BREAKOUT LA INFORMACIÓN GENÉTICA

6. Gaia: Breakout "Informazio genetikoa"

GOAZEN!

A. Jesús Díaz

EGIN BEHARREKOA

Bildu zenbaki guztiak erronka guztiak betez, eta sartu sariaren azken atalean (orden zuzenenan), jokoa amaitzeko.

Sarrera

01 Quiz

02 ¡Bilatu!

Sarreran baduzu probak gainditzen lagunduko dizun informazioa. Begirada bat bota bertan dauden bideoei hasi aurretik.

04 Sekuentzia jarraitu

Amaiera!

03 Irudi zuzena

INTRODUCCIÓN

QUIZ

Osatu hurrengo galdetegia eta eskuratu lehen zifra saria lortzeko!

HASI

QUIZ

1/6 GALDERA

Zer molekulak osatzen dute nukleotido bat?

Fosfatoa, Adenina eta petosa (gluzidoa)

Kodoia, Fosfatoa eta pentosa

Fosfatoa, base nitrogenatua eta pentosa (gluzidoa)

QUIZ

zuzena!

Azalpena: Nukleotidoak pentosa batez osatuta daude (RNAko erribosa eta DNAko desoxirribosa), eta horri base nitrogenatu bat (A,G,C,T edo U) gehitzen zaio 1. karbonoari, eta fosfato-talde bat 5. karbonoari

HURRENGOA

QUIZ

2/6 GALDERA

Nola elkartzen dira nukleotidoak azido nukleikoak (DNA eta RNA) sortzeko?

Nukleotido baten base nitrogenatua beste nukleotido baten base nitrogenatuari batzen zaio hidrogeno-zubien bidez

Gehituko den nukleotidoaren fosfatoa gehitutako azken nukleotidoaren fosfatoari gehitzen zaio

Gehituko den nukleotidoaren fosfatoa gehitutako azken nukleotidoaren pentosaren 3 karbonoari gehitzen zaio.

QUIZ

ZUZENA!

Azalpena: Azido nukleikoak sortzen direnean, nukleotidoak gehitzen dira, nukleotido baten fosfatoa azken nukleotidoaren pentosaren 3 karbonoari lotuz.

HURRENGOA

QUIZ

3/6 GALDERA

Zer ezaugarri ditu DNA-egiturak?

Helize bikoitz bat da, eta base nitrogenatuen artean (A,G,C,U) hidrogeno-zubien bidez lotutako bi kate antiparalelo ditu.

Helize bikoitz bat da, base nitrogenatuen artean (A,G,C,T) hidrogeno-zubien bidez lotutako bi kate antiparalelo dituena.

Bere baitan biribilkatutako nukleotido-kate bakarra da, A,G,C eta T nukleotidoz osatua.

QUIZ

zuzena!

Azalpena: James Watsonek eta Francis Crickek aurkitu zuten DNAren egitura, baita Rosalin Franklin eta Maurice Wilkins-en laguntza ere. Informazio genetikoa biltegiratzeaz eta transmititzeaz arduratzen den molekula da. Informazio genetikoa A,G,C eta T nukleotidoen bi kate osagarri eta antiparalelok osatzen dute, beren baitan biribilkatuak eta kate osagarrietako base nitrogenatuen artean hidrogeno-zubiak eratzeari esker elkartuak.

HURRENGOA

QUIZ

4/6 GALDERA

Aukeratu RNA molekula bat hobekien deskribatzen duen aukera

A, G,C,U nukleotido-kate bakarra. Bere pentosa erribosa da. DNAren informazio genetikoa transkribatzen eta itzultzen du. Nukleoan, zitoplasman eta erribosometan aurki dezakegu.

A, G,C,U nukleotido-kate bakarra. Haren pentosa desoxirribosa da. DNAren informazio genetikoa transkribatzen eta itzultzen du. Nukleoan, zitoplasman eta erribosometan aurki dezakegu.

A,G,C,U nukleotido-kate bikoitza. Bere pentosa erribosa da. DNAren informazio genetikoa transkribatzen eta itzultzen du. Nukleoan, zitoplasman eta erribosometan aurki dezakegu.

QUIZ

ZUZENA!

