Opowieść wigilijna2

Opowieść wigilijna

Charles dickens

start

lekcja PODRÓŻE Z DUCHAMI

Lekcja 1 świat przedstawiony

MATERIAŁY DODATKOWE

lekcja 5PRZEMIANA SCRUUGE'A

Lekcja 2WĘDRÓWKA PO ŚWIECIE POWIEŚCI

lekcja 6 PODSUMOWANIE

lekcja 3 ODWIEDZINY MARLEYA

01

Temat: Elementy świata przedstawionego "Opowieści wigilijnej" Charlesa Dickensa

SPRAWDŹ SIĘ!

TRIMINO

GRA Ja mam - kto ma

Charles Dickens

Praca z tekstem: - przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania.

Kilka słów o tytule

,,Opowieść wigilijna" została wydana w 1843 r. Jej oryginalny tutuł to ,,A Christmas Carol", czyli "Bożonarodzeniowa kolęda". Dlatego ten utwór, podobnie jak kolędy, składa się ze strofek, a nie z rozdziałów, i tak jak kolędy pomaga ludziom odkryć istotę świąt Bożego Narodzenia, a jednocześnie istotę człowieczeństwa. Co to takiego? Oczywiście miłość! A dokładniej mówiąc - zdolność dzielenia się miłością!

Elementy świata przedstawionego

CZAS

MIEJSCE

realny

info

fantastyczny

narracja

bohaterowie

wydarzenia

+ info

+ info

+ info

ODMIANA IMION I NAZWISK

M. Jakub Marley D. Jakuba Marleya C. Jakubowi Marleyowi B. Jakuba Marleya N. Jakubem Marleyem Ms. Jakubie Marleyu W. Jakubie Marleyu

M. Ebenezer Scrooge D. Ebenezera Scrooge’a C. Ebenezerowi Scrooge’owi B. Ebenezera Scrooge’a N. Ebenezerem Scrooge’em Ms. Ebenezerze Scrooge’u W. Ebenezerze Scroogr'u

02

Temat: Wędrówka po świecie "Opowieści wigilijnej" Charlesa Dickensa

Posłuchaj utworu.

Jak ten utwór wiąże się z omawianą lekturą?

CAŁY TEKST

Praca w grupach

zapiszcie na karteczkach pytania dotyczące lektury.

RUTYNY: 12 pytań nagłówki

Ebenezer Scrooge

Poznajemy bohatera przed przemianą: opisz w zeszycie wygląd Scrooge'a.

Ebenezer Scrooge

Jak wyglądała Wigilia Scrooge'a? Co robił tego dnia?

Ebenezer Scrooge

Jak oceniają go inni? Co o nim myślą?

RUTYNA: koło punktów widzenia

Ebenezer Scrooge

PODSUMOWANIE:

03

Temat: "Czemu mnie tak dręczysz, straszliwa zjawo?" - odwiedziny Marleya.

TANGRAM

Kiedy ten przedmiot pojawił się w utworze? Jaki ma związek z charakterem Scrooge'a?

Jakub Marley

PRACA W GRUPACH: - opiszcie w zeszycie wygląd Marleya, jego winy. Jakich rad udziela wspólnikowi? Co jest największą karą po śmierci?

Ebenezer Scrooge

Jakub Marley opisał swoje winy i swój łańcuch. Co sprawiło, że Ebenezr Scrooge również dodaje kolejne ogniwa do swojego łańcucha? RUTYNA: WIDZĘ-MYŚLĘ-TWORZĘ-PREZENTUJĘ

Ebenezer Scrooge

Podaj 3 cechy charakteru Scrooge'a przed przemianą.

04

Temat: Podróże z duchami w czasie i przestrzeni.

Duch Wigilijnej Przeszłości

Jakie sceny z przeszłości ujrzał Scrooge? Uporządkuj wydarzenia w odpowiedniej kolejności, dobierz cytaty opisujące kolejne sceny, określ emocje Scrooge'a.

Ebenezer Scrooge

nienawidził Bożego Narodzenia

Duch Przyszłych Wigilii

Duch Tegorocznego Bożego Narodzenia

Co ukazał Scroogowi?Jakie emocje towarzyszyły naszemu bohaterowi?

Co ukazał Scroogowi? Jakie emocje towarzyszyły naszemu bohaterowi?

Które z obrazów ukazanych przez duchy Scrooge'owi Twoim zdaniem wpłynęły na niego najbardziej? Uzasadnij swoje zdanie.

WYGLĄD DUCHÓW

Odszukaj cytaty opisujące wygląd duchów wigilijnych. Opisz w zeszycie ich wygląd.

