Biografie paus Franciscus

Jorge Mario Bergoglio komt op 17 december 1936 ter wereld in de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires. Na afronding van het middelbaar technisch onderwijs, werkt hij een tijdje als chemisch technicus bij een voedingsbedrijf.

De kleine Jorge Mario (l) naast zijn broer Oscar in 1942. | Foto: CNS, via Maria Elena Bergoglio, Reuters

Jonge jaren

Paus Franciscus (1936-2025)

Een ongedateerde jeugdfoto van Jorge Mario Bergoglio. | Foto: CNS via Reuters

Maar het priesterschap roept de jonge Jorge Mario. Op 11 maart 1958 treedt hij in bij de jezuïeten. Hij studeert aan het jezuïetenseminarie van Villa Devoto.

Naar het seminarie

Paus Franciscus (1936-2025)

De familie Bergoglio met staand tweede van links priester Jorge Mario. | Foto: CNS via Clarin, Reuters

In 1960 behaalt Bergoglio een graad in de filosofie aan de Katholieke Universiteit van Buenos Aires. Van 1964-1966 doceert hij literatuur en psychologie aan verschillende prestigieuze middelbare scholen in Argentinië. In 1967 begint hij aan een studie theologie en twee jaar later - op 13 december 1969 - wordt hij bij de jezuïeten tot priester gewijd.

Van leraar tot priester

Paus Franciscus (1936-2025)

Pastoor Bergoglio aan het werk in een gaarkeuken. | Foto: CNS

Carrière bij de jezuïeten

Op 22 april 1973 legt Bergoglio zijn eeuwige geloften als jezuïet af. Vervolgens wordt hij novicemeester aan het seminarie van Villa Barilari in San Miguel. Later dat jaar wordt hij verkozen tot overste van de jezuïetenprovincie in Argentinië. Dat zou hij blijven tot 1979. Van 1980 tot 1986 is hij rector van het Colegio Máximo in San Miguel.

Paus Franciscus (1936-2025)

Paus Johannes Paulus II omhelst de kersverse kardinaal Bergogio. | Foto: CNS via Reuters

Bisschop en kardinaal

Op 20 mei 1992 wordt Bergoglio benoemd tot hulpbisschop van Buenos Aires en op 27 juni van datzelfde jaar gewijd. Op 28 februari 1998 volgt hij Antonio Quarracino op als aartsbisschop van Buenos Aires. Drie jaar later, op 21 februari 2001, wordt hij door paus Johannes Paulus II kardinaal gecreëerd.

Paus Franciscus (1936-2025)

Kardinaal Bergoglio in 2005. | Foto: CNS

Kardinaalsjaren

Nadat hij in 2002 al eens geweigerd had om voorzitter van de Argentijnse bisschoppenconferentie te worden, neemt hij die rol in 2005 alsnog op zich. In 2008 wordt kardinaal Bergoglio herkozen als voorzitter van de Argentijnse bisschoppen.

Paus Franciscus (1936-2025)

De nieuwe paus begroet de menigte op het Sint-Pietersplein | Foto: CNS - Paul Haring

Nadat Benedictus XVI op 11 februari 2013 onverwacht zijn aftreden aankondigt, wordt Jorge Mario Bergoglio op 13 maart van dat jaar tot 266e paus van de katholieke Kerk gekozen. Hij is de eerste paus die de naam Franciscus aanneemt, de eerste paus van het zuidelijk halfrond, en de eerste jezuïet die paus wordt.

Paus Franciscus

Paus Franciscus (1936-2025)

Met het openen van de Heilige Deur ging op 8 december 2015 het Heilig Jaar van start | Foto: CNS - Vatican Media

Encyclieken, synodes en een Heilig Jaar

In juni 2013 verschijnt Franciscus' eerste encycliek Lumen Fidei over het geloof in de moderne wereld. Benedictus XVI was eraan begonnen, maar liet de afronding aan zijn opvolger. In oktober 2014 vindt de eerste synode over het gezin plaats. Het jaar daarop de tweede. In mei 2015 verschijnt de 'milieu'-encycliek Laudato Si' over de zorg voor de schepping. Op 8 december 2015 opent paus Franciscus de heilige deur van de Sint-Pieter en daarmee het Heilig Jaar van de Barmhartigheid.

