n6.28 wyd. Jedność

Słudzy słusznej sprawy.

Święty Franciszek i Święty Dominik

01

Szukam tego, co ważne

Modlitwa

Dzisiejsza katecheza wprowadza nas w świat ludzi, którzy potrafili doceniać Boże dary. Odmawiając modlitwę „Ojcze nasz”, polecajmy osoby doświadczające różnorakich życiowych braków i trudności.

Idea życia św. Franciszka – opowiadanie

Posłuchajcie krótkiego opowiadania:

Kliknij w książkę, by przeczytać opowiadanie

Idea życia św. Franciszka

Otwórzcie podręczniki na str. 101.

By łatwiej było zrozumieć treści dzisiejszej katechezy przeczytamy z podręcznikatrzy definicje.Poproszę jedną osobę o przeczytanie zaznaczonego tekstu.

02

ROZWAŻAM I ZDOBYWAM

Co jest cenniejsze niż złoto i srebro?

czytanie Pisma Świętego (Mt 10,8b-10)

Wysłuchajcie słów Jezusa, które skierował do apostołów przed wysłaniem ich z misją głoszenia Ewangelii.

kliknij w księgę, by wyświetlić tekst biblijny

Św. Franciszek i św. Dominik, słudzy słusznej sprawy

Przeczytajcie teksty ukryte w księgach i odpowiedzcie na postawione pytania.

Franciszkanie

część druga

część pierwsza

Dominikanie

część druga

część pierwsza

kliknij w księgi, by przeczytać teksty

Św. Franciszek i św. Dominik, słudzy słusznej sprawy

Zakony żebracze były odpowiedzią na potrzeby ówczesnego świata. Ich powstanie spowodowało dowartościowanie cnoty ubóstwa, co było przeciwwagą dla przywiązanego do dóbr materialnych kleru diecezjalnego i mnichów czerpiących zyski z posiadłości ziemskich (beneficjum). Powstanie zakonów żebraczych wiązało się także z nieskuteczną działalnością duchowieństwa w walce z rodzącymi się we Francji oraz Italii herezjami katarów i waldensów. Był to sposób na ujęcie w karby ruchu reformatorskiego i włączeniu go w działalność kaznodziejską oraz praktykę życia dla potrzeb Kościoła. Zakony żebracze, ukazując wartość ubóstwa, pomagały ludziom lepiej znosić biedę. Podkreślały też, że od nędzy materialnej o wiele groźniejsza jest nędza moralna i duchowa. Dlatego zakonnicy głosili potrzebę nawrócenia i wzywali do życia Ewangelią.

strój franciszkanina

strój dominikanina

03

Zostaję ubogacony i działam

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Przeczytamy teraz orędzie papieża Franciszka, który przypomina, że również naszym zadaniem jest dostrzegać ludzi pogrążonych w nędzy. To kontynuacja misji Świętych Franciszka i Dominika.

Na kolejnym slajdzie na podstawie tekstu orędzia wskażcie w pierwszej kolumnie tabeli rodzaje nędzy wymienione przez papieża Franciszka, w drugiej – ich współczesne przejawy, a w trzeciej zaproponujcie sposoby zapobiegania im.

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

???

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

Tekst orędzia znajduje się także w podręczniku na str. 100-101.

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

???

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

???

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

???

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

???

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

???

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

???

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

???

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

???

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Ubóstwo drogą naśladowania Chrystusa

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

Kliknij w książkę, by przeczytać orędzie

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

Kliknij w znak zapytania, by sprawdzić poprawność odpowiedzi

Zapis do zeszytu

Franciszkanie Święty Franciszek z Asyżu postanowił żyć w całkowitym ubóstwie. Papież Innocenty III zatwierdził regułę franciszkańską, która zakłada życie według zasad ewangelicznych i nakazuje wierne naśladowanie Jezusa Chrystusa. Franciszkanie głosili Ewangelię, żyjąc w ubóstwie i wierności nauce Kościoła. Przyczyniło się to do odnowy Kościoła, zagrożonego przez herezje oraz nadużycia ówczesnego duchowieństwa. Dominikanie Święty Dominik Guzman chcąc nawrócić albigensów, głosił słowo Boże z prostotą apostołów, podróżując pieszo i praktykując długie posty. Powstanie zakonu dominikanów wynikało z potrzeby przeciwstawienia się ruchom heretyckim oraz utworzenia nowych form duszpasterstwa. Święty Dominik rozesłał braci zakonnych do różnych części Europy: Francji, Hiszpanii i Włoch, aby tam głosili Ewangelię.

