaczającej ich rzeczywistości, ▪ dehumanizacja, ruina ich dotychczasowych wartości

EROTYK

Erotyk to gatunek literacki, który koncentruje się na emocjach i uczuciach związanych z miłością i pożądaniem, często wykorzystując metafory i symbole, aby wyrazić subtelne aspekty relacji międzyludzkich.

K.K. BACZYŃSKI (1921-1944)

A TERAZ DO PIÓR! ODPOWIEDZ PISEMNIE W ZESZYCIE:

Na podstawie poezji Baczyńskiego przedstaw dylematy pokolenia, które łączy doświadczenie wojny.

Głównie w oparciu o utwór Pokolenie.

DZIEŃ DOBRY

3 PAŹDZIERNIKA

Temat: Czytamy ze zrozumieniem.

DO STRESZCZENIA

I. PODKREŚL, WYŁAP SŁOWA KLUCZOWE 2. Streszczenie to przekształcenie tekstu polegające na skróceniu go z zachowaniem głównych elementów treści. Streszczenie powinno obowiązkowo odpowiadać na następujące pytania: 1) O czym mowa w tekście? (TEMAT) 2) Co się mówi na dany temat? (REMAT) Może także zawierać dodatkowe informacje dotyczące tego: 1) kto napisał tekst, 2) do jakiego odbiorcy tekst jest adresowany, 3) na jakiej podstawie autor opiera swoje stwierdzenia. Wyrazy przydatne w streszczeniu: [autor] bada, analizuje, porównuje, dowodzi, uzasadnia, wnioskuje, dochodzi do wniosków, klasyfikuje, dzieli, omawia, stwierdza, krytykuje, dyskutuje, przedstawia, pokazuje, opisuje, charakteryzuje, proponuje, informuje, objaśnia, wyjaśnia, podkreśla, wylicza.

DZIEŃ DOBRY

7 PAŹDZIERNIKA

Temat: Poeta po końcu świata, czyli rzecz o Tadeuszu Różewiczu.

ZANIM O RÓŻEWICZU- SŁÓW KILKA O RODZAJACH WIERSZY

Różnice między wierszem białym a wierszem wolnym Główną różnicą między wierszem białym a wierszem wolnym jest to, że: białe wiersze pozostawiają tak zwane potocznie „białe miejsca” między wersami, podczas gdy wiersz wolny może mieć ustaloną z góry liczbę sylab. Wiersz biały jest bardziej minimalistyczny i subtelny, podczas gdy wiersz wolny jest bardziej ekspresywny i dynamiczny.

HOMO HOMINI LUPUS

Jakie środki stylistyczne rozpoznajesz?

Warkoczyk

POETYKA/ POEZJA ŚCIŚNIĘTEGO GARDŁA

PODCZAS ANALIZY WIERSZY ZWRÓĆ UWAGĘ NA:

CECHY WSPÓLNE UTWORÓW

ŚRODKI STYLISTYCZNE

NASTRÓJ TEKSTÓW

TEMATYKĘ

OSOBĘ MÓWIĄCĄ

TO, CZEGO DOWIADUJEMY SIĘ O POECIE Z TEKSTÓW

TEDEUSZ RÓŻEWICZ (1921-2014)

Temat: Doktor Bernard Rieux- Camus, Syzyf a może Prometeusz?

CELE LEKCJI:

• interpretacja postaci doktora Rieux w kontekście poglądów filozoficznych Alberta Camusa

• doskonalenie umiejętności pracy z tekstem

Doktor Bernard Rieux, główny bohater powieści jako porte-parole Alberta Camusa.

ALTER EGO: osoba pokrewna komuś pod względem duchowym; też: postać literacka, filmowa itp. utożsamiana z autorem

PORT-PAROLE: narrator lub postać, która wyraża punkt widzenia autora

Najważniejsze informacje na temat doktora.

RIEUX

JAKO CZŁOWIEK

JAKO LEKARZ

BEZ BOGA?

ŚWIĘTY?

PODAJ INNE PRYKŁADY

Na podstawie cytatów dotyczących doktora Rieux opisz jego sposób patrzenia na świat i ludzką egzystencję.

ZADANIE DOMOWE: Doktor Bernard Rieux- Camus, Syzyf a może Prometeusz? Wypowiedź pisemna - co najmniej 250 słów.

DZIEŃ DOBRY

25 PAŹDZIERNIKA

Temat: Zrozumieć Boga.

XXI WIEK

Pierwsze kazanie ojca Paneloux

SZUKANIE WINNEGO

Epidemie skłaniają ludzi do szukania kozła ofiarnego, na którego można zrzucić winę za pojawienie się katastrofy. Za winnych zarazie uważano najczęściej obcych, „innych”, ludzi żyjących na marginesie społeczności. Piętnowano i prześladowano Żydów, włóczęgów, czarownice. Podobnie było ze znachorami i grabarzami, oskarżanymi o celowe zarażanie. Zarzucano im koszmarne czyny: wytwarzanie proszku ze zwłok chorych na dżumę, smarowanie klamek zakaźnymi miksturami.

Drugie kazanie ojca Paneloux

WNIOSKI

Według Alberta Camusa, bycie chrześcijaninem oznacza: - Wyrażenie zgody na istnienie tajemnicy, której ludzki rozum nie jest w stanie pojąć. - Akceptację faktu, że istnieje cierpienie, które nie jest zawinione przez człowieka. - Wybór miłości i zaufania do Boga, mimo braku pełnego zrozumienia Jego działań. - Odrzucenie racjonalnego, ludzkiego osądu wobec Boga. - Gotowość do wiary, nawet jeśli nie można pogodzić się z niektórymi aspektami życia, takimi jak cierpienie.

ksiądz Piotr, III cz Dziadów

Dwie kreacje duchownych: postawy, stosunek do świata– porównaj ks. Piotra i ojca Paneloux.

o. Paneloux, Dżuma

DZIEŃ DOBRY

4 LISTOPADA 2024

WNIOSKI

Według Alberta Camusa, bycie chrześcijaninem oznacza: - Wyrażenie zgody na istnienie tajemnicy, której ludzki rozum nie jest w stanie pojąć. - Akceptację faktu, że istnieje cierpienie, które nie jest zawinione przez człowieka. - Wybór miłości i zaufania do Boga, mimo braku pełnego zrozumienia Jego działań. - Odrzucenie racjonalnego, ludzkiego osądu wobec Boga. - Gotowość do wiary, nawet jeśli nie można pogodzić się z niektórymi aspektami życia, takimi jak cierpienie.

Temat: Zadżumionym być.

Jestem Jean Tarrou

ODNIEŚ SIĘ PISEMNIE DO PONIŻSZYCH PYTAŃ:

TEKST: 1

Dlaczego bohater porzucił swój dom rodzinny?

Co to znaczy być zadżumionym według bohatera?

TEKST: 2

∙ Dlaczego uważa siebie za zadżumionego? ∙ Jak postrzega ludzką kondycję? ∙ Jaką postawę wobec życia i innych ludzi przyjął ostatecznie?

Młody mężczyzna, o ciężkiej sylwetce, o twarzy masywnej i porytej, zamkniętej szerokimi brwiami”

„Spotykano go we wszystkich miejscach publicznych. Od początku wiosny zjawiał się często na plażach, pływając dużo i z widoczną przyjemnością”

Dążył do doskonałości moralnej

UWAGA- LEKTURA

NA 18 LISTOPADA

DZIEŃ DOBRY

6 LISTOPADA 2024

Dolina Aosty (wł. Valle d’Aosta, fr. Vallée d’Aoste, franko-prow. Vâl d’Outa, gwara Walser Augschtalann lub Ougstalland) – kraina historyczna i autonomiczny region administracyjny w północno-zachodnich Włoszech. Od zachodu graniczy z Francją, od północy ze Szwajcarią, a od wschodu i południa z innym włoskiem regionem – Piemontem. Najistotniejszą gałęzią gospodarki regionu jest turystyka.

SŁOWNIK SYMBOLI LITERACKICH Wieża symbolizuje kaźń, niewolę, stracenie, grób, oczyszczenie, śmierć, zdradę, czas, więzienie, ołtarz, bóstwo, piękno, majestat, wspaniałość, człowieka, słup, nadzieję, perspektywę, widok, ochronę, schronienie, bezpieczeństwo, dziewictwo, skrytość, sumienie, medytacje, przemianę.

Temat: O samotności i cierpieniu w Wieży Gustawa Herlinga‑Grudzińskiego.

Giovanni Battista Piranesi, rycina z cyklu:Więzienia z wyobraźni, 1750–1753.

DZIEŃ DOBRY

8 LISTOPADA 2024

CZYTAMY I ANALIZUJEMY WIEŻĘ

Trąd (choroba Hansena, lepra) to przewlekła choroba zakaźna, która dotyczy głównie skóry, nerwów obwodowych i błon śluzowych dróg oddechowych oraz oczu. Trąd wywołuje uszkodzenia skóry, nerwów, kończyn, zaburzenia widzenia oraz osłabienie siły mięśniowej. Nieleczony może prowadzić do poważnych deformacji i znacznej niepełnosprawności.

