n6.19 wyd. Jedność e

Machabeusze

Wartość męczeństwa za wiarę.

01

Szukam tego, co ważne

kliknij w głośnik,by włączyć dzwięk

Już się nie lękaj, porzuć zmartwienia, Bogu zaufaj, nic ci nie grozi. Już się nie lękaj, porzuć zmartwienia, Bóg miłością jest.

Modlitwa

– Czym jest niewola? – Jakie ograniczenia nakładane są na naród będący w niewoli? – Jakie ograniczenia nakładano na naród polski w czasie zaborów lub II wojny światowej?

Czym jest niewola

niewola

Naród Izraelski doświadczył w swojej historii wielu lat niewoli. Jedną z nich była niewola babilońska. Po powrocie z niej Izraelici na nowo zamieszkali w Palestynie. Niestety w II wieku przed narodzeniem Chrystusa znaleźli się pod okupacją grecką. Po śmierci króla Seleukosa II na tron wstąpił jego syn Antioch IV, który będąc wrogiem Żydów, postanowił ich zhellenizować, co oznaczało, że tradycje narodu izraelskiego powoli ustępowały na rzecz greckiego stylu życia. Organizowane widowiska wzorowano na teatrze greckim. W Jerozolimie powstawały place sportowe, na których młodzi ludzie ćwiczyli dyscypliny typowe dla kultury greckiej. Zachęcano ich także do zakładania tzw. kapelusza Merkurego, którego używali greccy młodzieńcy podczas ćwiczeń sportowych. Jego założenie oznaczało upodobnienie się do Merkurego, greckiego bożka zawodów i zmagań sportowych. Wszystko to miało ogromny wpływ na tradycje religijne Izraelitów.

Izraelici w czasach panowania syryjskiego

czytanie Pisma Świętego (2 Mch 4,13-17)

kliknij w księgę, by wyświetlić tekst biblijny

Posłuchajcie fragmentu Pisma Świętego.

Izraelici w czasach panowania syryjskiego

02

ROZWAŻAM I ZDOBYWAM

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

Przeczytamy cztery fragmenty biblijne. Do każdego tekstu przewidziane są pytania. Formułując odpowiedzi uzupełnimy tabelkę o prześladowanych za wiarę w czasach niewoli.

czytanie Pisma Świętego (2 Mch 6,18-22.23b-24.27-28.31)

kliknij w księgę, by wyświetlić tekst biblijny

Męczeństwo Eleazara

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

???

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

???

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

Przejdz do kolejnego tekstu biblijnego na kolejnym slajdzie.

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

czytanie Pisma Świętego (2 Mch 7,1-2.5-6.20-23)

kliknij w księgę, by wyświetlić tekst biblijny

Męczeństwo siedmiu braci i ich matki

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

???

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

???

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

Przejdz do kolejnego tekstu biblijnego na kolejnym slajdzie.

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

czytanie Pisma Świętego (2 Mch 8,1-3a.5-7)

kliknij w księgę, by wyświetlić tekst biblijny

Działalność Judy Machabeusza

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

???

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

???

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

Przejdz do kolejnego tekstu biblijnego na kolejnym slajdzie.

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

czytanie Pisma Świętego (2 Mch 10,1-4)

kliknij w księgę, by wyświetlić tekst biblijny

Zdobycie i oczyszczenie Świątyni

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

???

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

???

po udzieleniu odpowiedzi kliknij w znak zapytaniaw tabeli, by zweryfikować jej poprawność

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

ćwiczenia zad. 3. str. 40.

Prześladowania za wiarę i powstanie machabejskie

– Za co zginęli Elezar i siedmiu synów wraz z matką? – Jak nazywamy osobę, która oddaje swoje życie za wiarę? – Za co jeszcze ludzie na przestrzeni wieków oddawali swoje życie? – Jakie wartości mają większe znaczenie niż ludzkie życie? – Dlaczego oddanie życia za wiarę pobudza innych do obrony wiary?

Za co warto oddać życie?

03

Zostaję ubogacony i działam

Postawę męczeństwa za wiarę znajdziemy nie tylko w Starym Testamencie. Również historia Kościoła od początku jego istnienia jest historią męczenników. Także współcześnie tysiące osób na świecie ginie za to, że wierzą w Jezusa.

Współcześni męczennicy za wiarę

Obejrzyjmy film „Pierwsza piątka – Światowy Indeks Prześladowań 2020”.

