Паэма "Новая зямля"

"Новай зямлі" Якуба Коласа - 100 год!

чытальная зала

wc

У музеі размешчаны палотны У.Сулкоўскага, В.Шаранговіча, Г.Паплаўскага.

ПАКОЙ2

ПАКОЙ 3

ПАКОЙ 1

1/5

ПАКОЙ 1

Пытанне 1 Дзе нарадзіўся Я.Колас?

Стоўбцы

Смольня

Акінчыцы

2/5

пакой 1

Сям’я Міхала павінна была перабрацца на новае месца — у Парэчча (у жыцці Якуба Коласа гэта якая вёска)?

Акінчыцы

Смольня

Альбуць

Пытанне 3

3/5

Пакой 1

Большая частка дзеяння паэмы адбываецца ў гэтым месцы: ... — слаўная мясціна, Куток прыгожы і вясёлы: Як мора — лес, як неба — долы...

Альбуць

Парэчча

Акінчыцы

4/5

пакой 1

Пытанне 4

У пары з кім стаяла сасна?

Елка

Дуб

Сасна

5/5

ПАКОЙ 1

Пытанне 5

Як называецца рака на малой радзіме песняра?

Заходняя Дзвіна

Нёман

Дняпро

5/5

ПАКОЙ 1

Вы правільна адказалі!

ПАКОЙ 2

ПАКОЙ 1

Неабходна выканаць заданне яшчэ раз!

1/5

ПАКОЙ 2

Пытанне 1

Хто з'яўляецца прататыпам Міхала?

Дзядзька

Бацька

2/5

пакой 2

Пытанне 2

Як называецца частка, прадстаўленая на малюнку В.Шаранговіча ?

"Каляды"

"На рэчцы"

3/5

пакой 2

Пытанне 3

Як звалі дарэктара?

Яська Базылёў

Яхім Міцкевіч

4/5

пакой 2

Пытанне 4

У які час дзядзька Антось быў вольны ад працы?

Вялікдзень

Каляды

5/5

пакой 2

Пытанне 5

Куды паехаў дзядзька Антось напрыканцы паэмы?

Вільню

Мінск

5/5

пакой 2

Выдатна ведаеце карціны В.Шаранговіча!

Пакой 3

пакой В.Шаранговіча

Неабходна выканаць заданне яшчэ раз!

ПАКОЙ 3

ПАКОЙ ДЛЯ АДПАЧЫНКУ

wc

Станковыя графічныяработы Георгія Паплаўскага

ПАКОЙ 2

ПАКОЙ 3

ПАКОЙ 1

1/5

ПАКОЙ 3

Пытанне 1

Жаночы вобраз становіцца адным з цэнтральных на графічным лісце "Абед" ? Якая з карцін належыць Г.Паплаўскаму?

2/5

Пакой 3

Пытанне 2

Якая важная падзея ў жыцці нашых продкаў адбываецца на графічным цыкле?

"Жніво"

"Зажынкі"

3/5

пакой 3

Пытанне 3

У працы "Зерне" магутная постаць Міхала. Якой марай для героя была зямля?

Заціснутасць селяніна, фізічна і маральна моцнага, але які не мае магчымасці пераадолець жыццёвыя абставіны".

Наймацнейшая аснова жыцця першая ўмова.

4/5

пакой 3

Пытанне 4

Чым характарызуецца графічны ліст "Смерць Міхала"?

Напружанасцю, "на свеце ўсё канец свой мае".

Дынамізмам і хуткаплыннасцю жыцця.

5/5

пакой 3

Пытанне 5

Якое з палотнаў належыць руцэ Г.Паплаўскага?

5/5

ПАКОЙ 3

Вы выдатна справіліся з заданнямі!

Чытальная зала

пакой 3

Выканайце заданне яшчэ раз!

Чытальная зала

чытальная зала

wc

пакой 2

пакой 3

Пра што вядзецца гаворка ў гэтым эпізодзе?

пакой 1

Хто парваў нататкі ў паэме? Якая недакладнасць ёсць у гэтым эпізодзе?