KOMPOZYCJA WIEŻY

DZIEŃ DOBRY

11 LISTOPADA 2024

CZYTAMY I ANALIZUJEMY WIEŻĘ

ANALIZA TEKSTU NAUKOWEGO

Mam po prostu (oczywiście tylko w moim pisarstwie) niechętny stosunek do czysto fabularnych wątków; zawsze w jakiś sposób staram się je wbudować, czy to w rzeczywiste wypadki dziejące się współcześnie, czy w kroniki historyczne. Jestem zapalonym czytelnikiem starych kronik, znajduję w nich często epizody, które sam potem rozbudowuję w opowiadania, prawie zawsze w „zaczepieniu” o pewne aktualne wydarzenia historyczne.

W KONTEKŚCIE LEKTUR:

Człowiek jest skazany na nieuniknioną porażkę, gdyż jest śmiertelny. Będąc tego świadomym, może jednak i powinien przyjąć postawę aktywną i solidarną względem innych, również naznaczonych „zarazą”.

W KONTEKŚCIE TEODYCEI

DLACZEGO?

COVID

AIDS

REBUS- NOTATKA- CO JEST ISTOTĄ ŻYCIA CZŁOWIEKA WEGŁUG GUSTAWA HERLINGA-GRUDZIŃSKIEGO?

TERAZ

KIEDYŚ

Pisarz buduje niewidzialny pomost pomiędzy historią a współczesnością. Tym pomostem jest człowiek, ponadczasowe jest jego cierpienie na ziemskim padole, bez względu na realia.

Istotą życia człowieka jest wieczna pielgrzymka, choć o ziarnko piasku, wieczne dźwiganie krzyża – odwiecznego symbolu cierpienia.

DZIEŃ DOBRY

15 LISTOPADA 2024

TEMAT:

Dobra teza -to dobra rozprawka.

Ćwiczenia redakcyje: Postaw po dwie tezy do podanych tematów

PRACA W PARACH

15:00

UDANEGO WEEKENDU!

Z LEKTURĄ :)

KONTEKSTY I NAWIĄZANIA

Trzy kolory, Niebieski, reż. Krzysztof Kieślowski, 1993.

Sala samobójców, reż. Jan Komasa, 2011.

DZIEŃ DOBRY

10 października 2025

Jaką rolę pełni tytuł w dziele literackim?

Maria Rundo, Tośka- prywatnie partnerka Borowskiego, pierwowzór bohaterki opowiadań: Pożegnanie z Marią

getto

Aryjczyk (niem. Arier) („rasa panów”) – termin przejęty i używany przez nazistów niemieckich, od 1845 rasa aryjska została zdefiniowana jako pozytywna antyteza narodu żydowskiego; treść terminu naginano stosownie do potrzeb polityki rasistowskiej w okresie III Rzeszy.

Aryjczyk

Żyd to neutralne określenie członka narodu żydowskiego, osoby wyznającej judaizm lub mającej pochodzenie żydowskie. Słowo to powinno być stosowane w neutralny sposób, podobnie jak określenia narodowości czy innych grup religijnych, jednak w języku potocznym bywa używane jako obelga.

Żyd

Borowski pracował jako magazynier i stróż nocny firmy budowlanej. Jako student drugiego roku filologii polskiej na UW zamieszkał w baraku przy Skaryszewskiej 4. Adres znany w całej Warszawie. W sąsiadującym z magazynem gimnazjum Niemcy przetrzymywali ludzi wywożonych na roboty do Rzeszy. Skaryszewska doczekała się pięknego portretu w Pożegnaniu

U nas w Auschwitzu...

Pawiak – funkcjonujące w latach 1835−1944 więzienie, znajdujące się przy ul. Dzielnej 24/26 w Warszawie. Zespół więzienia składał się z oddziału męskiego oraz oddziału kobiecego, nazywanego Serbią. W latach 1939–1944 Pawiak był największym niemieckim więzieniem politycznym na terytorium okupowanej Polski[1]. Według szacunków historyków od 2 października 1939 do 21 sierpnia 1944 przez Pawiak przeszło ok. 100 tys. osób, z czego ok. 37 tys. zostało zamordowanych, a ok. 60 tys. wywieziono w 95 transportach do obozów koncentracyjnych, innych miejsc odosobnienia lub do pracy przymusowej[1][2].

Oto jeden z codziennych obrazów w latach 1942 do końca 1944 w Brzezince, w miejscu, które lekarz SS Hauptsturmfuehrer Thilo nazwał "odbytnicą świata". Opinię jego odnotował jego kolega, także lekarz SS, profesor uniwersytetu, doktor medycyny i filozofii, Johann Paul Kremer, pod datą 5 września 1942 roku, pisząc dosłownie: "Dziś w południe przy akcji specjalnej z obozu kobiecego: coś najokropniejszego z okropności. Hauptsturmfuehrer Thilo, lekarz garnizonowy, miał rację mówiąc mi dzisiaj, iż znajdujemy się przy "anus mundi (odbytnicy świata)". Notatka Kremera dotyczyła mordu popełnionego w komorze gazowej na 800 kobietach - więźniarkach, poddanych uprzednio selekcji w obozie żeńskim. Była to tylko cząstka koszmarnych wydarzeń, które tu, w Brzezince, pochłonęły 4 miliony ludzkich istnień.

KATEGORIE WIĘŹNIÓW

TEKSTY KULTURY: FILM

Richard Cosway

NAMIASTKI NORMALNOŚCI W OBOZIE

BOKSERZY

Tadeusz „Teddy” Pietrzykowski

U nas w Auschwitzu... BOHATER OPOWIADANIA

chłodny obserwator i wrażliwy człowiek- poeta

uczestnik i obserwator

świadek i ofiara

człowiek i „numer”

autor i postać literacka

TADEK=BOHATER OPOWIADANIA=NARRATOR

człowiek zlagrowany — świadek i uczestnik zła, który próbuje przetrwać bez utraty świadomości moralnej.

U nas w Auschwitzu... NARRATOR I JĘZYK

Imię: Tadek (alter ego autora). Rodzaj narracji: pierwszoosobowa („ja”). Forma wypowiedzi: listy do Marii – narracja epistolarna. Styl: prosty, suchy, rzeczowy, pozbawiony patosu. Perspektywa: uczestnik wydarzeń, więzień obozu. Język: zawiera słownictwo obozowe, potoczne, precyzyjne opisy. Wiedza: ograniczona – narrator nie wie wszystkiego, opisuje to, co widzi i słyszy. Ton: pozornie chłodny i obojętny, co potęguje grozę opisywanych zdarzeń. Oceny moralne: ukryte – narrator nie komentuje, ale fakty mówią same za siebie. Cel narracji: pokazanie prawdy o obozie bez upiększeń, z perspektywy świadka.

Proszę państwa do gazu REALIA OBOZOWE BOHATER OPOWIADANIA NARRATOR I JĘZYK

DZIEŃ DOBRY

22 LISTOPADA 2024

Temat: Homo homini lupus – Tadeusz Borowski, „Proszę państwa do gazu .ˮ

TEMAT:

Omówienie wypracowań

• PLAN LEKCJI:

• KONSULTACJE INDYWIDUALNE (PRZEDSTAWIENIE TEZY DO TEMATU)

• PRACA Z TEKSTEM T. BOROWSKIEGO: "PROSZĘ PAŃSTWA DO GAZU"- KARTA PRACY

DZIEŃ DOBRY

25 LISTOPADA 2024

27 LISTOPADA 2024

DZIEŃ DOBRY?

NARRACJA

Behawioryzm - Tadeusz Borowski w swoich opowiadaniach stosował behawiorystyczną technikę narracji; za wyjątek od tej reguły można uznać utwór o charakterze epistolarnym – „U nas w Auschwitzu”. W praktyce oznacza to, iż autor koncentruje się na ludzkich zachowaniach (także wypowiedziach), unikając jakichkolwiek portretów psychologicznych, introspekcji i monologów wewnętrznych. Liczy się tylko sfera zewnętrzna i to na jej podstawie formułuje się wnioski i oceny dotyczące danej postaci.

BOHATEROWIE OPOWIADANIA

JAK BOROWSKI OPISUJE ŚWIAT ZMYSŁAMI?

W JAKI SPOSÓB JEST OPOWIEDZIANA SYTUACJA?

W JAKI SPOSÓB JEST OPOWIEDZIANA SYTUACJA?

Next

Narrator rozpoczyna opowiadanie w liczbie mnogiej: budowaliśmy boisko. Potem pojawia się: skończyliśmy boisko, myśmy grali, ale występują też formy bezosobowe tak się nie mówiło, szło się, stało się

Taka forma określa wspólnotę grupy i istnienie w niej więzi - w obozowych opowiadaniach T. Borowskiego nie ma bohaterów indywidualnych. Jest natomiast grupa ludzi skazanych na wspólny, tragiczny los. Użyte formy bezosobowe podkreślają anonimowość masy ludzkiej.

ZATEM JAKI JEST NARRATOR?

