Materialak - Ehunak

MATERIALAK - EHUNAK

Teknologia eta Ingenieritza I - 3 Ebaluazioa

1 Sarrera

2 Ehun zuntzak

3 Zuntz mineralak

Aurkibidea

4 Landareen zuntzak

5 Animalien zuntzak

6 Zuntz artifizialak eta sintetikoak

7 Material konposatuak

1 Sarrera

Betidanik erabili duen materia

• Ehungintzan
• Jantzigintzan
• Larrugintzan
• ...

Gaur egun, erabilpen eremua handitu da,

• Egiturak beira zuntzarekin
• Kordak
• Kableak
• ...

Hariak: Zuntzez osatuta

Ehunak: Hariz edo zuntzez osatuta

Zuntzak: Harizpiz osatuta.

2 Ehun zuntzak

Propietateak:

• Mehetasuna: zuntzaren kalitatea adierazten du (naturalak mikra-tan, artifizialak denier-etan)
• Iragazkaiztasuna: ura zurgatzearen aurkakoa
• Trakzioari erresistentzia

Zuntzen ezugarriak:

• Hari formakoak
• Elastikoak
• Iruteko eta ehuntzeko aukera erreza

Mineralak

Naturalak

Landareena

Animaliena

Zuntzak

Artifizialak eta sintetikoak

3 Zuntz mineralak

BEIRA ZUNTZA

AMIANTOA

METALEZKO ZUNTZA

ZUNTZ OPTIKOA

Erregaitza daIsolatzaile ona Ez da egokia jantzigintzarako (zuntzak askatu) Poliester erretxinarekin ezaugarri mekaniko onak Itsasontzi kaskoak egiteko erabilia

Gaur egun, altzairu, kobre edo aluminiozko zuntzakAltzairu herdolgaitzezkoak: pneumatikoak eta kableak Kobrezko sare mailaduna: eroaleen isolatzaile elektromagnetikorako (interferentziak ekiditzeko)

Isolatzaile termiko eta elektriko onaIsolatzaile bezala erabili da betidanik baina gaur egun debekatuta dago, kantzerigenoa baita.

Siliziotik ateratzen daArgi izpiek ezin dute ihes egin Informazio digitala transmititzeko ahalmen handia

4 LANDAREEN ZUNTZAK

LIHOA

KALAMUA

JUTEA

KOTOIA

Lihoa baino kalitate gutxiagoKanabera aire zalabalean lehortu eta uretan sartu Zuntza luzeak: Kordak, alformbrak, etab. Zuntza laburrenak: makinak paketatzeko Hondakinak papera ekoizteko erabiltzen dira

Indiatik etorria (bertan irun eta ehundu)Merkeena, eguzki argiarekiko erresistentzia txarra eta apurkorra Alfombrak, sokak, sakuak, eroale elektrikoak isolatzeko, etab.

Gehien erabiltzen dena.Hego Amerika, Afrika tropikal eta Indiatik etorria. Merkea, erosoa eta garbitzeko erreza. Diametroa: 15-20 mikra Luzera: 1 - 5 cm Ehunak, material isolatzaileak, osasun materialak, etab. ekoizteko erabiliak.

IZuntz begetalik zaharrena (Egipton)Diametroa: mikra gutxi Luzera: 1 - 5 cm Elastikotasun txikia, beraz, zimurren aurkako tratamendua ematen zaie Hondakinak papera ekoizteko erabiltzen dira

5 ANIMALIEN ZUNTZAK

ZETA

ARTILEA

LARRUA

Hari eta ehun bihurtutako lehenengo zuntzaBerotuz gero, edozein formari egokitu Ur lurruna zurgatzeko gaitasuna Ura uxatzen du Ikutzeko atsegina Ez da erraz erretzen

Zeta tximeletak prestatutako paper batzuetan uzten ditu arrautzak.Arrautzak zabaltzean, harrak atera eta maguratze zuriaren hostoak jaten dituzte. Zeta likidoa barruan daukatela, zeta erabiltzen dute kapulua egiteko (2 km haria) Zeta eskuratzeko, kapuluk ireki eta larbak hiltzen dira. Zeta zuntzak erabiltzen dira zeta hariak egiteko. Zeta estetikoki oso polita da, eta oso erosoa, baina ezin da eguzkitan utzi.

Hainbat animalien azaletik lortzen da.Ontze prozesuaren bidez iraunkortasuna eta malgutasuna ematen zaio. Gaur egun zuntz artifizialak erabiltzen dira

6 ZUNTZ ARTIFIZIALAK ETA SINTETIKOAK

AZETATOA

NYLONA

POLIESTER ZUNTZAK

RAYONA

BINILO ZUNTZAK

KAUTXUA

LYCRA

GORE-TEXA

ZUNTZ AKRILIKOAK

7 Material konposatuak

Matrize batek eta zuntzezko indargarri batek osaturiko materiala:

• Ezaugarriak zuntzak eta matrizearen arabera
• Zuntzak matrizearen barnean duten banaketa geometrikoaren arabera
• Zuntzen norantzan materialak iraunkorrak

Material baten ezaugarri zehatzak lortzeko material konposatuak erabili behar dira

Mintz mehe eta iraunkorrek osatutako materiala:

• Mintzek bereizgailu lana dute
• Larruaren kasuan beira zuntza eta aluminioa erabiltzen da

Compositeak

Estratifikazioz osaturiko mintz, txapa edo oihal itxurako materialak:

• Beira eta plastiko sanwitxak (kotxeen haizetakoentzak)

• Akrilonito sustatziatik lortzen da
• Leuna
• Beroa
• Arina
• Elastikoa
• Zaintzeko erreza

• Zelulosarekin egiten da
• Merkaturatutako lehenengo zuntz termoplastikoa (hasieran urtzen ziren lisatzerakoan)

• Arina eta iragazgaitza

• Ura eraginetik, haizetik eta hotzetik babesten du
• Transpigarria, izerdia kanporatzeko
• Kirol arropetan oso erabilia (mendi kiroletan batez ere)

• Prozedura kimikoen bidez lortutako lehenengo zuntz artiziala. Arrakasta handia:
• Gogorra eta iraunkorra
• Oso elastikoa
• Itsasoko urari erresistentea
• Garbigarria
• Arina eta merkea

• Alde txarrak
• Elektrizitate egonkorra pilatu
• Ez da atsegina
• Eguzkiarekiko erresistentzia txikia

• Zuntz sintetiko hedatuenak
• Ez dira erraz zimurtzen
• Iraunkorrak
• Estetika ona
• Dimentsio egonkorrak konpoko eragileen aurrean
• Etxean eta industrian erabiliak

• Kate luzeko polimeroa (%85 poliuretanoa gutxienez)
• Oso elastikoa
• Beste zuntz batzuekin nahasten da
• Kirol arropan oso erabilia

• Zeta imitatzeko sortu zen
• Zelulosarekin egiten da
• Leuna, erosoa, merkea, erraz tindatzen da, etab.
• Jantzigintzan, etxerako ehunetan eta osasun produktuetan erabiltzen da