Uporządkuj wiadomości

CEL

05

Temat: Przemiana Scrooge'a

Opisy przyrody

PRZED PRZEMIANĄ

PO PRZEMIANIE

Scrooge postanowił się zmienić. Od czego zaczął?

Wygląd przed przemianą i po

Wygląd przed przemianą: Starzec o odrażającym wyglądzie: ostre rysy twarzy, długi nos, pomarszczone policzki, zaczerwienione powieki, oczy o lodowatym spojrzeniu; wargi wąskie, zaciśnięte, zabarwione na niebiesko; siwa głowa, brwi i broda. Całe oblicze robi wrażenie wykutego z kamienia, nieruchome rysy zastygły w grymasie złości. Ma sztywny chód, jest chudy, jakby zasuszony z powodu oszczędzania na jedzeniu, nosi skromne ubranie.

Wygląd po przemianie: rysy twarzy złagodniały oświetlone uśmiechem zadowolenia; porusza się szybko, energicznie; dba o swój wygląd zewnętrzny.

Cechy przed przemianą i po

Znajdź w wykreślance 12 cech Scrooge'a. Wpisz je w odpowiednie miejsca w tabeli.

Opowieść Dickensa niesie ze sobą ważne przesłanie, iż nie ma ludzi złych, są tylko samotni i nieszczęśliwi, a kiedy uświadomić im ich sytuację, można im pomóc. Człowiek zły i zagubiony może trafić na kogoś z dobrym sercem.

Ebenezer Scrooge

Podaj 3 cechy charakteru Scrooge'a po przemianie.

Scrooge - bohater dynamiczny

Bohater dynamiczny to bohater, który przechodzi przemianę - przede wszystkim wewnętrzną. Jakich innych bohaterów dynamicznych poznaliśmy?

RUTYNA: dodaj 1

06

Temat: Uczynić świat piękniejszym! Podsumowanie pracy z lekturą.

Do jakiego rodzaju literackiego należy "Opowieść wigilijna"?

EPIKA

LIRYKA

DRAMAT

Do jakiego gatunku literackiego należy "Opowieść wigilijna"?

OPOWIADANIE

POWIEŚĆ

NOWELA

Trudno jednoznacznie określić gatunek literacki "Opowieści wigilijnej". Nazywa się ją zarówno opowiadaniem, nowelą, jak i krótką powieścią. A ty, jak sądzisz?

Co jest TEMATEM lektury? Czy ten temat jest ważny dla Ciebie?

RUTYNA: 3 dlaczego

ZWIĄZKI FRAZEOLOGICZNE związane z pieniędzmi

Przyporządkuj odpowiednio znaczenia związków frazeologicznych.

Dziękuję za wspólną pracę

Wigilia Ebenezera Scrooge’a nie różniła się od innych dni, bohater spędzał ją w pracy, następnie samotnie jadł posiłek w taniej jadłodajni (choć był bogatym człowiekiem), po czym wracał do pustego domu, w którym nie było żadnych świątecznych akcentów. Scrooge nienawidził świąt, mówił, że to „bzdura”.

• nowela

- niewielki utwór narracyjny pisany prozą, - wyrazista jednowątkowa fabuła, - wydarzenia rozgrywają się w niewielkiej rozpiętości czasowej, - wyraźnie zredukowane opisy, - brak epizodów, dygresji, - mocno ograniczona liczba postaci drugiego planu, brak rozbudowanej charakterystyki postaci, - rygor kompozycyjny (wydarzenia rozgrywają się według schematu: zawiązanie akcji, kulminacja, gwałtowny zwrot akcji, rozwiązanie akcji). - punkt kulminacyjny przesunięty ku końcowi utworu;

Czas fantastyczny biegnie swoim trybem, niezależnie od czasu realnego, choć oba czasy się przenikają. Marley zapowiada przybycie duchów w trzy kolejne noce, jednak gdy zjawia się pierwszy duch, Scrooge jest przekonany, że trwa wciąż ta sama noc. Gdy wizyta ostatniego ducha dobiegnie końca, główny bohater obudzi się niespodziewanie w swoim pokoju rankiem w Boże Narodzenie. Zatem wszystko wydarzyło się w jedną noc. Czas fantastyczny obejmuje wędrówkę z duchami w przeszłość, powrót do teraźniejszości i wyprawę w przyszłość.

Ref. Panie Marley Panie Marley Zostaw próżnię w moim sercu Ciszę zasiej zw. 3 Darmo licho duchów nie niesie. Niby jestem w domu, a jakbym hulał po świecie. Ciężar jakiś pierś gniecie. Mary, co wy o pustce wiecie? Którą w sercu noszę, Którą w sercu noszę…

Pana plan jest mi znany, Razem uczyliśmy się układać plany. Darmo licho duchów nie niesie, przychodzi pan w interesie. Zw. 2 Sącz stary, biały dym, niech mówi, niech gra - zza firanki na świat spogląda strach. Widzenie kresu niby w snach, co mi da?