NARRATOR

• doświadczony,
• pozbawiony złudzeń,
• uodporniony na szerzące się wokół niego zło,
• potrafił znaleźć się i odpowiednio „ustawić” w dość wygodnej funkcji obozowej,
• jest człowiekiem doskonale znającym mechanizm funkcjonowania obozu.

Narracja Borowskiego wykorzystuje psychologię behawiorystyczną/ behawioralną, gdzie o człowieku mówi się poprzez opisywanie jego zachowania. Proza ta ma więc charakter antypsychologiczny, odrzuca możliwości bezpośredniego relacjonowania uczuć i myśli bohaterów.

CZAS NA ANALIZĘ FRAGMENTÓW OPOWIADAŃ TADEUSZA BOROWSKIEGO

PIĘKNO WEDŁUG BOROWSKIEGO...

KALOS KAGATHOS (kalokagatia)

JASKINIA PLATONA

Pamiętasz, jak lubiłem Platona. Dziś wiem, że kłamał. Bo w rzeczach ziemskich nie odbija się ideał, ale leży ciężka, krwawa praca człowieka. To myśmy budowali piramidy, rwali marmur na świątynie i kamienie na drogi imperialne, to myśmy wiosłowali na galerach i ciągnę sochy, a oni pisali dialogi i dramaty, usprawiedliwiali intrygi, walczyli o granice i demokracje. Myśmy byli brudni i umierali naprawdę. Oni byli estetyczni i dyskutowali na niby...

Jaki wyłania się obraz kultury europejskiej z tego fragmentu?

Myśmy byli brudni i umierali naprawdę. Oni byli estetyczni i dyskutowali na niby...

To oni tworzą fundamenty cywilizacji, lecz ich cierpienie pozostaje przemilczane...

Nie ma piękna, jeśli w nim leży krzywda człowieka. Nie ma prawdy, która tę krzywdę pomija. Nie ma dobra, które na nią pozwala...

[…] Co będzie o nas wiedzieć świat, jeśli zwyciężą Niemcy? Powstaną olbrzymie budowle, autostrady, fabryki, niebotyczne pomniki. Pod każdą cegłą będą podłożone nasze ręce, na naszych barkach będą noszone podkłady kolejowe i płyty betonu. Wymordują nam rodziny, chorych, starców. Wymordują dzieci. I nikt o nas wiedzieć nie będzie. Zakrzyczą nas poeci, adwokaci, filozofowie, księża. Stworzą piękno, dobro i prawdę. Stworzą religię.

Jaki morał?

Jak umrzesz - wyrwą ci złote zęby, już poprzednio zapisane w księgi obozu. Spalą, popiołem wysypią pola albo osuszą stawy. Co prawda marnotrawią przy spalaniu tyle tłuszczu, tyle kości, tyle mięsa, tyle ciepła! Ale gdzie indziej robią z ludzi mydło, ze skóry ludzkiej abażury, z kości ozdoby.

Bez czarów, bez trucizn, bez hipnozy. Paru ludzi kierujących ruchem, żeby tłoku nie było, i ludzie płyną jak woda z kranu za odkręceniem kurka.

Głód jest wtedy prawdziwy, gdy człowiek patrzy na drugiego człowieka jako na obiekt do zjedzenia.

WAŻNE! Powtarzam!

Bohater Tadek, więzień Oświęcimia i innych obozów koncentracyjnych. Borowski dał mu własne imię, a także wyposażył w wiele cech własnej osobowości, jest studentem Uniwersytetu Warszawskiego i młodym, początkującym poetą, odwiedza obóz kobiecy, w którym przebywa jego narzeczona, pisze do niej listy, pracuje jako dekarz, żyje obok zbrodni, ale w jakimś stopniu czuje się odpowiedzialny jest za zło - samooskarżenie Borowskiego

TADEUSZ BOROWSKI TO NIE TADEK Z OPOWIADAŃ

Ważna była też umiejętność symulowania pracy, kiedy to tylko możliwe. Nie przemęczaj się – ale uważaj, aby esesman cię nie przyłapał – usłyszał Elie Wiesel od przychylnego kapo. Każdy wiedział, że przestrzeganie wyznaczonej przez katów dyscypliny pracy to prosta droga do wyniszczenia organizmu i tzw. zmuzułmanienia, czyli stanu zagłodzenia wywołującego zupełny letarg.

DZIEŃ DOBRY

31 października 2025

NA

SZEWC

ROSE

T=P

S7 - TERAZ...

WIERZCIE MI- TO DLA WASZEGO DOBRA!

DZIEŃ DOBRY

18 listopada 2025

Temat: Wciąż o Ikarach głoszą.

Ernest Bryll

DZIEŃ DOBRY

28 października 2025

Temat: Literatura piękna w służbie historii.

DZIEŃ DOBRY

2 GRUDNIA 2024

Czas na refleksje pisemne...

Kaci i ofiary – obraz międzyludzkich relacji w obozie. Omów zagadnienie na podstawie opowiadania "Ludzie, którzy szli" Tadeusza Borowskiego.

Czy w ekstremalnych warunkach obozu koncentracyjnego granice między katem a ofiarą ulegają zatarciu? Omów zagadnienie na podstawie opowiadania Ludzie, którzy szli Tadeusza Borowskiego.

Jak ekstremalne warunki obozu koncentracyjnego wpływają na relacje międzyludzkie? Rozważ na podstawie opowiadania Ludzie, którzy szli Tadeusza Borowskiego.

Kaci i ofiary – obraz międzyludzkich relacji w obozie. Omów zagadnienie na podstawie opowiadania "Ludzie, którzy szli" Tadeusza Borowskiego.

ODWRÓCONY DEKALOG, CZYLI...

DLACZEGO?

DZIEŃ DOBRY

4 GRUDNIA 2024

Temat: Literatura piękna w służbie historii.

Czym jest literatura piękna? Co to za utwory literackie? Książki należące do tego gatunku to wszystkie tytuły, które mają wartość artystyczną. Są to zarówno powieści psychologiczne, obyczajowe, jak i romanse, kryminały, horrory, thrillery i książki fantastyczne.

Literatura piękna na przykład zawiera liczne opisy uczuć bohaterów, które pomagają czytelnikom utożsamiać się z postaciami i lepiej rozumieć ich zachowanie. Język stosowany przez autora jest finezyjny i kunsztowny, dlatego wzbogaca słownictwo odbiorcy treści i pozwala mu lepiej wczuć się w klimat powieści.

beletrystyka (fr. belles lettres - literatura piękna)

ZNACZENIE TYTUŁU

LITERATURA FAKTU

LITERATURA FAKTU

non-fiction albo non fiction

utożsamienie autora z narratorem

przemyślana struktura i kompozycja powieści (rozdziały, motto)

stosowanie środków stylistycznych

fakty, liczby, dane

autor pisze na podstawie własnych doświadczeń

bohaterowie autentyczni

obecność bohaterów pierwszo- i drugoplanowych

opisy przyrody

niepełna wiedza narratora o świecie przedstawionym

Wskaż cztery wartości, które może młodemu człowiekowi w XXI wieku przynieść lektura "Innego świata" Gustawa Herlinga- Grudzińskiego

Świadomość historyczna: Książka dostarcza autentycznego obrazu życia w sowieckich łagrach, ukazując realia totalitaryzmu i represji. Pozwala to zrozumieć trudne doświadczenia przeszłości i ich wpływ na współczesny świat. Refleksja nad moralnością: Autor analizuje ludzkie postawy w ekstremalnych warunkach, poruszając kwestie etyki, godności i człowieczeństwa. Skłania to do zastanowienia się nad własnymi wartościami i zachowaniami w obliczu trudności. Empatia i zrozumienie cierpienia: Opisując losy więźniów, Herling-Grudziński ukazuje głębię ludzkiego cierpienia. Czytelnik może lepiej zrozumieć emocje i przeżycia innych, co rozwija empatię i wrażliwość społeczną. Docenienie wolności i praw człowieka: Książka przypomina o wartości wolności oraz znaczeniu praw człowieka, które nie zawsze były oczywiste. Uświadamia, jak łatwo można je utracić i jak ważne jest ich pielęgnowanie we współczesnym społeczeństwie.

DZIEŃ D O BRY

9 GRUDNIA 2025

Czas na mikołajki

KONTEKST- TEKST KULTURY

Film oparty jest na powieści Długi marsz napisanej przez polskiego oficera, Sławomira Rawicza, wespół z angielskim reporterem Ronaldem Downingiem. Opowiada o śmiałej ucieczce z sowieckiego łagru na Syberii polskiego żołnierza Janusza wraz z grupką innych osób. Uciekinierzy za cel wyznaczają sobie dotarcie do oddalonych o sześć tysięcy kilometrów Indii.

Niepokonani (2010), reż. Peter Weir

Temat: O języku w Innym świecie słów kilka.

JAK PISARZ OPISUJE...

