n6.8 wyd. Jedność e

Dlaczego tłumaczymy Biblię?

01

Szukam tego, co ważne

Podczas ostatniej lekcji poznaliście fragment Psalmu 9, którym także dzisiaj będziemy chwalić Boga.

Chwalić Cię będę, Panie, całym sercem moim, opowiem wszystkie cudowne Twe dzieła. Cieszyć się będę i radować Tobą, psalm będę śpiewać na cześć Twego imienia, o Najwyższy. Bo wrogowie moi się cofają, padają, giną sprzed Twego oblicza. Boś Ty przeprowadził mój sąd i wyrok, zasiadając na tronie – Sędzio sprawiedliwy. (Ps 9,2-5)

Modlitwa

– O jakim tekście mówimy, że jest oryginalny? – Na czym polega tłumaczenie tekstów? – Jak nazywa się osoba, która tłumaczy teksty?

Tekst oryginalny i jego przekłady

Przeczytajcie stronę tytułową z Biblii Tysiąclecia.

– Dlaczego przekład jest z języków oryginalnych, a nie z tekstów oryginalnych?

Tekst oryginalny i jego przekłady

02

ROZWAŻAM I ZDOBYWAM

kliknij w ikonki aktywne, by wyświetlić poszczególne teksty

Przeczytajcie jak brzmią w różnych językach słowa W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.

Znak krzyża w różnych językach

Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. (Mt 28,19)

Słowa wypowiadane podczas czynienia znaku krzyża są fragmentem Ewangelii św. Mateusza. To słowa Jezusa, które skierował do apostołów przed swoim odejściem do nieba.

Znak krzyża w różnych językach

Niestety, nie dysponujemy dziś żadnym tekstem oryginalnym, spisanym przez autora bądź autorów danej księgi Pisma Świętego. Oryginały, czyli autografy, zaginęły i czekają na odnalezienie w piaskach pustyni czy jeszcze nieodkrytych starożytnych bibliotekach. Wiele uległo zniszczeniu przez zwyczajne używanie, ale też wypadki, zwłaszcza pożary; przyczynił się do tego również żydowski obyczaj składania podniszczonych tekstów do tzw. genizy, gdzie czekały na swój rozpad. Powstaje więc pytanie, skąd wiemy, jak wyglądały czy też co zawierały wersje oryginalne. Wiemy to dzięki temu, że zachowało się do dziś wiele odpisów i kopii (apografów). Podobnie sprawa się ma z dziełami pisarzy. Nie zachowały się rękopisy wierszy, utworów, ale same dzieła przetrwały dzięki temu, że ktoś je skopiował. Tak więc z kopii i odpisów dowiadujemy się, jak wyglądał oryginał. Przez wiele wieków tekst Pisma Świętego był przepisywany, czyli kopiowany ręcznie. Dysponujemy dziś tekstem możliwie najbardziej wiernym oryginałowi dzięki temu, że kopiowanie było niezwykle dokładne: po przepisaniu tekstu liczono litery – musiało ich być tyle samo co w oryginale. Ponadto archeolodzy biblijni po odkryciu zwojów znad Morza Martwego mogli porównać wiele istniejących tekstów z tekstami skopiowanymi wcześniej.

Historia tekstów oryginalnych i języki Biblii

Historia tekstów oryginalnych i języki Biblii

Dziś nad wiernym tłumaczeniem Biblii czuwa Urząd Nauczycielski Kościoła. Księgi, co do których Kościół jest pewien, że są wierne oryginałowi, posiadają imprimatur, czyli kościelną zgodę na publikację. Sformułowanie „W przekładzie z języków oryginalnych” oznacza, że tłumacze skorzystali z najbardziej wiarygodnego tekstu każdej z ksiąg Pisma Świętego, spisanego w języku, w którym powstała.

Historia tekstów oryginalnych i języki Biblii

• hebrajski – napisano w nim prawie cały Stary Testament,
• aramejski – w tym języku powstała część Starego Testamentu (fragmenty Ksiąg Ezdrasza i Daniela) oraz przypuszcza się, że także Ewangelia według św. Mateusza,
• grecki – powstał w nim Nowy Testament oraz część Starego Testamentu (2 Mch i Mdr).

