banaketa teknikak

Nahasteak banatzeko teknikak

HASI>

BANAKETA TEKNIKAK

Banaketa teknikak por Elena Puignau se distribuye bajo una Licencia Creative Commons Atribución-NoComercial-CompartirIgual 4.0 Internacional.

epuignau

Edukiak

Nahaste homogeneo eta heterogeneoak banatzeko teknika ezberdinak

Zer ikasiko dugu

Denbora

saio

Ikas jarduerak

• Dekantazio/imantazioa
• Distilazioa
• Iragazpena
• Kristalizazioa
• kromatografia
• Zentrifugazioa

Ikas egoera

Azken ekoizpena

Banaketa teknika ezberdinen laborategiko txostenak eta nahaste ezezagunaren banaketa

• Nahaste homogeneo eta heterogeneo ezberdindu
• Nahasteak prestatu
• Laborategiko tresneria ezagutu
• Montaiak egiteko trebetasuna
• Banatzeko teknika ezberdinak lantzea

Jardueren sekuentzia

Oinarrizko jakintzak

1

4

6

5

3

2

Hasiera

Garapena

Bukaera

Dekantazio/imantazioa

Kristalizazioa

Gogoratzen duzu zer den nahaste homogeneo eta heterogeneoa?

• Txostenak
• Nola banatu nahaste hau? INFOGRAFIA egin
• Laborategi birtualak
• Galdetegia

Distilazioa

Iragazpena

Kromatografia

Zentrifugazioa

Hasi>

Hasiera

Aurretiko ezagutzak

Aurrezagutzak

Nahaste homogeneoak: osagaiak ezin direnean begi hutsez bereizi. Honelako nahasteei disoluzio ere deitzen zaie. Txokolate-esnea da nahaste homogeneoaren adibide bat, edo uretan gatza disolbatzen dugunean ere nahaste homogeneoa lortzen dugu. Airea bera hainbat gasen nahaste homogeneoa da. Nahaste homogeneoetan, osagaien konposaketa berdin-berdina izaten da nahastearen edozein zatita. Nahaste heterogeneoa: osagaiak begi hutsez bereiz daitezkeenean. Honelako nahasteetan, posible izan daiteke osagaiak banatzea zenbait prozedura erabiliz (iragazkiak edo baheak erabiliz, esate baterako). Eguneroko adibide bat ipintzeagatik, entsaladak dira nahaste heterogeneoak, baina baita ura eta olioa nahasten ditugunean ere: edalontzi batean, biak ondo bereiz daitezke pausatzen direnean.

4

2

1

3

Aurrezagutzak

Osagaien banaketa ez du zertan berdina izan behar zati guztietan

HETEROGENEO

HOMOGENEO

Osagaien konposaketa berdina da edozein zatitan

HETEROGENEO

HOMOGENEO

Gogoratu

Osagaiak begi hutsez berezi daitezke

Osagaiak ezin direnean begi hutsez berezi

JOLASA !

ZER DAKIZU?

Nahaste homogeneo, heterogeneoa ala substantzia puruak dira?

Hasiera

Jarraitu

1

Hasiera // Quiz

Nahaste homogeneoa

Nahaste hetrogeneoa

Substantzia purua

2

Hasiera // Quiz

Nahaste homogeneoa

Nahaste hetrogeneoa

Substantzia purua

3

Hasiera // Quiz

Nahaste homogeneoa

Nahaste hetrogeneoa

Substantzia purua

4

Hasiera // Quiz

Nahaste homogeneoa

Nahaste hetrogeneoa

Substantzia purua

5

Hasiera // Quiz

Nahaste homogeneoa

Nahaste hetrogeneoa

Substantzia purua

Hasi>

Garapena

Aplikazioak askotarikoak dira, unitatean zehar ikusiko dugun moduan.

• Lagina purifikatzea; hau da, dituen ezpurutasunak garbitzea.
• Laginean dauden substantzietako batzuk bereiztea
• Nahastean substantzia bat dagoen identifikatzea.
• Nahastean dagoen substantzia baten kontzentrazioa kuantifikatzea.

Lanera>

1

DEKANTAZIOA ETA IMANTAZIOA

Ikas jarduera

Garapena// 1

Alboko bideoak ikusi, lagungarri izango dituzu zure lehen lana egiteko

DEKANTAZIOA eta IMANTAZIOA

1

2

3

Garapena// 2

Atal honetan zuen laborategiko informea betetzeko behar dituzuen atalak daude

Txostena egiteko

Helburuak

Datu bilketa

Galderak

HELBURUAK

• Dekantazio eta imantazio teknikak ezagutu
• Laborategiko materiala trebetasunez erabili

Osatu SUBSTANTZIA Magnetikoa Substantziadisolbagarriadentsitatea

Teknika bakoitzeko erantzun galdera hauei:

1. Nahaste homogeneoa ala heterogeneoa dugu? Zergatik?
2. Zein egoera fisikoan daude osagaiak?
3. Zein propietateari esker banatu ditugu osagaiak?
4. Definitu DEKANTAZIOA eta IMANTAZIOA

jarraitu>

2

DISTILAZIOA

Ikas jarduera

Garapena// 2

Distilazio bi egingo ditugu laborategian. Irakaslearen azalpenak jarraitu eta ez ahaztu zuen txostena betetzen.

