Bio-Geo-ko portfolioa

Harreman funtzioa

Sarrera

1/3

Sarrera

Fidatu gaitezke gure zentzumenetaz? Ez Zentzumen bat gabe bizi beharko bazinateke, zein izango zen? Zergatik? Dastamena, nire ustez hau da gutxuen importatzen duena. Ukimena, ikusmena edo entzumenik gabe oso arraroa izango zen eta usainmenarekin zerbait erretzen ari delaz konturatu ahal zara

Aurkibidea

AURkibidea

1. Activities with Grace

2. Errezeptoreak

4. NSZ eta NSP

3. Zentzumen organoak

5. NSZren taulak

6. Gosea eta asebetetzea

8. Sistema endokrinoa

7. Neuronen galderak

9. Lokomozio aparatua

Activities With Grace

The one day Grace came and did some activities with us for challenging our senses.

Challenging our view

Chalenging our hearing

Challenging our touch

Errezeptoreak

Estimulutik erantzunera

Errezeptoreen eskema

Estimuluen errezeptoreen taula

Estimulutik erantzunera

2. Adibidea

1. Adibidea

3. Adibidea

4. Adibidea

Zentzumen errezeptoreen eskema

Estimuluen Errezptoreak Taula

Zentzumen organoak

Begiaren eskema

Ukimenaren eskema

Usaimena eta dastamena

Entzumena

NSZ eta NSP

2. dokumentua

1. dokumentua

Begiaren eskema

1. Begi-giharra2. Esklerotika 3.Koridea 4.Nerbio optikoa 5.Erretina 6.Humore beikara 7.Kristalinoa 8.Irisa 9.Kornea 10.Begi ninia 11.Bekaina 12.Malko-guruina 13.Malko-zakua 14.Betileak

Info

Info

Info

Info

Ukimenaren eskema

1. Ruffiniren korpuskuluak (Beroa)2. Meissnerren korpuskuluak (Ukipena) 3. Krausseren korpuskuluak (Hotza) 4. Vater-Paciniren korpuskuluak (Presioa) 5. Dermisa 6. Epidermisa

Escribe un subtítulo aquí

Usaimena eta dastamena

1.Dastamen papilak2.Dastabotoiak 3.Dastameneko nerbio zuntza 4.Kimioerrezeptorea

1.Usaimen nerbioa2.Pituitario horia3.Usaimen erraboila4.Pituitario gorria5.Sudur hobia

Galderak

Zergatik esaten da dastamena eta usaimena lotuta daudela? Zergatik dirudi elikagaiek ez dutela zaporerik hotzeria dugunean?

Erlazionatuta daude gu jaten dugunean usaina duten substantzia batzuk sortzen ditugulako eta hauek janari horrekin lotzen dugu, usainik gabe ez genuen hori sentituko, hau da, zaporea aldatuko zen edo ez zuen izango. Katarroa dugunean dirudi ez duela zaporerik mukiak gure usaimena ahultzen dutelako eta ez digute uzten zapore horiek antzematea

Nire hipotesia da janaria ez duela zapore berdina zure sudurra eztaltzen baduzu. Honetarako pertsona bati begiak tapatuko diot, gero gatzdun ur edalontzi bat emango diot edateko. Ondoren eskatuko diot sudurra tapatzea eta beste edalontzi bat emango diot, lehenaren eduki berdinarekin. Azkenik galdetuko diot ea biak zapore berdina izan baduen.

Entzumena

Nola bihurtzen da soinua nerbio-bulkada? Ondak tinpanoa bibratzea sortzen du, hau bibrazioa hezur kateari pasatzen dio, honek bibrazioa amplifikatu eta barne belarriari pasatzen dio bibrazioa, koklean bibrazio hauek substatzia akuoso bat mugitzen du eta koklean dauden mekanoerrezptore batzuei ezker, mugimendua impultso elektrikotan bihurtzen du. Tinpanoa guztiz zulatuta baduzu ezinekoa da entzutea belarri horretatik zeren eta tinpanoak ez ditu bibrazioak tranzmitituko eta ezingo dira beste modu batengatik heldu zure koklearaino.