Trzy oryginalne języki Pisma Świętego, czyli języki, w których powstawały dane księgi, to:

Historia tekstów oryginalnych i języki Biblii

• Septuaginta,
• Wulgata,
• Biblia ks. Jakuba Wujka,
• Biblia Tysiąclecia.

Do najbardziej znanych przekładów (tłumaczeń) Pisma Świętego należą:

Przekłady Biblii

– Jaka jest nazwa tłumaczonej Biblii?– Kto ją przetłumaczył?– Z jakiego języka?– Na jaki język?– Kiedy została przetłumaczona?– Dlaczego przetłumaczono Biblię na ten właśnie język?

Pracując w 4 grupach poszukajcie odpowiedzi na poniższe pytania.

Otwórzcie podręczniki na str. 33-34.

Przekłady Biblii

Tłumaczenia Biblii

Przekłady Biblii

03

Zostaję ubogacony i działam

Pismo Święte jest najczęściej wydawaną i tłumaczoną księgą świata. Do roku 2010 zostało w całości przetłumaczone na 469 języków, a sam Nowy Testament przetłumaczono na 1231 języków z około 6500 żywych języków, jak podają językoznawcy.

Ponadczasowa wartość Biblii

– Jakie są współczesne sposoby poznawania treści biblijnych? – Jakie znacie filmy o treściach zaczerpniętych z Biblii? – Jakie sposoby poznawania treści biblijnych można znaleźć w Internecie?

Nowoczesne sposoby przekazywania treści Biblii

zad. 5. str. 19.

Nowoczesne sposoby przekazywania treści Biblii

link do gry poza prezentacją

(oprac. na podst.: Ks. W. Kulbat, Czy trzeba bronić Biblii?)

Astronauci Neil Armstrong i Edwin Aldrin podczas ich wyprawy w kosmos złożyli na księżycu w imieniu Pawła VI teksty biblijnych psalmów. Krążąc na orbicie okołoksiężycowej, słowami psalmów modlili się astronauci Frank Borman, James Lovell (protestanci) i William Anders (katolik). Z kolei przywieziony przez innych astronautów odłamek skały z księżyca jest umieszczony w drzwiczkach tabernakulum kościoła w Nowej Hucie. To symbol hołdu wybitnych naukowców i badaczy dla Biblii”.

Biblia jest księgą przeznaczoną dla wszystkich ludzi.

W Biblii spotykam Boga

Pomyślcie: – Kto ze znanych wam osób otacza Biblię ogromnym szacunkiem? – Jaką wartość ma księga Pisma Świętego dla was? – Jak często szukacie w niej kontaktu z Bogiem? – Jak często myślicie o tym, że Bóg czeka na spotkanie z wami przez swoje słowo zapisane w Biblii?

W Biblii spotykam Boga

Tłumaczenia Biblii

Zapis do zeszytu lub zeszytu ćwiczeń (ćw. 4. str. 18.)

04

Ćwiczenia

podpowiedź

ćwiczenia zad. 1. str. 18.

podpowiedź

ćwiczenia zad. 2. str. 18.

podpowiedź

ćwiczenia zad. 3. str. 18.

ćwiczenia zad. 6. str. 19.

Sprawdź swoją wiedzę!

05

praca domowamodlitwa

Praca domowa

1. Ułóż krzyżówkę do hasła „Septuaginta”, stosując wyrażenia związane z Biblią. 2. Odszukaj w Biblii Tysiąclecia wykaz ksiąg i ich tłumaczy. Napisz, ile osób ją tłumaczyło. 3. Napisz, jak rozumiesz słowa: „Kto zgubił swego Boga, może go odnaleźć w tej Księdze, a tego, kto Go nigdy nie poznał, owieje tchnienie Bożego słowa” (Heinrich Heine).

Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu, jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.