Distilazioa

Garapena// 2

Limoi esentzia lortu

1

2

3

Garapena// 2

Atal honetan zuen laborategiko informea betetzeko behar dituzuen atalak daude

Txostena egiteko

Helburuak

Galderak

• Zein nahaste genuen destilazio mota bakoitzean? Zer lortu dugu banatzea kasu bakoitzean?
• Zein ezberdintasun dago destilazio sinplea eta arrastrekoaren artean?
• Zenbat gradotara lortzen dugu ardoaren banaketa?
• Ardoaren destilazioan zergatik ateratzen da alkohola eta ez ardoak duen ura?
• Zenbat gradotara lortzen dugu limoi esentzia ateratzea?
• Zertarako ipintzen da kondentsadorea edo hotzgailua?
• Ardo botilak %13 alkohola badu, zenbat alkohol lortu beharko dugu guztien artean?

Montaia

HELBURUAK

• Distilazio montaiak egiteko gai izatea
• Nahaste homogeneo (ardoa) banaketa egitea distilazio sinple bidez
• esentzia lortu arrastrezko distilazio bidez
• Laborategiko tresneria trebetasunez erabili

Segurtasuneko mantala eta betaurrekoak jantzita eta irakasle baten ikuskapenaz egin behar da.

• Zein nahaste genuen destilazio mota bakoitzean? Zer lortu dugu banatzea kasu bakoitzean?
• Zein ezberdintasun dago destilazio sinplea eta arrastrekoaren artean?
• Zenbat gradotara lortzen dugu ardoaren banaketa?
• Ardoaren destilazioan zergatik ateratzen da alkohola eta ez ardoak duen ura?
• Zenbat gradotara lortzen dugu limoi esentzia ateratzea?
• Zertarako ipintzen da kondentsadorea edp hotzgailua?

Jarraitu>

3

IRAGAZPENA

Ikas jarduera

Ikas jarduera // 3

Iragazketa suspentsioen bereizketa-metodo mekaniko bat da, partikulen tamainaren araberakoa. Suspentsioa iragazki izeneko ingurune porotsu baten bidez pasaraztean datza. Iragazketaren ondoren, hau lortzen dugu: Iragazia, iragazkia zeharkatu duen fluidoa. Opila edo hondarra, tamaina handiagoko partikula solidoez osatutakoa, iragazkian harrapatuta gelditu direnak. Iragazketaren helburua hondarra, iragazia edo biak lortzea izan daiteke. Iragazketa eragiketa oso ohikoa da edozein laborategitan.

Ikas jarduera // 3

Paperezko iragazkiak Askotariko forma, tamaina eta poro-diametrokoak aude. Bata edo bestea hautatzea, iragazi behar dugun likidoaren ezaugarrien eta bolumenaren araberakoa izango da. Oro har, bi modelo daude: Iragazki leuna edo alemana, atxikitako solidoa kontserbatu nahi denean erabiltzen dena. Tolestura-iragazkia edo frantsesa, iragazitako likidoa kontserbatu nahi denean erabiltzen dena. Tolestura-iragazkiak arinago iragazten du, iragazketa-azalera handiagoa duelako.

Nola egin

Nola egin

Garapena// 3

Montaiak

Galderak

Helburuak

• Iragazteko dauden metodo ezberdinak ezagutu
• Disoluzioak prestatzea
• Hauspeatze erreakzio kimikoak ezagutu
• Erreakzio kimikoak doitzea

1. Praktikan agertutako 3 erreakzio kimikoen ekuazio kimikoak idatzi eta doitu.
2. Iragaz-metodo bakoitzaren abantailak eta desabantailak adierazi.
3. Iragazpen atmosferiko zein metodo izan da azkarrago? Zertarako erabiltzen da metodo hori?
4. Zer nahaste mota banatzen ditugu metodo honekin? Zein egoeratan egon behar dira substantziak metodo hau erabiltzeko?.
5. Zer da iragazketa?
6. Zertarako erabiltzen da hutsean egindako iragazpenena?

Jarraitu>

4

kristalizazioa

Ikas jarduera

Garapena// 4

Disoluzio saturatu bat egingo dugu laborategian. Irakaslearen azalpenak jarraitu eta ez ahaztu zuen txostena betetzen.

