poczytaj Miłosza

Poczytaj Miłosza

Jedna z najwspanialszych powieści o dzieciństwie i dojrzewaniu autorstwa laureata Literackiej Nagrody Nobla. Książka napisana przez Miłosza na emigracji i wydana po raz pierwszy w Paryżu w roku 1955 ukazuje pasje młodego bohatera, Tomasza, zdobywającego samotnie wiedzę o świecie. Utwór Miłosza nie ma typowej, wyrazistej fabuły. Akcja powieści toczy się głównie na Litwie w dolinie zmitologizowanej rzeki Issy.

Dzieło Czesława Miłosza to nie tylko znakomita rozprawa z dziedziny politologii i badań nad komunizmem, to literacki traktat albo swoista powieść z kluczem, zawierająca ponadczasową refleksję o kondycji ludzkiej, etyce, wolności i zniewoleniu, wyrastająca jednak z konkretnego i przez to wiarygodnego doświadczenia świadka i uczestnika. Edycja niniejsza jest przedsięwzięciem wyjątkowym: wydawcy udało się namówić autora do skomentowania utworu, do ponownego spojrzenia na wypadki sprzed półwiecza i podzielenia się refleksjami z czytelnikiem.

Książka niniejsza składa się z sześciu odczytów wygłoszonych przeze mnie w języku angielskim na Uniwersytecie Harvard w roku akademickim 1981/1982. Zostałem tam zaproszony na katedrę zwaną, od imienia jednego ze zmarłych profesorów uczelni, Charles Eliot Norton Chair of Poetry. Niemały to zaszczyt, zważywszy, że lista moich poprzedników na tej katedrze zawiera nazwiska o trwałym znaczeniu dla literatury i sztuki dwudziestego wieku, takie jak Igor Strawiźski, T.S. Eliot, E.E. Cummings.(...) Byłem pierwszym poetą słowiańskim na katedrze im. Nortona, nie tylko, również pierwszym poetą z całej mojej środkowej czy środkowo-wschodniej Europy. To znaczyło, że mam okazję przekazać amerykańskiej publiczności coś z naszej, bardzo szczególnej, perspektywy. (Czesław Miłosz)