Modlitwa końcowa

przygotowanie prezentacji

grafika wygenerowana przez AI

bank zdjęć własnych wydawnictwa

Źródło grafiki:

Tekst napisany przez autora nazywamy autografem. Czasem oryginalny tekst ma kilku autorów. Teksty przetłumaczone na inny język nazywamy tłumaczeniami bądź przekładami. Każde Pismo Święte, jakie mamy w domu, jest przekładem na język polski z innych języków. Mamy także różnego rodzaju Biblie dla dzieci, które można nazwać przekładem na język zrozumiały nawet dla najmłodszych. Podobnie Biblia pisana gwarą pozwala posługującym się nią osobom lepiej zrozumieć słowo Boga. Bardzo ważne jest, by przy tłumaczeniu Biblii zachować przesłanie jej tekstów.

imprimatur

Po angielsku: In the name of the Father, and the Son, and the Holy Spirit. Amen.

aramejski

hebrajski

grecki

Po niemiecku: Im Namen des Vaters und des Sohnes und des Heiligen Geistes. Amen.

Po włosku:Nel nome del Padre del Figlio e dello Spirito Santo. Amen.

Po francusku:Au nom du Pere et du Fils et du Saint-Esprit. Amen.

Po czesku:Ve jménu Otce i Syna i Ducha Svatého. Amen.

Po rosyjsku:Во имя Отца и Сына и Святого Духа. Аминь.

Po grecku:Εις το όνομα τουΠατρός και τουΥιού και τουΑγίουΠνεύματος. Αμήν. [Ejs to onoma tu Patros kaj tu Hyju kai tu Hagiju Pneumatos. Amen]

Po łacinie:In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti. Amen.

Po hebrajsku:בשם האב והבן ורוח הקודש אמן [be-szem ha-aw we ha-ben we ruach ha-kodesz amen]

Język hebrajski czyta się od prawej strony do lewej. Podobnie otwiera się książki napisane w tym języku. Z języka greckiego znacie na pewno pojedyncze litery, ponieważ używa się ich np. w matematyce. Łacina to język martwy. Nie ma kraju, który używałby go jako języka narodowego, ale w tym języku powstało wiele dzieł literatury. Język hebrajski i grecki to języki oryginalne Biblii. Łacina jest językiem, na który Biblia była przetłumaczona. Dokładniej będziemy o tym mówić dzisiaj na katechezie.

Nakaz misyjny Jezusa mógł być zrealizowany tylko wtedy, gdy głoszenie Ewangelii odbywało się w języku zrozumiałym dla słuchaczy. To z tego powodu tłumaczono teksty Pisma Świętego.

Ponieważ Pismo Święte zawiera słowo samego Boga, a Kościół troszczy się bardzo, by to, co podaje do wierzenia, zawsze było zgodne z prawdą, tłumaczenia Biblii muszą być zatwierdzone przez Kościół.

W Biblii poznajemy samego Boga i Jego wolę względem nas. Bóg udziela nam wskazówek, abyśmy mogli osiągnąć życie wieczne. Z Pisma Świętego możemy przekonać się o wielkiej miłości Boga do człowieka. Biblia przynosi wsparcie i pocieszenie w trudnych chwilach, a potęguje radość, gdy czujemy się szczęśliwi.

– Dlaczego Biblia jest tak często tłumaczona? – Dlaczego wciąż tak wiele osób zadaje sobie trud jej tłumaczenia? – Dlaczego drukuje się coraz więcej egzemplarzy Biblii? – Dlaczego ma tak licznych czytelników? – Co daje ludziom czytanie i rozważanie słowa Bożego?

Treści Pisma Świętego przekazywane są na różne sposoby. Wśród nich znajdziemy filmy o wydarzeniach biblijnych, ale także np. o Ziemi Świętej, które wyjaśniają kulturę z czasów Jezusa. W Internecie znajdziemy też np. quizy biblijne, zagadki, które pomagają sprawdzić biblijną wiedzę. To nowoczesne sposoby tłumaczenia Biblii na język zrozumiały dla współczesnego pokolenia.