Want to create interactive content? It’s easy in Genially!
Interactive image
NYA DIARRA
Created on March 25, 2024
Start designing with a free template
Discover more than 1500 professional designs like these:
Transcript
AURKIBIDEA
ESKELETO-SISTEMA
GIHAR-SISTEMA
SISTEMA ENDOKRINOA
klik egin!
Next
hemen erebai!
ESkeleto-sistema
gihar-sistema
klik egin!
HIPOTALAMOA
HIPOFISIA
TIROIDEA
PARATIROIDEA
Sistema endokrinoa
GILTZURRUN GAINEKO GURUINAK
PANKREA
OBULUTEGIAK
BARRABILAK
BA AL ZENEKIEN?
- Haurtxoek 300 hezur dituzte, eta gero urtu egiten dira, hezur helduen 206 hezurretara iritsi arte. - Hezurren erdia baino gehiago oinetan eta eskuetan daude. Oin bakoitzak 26 hezur ditu, eta esku bakoitzean, berriz, 27 pieza. -Hezurrik txikiena belarrian dago eta estribua da, 2,6 mm-tik 3,5 mm-ra bitarteko luzerarekin. Beste muturrean femurra dago, hezurrik luzeena. 46 cm inguru neurtzen du.
Obulutegiak
Estrogenoak eta progesterona: Ziklo mentruala erregulatzen dute, eta ezaugarri sexual sekundarioak garatzen dituzte.
Pankrea
Pankrea urdailaren atzean eta zutabearen aurrean dagoen guruin bat da. Odoleko azukre-mailak kontrolatzen laguntzen duten elikagaiak eta hormonak deskonposatzen laguntzen duten zukuak sortzen ditu.
Intsulina: Odoleko glukosa-maila txikitzen du. Glukogoia: Odoleko glukosa-maila handitzen du.
Tiroidea
Tximeleta-formako guruin txiki bat da, lepoaren parean dagoena. Gorputzak energia nola erabiltzen duen kontrolatzen duten hormonak sortzen ditu.
- T3 eta T4: Zelulen metabolismoa erregulatzen dute.
- Kaltzitonina: Kaltzioa jalkitzen du hezurretan.
Barrabilak
Testosterona: Espermatozoideak ekoiztea estimulatzen du, eta ezaugarri sexual sekundarioak garatzen ditu.
Hipofisia
Aurreko lobulua edo Adenohipofisian
Hipotalamoak ekoizten dituen ADH eta oxitozina biltegiratzen eta askatzen da.
- GH: Hazkuntza-hormona.
- TSH: Estimulatzen duen hormona.
- FSH eta LH: Obulutegietan eta barrabiletan eragina dute.
- ACTH:Giltzurrun gaineko guruinei eragiten dien hormona
- Prolaktina: Bularrek esnea sortzea estimulatzen du.
Giltzurrun gaineko guruinak
giltzurrun bakoitzaren gainean dauden bi organo txiki dira. Bizirik eta osasuntsu mantentzeko beharrezkoak diren hormona mota desberdinak sortzen dituzte
- Kortisola: Estres-erantzunean parte hartu, glukosa ekoiztea eragin, bai eta odoleko glukosa-maila handitzea ere. Guruinaren kanpoko azalean ekoizten da.
- adrenalina eta noradrenalina: estres-erantzunean parte hartu. Guruinaren muinean ekoiztu.
Hipotalamoa
Garuna barnean kokatua!
Honen zelulek askatzen dituzten hormonak, hormona gehiago (Relaising Hormones) sortzen dituzte, eta horiek hipofisiari eragiten diote:
- GHRH: GH askatzen du.
- TRH: TSH askatzen du.
- CRH: ACTH askatzen du.
- Hortaz aparte, hipofisian biltegiratzen diren hormonak ekoizten eta askatzen dituzte.
- Hormona antidiuretikoa (ADH): Gernuko ur kantitatea txikitzen du.
- Oxitozina:Umetokia uzkurtzea estimulatzen du.
BA AL ZENEKIEN?
-Giza gorputzean 650 muskulu baino gehiago daude, mugitu ahal izateko eta odola ponpatzeko. -Eserita edo erabat geldirik egon arren, muskuluak etengabe mugitzen ari dira. -Gihar batzuk hazten dira lo gauden bitartean. Hori horrela da erlaxatzean handitu egiten delako haiengana iristen den odol-fluxua, muskulu-ehuna konpondu egiten delako eta bolumen handiagoa hartzen duelako.
Paratiroidea
kaltzioaren eta fosforoaren arteko oreka mantentzen laguntzen dio gorputzari. Guruin paratiroideoek hormona gehiegi edo oso gutxi sortzen badute, oreka aldatzen dute.
PTH: Odoleko kaltzio maila handitu egiten du.Gaixotasunak: hiperparatiroidismoa, paratiroideen minbizia eta hipoparatiroidismoa. .........................................................................