1. ZAGADNIENIA ZNIEWOLENIA ORAZ PSYCHOLOGIA BOHATERA

• słownictwo wyważone, starannie dobrane
• naukowe,
• bez zbędnych emocji

2. RELACJE Z WYDARZEŃ W TYM OPISY WSPÓŁWIĘŹNIÓW

Grudziński posługuje się do językiem potocznym (językiem osadzonych- stąd mnogość słów pochodzenia rosyjskiego)

SOCJOLEKT

3. WULGARYZMY I OPISY CZYNNOŚCI FIZJOLOGICZNYCH

FIZJOLOGIA JAKO ASPEKT ŻYCIA CZŁOWIEKA. HERLING-GRUDZIŃSKI OPISUJE BIOLOGIĘ CZŁOWIEKA NATURALISTYCZNIE- DOSADNIE.

PRZEANALIZUJMY STYL ORAZ ŚRODKI JĘZYK WE.

JĘZYK W INNYM ŚWIECIE

RÓŻNORODNOŚĆ STYLÓW

ARTYZM+KUNSZT=AUTENTYCZNOŚĆ

„W dwudziestym roku życia nieczęsto zdarza się spojrzeć nie tylko śmierci w oczy, ale zajrzeć w jądro ciemności całego stulecia”.

DO PIÓR! ROZWIŃ TEMAT: Jaki wpływ mają książki na życie i postawy bohaterów literackich. Swoje rozważania oprzyj na znajomości lektury Inny świat oraz innego tekstu kultury.

35:00

konteksty: NATALIA LWOWNA, FIODOR DOSTOJEWSKI

DO OPRACOWANIA

Zadanie domowe: Zbierz materiały oraz informacje na temat:Wpływ książek na życie i postawy bohaterów literackich w kontekście Innego świata* oraz dowolnych tekstów literackich. termin: 11 grudnia 2024

*szukaj w kontekstach: NATALIA LWOWNA, FIODOR DOSTOJEWSKI

DZIEŃ DOBRY

13 GRUDNIA 2024

PAMIĘTAJMY

13 grudnia 1981 roku władze komunistyczne wprowadziły w Polsce stan wojenny. Była to reakcja na popularność „Solidarności”, mająca zdusić siłą opozycję. W czasie trwania stanu wojennego zginęło sto kilkadziesiąt osób, a tysiące było represjonowanych.

Akcja ta polega na postawieniu w oknie naszych domów/mieszkań zapalonych świec lub zniczy wieczorem 13 grudnia o godz. 19.30, co będzie bezpośrednim nawiązaniem do historycznego gestu św. Jana Pawła II, który 13 grudnia 1981 roku w ten właśnie sposób – w Pałacu Apostolskim na Watykanie, wyraził swój sprzeciw wobec polityki władz komunistycznych w Polsce.

DZIEŃ DOBRY

16 GRUDNIA 2025

TEMAT: Zajrzeć w jądro ciemności całego stulecia..

WYSTĄPIENIA- MONOLOGOWA WYPOWIEDŹ

Z WOLENIU MÓWIMY

NIE

NIE

INSTRUKCJA

• SWOJĄ WYPOWIEDŻ ZBUDUJ NA PODSTAWIE PRZYPISANEGO TOBIE BOHATERA Z LEKTURY.

(1. MISZA KOSTYLEW, 2 NATASZA LWOWNA, 3. JEWGIENIA FIODOROWNA, 4. DIMKA)

• OPISZ KRÓTKO JEGO HISTORIĘ, ZACHOWANIE ORAZ REAKCJE WOBEC ZŁA.

• ZAKOŃCZ CYTATEM:

" Nie wolno człowiekowi tworzyć nieludzkich warunków, bo człowiek jest ludzki w ludzkich warunkach". (G. Herling- Grudziński, "Inny świat", rozdział: "Głód")

25:00

ZA SYLABUSEM...

Z WOLENIU MÓWIMY

NIE

NIE

07:00

TEMAT: Krótkie omówienie prac pisemnych.

KOMENTARZ

NO COMMENT...

DZIEŃ DOBRY

18 GRUDNIA 2024

DZIEŃ DOBRY

6 STYCZNIA 2025

WSZYSTKIEGO NAJLEPSZEGO W NOWYM ROKU!

Z WOLENIU MÓWIMY

NIE

NIE

07:00

DZIEŃ DOBRY

8 STYCZNIA 2025

TEMAT: Sztuka streszczania.

TEMAT I REMAT

Temat = to, o czym jest, czego dotyczy tekst. Remat = to, co się o tym temacie mówi w tekście.

O czym się mówi w tekście? Czego dotyczy tekst? Jaka jest główna myśl/problem tekstu?

Co na temat problemu zostało powiedziane w tekście? Co autor tekstu mówi w nim o głównym temacie/problemie?

PRZYKŁAD ROZWIĄZANIA

DZIEŃ DOBRY

13 STYCZNIA 2025

Z WOLENIU MÓWIMY

NIE

NIE

07:00

TEKST KULTURY:

Życie jest piękne (wł. La vita è bella) – włoski film z 1997 roku w reżyserii Roberta Benigniego. Reżyser zagrał w nim też główną rolę i był współautorem scenariusza.

POJĘCIA DO PRZYPOMNIENIA:

METAFORA HIPERBOLA OKSYMORON PERSONIFIKACJA

DZIEŃ DOBRY

15 STYCZNIA 2025

TEMAT: TRENING PRZED EGZAMINEM - CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM.

DZIEŃ DOBRY

16 STYCZNIA 2025

TEMAT: TRENING PRZED EGZAMINEM - rozprawka.

TEZY:

Szczególne okoliczności mogą usprawiedliwić złamanie zasad etyki, gdy chodzi o przetrwanie.

Nawet w ekstremalnych warunkach moralność powinna być zachowana, ponieważ to ona definiuje człowieczeństwo.

Szczególne okoliczności mogą usprawiedliwić złamanie zasad etyki, gdy chodzi o przetrwanie.

Relatywizm moralny w szczególnych okolicznościach jest nieunikniony, ponieważ moralność zależy od kontekstu kulturowego i sytuacyjnego.

ŁĄCZNIK TEZY Z ROZWINIĘCIEM:

Potwierdzenie mojego stanowiska odnajduję również w literaturze.

OTWARCIE ROZWINIĘCIA

Przywołany tekst pochodzi z...(należy wskazać miejce akcji, np. z którego rozdziału, lub co się wydarzyło wcześniej). Wprowadzenie ogóle- przedstawiające autora, książkę.

ANALIZA TEKSTU:

Analizowany fragment „Innego świata” przedstawia

WPROWADZENIE DO INNEGO TEKSTU KULTURY:

W „szczególnych okolicznościach” znalazł się również...

DO ZAKOŃCZENIA:

Przywołane teksty potwierdzają moje przekonanie...

POJĘCIOWNIK

"Inny świat":

• łagier,
• gułag,
• obóz pracy przymusowej, obóz karny w Rosji,
• kolonia karna

literatura obozowa:

• obóz koncentracyjny
• obóz pracy

• obóz pracy przymusowej w...
• obóz zagłady

NORMALNOŚĆ W OBOZOWYM PIEKLE - CZY BYŁA MOŻLIWA?

MIŁO WAS WIDZIEĆ

3 lutego 2025

TEMAT: OMÓWIENIE EGZAMINU- CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM

KLUCZ ODPOWIEDZI

STRESZCZENIE

Tematem tekstu jest problem etnocentryzmu w kontekście międzykulturowej współpracy. Autorka zastanawia się, jak kulturowe schematy wpływają na ocenę zachowań innych osób. Dochodzi do wniosku, że świadomość własnych uprzedzeń i próba zrozumienia perspektywy obcych kultur pozwalają na lepszą współpracę, choć nie wszystkie różnice można bezwarunkowo akceptować.

45 WYRAZÓW

DZIEŃ DOBRY

5 lutego 2025

DZIEŃ D BRY

11 LISTOPADA 2025

TEMAT: O HOLOKAUŚCIE ...INACZEJ.

DLA UTRWALENIA:

LEKTURA: NA 25 LISTOPADA 2025

KLUCZ JAKO SYMBOL

WYMYŚL GRĘ W KLUCZ DLA RODZINY

IDA FINK

Polskojęzyczna pisarka żydowskiego pochodzenia. Urodziła się 1 listopada 1921 r. w Zbarażu (dzisiejsza Ukraina), zmarła 27 września 2011 r. w Tel-Awiwie.

Odpływający ogród. Ida Fink

Zabawa w klucz.

M. Jastrun Pieśń chłopca żydowskiego Boję się własnych rąk, boję się własnych stóp, Że mnie wydadzą. Mój własny cień kopie mi grób. Nie mam nad nim władzy...

To musi być szept - Ida Fink o swej estetyce.

W opowiadanich Ida Fink:

• nie tuszuje przeszłości,
• przedstawia historię z mniej oczywistej strony,
• ukazuje intymność przeżywanych chwil przez bohaterów,
• skupia się na drobnuch rzeczach, przedmiotach i wokół nich buduje całą opowieść,
• stwarza iluzję zwyczajności.

Ida Fink- Odpływający ogród

OGRÓD- SYMBOL

Ogród według Słownika symboli Władysława Kopalińskiego: raj, szczęście, zbawienie, czystość, dom, schronienie, odpo-czynek, świeżość, cień, porządek, życie ludzkie, żeńskość, płodność, uro-dzaj, wiosnę, radość, wesołość, harmonię, refleksję.