04

Ćwiczenia

ćwiczenia zad. 1. str. 58.

podpowiedź

ćwiczenia zad. 2. str. 58.

link do gry poza prezentacją

ćwiczenia zad. 3. str. 58-59.

podpowiedź

ćwiczenia zad. 4. str. 59.

link do gry poza prezentacją

ćwiczenia zad. 5. str. 59.

podpowiedź

Sprawdź swoją wiedzę!

05

praca domowamodlitwa

Praca domowa

1. Odszukaj w Internecie zdjęcia habitów franciszkanów oraz dominikanów i opisz, czym się różnią. 2. Napisz, jakie skutki mogą przynieść próby eliminowania nędzy bez odniesienia się do Chrystusa. 3. Pomódl się za swoich rówieśników, których dosięga nędza materialna, moralna lub duchowa.

Modlitwa końcowa

„Najwyższy, chwalebny Boże, rozjaśnij ciemności mego serca i daj mi, Panie, prawdziwą wiarę, niezachwianą nadzieję i doskonałą miłość, zrozumienie i poznanie, abym wypełniał Twoje święte i prawdziwe posłannictwo”.

(Modlitwa przed krzyżem w kościele św. Damiana, franciszkanie-kazimierz.pl)

przygotowanie prezentacji

Źródło grafiki:

grafika wygenerowana przez AI

bank zdjęć własnych wydawnictwa

– Dlaczego nędza prowadzi do cierpienia? – Dlaczego ubóstwo jest wartością? – Co ubóstwo może zmienić w życiu ludzi?

Zakon żebraczy

Kwesta

Habit

– Jaką zasadę mają stosować apostołowie podczas głoszenia? – Dlaczego nie będzie im potrzeba więcej niż podstawowe rzeczy? – Dlaczego złoto, srebro czy pieniądze nie są najważniejsze? – Komu powinni zaufać uczniowie?

– W jaki sposób św. Franciszek rozumiał ubóstwo? – Dlaczego św. Franciszek cieszył się z własnego ubóstwa? – Co było podstawą działalności św. Franciszka?

Nasze życie i świat otrzymaliśmy w darze od Boga. Darem jest również Ewangelia, w której Jezus uczy, jak warto żyć. Ten, kto będzie głosił Boże słowo z ufnością, otrzyma wszystko, co jest mu potrzebne. Gdy mamy zbyt wiele dóbr, mogą stać się zbędnym ciężarem w naszym życiu. Rozumiał to doskonale św. Franciszek, który zrezygnował z bogactwa. Wzorem był dla niego Jezus, który urodził się w ubogiej stajni. Jezusa naśladował także św. Dominik.

Święty Dominik założył zakon dominikanów, ponieważ dostrzegał potrzebę przeciwstawienia się ruchom heretyckim i jednocześnie konieczność stworzenia nowych form duszpasterstwa. Był to czas gwałtownego rozwoju miast oraz handlu, który wymuszał przemieszczanie się ludności. Dodatkowo chrześcijanie spotykali się ze światem niechrześcijańskim, głównie z islamem. Wszystko to było dla Kościoła wyzwaniem, z którym coraz gorzej sobie radzono. Przyczyniał się do tego niski poziom życia duchowego i intelektualnego kleru, brak ewangelicznego świadectwa życia i opieszałość w głoszeniu Ewangelii. Wokół Dominika gromadzili się kaznodzieje, którzy utworzyli pierwszą wspólnotę i w 1216 r. zakon został zatwierdzony przez papieża Honoriusza III. Papież nawet miał stwierdzić, że we śnie widział walący się gmach Kościoła, który jednak zachował się dzięki oparciu na dwóch filarach: jednym z nich był zakon franciszkanów (założony w 1215 r.) i drugim właśnie dominikanie. Mając zaledwie kilkunastu braci, św. Dominik rozesłał ich do różnych części Europy: Francji, Hiszpanii i Włoch, aby nieustannie głosili Ewangelię.

(Zakon na każde czasy, dominikanie.pl)

– Jaki zakon opisuje powyższy tekst?– Na terenie jakich krajów działał św. Dominik? – Z jakimi problemem wiary spotkał się św. Dominik? – Jaką postawę przyjął wobec napotkanej heretyckiej grupy albigensów? – Jaki sposób nawracania przyjął wobec odchodzących od Kościoła?