Współcześni męczennicy za wiarę - film

My również powinniśmy dawać świadectwo naszej wiary. Żyjemy w kraju, w którym wg statystyk katolików jest ok. 90 procent. Jednak wokół nas często widać i słychać, jak wiele środowisk atakuje Kościół i osoby wierzące. Dlatego powinniśmy swoim postępowaniem odważnie dawać świadectwo swej wiary, którą kierujemy się w życiu. Teraz zastanowimy się nad przykładem dawania świadectwa.

Moje świadectwo wiary

ćwiczenia zad. 5. str. 41.

czytanie Pisma Świętego (Mt 10,32-33)

kliknij w księgę, by wyświetlić tekst biblijny

Posłuchajcie, co Jezus powiedział do swoich uczniów:

Moje świadectwo wiary

– W jaki sposób możemy pomóc naszym braciom w wierze?

Jak można pomóc prześladowanym chrześcijanom?

– Dlaczego wierzysz w Jezusa? – W jaki sposób dajesz świadectwo, że wierzysz w Boga? – Czy nosisz publicznie medalik lub krzyżyk? – Jak reagujesz, gdy w twojej obecności ktoś obraża Boga lub wierzących w Niego? – Czego ci brakuje, by odważnie stawać w obronie wiary? – Co dla ciebie jest ważniejsze niż życie?

Pomyślcie:

Kiedy jestem gotów oddać życie za Jezusa? – refleksja

04

Ćwiczenia

ćwiczenia zad. 1. str. 40.

podpowiedź

ćwiczenia zad. 2. str. 40.

podpowiedź

ćwiczenia zad. 4. str. 43.

podpowiedź

ćwiczenia zad. 6. str. 41.

Sprawdź swoją wiedzę!

05

praca domowamodlitwa

Praca domowa

1. Odszukaj w Internecie stronę „Pomoc Kościołowi w Potrzebie” i wypisz, w jaki sposób można pomagać prześladowanym chrześcijanom. 2. Napisz krótkie opowiadanie o znanym ci człowieku, który staje w obronie wiary. 3. Ułóż modlitwę za prześladowanych chrześcijan.

Modlitwa końcowa

przygotowanie prezentacji

grafika wygenerowana przez AI

bank zdjęć własnych wydawnictwa

Źródło grafiki:

(Definicja prześladowań chrześcijan Open Doors, opendoors.pl)

Choć w Polsce Konstytucja gwarantuje wolność religijną, to katolicy spotykają się ze strony przeciwników Kościoła z ośmieszaniem swoich wartości i symboli religijnych oraz obrażaniem uczuć wierzących.

„Około 650 milionów chrześcijan mieszka w 50 krajach wymienionych w Światowym Indeksie Prześladowań opracowanym przez Open Doors. Zgodnie z nową oceną, ponad 260 milionów z nich cierpi z powodu wysokiego stopnia prześladowań. Chrześcijanie obecnie stanowią największą na świecie grupę religijną, która jest prześladowana”.

– Co udało się zdobyć Judzie Machabeuszowi? – Co uczynili powstańcy po wyzwoleniu miasta? – O co Izraelici prosili Boga po oczyszczeniu świątyni?

Wielu Izraelitów, tak jak Elezar oraz siedmiu synów i ich matka, nie chciało złamać nakazów danych przez Boga. Osoby, które poniosły śmierć za wiarę, nazywamy męczennikami. Przez wieki ludzie umierali za wartości, które były dla nich ważniejsze niż własne życie, takie jak wiara, wolność, miłość, honor, przyjaźń. Takie osoby są dla nas przykładem heroizmu i poświęcenia się dla drugiej osoby.

W codziennym życiu napotykamy różne trudności związane wyznawaniem wiary. Najczęściej chodzi o wyśmiewanie i obrażanie Boga. Nie możemy jednak wstydzić się Jezusa. On pragnie naszej wierności i oddania. Takiej postawy uczą nas nie tylko postacie ze Starego Testamentu, ale także współcześni bohaterowie wiary. Są nimi chrześcijanie prześladowani m.in. w Korei Północnej, Afganistanie i wielu innych krajach świata.

– Jaki władca zasiadł na tronie po Seleukosie? – W jakich dziedzinach krzewiono grecki styl życia? – Co Izraelici cenili bardziej niż tradycje narodowe? – Jakie zwyczaje zaczęto wprowadzać wśród Izraelitów? – Jaki wpływ miała hellenizacja na życie religijne? – Co przewidywał autor biblijny wobec osób, które porzuciły Prawo Boże?