1.Belarri pabiloia2.Entzumen hodia 3.Tinpanoa 4.Hezurtxoen katea 5.Eustakiorren tronpa 6.Koklea 7.Nerbio koklearra 8.Kanal erdizirkularra 9.Barne belarria 10.Erdiko belarria 11.Kanpo belarria

Gosea eta asebetetzea

Gosea sentitzen dugu gure sabelean ghrelina hormona sintetisatzen dugunean eta gure glukosa maila oso baxua denean. Hormona hori burmuin erdiko zona batera doa, hipotalamora, eta han sortzen da gose sentsazioa. Gero asebetetzen hasten gara gure elikagaiak sabelera iristen direnean eta han substantzia batzuk askatzen direnean, baita glukosa maila handitzen denean ere, honen bidez insulina deituriko hormona askatzen da eta hipotalamorarte doa asebetetze sentsazioa sortuz. Guri elikagai batzuk gehiago gustatzen zaizkigu beste batzuk baino, horregatik batzuetan asetuta gaude baina pixka bat gehiago jaten dugu, adibidez gabonetan edo beste festa batzuetan. Normalean gehien gustatzen zaizkigun janariak goxoak edo gaziak dira. Gustatzen zaizkigun janariak jatean, gustatzen zaigun beste ariketa bat bezala izango bazen, dopamina sortzen dugu.

NSZren taulak

Neuronen galderak

-Nola elikatzen dira neuronak? Astrozitoen bidez.-Zer funtzio betetzen du mielinazko zorroak? Neurona guztiek al dute? Nerbio bulkada azkarrago joatea ahalbidetzea. Neurona guztiek ez daukate zertan izan behar. -Transmiti al diezaieke neurona batek informazioa bi neuronari edo gehiagori batera? Arrazoitu erantzuna. Bai, neuronek dentrita adar bat baino gehiago dituelako.

Lorem ipsum dolor sit amet

SISTEMA ENDOKRINOA

-Zer hormonak eragiten du kaltzioa hezurretan jalkitzea? Zer guruin endokrinok sortzen du? Metabolitoak, eta guruin endokrinoa tiroidea eta paratiroidea dira. -Odoleko glukosa kantitateak gora egiten badu, zer hormona sortzen da? Nola funtzionatzen du? Insulina, laguntzen du glukosa energia bihurtzen. -Zer hormonak prestatzen ditu bularrak eta estimulatzen du esnea sortzea? Zeinek estimulatzen du esnea jariatzea? Prolaktinak prestatzen ditu bularrak baina umeak estimulatzen du esnea jariatzeak.

Lokomozio aparatua

1. Zein da lokomozio-aparatuaren osagai aktiboa? Eta zein da osagai pasiboa? Zergatik?Gihar-sistema da aktiboa eta hezur-sistema pasiboa gihar-sistemak hezur-sistema mugitzen duelako.2. Zer desberdintasun dago sorbalda-gerrikoaren eta pelbis-gerrikoaren artean? Sorbalda-gerrikoak lotzen ditu goiko gorputz adarrak eta besteak beheko gorputz adarrak. 3. Zer hezurrekin daude lotuta saihets-hezurrak? Zer egitura osatzen dute? Zein da haren funtzioa? Aurretik bularrezurrarekin eta atzetik ornoekin, kaxa torazikoa osatzen dute eta haien funtzioa hainbat organo, adibidez bihotza, babestea da. 4. Adierazi zer motatakoak diren hezur hauek, formaren arabera: kubitua, berna-hezurra edo tibia eta frontala. Kubitua eta tibia hezur luzeak dira, aldiz frontala hezur lau bat da. 5. Zer giltzadura mota dira ukondoa eta sorbalda? Arrazoitu erantzuna eta adierazi zer hezurrek osatzen dituzten. Ukondoa eta sorbalda giltzadura mugikorrak dira mugimendu handia egin ahal dutelako, bizkarrezurra (erdimugikorra) edo garezurra(mugiezina) ez bezala. Ukondodokoa besahezurrak, erradioak eta kubitoak osatzen dute eta sorbaldakoa lepauztaiak, besaezurrak eta omoplatoak osatzen dute. 6. Azaldu besaurrea besorantz tolesteko mugimendua: zer giharrek esku hartzen dute? Bizepsa da garrantzitsuena eta hau uzkurtzean lortzen da besaurrea tolestea.