Paus Franciscus (1936-2025)

Paus Franciscus en de groot-imam van de Al-Azhar schudden elkaar de hand. | Foto: CNS - Paul Haring

Onderweg naar Mexico maakt de paus in 2016 een tussenstop in Cuba voor een ontmoeting met patriarch Kirill. Het is de eerste ontmoeting ooit tussen een paus en een patriarch van Moskou. Tijdens een interreligieuze bijeenkomst in Abu Dhabi ondertekenen de paus en de groot-imam van de Al-Azhar in 2019 een gezamenlijke verklaring over vrede, godsdienstvrijheid en vrouwenrechten. Later dat jaar brengt Franciscus bijna tweehonderd kerkleiders samen voor een speciale misbruiktop.

Historische ontmoetingen

Paus Franciscus (1936-2025)

Paus Franciscus tijdens het Urbi et Orbi op een verlaten Sint-Pietersplein. | Foto: CNS - Vatican Media

Terwijl het coronavirus wereldwijd om zich heen grijpt, spreekt paus Franciscus op 27 maart 2020 op het Sint-Pietersplein de zegen Urbi et Orbi uit. De beelden van een eenzame paus op het plein gaan de hele wereld over.

Coronapandemie

Paus Franciscus (1936-2025)

Paus Franciscus begroet medisch personeel bij het verlaten van het ziekenhuis in 2021. | Foto: CNS - Vatican Media

Franciscus is de eerste paus in de geschiedenis die een bezoek brengt aan Irak. Van 5 tot 8 maart 2021 is hij in het land. Een paar maanden later ondergaat de paus een geslaagde drie uur durende buikoperatie. Vanaf die tijd noopt zijn gezondheid hem steeds vaker gebruik te maken van een rolstoel.

Verslechterde gezondheid

Paus Franciscus (1936-2025)

Paus Franciscus kust in Canada de handen van een vertegenwoordiger van de inheemse volkeren. | Foto: CNS - Vatican Media

In juli 2021 verschijnt het motu proprio Traditionis Custodes, een document waarmee de paus de traditionele Latijnse Mis aan banden legt. Bijna een jaar later verschijnt de apostolische constitutie Praedicate Evangelium waarmee de Romeinse curie wordt hervormd. In juli 2022 is Franciscus zes dagen in Canada voor een 'reis van verzoening'. Hij maakt er hoogstpersoonlijk zijn excuses aan de inheemse volkeren voor wat de Kerk hen heeft aangedaan.

Hervormingen en excuses

Paus Franciscus (1936-2025)

Paus Franciscus tijdens de slotmis van de synode over synodaliteit in 2023. | Foto: CNS - Lola Gomez

In 2021 wordt een synodale weg afgekondigd, een traject van jaren waarin stapsgewijs de hele Kerk haar stem kan laten horen over de toekomst van de Kerk. De synodale weg mondt uit in twee synodes: de eerste in oktober 2023 en de afsluitende in oktober 2024.

Het synodale proces

Paus Franciscus (1936-2025)

Paus Franciscus opent op kerstavond 2024 de Heilige Deur van de Sint-Pieter. | Foto: CNS - Vatican Media

Op kerstavond 2024 opent paus Franciscus het Heilig Jaar. Het thema is 'pelgrims van hoop', want "alles schreeuwt om hoop". Kort na de start van het Heilig Jaar publiceert Franciscus - als eerste paus ooit - zijn autobiografie, getiteld Hoop.

Pelgrim van hoop

Paus Franciscus (1936-2025)

Paus Franciscus begroet de gelovigen op de dag dat hij het Gemelli-ziekenhuis mag verlaten | Foto: CNS - Pablo Esparza

Op 14 februari wordt paus Franciscus opgenomen in het Gemelli-ziekenhuis. Hij blijkt een dubbele longontsteking te hebben. Pas op 23 maart mag de paus het ziekenhuis weer verlaten en verschijnt hij kort op het balkon. Zijn artsen zullen later vertellen dat er in die periode twee keer gevreesd werd voor zijn leven.

In het ziekenhuis

Paus Franciscus (1936-2025)

Paus Franciscus op 1 januari 2025. | Foto: CNS - Vatican Media

Op 21 april overlijdt paus Franciscus op 88-jarige leeftijd in het Vaticaan.

Overlijden

Paus Franciscus (1936-2025)