O jakich uniwersalnych prawdach- związanych z naturą ludzką, pisze Ida Fink w swoim opowiadaniu?

"Ogród miłości" Petera Paula Rubensa

DZIEŃ DOBRY

21 LISTOPADA 2025

TEMAT: Omówienie i poprawa rozprawek.

DZIEŃ DOBRY

12 lutego 2025

TEMAT: Tworzenie własnego tekstu- rozprawka

DZIEŃ DOBRY

24 lutego 2025

TEMAT: Sztuka reportażu spod pióra Hanny Krall.

DO OPRACOWANIA W DOMU- NOTATKA

CECHY REPORTAŻU

POLSKIE REPORTAŻE (LITERATURA)

,,ZDĄŻYĆ PRZED PANEM BOGIEM" - JAKO REPORTAŻ.

DZIEŃ DOBRY

28 lutego 2025

TEMAT: ,,Najważniejsze ze wszystkiego jest nie dać się wepchnąć na beczkę. Nigdy, przez nikogo..."

(...)ROZUMIESZ?

ANTYSEMITYZM

DZIEŃ DOBRY

5 marca 2025

TEMAT: Zdążyć przed Panem Bogiem- czyli człowiek w konfrontacji z historią.

GENEZA

Zapis rozmów z naocznym świadkiem wydarzeń w getcie ukazał się w „Odrze” w marcu 1975 roku pod tytułem „Sposób umierania”

TYTUŁ

N0

NIE

CHRO

KOMPOZYCJA

GI

LO

CZNA

CECHY JĘZYKA MÓWIONEGO, EMOCJONALNE WTRĄCENIA, IRONICZNE KOMENTARZE, DYSTANS, BEZ PATOSU

STYL

Dziś, gdy myślę o sile tej książki, to wiem, że wzięła się z prawdomówności Marka. Nieprawdopodobnie bezwzględnej, wręcz brutalnej... Hanna Krall

JĘZYK

Hanna Krall posługuje się zdaniami prostymi i złożonymi oraz równoważnikami zdań. Jej język charakteryzuje się kolokwialnością i terminologią specjalistyczną. Autorka pozwala sobie na liczne dygresje. Wykorzystuje dwie formy wypowiedzi: wywiad i relację odautorską, w obrębie których zawiera np. opisy.

Edelman używa zdań prostych i złożonych zakończonych wielokropkiem oraz równoważników zdań. Cechą jego języka jest kolokwialność. Opisuje powstanie w sposób drobiazgowy, ponieważ przytacza nazwiska osób, nazwy miejsc i dane liczbowe. Stosuje mowę pozornie zależną

Krall i Edelman pozostają w relacji nieoficjalnej, ponieważ zwracają się do siebie na 'ty'.

WARSZAWA- GETTO 19.04.1943-8.05.1943

CZAS I MIEJSCE WYDARZEŃ

WARSZAWA, DRUGA POŁOWA LAT 70. XX WIEKU

GATUNEK

POWIEŚĆ DOKUMENTALNA

WYWIAD I REPORTAŻ

MAREK EDELMAN- BOHATER?

W literaturze faktu najważniejsza jest relacja świadka. W tym przypadku - Marka Edelmana. Opowiada on o czasach wojny, ale też sięga pamięcią do swojej pracy w szpitalu. Na podstawie wybranych cytatów scharakteryzuj Marka Edelmana jako lekarza. Zwróć uwagę na jego stosunek do pacjentów, życia i śmierci.

ZADANIE

To jest właśnie najstraszniejsze, że cała ta Zagłada była po nic. Marek mówił czasem, że pogarda dla życia, która tak się rozlała po świecie, wzięła się właśnie z Zagłady. Z tego, że ludzkość się dowiedziała, z jaką łatwością można zabijać.

KONTEKST LITERACKI

Czy Zdążyć przed Panem Bogiem uczy jak żyć? Odnieś się pisemnie do powyższego pytania.

DZIEŃ DOBRY

7 marca 2025

TEMAT: Moralność i etyka w czasie wojny.

Etyka i moralność to dwa różne pojęcia. Moralnością nazywamy działania i stojące za nimi powody. Etyka zaś jest krytyczną analizą moralności. Celem rozważań nad etyką jest wskazanie sprzeczności między różnymi pozycjami moralnymi i znalezienie sposobów na zaradzenie im.

Godność człowieka to poczucie własnej wartości i szacunek do samego siebie, a także możliwość postępowania zgodnie z etyką.

OCEŃMY

JOSEF MENGELE:

Otrucie dzieci w szpitalu

Rywka Urman

Pola Lifszyc Hellerowa

Frania

pielęgniarka

„Kto ty jesteś człowieku, zbrodniarz, czy bohater” Czesław Miłosz

AKTY BOHATERSTWA

DZIEŃ DOBRY

10 marca 2025

TEMAT: O deheroizacji słów kilka...

„Człowiek został stworzony, by pamiętać. I by czasami sprawdzić, czy pamięć wiernie mu służy” (Imre Kartesz, Język na wygnaniu, Warszawa 2004)

Witold Bereś i Krzysztofa Burnetka "Edelman. Życie. Do końca".

Witold Bereś i Krzysztofa Burnetka "Edelman. Życie. Do końca".

CZYM I JAK JEST WYRAŻONA DEHEROIZACJA?

Marek Edelman jest niezwykle autentyczny, gdyż nie próbuje upiększać rzeczywistości, dokonuje deheroizacji Żydów i wydarzeń wojennych, zdaje relację z tragedii narodu.

Opisane wydarzenia są nieestetyczne, niepopularne, szokujące, niewygodne, dla niektórych ludzi obrazoburcze.

Sytuacje ekstremalne przedstawione są jako codzienne, zwykłe dla ludzi żyjących w tamtych czasach.

Edelman mówi językiem potocznym, bez patosu i metaforyzacji.

DZIEŃ DOBRY

10 marca 2025

TEMAT: W kwestii języka.

Z SYLLABUSA: KOMPETENCJE JĘZYKOWE

4-5

6-7

DEFINICJA JĘZYKA

KOMUNIKAT/ KOD

NADAWCA

ODBIORCA

PODAJ DEFINICJĘ

ks. Benedykta Chmielowski, autor głośnych „Nowych Aten”, czyli swoistego kompendium wiedzy o otaczającym go świecie.

BIBLIA O JĘZYKU

A TERAZ DO ZADAŃ O JĘZYKU...

DZIEŃ DOBRY

19 marca 2025

TEMAT: O życiu i nie tylko w oparciu o sztukę teatralną.

ZWRÓĆ UWAGĘ NA:

PRZEDSTAWIONĄ SYTUACJĘ, JĘZYK BOHATERÓW, PROBLEMATYKĘ, KONTEKST- NAWIĄZANIE, SYMBOLE

DZIEŃ DOBRY

24 marca 2025

TEMAT: WSPÓŁCZESNOŚĆ- charakterystyka epoki.

styczeń 1945- do dzisiaj

DATY PRZEŁOMOWE: 1949, 1956, 1968, 1970, 1976

HISTORIA

Narzucony podczas tego zjazdu socrealizm był doktryną bardziej polityczną niż artystyczną i zakładał całkowite upolitycznienie dzieł literackich

POJĘCIA KLUCZOWE

POKOLENIE PRYSZCZATYCH: JAKUB, MAXYMILIAN Z.

SOCREALIZM: FILIP, PAULA

EMIGRACJA: VICTOR, LEON

CENZURA: LIDIA

ODWILŻ (1956): ADA, JULIAN

NOWA FALA: MATEUSZ, AMELIA

POKOLENIE BRULIONU: ŁUKASZ, HELENA

DRUGI OBIEG WYDAWNICZY: ADEL

LIRYKA LINGWISTYCZNA: MAKSYMILIAN

DRAMAT GROTESKOWY: JAN

POWIEŚĆ ANTYUTOPIA: ZUZANNA

POSTMODERNIZM: JULIA

CZAS NA REKLAMĘ

PROPAGANDA

PROPAGANDA ANTYSEMICKA

Propaganda zachęcała do włączenia sie w proces odbudowy, wyrabiania 200% normy i realizacji kolejnych kilkuletnich planów. Kreowała idealny świat, w którym każdy poprzez ciężką pracę może wznieś się na wyżyny. Hołdowała szczególnie chłopom i robotnikom.

WIZERUNEK PRZYJAŹNI POLSKO-RADZIECKIEJ

WIZERUNEK STANÓW ZJEDNOCZONYCH

WALKA Z PROBLEMAMI SPOŁECZNYMI

BUMELANT

BIKINIARZ

NOWOMOWA

PARTIA WZYWA NIEZŁOMNYCH I MIŁUJĄCYCH OJCZYZNĘ MÓWCÓW- 10 OCHOTNIKÓW

Pojęcie: "nowomowa" to swoista kalka językowa angielskiego wyrazu: "newspeak" – terminu wymyślonego przez Georga Orwella w powieści: „Rok 1984”

WAŻNE:

Nowomowa nie jest tylko wytworem totalitaryzmów, ale funkcjonuje również jako produkt różnych żargonów: biurokratycznego, politycznego, dziennikarskiego, prawnego

CECHY NOWOMOWY

Oderwanie od funkcji poznawczej i informacyjnej, na rzecz funkcji magicznej

OGRANICZANIE WOLNOŚCI!