Kristalizazioa

Garapena// 3

Datu bilketa

Galderak

Helburuak

• Laborategiko tresneriaren erabilera
  • Nahaste homogeneoak banatzeko teknika landu
  • Kristalizazioan eragina duten faktoreak landu
  • Birpasatu kristalak zer diren

• Zein nahaste motak banatzeko erabiltzen da kristalizazioa? Zeren arabera banatzen dira?
• Zein balditzaren menpe aldatzen dira kristalen tamaina?Kristal handiagoak lortzeko, nolakoak izan behar dira?
• Zer da kristal bat edo egitura kristalinoa?
• Zertarako erabiltzen da kristalizazioa industrian?

Jarraitu>

5

Kromatografia

Ikas jarduera

+ info

Garapena// 5

Kromatografia

Nahasteko osagai bakoitzak gainazal porotsu batetik zabaltzeko (gorantz joateko) duen abiadura desberdinean oinarritzen da; esate baterako, iragazki-paper batetik, klariona batetik... eta hortik gora, disolbatzaileak arrastatuta igotzen da (kapilaritateagatik).

Garapena// 3

Datu bilketa

Galderak

Helburuak

• Laborategiko tresneriaren erabilera
• Kromatografia teknika lantzea

• Likidoz osatutako nahaste homogeneo baten osagaiak bereiztu

Argazkiak ipini eta bakoitzean zein pigmentu agertzen den adierazi

1. Zer da kromatografia?
2. Zer dira pigmentuak? Zein funtzio dute?
3. Zein koloretako pigmentuez osatuta dago tinta? Eta rotulkia?
4. Zein pigmentu dituzte espinakak? Zein koloretakoa da bakoitza?
5. Zergatik banatzen dira pigmentu ezberdinak?

jarraitu

6

zentrifugazioa

Ikas jarduera

Garapena// 6

Datu bilketa

Galderak

Helburuak

• Zentrifugazio teknika erabiltzen ikastea.
• Hauspeatze erreakzio kimikoak ezagutu
• Erreakzio kimikoak doitzea

Argazkiak ipini eta bakoitzean zein osagai agertzen den adierazi

• Disoluzioak nahastean gertatutako erreakzioaren ekuazio kimikoa idatzi eta doitu
• Prestatu ditugun disoluzioen piktogramak zein dira?
• Zergatik ipini behar dira hodiak binaka eta kontrako lekuan zentrifugagailuan?
• Zentrifugadoraren tapa itxita egon behar da, zergatik?
• Zer nahaste mota banatzen ditugu metodo honekin? Zergatik banatzen dira nahasteko substantzia ezberdinak
• Zertan datza zentrifugazioa?
• Zenbat minutu izan dugu esnea 300 rpm banaketa gertatzeko? Zer banatu da?
• Eta zenbat minutu lurra? Zer banatu da?

Hasi>

Bukaera

Zer ikasi duzu?

Lanera!

Konprobatu ikasitakoa

Irakasleak banatu dizuen nahaste misteriotsua banatu beharko duzue. Osagai bakoitza kendu eta gero adierazi beharko duzue nahaste mota eta aplikatuko duzuen metodoa.Ez duzue txostenik egin beharko baina bai egindako lanaren eskema,

Nahaste misteriotsua

Irakasleak banatu dizuen nahaste misteriotsua banatu beharko duzue. Osagai bakoitza kendu eta gero adierazi beharko duzue nahaste mota eta aplikatuko duzuen metodoa.Ez duzue txostenik egin beharko baina bai egindako lanaren eskema,

Nahaste misteriotsua

Bukaera

Buru mapa bat egin behar duzue. Agertu behar da pausoz pauso une bakoitzean zer duzue nahastean, zein nahaste mota duzuen, zein metodo aplikatu duzuen eta zergatik, zer banatzea lortu duzuen

+ info

+ info

+ info

Azpiko loturan gaian landutakoaren galdetegia duzu.

Bukaera

Zer ikasi duzu?

Laborategi birtuala

Galdetegia

Txostenak

Egindako praktiken txostenak entregatu behar dituzue classroom bidez.

Hurrengo pausoan laborategi birtualetako lotura eta zereginak

+ info

+ info

vs

Bukaera// 1

Konprobatu ikasitakoa

Azpian duzun loturan sartzean, laborategi birtualera sartzeko lotura duzu. Kapturak egin zure erantzunekin eta classroom bidez bidali

Gauza bera egin behar duzu azpian duzun loturarekin

LAN BIKAINA !!!!

Jarrai dezagun ikasten

Consectetur adipiscing elit

Lorem ipsum dolor sit amet consecteteur adisciping