Eleazar, jeden z pierwszych uczonych w Piśmie, mąż już w podeszłym wieku, o bardzo szlachetnej powierzchowności, był przymuszany do (…) jedzenia wieprzowiny. On jednak, wybierając raczej chwalebną śmierć aniżeli godne pogardy życie, dobrowolnie szedł na miejsce kaźni, a wypluł mięso, jak powinni postąpić ci, którzy mają odwagę odrzucić to, czego nie wolno jeść nawet przez miłość do życia. Ci, którzy byli wyznaczeni do tej bezbożnej ofiarnej uczty, ze względu na bardzo dawną znajomość z tym mężem, wzięli go na stronę i prosili, aby zjadł przyniesione przez nich i przygotowane mięso, które wolno mu jeść. Niech udaje tylko, że je to, co jest nakazane przez króla, mianowicie mięso z ofiary pogańskiej. Tak postępując uniknie śmierci, a ze względu na dawną z nimi przyjaźń skorzysta z miłosierdzia. Dał im jasną odpowiedź (…). „Udawanie nie przystoi naszemu wiekowi. Wielu młodych byłoby przekonanych, że Eleazar, który już ma dziewięćdziesiąt lat, przyjął pogańskie obyczaje. Dlatego jeżeli mężnie teraz zakończę życie, okażę się godny swojej starości, młodym zaś pozostawię rzetelny przykład ochotnej i wspaniałomyślnej śmierci za godne czci i święte prawa”. To powiedziawszy, natychmiast wszedł na miejsce kaźni. (…) swoją śmiercią zostawił nie tylko dla młodzieży, lecz także dla większości narodu przykład szlachetnej odwagi i pomnik cnoty. (2 Mch 6,18-22.23b-24.27-28.31)

– Jak współcześnie wygląda sytuacja chrześcijan w niektórych państwach? – Z jakimi sytuacjami trudnymi sytuacjami spotykają się chrześcijanie w Polsce?

MĘCZENNIK

KAMIE

IA

ŚWIĄTYN

IARA

PAN

OGIE

ŁTARZ

CHLE

NIESZCZĘŚCIE

MACHABEUSZ

Antioch IV z pomocą arcykapłana Jazona wprowadził obcą kulturę i nowe zwyczaje, niezgodne z prawem Bożym. Zakazał oddawania czci jedynemu Bogu w świątyni jerozolimskiej oraz wprowadził kult greckich bożków. Część Izraelitów nie podporządkowała się takim nakazom, a konsekwencją tego było powstanie machabejskie. Dzisiaj zastanowimy się, dlaczego warto odważnie dawać świadectwo wiary, które w czasie niewoli może ostatecznie skończyć się śmiercią.

– Kim był Eleazar? – Czego nie chciał uczynić? – Co mu groziło za odmówienie wykonania rozkazu króla? Odpowiedzi na poniższe pytania zostaną umieszczone w tabeli. – Jaka była postawa Eleazara? – Dlaczego tak postąpił?

„Do każdego więc, który się przyzna do Mnie przed ludźmi, przyznam się i Ja przed moim Ojcem, który jest w niebie. Lecz kto się Mnie zaprze przed ludźmi, tego zaprę się i Ja przed moim Ojcem, który jest w niebie”. (Mt 10,32-33)

Machabeusz, a z nim jego ludzie, za przewodem Pana, odzyskali świątynię i miasto, zniszczyli sporządzone przez obcokrajowców na placu ołtarze, a także gaje. Po oczyszczeniu świątyni zbudowali nowy ołtarz, wykrzesali ogień z kamieni, a potem wziąwszy ten ogień, złożyli ofiary po dwóch latach przerwy; ropalili ogień na ołtarzu kadzenia i w lampach oraz wyłożyli chleb. Gdy to zostało dokonane, upadli całym ciałem przed Panem i błagali, aby już nigdy nie dozwolił im popaść w takie nieszczęście, ale jeżeliby kiedy zgrzeszyli, żeby ich łagodnie skarcił, a nie wydawał bluźnierczym i barbarzyńskim narodom. (2 Mch 10,1-4).

* Palestra – szkoła gimnastyczna, której patronami były bóstwa pogańskie.

Nastąpiło tak wielkie rozkrzewienie hellenizmu i taka moda na obce obyczaje, pod wpływem Jazona, niezwykłej nikczemności bezbożnika, a wcale nie arcykapłana, tak iż kapłani nie okazywali już żadnej gorliwości w służbie ołtarza, ale gardząc świątynią i zaniedbując ofiary, zaraz na sygnał do rzucania dyskiem śpieszyli się, aby wziąć udział w niezgodnych z Prawem ćwiczeniach palestry*. Za nic sobie mając zaszczyty ojczyste, za najpiękniejsze uważali greckie odznaczenia. Oto dlaczego znaleźli się w trudnym położeniu; w tych, których życie chcieli naśladować i do których chcieli się upodobnić, znaleźli nieprzyjaciół i ciemiężycieli. Występowanie bowiem przeciwko Bożym prawom nie ujdzie bezkarnie, ale to się okaże w chwili, która nastanie”. (2 Mch 4,13-17)

Istnieje wiele organizacji, które pomagają prześladowanym chrześcijanom. Są to m.in. Pomoc Kościołowi w Potrzebie czy OpenDoors. Jednak największym darem dla naszych braci będzie modlitwa w ich intencji.