2/5

пакой для адпачынку

Пытанне 2

За квасам елі ШТО, А потым блінчыкі на маку...

верашчаку

бліны

ламанцы

3/5

пакой для адпачынку

Пытанне 3

За прасначкамі йшлі кампоты. Што такое праснак?

белы хлеб

сітны хлеб

прэсны хлеб

4/5

пакой для адпачынку

Пытанне 4

Заядла мазалі іх (блінцы) здорам. Што гэта такое?

алей

нутранае свіное сала

поліўка

1/5

ПАКОЙ ДЛЯ АДПАЧЫНКУ

Пытанне 1

Спыніцца мушу я на ЧЫМ? : Ён колер меў чырванаваты;

квасе

бульбе

яблыку

5/5

пакой для адпачынку

Пытанне 5

І апалонік то і дзела Па дзежцы боўтаў жвава, смела. Што такое апалонік?

лічынка

лыжка

страва

пакой для адпачынку

5/5

зАЙМАЛЬНАЯ ЗАЛА

Арфаграфічная скарбонка

Змястоўная скарбонка

Займальная скарбонка

Марфемная скарбонка

Перакладная скарбонка

Лексічная скарбонка

Start Over?

Віншую!

«Елка ў пары з хваіною»

І елка ў пары з хваіною,Абняўшысь цесна над вадою, Як маладыя ў час кахання, Ў апошні вечар расставання. Паэма «Новая зямля», «Леснікова пасада» Часта блукаў мастак па альбуцкім наваколлі, каб убачыць гэтак разам елку і хваіну, як пра тое напісана ў паэме. Каля крынічкі, ды яшчэ непадалёку ад сядзібы, іх не было і блізка. Але гэта, відаць, характэрная дэталь коласаўскіх мясцін: у лясных гушчарах часта сустракаліся «елка ў пары з хваіною». У.Сулкоўскі старанна іх замалёўваў, і калі працаваў над гэтым палатном, імкнуўся перадаць фарбамі лірычную казачнасць альбуцкага вечара.

Васіль Шаранговіч "... СВАЯ ЗЯМЛЯ - ВОСЬ ШТО АСНОВА"

У 2002 годзе да юбілею славутага Я.Коласа было надрукавана багата ілюстраванае выданне паэмы "Новая зямля".Кампазіцыя аздаблення будуецца на выкарыстанні натуральнага аддзелу кнігі на 3 часткі і самой паэмы на 30 раздзелаў. галоўная асаблівасць афармлення - ілюстраванне трох аднолькавых па змесце тэкстаў (арыгінала і двух перакладаў). Такім чынам, на кожны раздзел прыпадае па тры амаль старонкавыя маюнкі. Большасць асноўных ілюстрацый дапамагае пільна сачыць за шматланавасцю будовы коласаўскага тэксту.

Уладзімір СУЛКОЎСКІ ВЯРТАННЕ НА РОДНЫ БЕРАГ

У 1986 годзе пачаў працу, якая доўжылася тры з паловаю гады. За гэты час быў створаны серыял з 23 карцін. Каб кожны дзень бачыць Нёман, Высокі Бераг, Бервянец нават з акна, аўтар пераехаў на многія месяцы жыць у Смольню. Кожны прыезд у гэтыя чароўныя мясціны — нібыта вяртанне да нечага роднага, добра знаёмага яшчэ з дзяцінства. Ходзіш навакольнымі сцяжынамі — і ў душы нарастае адчуванне: тут хадзіў сам Пясняр, тут, на беразе Нёмана, нараджаліся неўміручыя радкі яго паэзіі, тут марыў ён пра лепшую долю Бацькаўшчыны.

Знайдзіце 6 арфаграфічных памылак ва ўрыўку з “Новай зямлі”

А з нізу гэты лес кашлаты Меў зяленюсенькія шаты Лазы, чаромхі ці крушыны, Алешын ліпкіх, верабіны. Глядзіш, бывала, і здаецца, Што скрось сцяну галін жывую, Скрось гэту тканку маладую Не мыш, не мошка непрабьецца.