POKOLENIE PRYSZCZATYCH: JAKUB, MAXYMILIAN Z.

SOCREALIZM: FILIP, PAULA

CENZURA: LIDIA

EMIGRACJA: VICTOR, LEON

ODWILŻ (1956): ADA, JULIAN

NOWA FALA: MATEUSZ, AMELIA

Do najważniejszych przedstawicieli pokolenia należeli Stanisław Barańczak, Julian Kornhauser, Adam Zagajewski, Ryszard Krynicki i Ewa Lipska

POKOLENIE BRULIONU: ŁUKASZ, HELENA

DRUGI OBIEG WYDAWNICZY: ADEL

LIRYKA LINGWISTYCZNA: MAKSYMILIAN

DRAMAT GROTESKOWY: JAN

POWIEŚĆ ANTYUTOPIA: ZUZANNA

POSTMODERNIZM: JULIA

DZIEŃ DOBRY

28 marca 2025

TEMAT: O języku propagandy - podsumowanie.

Czy człowiek może zachować niezależność w świecie zniewolonym przez propagandę? Uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do wybranego tekstu kultury lub własnych doświadczeń komunikacyjnych.

Odwołując się do wybranego tekstu kultury lub własnych obserwacji, przedstaw i oceń język współczesnej polityki.

POSTPRAWDA

W 2016 roku Oxford Dictionaries uczynił ją słowem roku, „postprawda” (ang. post-truth) stała się chwytliwym terminem-sloganem-celebrytą stosowanym powszechnie do charakteryzowania współczesnej rzeczywistości. Mowa tu o rzeczywistości w niemal każdej jej odsłonie – politycznej, ekonomicznej, społecznej, moralnej czy takiej, w której dominują przekazy internetowe. W rezultacie pojęcie na stałe zadomowiło się w dyskursie zarówno akademickim, jak i publicznym.

ZAGROŻENIE?

DZIEŃ DOBRY

31 marca 2025

TEMAT: Jak z Mrożka...

ELIPSA

DEBIUT-1950

Z GALERII MROŻKA

ZNASZ TANGO...

MROŻKA?

DZIEŃ DOBRY

31 marca 2025

TEMAT: Tango Sławomira Mrożka. Odsłona pierwsza- bohaterowie.

AKT I

DIDASKALIA

JĘZYK DIDASKALIÓW

DIDASKALIA: BOHATER W GARNITURZE ZDEJMUJE ŻÓŁTY KAPELUSZ Z GŁOWY I GWAŁTOWNIE PODSKAKUJE, TRZYMAJĄC W PRAWEJ DŁONI ŚWIECĄCĄ ŻARÓWKĘ.

PRACA W GRUPACH

1. ZNAJDŹ W DRAMACIE I WYPISZ CYTATY DOTYCZĄCE PONIŻSZYCH BOHATERÓW, KTÓRE CHARAKTERYZUJĄ ICH JAKO POSTACI. 2. DO CYTATÓW DOPISZ ZWIĄZANE Z NIMI CECHY. 3. CHARAKTERYZUJĄC BOHATERÓW, ZWRÓĆ UWAGĘ NA: - ich wygląd - cechy ich charakteru - ich stosunek do innych bohaterów dramatu i relacje z członkami rodziny - wartości, które wyznają (co im imponuje) - to, co sami o sobie mówią 4. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE JĘZYKA BOHATERA 5. WYBIERZCIE PRELEGENTÓW

CZĘŚĆ DRUGA ZADANIA: WYBIERZCIE SCENKĘ DO ODCZYTANIA Z PRZEDSTAWICIELEM INNEJ GRUPY

PEWNIAK MATURALNY NA USTNEJ

MŁODY CZŁOWIEK- CZYLI ARTUR

ELEONORA, MATKA ARTURA

STOMIL- OJCIEC ARTURA

OSOBA NA RAZIE ZWANA BABCIĄ, CZYLI EUGENIA

STARSZY PARTNER, CZYLI EUGENIUSZ

PARTNER Z WĄSIKIEM, CZYLI EDEK

ALA, KUZYNKA I NARZECZONA ARTURA

DZIEŃ D BRY

11 KWIETNIA 2025

TEMAT: Z kubkami nie ma żartów.

TEMAT: Tango Sławomira Mrożka. Odsłona druga- rodzina.

DZIEŃ D BRY

Na czym polega osobliwość ukazanego konfliktu między pokoleniami.

ZADANIE DOMOWE:

Podaj co najmniej trzy utwory literackie- poznane przez Ciebie w szkole, w których pojawia się motywu sporu „młodych” ze „starymi”. W formie tabelarycznej: TYTYŁ UTWORU, AUTOR, EPOKA LITERACKA, OBSZAR KONFLIKTU

DZIEŃ DOBRY

30 KWIETNIA 2025

TEMAT: Artur- buntownik? Idealista?! Konserwatysta, czy może po prostu romantyk?

DLACZEGO ARTUR PONIÓSŁ KLĘSKĘ?

„Chciał zwyciężyć wszystkojedność i bylejakość. Żył rozumem, ale zbyt namiętnie. Za to zabiło go uczucie, zdradzone przez abstrakcję”.

Dlaczego Artur jest postacią tragiczną i na czym polega tragizm sytuacji ukazanej w podanym fragmencie dramatu.

KONFORMIZM PRZECIĘTNOŚĆ ANARCHIA

ARTUR= JEDNOSTKA, DĄŻY DO ODNOWY WARTOŚCI , ZASAD MORALNYCH I PRZECIWSTAWIA SIĘ CHAOSOWI

BRUTALNA SIŁA,PRYMITYWIZM, ANTYINTELEKTUALNY SYMBOL UPADKU WARTOŚCI

Tragizm bohatera polega na tym, że choć dąży do odnowy wartości, sensu i zasad moralnych, jego działania są skazane na niepowodzenie. Walczy samotnie.

Tragizm sytuacji przejawia się w tym, że Artur – mimo szczerych intencji – staje się zagrożeniem dla innych, co prowadzi do przemocy i jego śmierci. Próba naprawy świata kończy się fiaskiem, a jego idealizm zostaje ośmieszony i unicestwiony.

Jakie cechy języka Eugeniusza, Stomila i Edka służą do kreowania absurdu w dramacie.

JĘZYK NARODOWY

JĘZYK OGÓLNY

ODMIANY ŚRODOWISKOWE I ZWODOWE

ODMIANY TERYTORIALNE

MÓWIONY

PISANY

• TEKST TRWAŁY- WYPOWIEDŹ STARANNA, PRZEMYŚLANA

• POZBAWIONY ZNAKÓW POZAWERBALNYCH

• ZDANIA ROZBUDOWANE

• DUŻA SPÓJNOŚĆ

SPONTANICZNY

ODTWARZANY

• TEKST JEDNORAZOWY- POD WPŁYWEM CHWILI

• WSPOMAGANY ZNAKAMI POZAWERBALNYMI- MIMIKA, GEST

• ZDANIA URYWANE, RÓWNOWAŻNIKI ZDAŃ

• MAŁA SPÓJNOŚĆ (WYRAŻENIA OPÓŻNIAJĄCE, WYKOLEJENIA SKŁADNIOWE- ELIPSY, NIEDPOWIEDZENIA, ZDANIA WTRĄCONE
• INWERSJA
• POTOK SKŁADNIOWY

język patetyczny, teatralny, który jest nieadekwatny do sytuacji.

Nieadekwatność podkreśla groteskowy charakter postaci i świata przedstawionego.

Sposób wyważony i „intelektualny”; jego słowa są pozbawione realnej siły i konsekwencji.

Ukazanie jego bierności i oderwanie od rzeczywistości.

język potoczny, prymitywny, często z naleciałościami gwary lub żargonu

Kontrastuje (zdrobnienia) to z jego brutalną siłą i pokazuje degradację kultury. Jego prostota słowna staje się nośnikiem przemocy i absurdu.

Czy bunt jest skuteczną formą wyrażania własnego zdania? Rozważ zagadnienie, odwołując się do Tanga oraz innego tekstu kultury.

Bunt może być wyrazem sprzeciwu i próbą zmiany, lecz jego skuteczność zależy od świadomości celu, formy działania i gotowości do poniesienia konsekwencji.

Temat: Stomil- artysta awangardowy?

JAKA MA BYĆ SZTUKA/ TEATR WEDŁUG STOMILA?

JAKIM ARTYSTĄ JEST STOMIL?

DZIEŃ DOBRY

7 maja 2025

Temat: Tworzenie własnego tekstu.

Czy taniec w literaturze może być metaforą kondycji narodu? Rozwiń swoją myśl w oparciu o przedstawiony fragment dramatu Sławomira Mrożka oraz inny tekst kultury. (Co najmniej 250 wyrazów)

DZIEŃ DOBRY

12 maja 2025

Temat: O doświadczaniu życia... według Marka Hłaski

Marek Hłasko (ur. 14 stycznia 1934 w Warszawie, zm. 14 czerwca 1969w Wiesbaden) – polski pisarz i scenarzysta filmowy. Jest autorem takich dzieł jak: Pierwszy krok w chmurach, Ósmy dzień tygodnia, Następny do raju, Palcie ryż każdego dnia.