Panie Marley, niemiło widzieć pana znów, pański oddech ciężki jest jak chód, Ludzi za kostki chwyta chłód, za głowy troski, za brzuchy głód, rodzi się Bóg. Zw. 1 Czy panu nie ciężko, panie Marley, gdy łańcuch krępuje ruch? Czemu pan milczy i niknie w cieniu - jak złodziej, nie jak duch?

Autor: Anna Stasiak

Miejsca, które bohater odwiedza z duchami: - szkoła Scrooge'a - sklep Fezzwiga - mieszkanie Belli - mieszkanie Cratchitów - nędzna dzielnica górników - latarnia morska - pokład okrętu - giełda londyńska - dzielnice nędzarzy i przestępców - sklep ze starym żelastwem (podział łupów po śmierci Scrooge'a) - mieszkanie dłużników Scrooge'a - mieszkanie Boba - cmentarz

Miejsca, które istnieją w czasie rzeczywistym: - kantor Scrooge'a - mieszkanie Scrooge'a - mieszkanie Freda (odwiedziny Scrooge'a po przemianie) - ulice Londynu (powrót do domu, przechadzka Scrooge'a po przemianie)

Pobiegł do okna, otworzył je i wychylił się. Ani mgły, ani wilgoci. Jasny, pogodny, mroźny dzień, jeden z tych, które orzeźwiają i rozweselają duszę, pobudzając krew do szybszego krążenia.

Czas realny to ten, w którym rozgrywają się wydarzenia realistyczne (prawdopodobne) - lata czterdzieste XIX wieku (dorożki na ulicach, wystrój pomieszczeń, wygląd i zajęcia ludzi). Akcja rozpoczyna się w Wigilię, około godziny 15.00, kiedy Scrooge kończy pracę w kantorze, czyli w swoim biurze rachunkowym. Czas realny obejmuje wieczór wigilijny aż do pojawienia się ducha Jakuba Marleya, który zapowiada godziny pojawienia się kolejnych duchów. Od tego momentu granica między czasem realnym a fantastycznym zaciera się. Do czasu realnego bohater powróci rankiem w Boże Narodzenie. Akcja kończy się dzień po Bożym Narodzeniu.

Plan wydarzeń

Uporządkujcie w grupach wydarzenia.

• opowiadanie

- krótki utwór narracyjny, pisany prozą, - jednowątkowa fabuła, - niewielka liczba postaci pierwszoplanowych, - liczne opisy i refleksje narratora, - wyraźnie zaznaczona obecność narratora zwracającego na siebie uwagę określonym stosunkiem do świata przedstawionego (eksponowanie osoby narratora i okoliczności towarzyszących narracji); - swoboda kompozycyjna, epizodyczność fabuły, długie partie opisowe (jest to główna cech różniąca opowiadanie od noweli);

Głównym, pierwszoplanowym bohaterem jest Ebenzer Scrooge. To on koncentruje wokół siebie wszystkie wydarzenia utworu. Pozostali bohaterowie pojawiają się tu ze względu na Scrooge'a, ponieważ tematem opowieści jest jego przemiana. Zagraj i podziel pozostałych bohaterów na drugoplanowych i epizodycznych. Podkreśl postaci fantastyczne. Autorką gry jest M.Staniszewska

Celem wizyty duchów było uświadomienie bohaterowi, do czego prowadzi go życie skąpca i co traci odsuwając się od ludzi. Zjawy chciały spowodować przemianę Scrooge’a, dać mu impuls do przewartościowania życia.

Dzień był przejmująco mroźny. (...) Zegary wybiły dopiero trzecią, a już było ciemno. Przez cały dzień nie widziało się słońca. W oknach sąsiednich biur migotały świece. Mgła wdzierała się do pomieszczeń, a była tak gęsta, że tonęły w niej domy na przeciwnej stronie wąskiej ulicy. Patrząc na niskie mgły, można było sądzić, że natura, rozsiadłszy się gdzieś w pobliżu, odbywała jakieś złowrogie praktyki.

• powieść

- dłuższy gatunek narracyjny pisany prozą, - wielowątkowość fabuły, - rozbudowany świat przedstawiony, - wielość postaci przedstawionych w kontekście społecznym, obyczajowym, psychologicznym itp., - ze względu na rozmiary powieść zwykle podzielona jest na rozdziały;