Гэтая зямля, што "не пашкадуе табе хлеба", выступае арганічнай часткай працы "Жніво" (1968). Уборка збожжа - самая важная падзея ў жыцці нашых продкаў. Вобраз жнейкі знайшоў увасабленне ў многіх літаратурных творах. Вялікімі, напрацаванымі, але зграбнымі, пяшчотнымі рукамі жнейкі на графічным аркушы жнуць і вяжуць снапы, з далікатнасцю і пашанай схіляюцца перад жыццядайнай сілай хлеба.

Тэма адарванасці ад абжытанага роднага месца ўзнімаецца як агульнасялянская. Цікава параўнаць дзве ілюстрацыі да часткі "Пярэбары". Тут адзіны матыў разгледжаны ў розных ракурсах. У першай для перадачы жалю, няўтульнасці мастак адлюстраваў жанчыну, якая горне да сябе дзяцей. Яна сімвалізуе дакор і пагарду да чужой незразумелай волі. У другой - маналог пакінутых рэчаў.В.Шаранговіч зрабіў арыгінальную кампазіцыю: асноўнае дзеянне паказана праз адчыненыя дзверы - гэтым ствараецца прасторавая глыбіня.

У працы "Зерне" (1968) магутная постаць Міхла, які з пяшчотаю перасыпае з вялізнай далоні на далонь зярняткі, ніяк не змяшчаецца ў выдзелены памер мастацкай працы, яго фігура згінаецца літарай г. Савецкая крытыка разгледзела ў гэтэм " заціснутасць ... жыцця дарэвалюцыйага селяніна, фізічна і маральна моцнага, але не мае магчымасці пераадолець жыццёвыя абставіны" . Нам жа, акрамя зацінутасці, бачыцца тут і дэманстарыя сілы чалавека, здольнасці ў цяжкіх умовах хай сае і сагнуцца, але не зламацца, знайсці кропку апоры, мару, якая будзе яго трымаць. Такой марай для геря Коласавай паэмы становіцца свая зямля - "наймацнейшая аснова/І жыцця перша ўмова".

Незвычайны вобраз Антося ў ілюстрацыі да часткі “Дзядзька ў Вільні”. Перад мастаком стаяла задача - перадаць разгубленасць чалавека ў шумным горадзе пасля цішыні вёскі. Выяўлены гэты стан праз супастаўленне героя з абагулена пададзеным натоўпам, які ўспрымаецца непарушнай сцяной, хоць мастак прамаляваў амаль кожны твар. Вылучаюцца дзве фігуры: пана ў круглых акулярах і поруч з ім прывабнай паненкі, якія быццам пазіраюць на дзядзьку зверху ўніз, але не звяртаюць на яго ўвагі.

Сядзіба Акінчыцкага лясніцтва

За горкай панская пасада, Як у вяночку, каля саду Ў глыбі прасторнага дзядзінца Стаяла з боку ад гасцінца. Паэма «Новая зямля», «Сесія» На карціне — будынак, дзе жыў ляснічы і дзе была канцылярыя лясніцтва. Сюды часта прыходзіў па службовых справах бацька Кастуся — Міхал Міцкевіч. Будынак меў істотнае адрозненне ад іншых, якія маляваў я ў сваім серыяле. Сядзіба гэта была панскаю — з альтанкаю, вяндлярняю ды з дрэвамі-экзотамі — лістоўніцамі. Тагачасныя лістоўніцы растуць і цяпер непадалёку ад акінчыцкай лясной каморы. З домам ляснічага было звязана нямала цяжкіх момантаў у жыцці Міхала. Панура паглядаў Міхал на гэты дом кожны раз, як праходзіў міма: адольвалі яго цяжкія думкі пра перавод на новае месца працы, пра новыя пярэбары... Адсюль — халоднасць і строгасць каларыту карціны, чым і ствараецца ўражанне адасобленасці сядзібы ад людзей.