Jak doświadczenie przemocy może wpłynąć na dalsze życie człowieka?

DZIEŃ DOBRY

19 maja 2025

Temat: O STRESZCZENIU W SKRÓCIE.

STRESZCZENIE (2-4-6)

6 punktów – ze streszczenia wynika, jaki jest temat tekstu i co na ten temat powiedziano w tekście; adekwatny poziom uogólnienia; streszczenie logicznie spójne; właściwa liczba wyrazów. 4 punkty – ze streszczenia wynika, jaki jest temat tekstu i co na ten temat powiedziano w tekście; ALE zaburzenia dotyczące poziomu uogólnienia LUB logicznej spójności streszczenia. 2 punkty – ze streszczenia wynika, jaki jest temat tekstu i co na ten temat powiedziano w tekście; ALE zaburzenia dotyczące poziomu uogólnienia ORAZ logicznej spójności streszczenia. 0 pkt – inna odpowiedź lub brak odpowiedzi.

KTO MÓWI DO KOGO? O CZYM MÓWI? O JAKICH WYDARZENIACH / POSTACIACH? JAKI MA STOSUNEK? JAKA FUNKCJA JĘZYKOWA DOMINUJE? (INFORMACYJNA, SPRAWCZA-PERFORMATYWNA, IMPRESYWNA, EKSPRESYWNA, POETYCKA) CO JEST WYMIENIONE NA KONIEC?

ISTOTNY TYTUŁ!

PODKREŚL SŁOWA KLUCZE- ŁĄCZNIE Z SYNONIMAMI

BADAJ KAŻDY AKAPIT- ZAPISUJ MYŚLI NA MARGINESIE

ZBADAJ ŹRÓDŁO

Z POEZJĄ PRZEZ EPOKI- ZA PAN BRAT.

ISTOTNE

KOMPOZYCJA WIERSZA

EFEKT UŻYCIA ZWIĄZKÓW FRAZEOLOGICZNYCH

KOLOKWIALIZMY I ICH FUNKCJE W TEKŚCIE

ŚRODKI ARTYSTYCZNEGO WYRAZU = ŚRODKI STYLISTYCZNE

FUNKCJA ANTYTEZY W UTWORZE

ŚRODKI STYLISTYCZNE, KTÓRE WPŁYWAJĄ NA RYTMICZNOŚĆ

FUNKCJA IRONII W UTWORZE

KONTRAST A WYMOWA UTWORU

WIERSZ WOLNY- WYZNACZNIKI

SYNESTEZJA POETYCKIEGO OBRAZOWANIA

JAKĄ ROLĘ PEŁNIĄ NIEOSOBOWE FORMY CZASOWNIKÓW

ROLA POWTÓRZEŃ W TEKŚCIE POETYCKIM

KAZIMIERZ PRZERWA-TETMAJER (1865-1940), MŁODA POLSKA

BOLESŁAW LEŚMIAN (1877-1937), MŁODA POLSKA

LEOPOLD STAFF (1878-1957), MŁODA POLSKA

JULIAN TUWIM (1894-1953), SKAMANDRYTA, DWUDZISTOLECIE MIĘDZYWOJENNE

KAZIMIERZ WIERZYŃSKI (1894-1969), SKAMANDRYTA

CZESŁAW MIŁOSZ (1911-2004)

Pisarz otrzymał Literacką Nagrodę Nobla (1980) za to, że „z bezkompromisową wnikliwością ujawnia zagrożenia człowieka w świecie pełnym gwałtownych konfliktów.

JAN TWARDOWSKI (1915-2006)

Kawaler Orderu Uśmiechu

MIRON BIAŁOSZEWSKI (1922-1983)

WISŁAWA SZYMBORSKA (1923-2012)

Polską poetkę uhonorowano za całokształt twórczości (1996) , a zwłaszcza : ,,za poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości"

Limeryk musi być złożony z 5 wersów, rymów AABBA. Pierwszy, drugi i piąty werset musi mieć równą ilość sylab, a trzeci i czwarty o 2-3 sylaby mniej o poprzednich

Na przedmieściach żył Singapuru A 9 SYLABpewien słynny z przemówień guru. A 9 SYLAB Lecz raz wyznał mi z płaczem: B 7 SYLAB Mam kłopoty z wołaczem B 7 SYLAB i do szczura wciąż mówię: szczuru! A 9 SYLAB

ZBIGNIEW HERBERT (1924-1998)

JANUSZ PASIERB (1929-1993)

EDWARD STACHURA (1937-1979)

LESZEK DŁUGOSZ (1941-2024)

STANISŁAW BARAŃCZAK (1946-2014)

DZIEŃ DOBRY

19 maja 2025

Temat: PRZED EGZAMINEM USTNYM.

ISTOTNE NAZWISKA

Kazimierz Przerwa- Tetmajer Tadeusz Różewicz Julian Tuwim Gustaw Herling-Grudziński Ryszard Kapuściński Bruno Schulz Stefan Żeromski Paweł Huelle

WAŻNE POJĘCIA

JAKIE ŚRODKI JĘZYKOWE WYRAŻAJĄ EMOCJE ŚRODKI STYLISTYCZNE I ICH FUNKCJE EKSPRESYWNE ŚRODKI JĘZYKOWE MITOLOGIZACJA CECHY NARRACJI CECHY REPORTAŻU (CECHY DZIENNIKARZA) NOWOMOWA; JĘZYK PROPAGANDY

GROTESKA UNIWERSALNOŚĆ TEKSTU KONWENCJA SNU KREACJA RZECZYWISTOŚCI PRZEZ ŚRODKI ARTYSTYCZNEGO WYRAZU FUNKCJA OPISÓW W TEKŚCIE LITERACKIM AGORA CHARAKTER NAUKOWY TEKSTU ZAPOŻYCZENIA JĘZYKOWE LAMENT JĘZYK WSPÓŁCZESNEJ POLITYKI MAŁE OJCZYZNY W LITERATURZE XX WIEKU

KONTEKSTY

ROLA SZTUKI W SPOŁECZEŃSTWIE ŚWIĘTY FRANCISZEK (POSTAWA FRANCISZKAŃSKA) LITERATURA I SZTUKA JAKO DROGOWSKAZ DLA CZŁOWIEKA MOTYW DORASTANIA W LITERATURZE

WYDARZENIA HISTORYCZNE W LITERATURZE KONFRONTACJA Z INNYCH CZŁOWIEKIEM W LITERATURZE I JEJ KONSEKWENCJE ŹRÓDŁA TĘSKNOTY ZA PRZESZŁOŚCIĄ W LITERATURZE.

LITERATURA JAKO ODBICIE RZECZYWISTOŚCI MIASTO W LITERATURZE LABIRYNT W LITERATURZE TYTUŁ UTWORU JAKO KLUCZ DO JEGO ZROZUMIENIA

DZIEŃ DOBRY

27 CZERWCA 2025

Temat: PRZED EGZAMINEM USTNYM- ODSŁONA DRUGA.

DEKALOG NA USTNY

I. Nie będziesz panikował przed komisją swoją. II. Nie będziesz mówił „yyy” nadaremno. III. Pamiętaj, abyś temat swój zgłębił i nie zbaczał z niego. IV. Czcij logikę i spójność, abyś długo przemawiał na ocenę wysoką. V. Nie bełkocz, jeno mów wyraźnie i z przekonaniem. VI. Nie będziesz mieszał stylów wypowiedzi. VII. Nie patrz w podłogę, ale w oczy komisji swojej i nie zważaj na miny ich. VIII. Nie myl epopei z rozprawką ani bohatera z autorem. IX. X. Nie zapomnij, że egzamin to nie koniec świata, jeno jego mała część

Niechaj głos Twój będzie jak miecz – pewny, ostry i celny.

NIECH WAS NIE ZMYLI DATA PODANA PRZY TEKŚCIE ŹRÓDŁOWYM!!!

• WYLOSOWANY PRZEZE MNIE ZESTAW DOTYCZY ANALIZY...(JĘZYKA, UTWORU POETYCKIEGO, DRAMATU, PROZY...)

• ZGODNIE Z POLECENIEM PIERWSZYM, SKUPIĘ SIĘ NA...

• A TERAZ PRZEJDĘ DO POLECENIA NR 2.

• W ODNIESIENIU DO ZAGADNIENIA NR 3.

• DZIĘKUJĘ...

10:00

POWODZENIA!

Billie Eilish jest dotknięta synestezją

możliwość postrzegania jednego bodźca przez wiele zmysłów, najczęściej dwa. Oznacza to, że np. słyszane dźwięki łączone są z konkretnymi barwami.