The challenge was to try to read our teammate's lips, for this we used a computer where we put the music really loud so we couldn't hear what the other was saying. I did it really bad because I don't know how to read lips.

For this challenge we pasted a paper on our back and we draw a picture there, then the person with the paper had to know what the other had drawn and draw it on the next's paper, at the end the last person had to compare his or her draw with the first one and say if it was similar or different

Non eratzen da begiaren aurreko objetuaren irudia?

Erretinaren parean, hemen daudelako begiko fotoerrezeptoreak.

Estimulua: Pastelaren usainaZentzumen errezeptorea: Usaimena Organo errezeptorea: Sudurra Koordinatzailea: Nerbio sistema Efektorea: Guruin efektorea Erantzun zehatza: Salibatzea

Zeintzuk dira begi globoa osatzen duten hiru geruzak? Zeintzuk hauen funtzioak?

Esklerotika, koroidea eta erretina(Irudia alderantziz jasotzea). Begi goboa ikustea ahalbidetzen du, babesteaz ere arduratzen da.

A- GarezurraB- OmoplatoaC- BizkarezurraD- KubitoaE- ErradioaF- FemurraG- BelaunezurraH- TibiaI- HumeroaJ- PelbisaK- SakroaL- IskionaM- Eskuetako hezurrakN- PeroneaO- Oinetako hezurrakP- Behatz hezurrak

A- MasetereoaB- TrapezioaC- PektoralaD- TrizepzaE- AbdominalaF- KuadrizepzaH- Muskulo esternokleidomastoideoaI- Deltoide muskuluaJ- Bizepza K- Gluteoa

Zerk babesten du begia hautsik ez sartzeko? Nola?

Betazalak, oso azkar irekitzen eta ixten direlako.

Zergatik ez ditugu alderantziz ikusten objetuak?

Gure burmuinak buelta ematen diolako errezeptaturiko informazioari

In this challenge we stood separated in the classroom meanwhile a person was in the middle. That person had to point the teammate who was saying its name. Then that person had to cover one ear, after that the person became less and less precise.

Estimulua: Baloi batZentzumen errezeptorea: Ikusmena Organo errezeptorea: Begiak Koordinazio-sistema: Nerbio sistema Efektorea: Efektore motorra Erantzun zehatza: Ostikada bat ematea baloiari

Estimulua: Katarroa izateaErrezeptorea: Barne errezeptorea Koordinatzailea: Nerbio sistema eta sistema endokrinoa Efektorea: Guruin efektorea Erantzun zehatza: Mukiak sortu

Estimulua: Buruko minaErrezeptorea: Nozizeptorea Koordinatzailea: Nerbio sistema eta sistema endokrinoa Efektorea: Efektore motorra Erantzun zehatza: Medikamentuak hartu

1. Hipofisia, hazkuntzaren hormona (Umetan eta pubertaroan bereziki, gorputzaren garapena eta hazkundea aktibatzen ditu), prolaktina (Pubertaroan esnearen guruinak (ugatzak, titiak) garatzen ditu. Erditu ondoren esnearen ekoizpena suspertzen du) eta oxitozina (Erditzeko unean umetokiaren uzkurdunak estimulatzen ditu) jariatzen ditu. 2. Tiroidea, tiroxina (Hazkunde garaian, arnasketa zelularra eta proteinen metabolismoa aktibatzen ditu) jariatzen du. 3. Paratiroidea, paratiroidearen hormona (Odoleko kaltzioaren eta fosforoaren mailak erregulatzen ditu; hots, hezurren kaltzifikazioa eta odolaren koagulazioa) jariatzen du.

4. Giltzurrun gaineko guruinak, adrenalina (Odoleko azukrean glukosaren maila erregulatzen du) jariatzen du. 5. Pankrea, intsulina (Odoleko azukrean glukosaren maila erregulatzen du) du jariatzen du. 6. Barrabilak, androgenoak (Gizonezkoen sexu-ezaugarriak garatzen eta sexu-organoen garapena aktibatzen du) jariatzen ditu. 7. Obulutegia, estrogenoak (Emakumeen sexu-ezaugarriak garatzen eta sexu-organoen garapena aktibatzen du) jariatzen ditu.