Лексічная скарбонка

1.Народ таўчэцца каля конкі. Што такое конка? 2.Што абазначае слова стрыжань у сказе Калі Міхал прычын дазнаўся: У стрыжню воўк шалпатаўся? 3.Услон заняў сваё ўжо месца. Што такое ўслон? 4.Колас піша: “Нясліся зыкі песень здольных...” Што такое зыкі? 5.Што такое ралля? 6.Праз год вясною згарэла хата з варыўнёю. Што такое варыўня? 7.Што за пустазелле пырнік? 8.Колас піша: “Але ручыцца сталі пчолы”. Што значыць ручыцца?

Светлая тэма - сям’я і дом - распрацавана ў ілюстрацыі да часткі “Раніца ў нядзельку”. Перад вачыма паўстае немудрагелісты інтэр’ер сялянскай хаты, дакладна, падрабязна, з замілаваннем перададзены мастаком. Галоўнае,пачэснае месца займае печ. Бялюткая і яскравая, яна быццам залівае святлом усю хату. Вакол яе збіраюцца гарлачы і міскі, кадушкі і кашы, як малыя дзеці, што абступілі маці.

Жаночы вобраз становіцца адным з цэнтральных на графічным лісце "Абед" (1969). Працу характарызуе пранікнёная лірычнасць, пяшчотны настрой, які задае постаць маці. Дзякуючы плаўнасці ліній Г.Паплаўскаму ўдаецца перадаць цеплыню сямейных стасункаў, клопат і любоў, якія пануюць паміж героямі.

Напружанасцю кампазіцыі вылучаецца графічны ліст "Смерць Міхала" (1968). Рэзкія, вострыя лініі перадаюць адчуванне страшнага гора. Сагнутая болем у бязгугным плачы жонка Міхала, маркотна постаць Антося. Героі, здаецца, скамянелі, сутыкнуўшыся з няўхільным канцом. Уражваюць вобразы дзяцей, якія ў такім малым узросце пабачылі смерць на свае вочы. Яны хаваюцца ў абдымках Антося, адзін з хлопыкаў адвенуты ад нас, ён не можа глядзець на твар нябожчыка.

У малюнку “Смерць Міхала” выяўленая страта мары і надзеі. Перад вамі - вобраз селяніна, стомленага і хворага, зломленага не толькі фізічна, але і духоўна. Ён сядзіць склаўшы рукі, у цяжкім позірку - маркота і туга. Дарэмныя ўсе намаганні. Але ў вачах няма пытання ці дакору, ёсць толькі змрочныя разважанні. Тужлівы настрой узмацняюць прыглушаныя колеры краявіду, пададзенага праз восеньскую імжу. На фоне сумнага шэрага неба адлятае ў вырай чарада птушак. Фігура Міхала займае амаль цэлы аркуш, узвышаецца над восеньскімі палямі. Манументальна-непахіснай выглдае постаць чалавека, які сам-насам з жыццём, што праходзіць перад яго вачыма няспыннай стужкай падзей.

Мемарыяльная сядзіба ў Акінчыцах у цяперашні час адноўлена і мае такі самы выгляд, як і падчас нараджэння паэта. Нягледзячы на тое, што на дварэ глыбокая, «нудная» восень (менавіта ў такую пару нарадзіўся маленькі Кастусёк), аўтар імкнуўся перадаць на гэтым палатне настрой прасветленасці і святочнасці, бо ў гэтай хаце нарадзіўся вялікі Пясняр нашай Бацькаўшчыны. У тым жа настраёвым ключы ішла праца над інтэр’ерам лясной каморы. Ён засяродзіў увагу на раскрыцці галоўнай тэмы: у акно хаты заглянула сонейка, каб сваім боскім святлом саграваць будучага паэта, тонкімі праменьчыкамі люляць яго калыску...

У 1968 годзе ў Лейпцыгу на Міжнароднайвыстаўцы графікі і кніжнага мастацтва ілюстрацыі Г.Паплапўскага да паэмы "Новая зямля" была адзначана дыпломам "Найпрыгажэйшая кніга свету". Ілюстрацыі да выдання былі выкананы ў тэхніцы літаграфіі. Гэта даволі складаная і працаёмкая тэхніка. Адметнасць твораў - іх імкненне да завершанасці і самастойнасці.