Siedmiu braci razem z matką również zostało schwytanych. Bito ich biczami i rzemieniami, gdyż król chciał ich zmusić, aby skosztowali wieprzowiny zakazanej przez Prawo. Jeden z nich, przemawiając w imieniu wszystkich, tak powiedział: (…) Jesteśmy gotowi raczej zginąć, aniżeli przekroczyć ojczyste prawa”. (…) bracia wzajemnie razem z matką napominali się, aby mężnie oddać życie. Mówili tak: „Pan Bóg widzi i naprawdę ma litość nad nami”. Przede wszystkim zaś godna podziwu i trwałej pamięci była matka. Przyglądała się ona w ciągu jednego dnia śmierci siedmiu synów i zniosła to mężnie. Nadzieję bowiem pokładała w Panu. (…) każdego z nich upominała w ojczystym języku. Mówiła do nich: „(…) nie ja wam dałam tchnienie i życie (…). Stwórca świata, który ukształtował człowieka i zamyślił początek wszechrzeczy, w swojej litości ponownie odda wam tchnienie i życie (…)”. (2 Mch 7,1-2.5-6.20-23)

Życie wiarą i wynikającymi z niej wartościami pozwoli nam otrzymać wieczną nagrodę w niebie. Zadba o to sam Jezus, który poświadczy o nas przed swoim Ojcem.

– Do czego próbowano zmusić matkę i jej siedmiu synów? – Dlaczego nie chcieli spożyć pokarmu zakazanego przez Prawo? Odpowiedzi na poniższe pytania zostaną umieszczone w tabeli. – Jaka była ich postawa? – Co według słów matki Bóg odda synom za to, że umierają za Jego prawo?

zaprę się

zaprze

przyznam

przyzna

Juda, zwany też Machabeuszem, i jego ludzie potajemnie przychodzili do wiosek, przywoływali do siebie i zabierali ze sobą krewnych oraz tych, którzy trwali w judaizmie. Zebrali blisko sześć tysięcy ludzi. Błagali przy tym Pana, aby wejrzał na deptany przez wszystkich naród i okazał litość świątyni bezczeszczonej przez ludzi bezbożnych, aby też zmiłował się nad rujnowanym miastem, które niedługo ma być zrównane z ziemią (…). Kiedy Machabeusz stanął na czele oddziału, już był dla pogan niezwyciężony, gdyż gniew Pański przemienił się w miłosierdzie. Nachodząc niespodziewanie miasta i wsie, palił je, a zajmując dogodne stanowiska, zmusił do ucieczki niemałą liczbę nieprzyjaciół. (…) Opowiadania zaś o jego męstwie rozchodziły się wszędzie. (2 Mch 8,1-3a.5-7)

Niewola to stan, w którym naród, grupa ludzi czy pojedynczy człowiek traci wolność, niepodległość czy suwerenność. Dodatkowo jest to także uzależnienie od kogoś czy podporządkowanie komuś.

Podziękujmy Panu Bogu za możliwość swobodnego wyznawania wiary. Poprośmy o ulgę w cierpieniu dla prześladowanych chrześcijan słowami „Ojcze nasz”.

– Kim był Juda Machabeusz? – O co prosili Boga wyznawcy judaizmu? – Jakie działania podjął Juda Machabeusz?

Wprowadzenie nowych zwyczajów, niezgodnych z wiarą w jedynego Boga, sprawiło, że wielu Izraelitów sprzeciwiło się im. Niektórzy z nich oddali swoje życie za wiarę, nie ulegając nakazom króla. Wśród nich byli Eleazar oraz matka i jej siedmiu synów, którzy woleli umrzeć niż złamać nakazy Boga. Prześladowania Antocha IV wywołały zbrojne powstanie Izraelitów, na którego czele stanęli bracia Machabeusze. Udało im się wyzwolić święte miasto Jerozolimę i oczyścić świątynię z pogańskich bożków.

– Jaki warunek stawia Jezus ludziom wierzącym w Niego? – Dlaczego warto przyznawać się do Boga i wiary w Niego?

karano

surowo

bożków

greckich

Bogu

oddawania

Bożym

prawem

greckiego

zhellenizować

Antioch IV

grecką