GEOGRAFIA BATX 2. I UNITATEA 2

GEOGRAFIA Batxilergoa

I unitatea Erliebea eta klimak: Zer dira eta nola sortzen dira erliebeak?

Has gaitezen

3. Ataza

Harri mota ezberdinak

Abiapuntua

Zeintzuk dira gure ingurukoak?

1. Ataza

Lurreko eta kostaldeko erliebe mota

4. Ataza

Eta kostaldeak?

2. Ataza

FormazioaMapa fisikoak

Galdetegia

Zer ikasi dut?

Abiapuntua

Zeintzuk dira gure inguruko erliebeak?

Abiapuntua

Zer da erliebea eta zertarako ezagutu behar dugu?

1.1. Erliebe-mota

Errezenetik has gaitezen. Guztiok identifikatzen ditugu erliebe hauek gure inguruan

Mendia Ibaia Mendikatea Erreka harana

Hondartza Itsasadar Amildegi Lurmutur Uharte

1.1. Erliebe-mota

Zeintzuk dira hemen ikus ditzakegun horiek?

1.1. Erliebe mota

Baina badira gehiago. Saia gaitezen gure hiztegia zabaltzen.

Mendia Ibaia Arroila Sakonunea Mendikatea Erreka Ordokia / meseta arroa harana

Hondartza itsasadar delta meandro amildegi padura Uharte Lurmutur Tonboloa

1.1. Erliebe-mota

Ea horiekin asmatzen dugun...

1.1. Erliebe-mota

Orain, elkarrekin lanean: Egokitu zaizun erliebearen definizioa idatzi eta esanguratsua den irudia txertatu. Adibidez:

Penintsula alde batetik izan ezik urez inguratutako lurraldea da. Penintsula eta beste lur masa handiago bat lotzen dituen lur tarteari istmo deritzo. Europan, Iberiar edo italiar penintsulak dira ezagunenak. Baina gure inguruan, Donostiako Urgull ere penintsula txikia da, elementu berdinak dituelako.

Penintsula

1.2. Formazioa

Nola sortzen dira erliebe edo unitate morfoestruktural nagusiak?

1. Zeintzuk dira ezagutu behar ditugun unitateak?

2. Zein ezaugarri dituzte, zein harri-motak osatuta daude?

3. Nola sortzen dira unitate horiek?

1.2. Formazioa

Nola sortzen dira erliebe edo unitate morfoestruktural nagusiak?

1. Zeintzuk dira ezagutu behar ditugun unitateak?

Euskal Autonomia Erkidegoan

Iberiar penintsulan

Unitete morfoestr.

Mendiak

Ibaiak

Ibaiak

1.3. Harri-motak

Nola sortzen dira erliebe edo unitate morfoestruktural nagusiak?

2. Zein ezaugarri dituzte, zein harri-motak osatuta daude?

Inguru silizeoa

Inguru karstikoa

Inguru buztintsua

1.3. Formazioa

Non?

Nola?

Inguru silizeoa

Noiz?

1.3. Formazioa

Non?

Nola?

Inguru karstikoa

Noiz?

1.3. Formazioa

Non?

Nola?

Inguru buztintsua

Noiz?

1.3. Formazioa

Non?

Nola?

Inguru buztintsua

Noiz?

1.4. Kostaldea

Iberiar Penintsulak dituen 7.900 km-etan identifikatu eta definitu dituzun forma aurkituko ditugu. Aztertu elkarrekin partekatzen dugun mapa hau eta ondoren galdera hauen erantzuna eman:

1. Zergatik uste duzu itsasadarrak Atlantikoan ematen direla? Argudiatu.

2. Esplikatu albufera baten eratze-prozesua nola ematen den, eta argudiatu zergatik den mediterranear kostaldeko erliebea, eta ez atlantiarra.

Ebaluazioa

UNITATEA KALIFIKATZEKO IRIZPIDEAK

I UNITATEA

1-3

4-6

7-8

10

DEFINIZIOAK

MAPAK

HARRIAK ETA FORMAZIOA

NIRE PORTFOLIOA

1.unitatea amaitu duzu

Iberiar penintsularen mendebaldean, baita Kantabriar Mendikatearen mendebaldean, Sistema Zentralean, Toledoko Mendietan eta Sierra Morenan. Mendigune zaharren hondarrak duten beste ingurune batzutan: Pirinioen ardatza, Iberiar sistemaren zati batzuk, Kataluniako kostaldeko mendikateetan eta Mendikate Penibetikoan

1m35seg-5m44seg

Iparraldeko eta Hegoaldeko Iberiar goi-lautadetan, Ebroren eta Guadalquivirren sakonuneak; eremu hondoratuak eta Mediterraneoko kostaldeko lautadak.

7m30seg-09:11

URAK KIMIKOKI ERALDATUTAKOAK: hondar arre-horixkan bihurtzen da granitoa DIAKLASEN EDO HAUSTUREN BIDEZ ERALDATUTAKOAK: Altitudearen arabera aldatzen dira: Goi-mendietan, izotzak arrokak hausten ditu. Eremu baxuagoetan berriz, formak pitzaduren araberakoak dira, eta honako formak sortzen dira: Domo / Bolak / Berrokalak / Kaos granitikoak

Iparraldeko eta Hegoaldeko Iberiar goi-lautadetan, Ebroren eta Guadalquivirren sakonuneak; eremu hondoratuak eta Mediterraneoko kostaldeko lautadak.

7m30seg-09:11

DEFINIZIOEN BALORAZIOA

Pirinioaurrean, Euskal mendietan Kantauriar Mendikatearen ekialdean, Iberiar Sisteman, Kataluniako kostaldeko mendikatearen zati batean eta Mendikate Subbetikoan.

5m45seg-7m30seg

BUZTINA: biguina, erresistentzia txikia, oso azkar higatzen da, haizea eta prezipitazio eraginez. Eremu horietan ez da tolesturarik izan, eta bi motatako erliebeak sortzen dira: erliebe horizontalak (paramoak / landazabalak eta lautada) eta aldapatsuak edo sinklinalak (karkabak eta badlands)

URAK KIMIKOKI ERALDATUTAKOAK: hondar arre-horixkan bihurtzen da granitoa DIAKLASEN EDO HAUSTUREN BIDEZ ERALDATUTAKOAK: Altitudearen arabera aldatzen dira: Goi-mendietan, izotzak arrokak hausten ditu. Eremu baxuagoetan berriz, formak pitzaduren araberakoak dira, eta honako formak sortzen dira: Domo / Bolak / Berrokalak / Kaos granitikoak

IRUDIAK AZTERTU

Zer ikusten duzu irudi bakoitzean?

Irudi bakoitzean ikusten duzuna deskribatzen saiatu, horretarako kontzeptu geografikoak erabiliz: formak, klimak, erliebeak, jarduerak...

BUZTINA: biguina, erresistentzia txikia, oso azkar higatzen da, haizea eta prezipitazio eraginez. Eremu horietan ez da tolesturarik izan, eta bi motatako erliebeak sortzen dira: erliebe horizontalak (paramoak / landazabalak eta lautada) eta aldapatsuak edo sinklinalak (karkabak eta badlands)

MAPAK BALORATZEN