Azalpena: Nukleotido-kate bakar batez osatutako molekula bat da. RNAren nukleotidoak hauek dira: erribosa, azido fosforiko bat eta base nitrogenatu bat, adenina, guanina, zitosina eta uraziloa (timinaren ordez). RNA zelula eukariotoen nukleoan eta zitoplasman dago. 3 RNA mota daude: ARNm, ARNt, ARNr

HURENGOA

QUIZ

5/6 GALDERA

Zer funtzio du ARNt-ak?

RNA heltzean, introiak leinatzea

Nukleotidoak gehitzea ARNm-ren transkripzioan

Itzulpenean aminoazidoak gehitzea

QUIZ

6/6 GALDERA

Zer da gen bat?

DNA sekuentzia bat da, aminoazido baten sintesirako kodetu edo lainoa duena

Proteina baten sintesirako informazioa kodetu edo duen dna-sekuentzia bat da.

Aminoazido baten sintesirako informazioa kodetu edo duen RNA sekuentzia bat da.

QUIZ

ZUZENA!

Azalpena: Proteinen sintesian aminoazidoak garraiatzen dituen molekula bat da. ARNt-ak aminoazidoarekin elkartzen den leku bat du 31 muturrean, eta kodonaren kontrako beso bat, RNAm-ren kodonaren osagarri, proteina-sintesian elkartzen dena.

HURRENGOA

QUIZ

ZUZENA!

HURRENGOA

QUIZ

AKATSA!

GAIZKI!

SAIATU BERRIRO

BILATU!

Baieztapen guztien artean, egin klik zuzenetan bakarrik

HASI

Zer entzima arduratzen da DNA erreplikazioan pitzarazgailuak sintetizatzeaz?

DNA Polimerasa

RNA Polimerasa

Argia arrasta dezakezu iluntasunaren artean bilatzeko

RNA Primasa

RNA Ligasa

Helikasa

ONDORENGO DNA-SEKUENTZIA ERREPLIKAZIORAKO MOLDE GISA ERABILTZEN BADA, ZER ZENTZUTAN GERTATU BEHAR DA ERREPLIKAZIOA KATE ATZERATUA SINTETIZATZEKO?

3´-AACTCGGCTAACT-5´

ESKUMARA

Argia arrasta dezakezu iluntasunaren artean bilatzeko

ZUZENA!

EZKERRERA

EDOZEIN ALDETARA

BEGIRATU ARRETAZ ERREPLIKAZIOARI BURUZKO BIDEO-KLIP HAU: ZER ENTZIMA DA BOLA URDIN TXIKIA ETA ZER EGITEN ARI DA?

Afirmaciónincorrecta

OKAZAKIREN LIGASA DA ETA UNE PASARTEAK (HUTSUNEAK) GEHITZEN DITU

Argia arrasta dezakezu iluntasunaren artean bilatzeko

ZUZENA!

ADNA LIGASA DA, ETA PITZARAZGAILUAK (CEBADORES) EZABATZEN DITU

POLIMERASA DNA DA, ETA ZEBADOREEN HUTSUNEAK BETETZEN DITU

PRIMASA DA ETA ZEBADOREAK SINTETIZATZEN DITU

TRANSKRIPZIOAN, ZER GEHITZEN ZAIO SINTETIZATZEN ARI DEN ARN-AREN 5´ MUTURRARI?

EXOI BAT

GUANINA METILATUTAKO NUKLEOTIDO BAT

Argia arrasta dezakezu iluntasunaren artean bilatzeko

ZUZENA!

GUANINA-NUKLEOTIDOEN SEKUENTZIA

INTROI BAT

ADENINA- EDO BUZTAN-NUKLEOTIDOEN SEKUENTZIA POLI-A

NOLA DEITZEN ZAIO ARNt BESOARI, PROTEINEN SINTESIAN ARNm KODONAREKIN BAT EGITEN DUENARI?

ANTIKODONA

Argia arrasta dezakezu iluntasunaren artean bilatzeko

ZUZENA!

KODOIA

PROMOTOREA

GENEA

ONDORENGO ARN-SEKUENTZIA HONETAN, ZEIN KODON IZANGO DA ITZULPENAREN HASIERA ETA ZEIN KODONETAN GELDITUKO DA PROZESUA?