Ironia to literacki środek stylistyczny, który polega na wyrażeniu sprzeczności między tym, co wydaje się powiedziane lub napisane, a rzeczywistym znaczeniem lub intencją autora. W poezji ironia może być używana z różnych celów, takich jak tworzenie napięcia, krytyka, humor, czy ukryte przesłanie.

uniwersalizm

Borowski opisuje proces eksterminacji jako chłodny, mechaniczny i niemal naturalny w swojej prostocie: „bez czarów, bez trucizn, bez hipnozy”. Ludziom nie trzeba było stosować ani podstępów, ani siły – wystarczyło stworzyć system, który kierował ich ruchem tak, aby sami, nieświadomi, zmierzali ku śmierci. Wyrażenie „ludzie płyną jak woda z kranu za odkręceniem kurka” jest metaforą ukazującą masowość i bezosobowość tego procesu. Ludzie stali się elementami przepływu w machinie śmierci, pozbawieni indywidualności i sprawczości.

Głównym celem antytezy jest nadanie większej ekspresji temu, co autor chce przekazać

Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu.

Kultura europejska została ukazana jako fałszywa i obłudna, oparta na cierpieniu i pracy ludzi niewolonych, a nie na wzniosłych ideach filozofów i artystów. Kultura ta, choć chlubi się wartościami piękna, dobra i prawdy, została zbudowana na krzywdzie człowieka, na wyzysku i przemocy.

Tadek demaskuje fałsz platońskiego idealizmu: nie istnieje świat doskonałych idei, w którym odbija się rzeczywistość – istnieje tylko świat ludzi umęczonych pracą, którzy nigdy nie zapisują się w historii. To oni tworzą fundamenty cywilizacji, lecz ich cierpienie pozostaje przemilczane.

Najpierw bunt, potem przychodzi na swój ślub pijany i przeprasza za swoją pomyłkę; sam nie jest pewny, czego chce (jak Kordian - szuka idei).

Przecież ludzkość umówiła się, że umieranie z bronią jest piękniejsze niż bez broni...

Główne znaczenia symboliczne klucza: Władza i autorytet: Przekazanie komuś kluczy, na przykład do miasta czy domu, jest gestem oznaczającym powierzenie kontroli i odpowiedzialności. W chrześcijaństwie Jezus przekazuje świętemu Piotrowi "klucze Królestwa Niebieskiego", co symbolizuje władzę "wiązania i rozwiązywania", czyli odpuszczania grzechów i podejmowania decyzji doktrynalnych w Kościele. Herb papieski tradycyjnie przedstawia dwa skrzyżowane klucze: złoty (władza duchowa) i srebrny (władza ziemska). Wiedza i tajemnica: Klucz może symbolizować dostęp do ukrytej wiedzy, sekretów lub wtajemniczenia. Posiadanie "klucza do tajemnicy" oznacza jej zrozumienie lub możliwość jej ujawnienia. Nowe możliwości i początki: Klucz otwiera drzwi, co metaforycznie oznacza odblokowanie nowych ścieżek, szans, wolności lub zmianę życiowego etapu. Klucz symbolizuje również dozór, opiekę i wierność, a w średniowieczu i wczesnej nowożytności był też symbolem dziewictwa i cnoty.

Poznajemy go, gdy wraca do domu ze studiów -pod pachą trzyma skrypty i książki (między innymi podręcznik akademicki do anatomii).

UNDE MALUM

SKĄD ZŁO?

Język determinuje sposób poznania i rozumienia świata: im większy zasób słownictwa człowieka, tym bardziej złożony jest jego obraz świata. Język pełni zatem funkcję poznawczą

Nikt w rodzinie nie rozumie jego buntu; działa sam, nawet Ala staje przeciwko niemu.

Język jest narzędziem porozumiewania się społeczności, pełni więc funkcję socjalizującą.

Odgrywa rolę kulturotwórczą

W poezji powtórzenie oznacza powtarzanie słów, fraz, wersów lub zwrotek. Zwrotki to grupy wersów, które są razem. Powtórzenie jest używane do podkreślenia uczucia lub idei, stworzenia rytmu, podkreślenie wagi.

Dopóki człowiek nie dostrzeże krzywdy w samym fundamencie kultury, dopóty będzie ją powielał.

Jest swoistym kompasem wskazującym kierunek analizy, często zawiera symbole i metafory kluczowe dla zrozumienia całości dzieła. Właściwe odczytanie tytułu może rzucić nowe światło na ukryte znaczenia i motywy, które autor zawarł w utworze

Regularna budowa wiersza składa się ze strof, wersów, sylab oraz rymów. Właściwa analiza budowy wiersza pokazuje, ile jest w nim strofie, a następnie, ile jest wersów w pojedynczej strofie oraz sylab w wersie. Jako strofę definiuje się pojedynczą zwrotkę wiersza składającą się z wersów.

Służą one zazwyczaj stylizacji tekstu, nadania mu pewnych cech środowiskowych.

Ikar to postać archetypiczna i ponadczasowa, symbolizuje idealizm, oderwanie od rzeczywistości, zbytnie zawierzenie marzeniom, bezmyślność, a także bunt przeciw zastanej rzeczywistości.

Ulico głośna, ulico wierna, rozsiadła w mieście pod niebem wysokim, poezji pełna i przekleństw pełna, jedyna, w której łzy płyną rynsztokiem. (…) Ulico moja, każdy twój kamień znam, wszystkie okna i wszystkie bramy i każdy złodziej już dobrze zna mnie, i lubię twarze zawsze te same. (…) Tu pierwszą miałem swą noc nie spaną, pierwszą dziewczynę, pierwszy litr wódki i tylkom tutaj widział nad ranem, jak w sennym drzewie Wielki Wóz utkwił. (Pożegnanie Skaryszewskiej)

Tytuł utworu literackiego to coś więcej niż nazwa na okładce –

• może on między innymi odwoływać się do konkretnych skojarzeń, aby wzbudzić w odbiorcach określone wrażenia.

• stanowi klucz do interpretacji tekstu

• ma istotny wpływ na interpretację tekstu

• ułatwia zrozumienie fabuły

• sugeruje temat i nastrój

Cechuje się dużą porywczością - wygania Edka, a Eugeniusza i Eugenię karze za ich zachowanie (grali w karty, czego Artur wcześniej im zabronił) – jemu nakłada na głowę klatkę dla ptaków, jej każe położyć się na katafalku i zapala gromnicę.

Platońska filozofia skupia się na koncepcji „świata idei” lub „świata materialnego”, gdzie rzeczywistość materialna jest jedynie cieniem lub odbiciem doskonałych, niezmiennych form czy idei. Przykłady takich idei to sprawiedliwość, piękno czy dobro.

aby uniknąć bezpośredniego wskazania wykonawcy czynności

Najpierw bunt, potem przychodzi na swój ślub pijany i przeprasza za swoją pomyłkę; sam nie jest pewny, czego chce (jak Kordian - szuka idei).

retrospekcje

Słowem synestezja określa się zabieg stylistyczny w literaturze, polegający na przypisywaniu wrażeń jednego zmysłu innemu. W ten sposób do opisu zjawisk lub przedmiotów używa się określeń przypisywanych innemu zmysłowi, np. czarna rozpacz, krzyk duszy

Ożywiają tekst, urozmaicają go, czynią plastycznym. Często pełnią funkcję środków stylizacji żartobliwej, ironicznej

MACIE LEKTURY?

oznacza, że jego elementy są ze sobą powiązane

Język stanowi otwarty system - wciąż powstają nowe wyrazy i zachodzą powolne zmiany w jego gramatycznej budowie

Jedna z ważniejszych cech języka to konwencjonalność - znaki odsyłają do rzeczywistości na mocy pewnej umowy.

Wiersz biały to utwór poetycki, który charakteryzuje się brakiem rymu na końcu wersu. Wiersz wolny natomiast składa się z nieustalonej konkretnymi regułami liczby sylab w wersie

Borowski ukazuje, jak system nazistowskich obozów koncentracyjnych redukował człowieka do roli przedmiotu – źródła surowców, które mogły zostać wykorzystane po jego śmierci. Interpretacja tego cytatu ujawnia kilka kluczowych aspektów:

Człowiek był traktowany wyłącznie jako materiał użytkowy – złote zęby jako metal szlachetny, tłuszcz jako paliwo, a nawet ciało jako materiał do produkcji przedmiotów codziennego użytku (np. mydła czy abażurów).

Wyrażenie "już poprzednio zapisane w księgi obozu" wskazuje na systematyczność i biurokratyzację zbrodni. Każda część ludzkiego ciała miała swoją wartość w machinie nazistowskiego systemu, co podkreśla całkowitą utratę człowieczeństwa w oczach oprawców.

Kontrast w literaturze polega na zestawieniu dwóch przeciwnych obrazów w celu podkreślenia różnic pomiędzy nimi.

Nie jest w Ali zakochany; jednak wiąże z nią nadzieje; Ala zdradza go z Edkiem w dniu ślubu (potem to odwołuje).

Borowski, poprzez swoje doświadczenia i obserwacje, kwestionuje tradycyjne wartości, wskazując, że w świecie pełnym cierpienia i niesprawiedliwości nie można mówić o prawdziwym pięknie, prawdzie czy dobru, jeśli ignorują one ludzką krzywdę.