Sposoby zapobiegania

Rodzaj nędzy

Współczesne przejawy

– brak mieszkania – brak żywności – brak pracy

• nędza materialna

– noclegownie – zbiórki żywności

– alkoholizm – narkomania

• nędza moralna

– akcje profilaktyczne

– niewiara – zniechęcenie

• nędza duchowa

– modlitwa – ewangelizacja

Dlaczego powstał zakon dominikanów? Biskup Diego z diecezji w Osmie, w Hiszpanii, z polecenia króla wyruszył do Danii w celu prowadzenia układów związanych z małżeństwem syna królewskiego. Na towarzysza tej wyprawy został wybrany Dominik Guzman. W drodze napotkali oni heretyckie grupy albigensów działające w południowej Francji. Dominik przez całą noc dyskutował z właścicielem gospody, który był członkiem sekty, próbując ukazać mu błędy tej drogi. Wtedy też poczęła w nim kiełkować idea wędrownego teologa-kaznodziei. Po zakończeniu misji królewskiej oraz wizycie u papieża obaj, Dominik i biskup, powrócili na tereny opanowane przez herezję. W drodze napotkali niepocieszonych legatów papieskich, którzy wracali po nieudanej próbie nawracania albigensów. Wysłuchawszy narzekań legatów, mieli im poradzić: „Trzeba ogniem odpowiedzieć na ogień. Przywódcy heretyków żyją surowym życiem, praktykują długie posty, podróżują pieszo i głoszą słowo Boże z prostotą apostołów”. Tak też uczynili, a biskup Diego i Dominik przyłączyli się do nich. Wkrótce przekonali się o skuteczności takiego działania.

Ubóstwo to przyjęcie pewnego stylu życia, w którym nie ma pogoni za dobrami materialnymi. Cnota ubóstwa jest wartością duchową. Ten, kto jest ubogi, powierza swoje życie Bogu w pełnym zaufaniu, że On się zatroszczy o jego codzienne potrzeby. Nie możemy mylić ubóstwa z nędzą materialną. Nie każdy biedny jest ubogim.

dominikanin

franciszkanin

Święty Franciszek z Asyżu postanowił żyć w całkowitym ubóstwie. Przywdział zgrzebną tunikę, w jakiej zwykle pracowali wieśniacy, i przepasał się powrozem. Wędrując po Italii, głosił proste, zrozumiałe kazania. Jedni traktowali go jako dziwaka, może nawet pozbawionego zmysłów, ale inni ujrzeli w nim świętego. Niektórzy postanowili zostać jego uczniami. Ponieważ było ich coraz więcej, Franciszek ułożył w oparciu o Ewangelię krótką regułę, według której mieli tworzyć wspólnotę. Udał się z nią do Rzymu, gdzie zaakceptował ją papież Innocenty III. Zezwolił on też Franciszkowi na głoszenie kazań. Reguła franciszkańska, zakładająca życie według zasad ewangelicznych, nakazywała wierne naśladowanie Jezusa Chrystusa, szczególnie przez pokorę i ubóstwo. Bracia mieli się utrzymywać z pracy i – w miarę potrzeby – z jałmużny oraz zrezygnować z wszelkiej własności (zarówno osobistej, jak i wspólnotowej). Nowością w tych czasach było połączenie modlitwy kontemplacyjnej z działalnością apostolską i misyjną.

Propozycja życia i działalności zakonu św. Franciszka była na owe czasy wyjątkowa. Do tej pory mnisi mieszkali w odosobnieniu, podejmując życie w modlitwie. Bracia franciszkanie głosili Ewangelię, wędrując od miejscowości do miejscowości i nauczając w miastach. Nauczali przede wszystkim przez przykład dobrowolnego, z radością znoszonego ubóstwa, życia w prostocie i wierności nauce Kościoła. Przyczyniło się to do odnowy Kościoła, zagrożonego przez nadużycia duchowieństwa oraz herezje i bunt społeczny najuboższych warstw ludności.

(Franciszkanie, w: Religia. Encyklopedia PWN)

– Jaki zakon opisuje powyższy tekst?– Jaki styl życia prowadził św. Franciszek? – Na co zezwolił św. Franciszkowi papież Innocenty III? – Jakie zasady nakazywała reguła franciszkańska? – Dlaczego Kościół potrzebował ratunku św. Franciszka i jego braci?

Darmo otrzymaliście, darmo dawajcie. Nie zdobywajcie złota, ani srebra, ani miedzi do swych trzosów. Nie bierzcie w drogę torby ani dwóch sukien, ani sandałów, ani laski. Wart jest bowiem robotnik swej strawy. (Mt 10,8b-10)

„Nędza to ubóstwo bez wiary w przyszłość, bez solidarności, bez nadziei”. We współczesnym świecie jest wiele inicjatyw pomagających w niwelowaniu przejawów nędzy. Podkreślcie w tabeli te, które są zgodne z franciszkańskim ideałem ubóstwa, czyli wypływają z miłości do Chrystusa.