5´- AUUAUGCGGCUUAAGGCAUUCUAAGGG-3´

HASIERA: UAGSTOP: GGG

HASIERA: AUUSTOP: UAA

Argia arrasta dezakezu iluntasunaren artean bilatzeko

ZUZENA!

HASIERA: UAUSTOP: UAG

HASIERA: AUGSTOP: UAA

AKATSA!

GAIZKI! Informazio hori ez da zuzena

SAIATU BERRIRO

IRUDI ZUZENA

Irudi zuzena aukeratu

HASI

ZER IRUDI DAGOKIO MUTAZIO GENIKO BATI?

ADIERAZI ITZULPENAREN ELONGAZIO-FASEARI DAGOKION IRUDIA

ZUZENA!

DNA-NUKLEOTIDO BATEN IRUDIA irudikatzen DU

ZUZENA!

NUKLEOTIDO-SEKUENTZIA HAUETATIK, ZEIN DA EUKARIOTOETAN TRANSKRIPZIOAREN SUSTATZAILEA?

UAUAAU AUAUUA

TATAAT ATATTA

ZUZENA!

IRUDI HAUETAKO ZEIN DA KROMOSOMA-MUTAZIOA?

ZUZENA!

AKATSA!

SAIATU BERRIRO

serieA

Aukeratu falta den etapa edo fasea. Kodearen azken zifra lortzear zaude!

HASI

ARN ERREKONBINANTEAREN PROZESUAREN ZEIN ETAPA FALTA DA?

GENE HAUTATUA 12 MURRIZKETA-ENTZIMEKIN EBAKITZEN DA

AUKERTUTTAKO GENEA

GENEA PLASMIDOAN SARTZEN DA

PLASMIDOA

DNA ERREKONBINANTEA BAKTERIO BATEAN SARTU ETA ERREPLIKATU EGITEN DA

NAHI DEN PROTEINA SINTETIZATZEN DA

AUKERATU FALTA DEN ETAPA:

PLASMIDOA MURRIZKETA-ENTZIMEKIN EBAKITZEN DA

DNA ERREKONBINANTEA ZELULA EUKARIOTO BATEAN SARTZEN DA

PLASMIDOA BIRUS BATETIK ATERATZEN DA

01 Aukera

02 Aukera

03 Aukera

ZER ETAPA FALTA DA PCR PROZESUAN?

ZUZENA!

PCR-REN ZIKLO BERRI BAT HASTEN DA

DNA BEROTU EGITEN DA BERE KATEAK BEREIZTEKO

BI KATEEN SINTESIA POLIMERASAREN BIDEZ HASTEN DA

BI DNA-MOLEKULA SORTZEN DIRA

AUKERATU ETAPA ZUZENA

TOPOISOMERASAK BI KATEAK BEREIZTEN DITU SINTESIA HASTEKO

ZEBADOREAK BI DNA-KATEEI BATZEN ZAIZKIE

LIGASA DNAk OKAZAKI ZATIAK BATZEN DITU

01 Aukera

03 Aukera

02 Aukera

AKATSA!

AKATSA!

GAIZKI!

SAIATU BERRIRO

EDERTO!

HONA HEMEN LEHENENGO ZENBAKIA:

HASIERARA BUELTATU

EDERTO!

HONA HEM,EN BIGARREN ZENBAKIA:

HASIERARA BUELTATU

EDERTO!

HONA HEMEN HIRU8GARREN ZENBAKIA:

HASIERARAR BUELTATU

EDERTO!

HONA HEMEN LAUGARREN ZENBAKIA:

HASIERARAR BUELTATU

SARTU KODE SEKRETUA

_ _ _ _

SARTU KODE SEKRETUA

* _ _ _

SARTU KODE SEKRETUA

* _ _ _

SARTU KODE SEKRETUA

* * _ _

SARTU KODE SEKRETUA

* * _ _

SARTU KODE SEKRETUA

* * * _

SARTU KODE SEKRETUA

* * * _

SARTU KODE SEKRETUA

ZORIONAK!

INFORMAZIO GENETIKOAN ADITUA ZARA

SARTU KODE SEKRETUA

¡Oh, ez!Kode okerra

SAIATU BERRIRO