«Самыя раннія дзіцячыя гады мае прайшлі ў Сухошчыне, або Ластку. Гэта было глухое месца — поле, навокал лес ды адна толькі сяліба лесніка — хата, гумно, хлеў». Аўтабіяграфія. 1926 г.

У працы "Зерне" (1968) магутная постаць Міхла, які з пяшчотаю перасыпае з вялізнай далоні на далонь зярняткі, ніяк не змяшчаецца ў выдзелены памер мастацкай працы, яго фігура згінаецца літарай г. Савецкая крытыка разгледзела ў гэтэм " заціснутасць ... жыцця дарэвалюцыйага селяніна, фізічна і маральна моцнага, але не мае магчымасці пераадолець жыццёвыя абставіны" . Нам жа, акрамя зацінутасці, бачыцца тут і дэманстарыя сілы чалавека, здольнасці ў цяжкіх умовах хай сае і сагнуцца, але не зламацца, знайсці кропку апоры, мару, якая будзе яго трымаць. Такой марай для геря Коласавай паэмы становіцца свая зямля - "наймацнейшая аснова/І жыцця перша ўмова".

Тэма адарванасці ад абжытага роднага месца ўзнімаецца як агульнасялянская. Цікава параўнаць дзве ілюстрацыі да часткі "Пярэбары". Тут адзіны матыў разгледжаны ў розных ракурсах. У першай для перадачы жалю, няўтульнасці мастак адлюстраваў жанчыну, якая горне да сябе дзяцей. Яна сімвалізуе дакор і пагарду да чужой незразумелай волі. У другой - маналог пакінутых рэчаў. В.Шаранговіч зрабіў арыгінальную кампазіцыю: асноўнае дзеянне паказана праз адчыненыя дзверы - гэтым ствараецца прасторавая глыбіня. На парозе - розныя хатнія прылады, усе разам, сарваныя са сваіх месцаў.

Знайдзіце 7 сэнсавых памылак ва ўрыўку з “Новай зямлі”

Лес наступаў і расплятаўся, Лужком зялёным прарываўся;А дзе прыгожыя загібы Так міла йшлі каля сядзібы, Што проста імі б любаваўся.

Каля пасады рыбаковай Цягнуўся гожаю падковай Стары, высокі бор цяністы. Тут верх асіны смуглалісты Сплятаўся з хвоямі, з дубамі, А елкі сумнымі крыжамі Высока ў небе выдзелялісь, Таемна з ліпамі шапталісь. Заўсёды смутныя, бы ўдовы, Яны наібольш адны стаялі, І так маркотна пазіралі Іх задуменныя галовы!

Марфемная і словаўтваральная скарбонка

1.Знайдзіце корань у слове вартаўнік. 2.Якое значэнне надае суфікс -уга слову ваўчуга? 3.Знайдзіце корань у слове прыпек. 4.Знайдзіце корань у слове ракітнік. 5.Як утварылася слова хлебароб? 6. Знайдзіце корань у слове парубка.

Ласток. Інтэр’ер

У хаце ўся сям’я збярэцца За сталом каля гаршка, I прыветней мігатнецца Бляск у вокнах бедака. Верш «З боку ад жыцця» Можна ўявіць, што гэту сядзібу аглядае які гарэза-хлапчына зверху, ускараскаўшыся на дрэва. Відаць уся забудова, што цешыцца спякотным летнім днём. Нібы казачны востраў вымкнуў сярод ляснога гушчару. Хата ў Ластку збераглася да нашага часу, і я нямала дзівіўся, як добра яна зроблена: ужо больш чым сто гадоў прайшло, а час яе амаль не крануў... Падчас працы над інтэр’ерам мне дапамагалі ўласныя дзіцячыя ўспаміны. Аўтар уявіў сабе, як маленькі Кастусёк уранку пазірае ў бок печы, у якой маці запаліла агонь, слухае, як патрэскваюць дровы, паглядае на дзверы: ці не зойдзе хто ў хату? Хацелася перадаць на палатне куточак сялянскае хаты з усёй яе някідкай прыгажосцю.