1984 ORWELL

ROK 1984

Contextualize your topic with a subtitle

GEORGE ORWELL

GEORGE ORWELL

George Orwell, właściwie Eric Arthur Blair (ur. 25 czerwca 1903, zm. 21 stycznia 1950) – brytyjski pisarz i publicysta, uczestnik hiszpańskiej wojny domowej. Urodzony w Motihari w Bengalu, do Anglii przyjechał w 1907. Jego dzieła odzwierciedlają inteligencję, dowcip i wrażliwość na nierówności społeczne autora. Zagorzały krytyk systemów totalitarnych, zwolennik socjalizmu demokratycznego. Często uznawany za najlepszego kronikarza angielskiej kultury XX wieku, Orwell pisał powieści i felietony; zajmował się także krytyką literacką. Za jego najbardziej znane dzieła uznawane są: futurystyczna, antyutopijna powieść Rok 1984 i satyryczna opowieść będąca alegorią systemu totalitarnego Folwark zwierzęcy. Obie te książki sprawiły, że Orwell należy do grona najbardziej popularnych pisarzy XX wieku.

Informacje o utworze

• rodzaj : epika
• gatunek: dystopia/antyutopia
• rok wydania: 1949
• miejsce powstania: Wielka Brytania, dokończona na szkockiej wyspie Jura
• epoka: literatura powojenna

GENEZA

Orwell w jednym z esejów wyznał, że wojna w Hiszpanii i wydarzenia z lat 1936-37 sprawiły, że swoja twórczość zwrócił przeciwko totalitaryzmowi. Przeraził go wtedy proces zorganizowanego fałszerstwa, który jest głównym wątkiem powieści. Ważną "inspiracją" był totalitaryzm w wersji sowieckiej który był autorowi dobrze znany. Początkowo dzieło miało nosić tytuł "Ostatni człowiek w Europie". Istnieje sporo teorii na temat tytułu, żadna nie jest ostatecznie potwierdzona (najpewniej jest jedynie odwróconą datą powstania utworu). Tytuł ówcześnie sugerował przyszłość, dzięki czemu autor sugeruje że koszmarna wizja swiata może się wkrótce zdarzyć.

Contextualize your topic with a subtitle

Kontekst geopolityczny

Kiedy Orwell pisał swoją powieść, świat był zdominowany przez dwa opozycyjne względem siebie bloki - demokratyczny, na czele którego stały Stany Zjednoczone, oraz komunistyczny, pod przywództwem Związku Sowieckiego To do pewnego stopnia odpowiada powieściowym państwom - Eurazji (choć pisarz nie przewidział, że Europa pozostanie przy demokracji i będzie ciążyła ku Stanom Zjednoczonym) oraz Oceanii, w której skład wchodziła Wielka Brytania, miejsce akcji powieści. Pisarz przepowiedział również wzrost potęgi Chin, które w powieści zbudowały super- państwo Wschódazję, rywalizujące na równych prawach z dwoma pozostałymi mocarstwami. Ponura wizja stwo- rzona przez Orwella jest dla dzisiejszych czytelników przede wszystkim przestrogą przed pochopnym odrzuce- niem wartości liberalnej demokracji, wolności słowa oraz praw człowieka do ideowych wyborów. Trzeba podkreślić, że pisarz trafnie diagnozował procesy globalizacyjne, za- chodzące we współczesnym świecie, np. stopniowe za- cieranie się lokalnych odrębności. Wiele państw dąży do unifikacji polityki zagranicznej, społecznej i gospodar- czej, do wymiany informacyjnej, naukowej i kulturowej

Czas i miejsce akcji

1. Numbered list
2. Numbered list

Czas akcji: nieokreślona przyszłośc, choć Winson zapisuje w pamiętniku datę - 4 kwietnia 1984 (nie jest do końca pewny, czy to napewno ten rok) Miejsce akcji - Londyn- miasto leżące w Oceanii.

Podział świata funckjonujący w "Rok 1984"

Contextualize your topic with a subtitle

STRUKTURA PAŃSTWA

WIELKI BRAT - przywódca kraju, despota, autokrata, założyciel rządzącej Partii. Jego wizerunek (czterdziestoletni mężczyzna z wąsem) widnieje niemal wszędzie na róznych plakatach. Według partyjnych jest bytem nieśmiertelnym, nikt go jednak nigdy nie widział. PARTIA WEWNĘTRZNA- grupa wysoko postawionych osób pełniących najistotniejsze funkcje; żyją w dobrobycie (jak np O'Brien) korzystają z bogactw i wolności PARTIA ZEWNĘTRZNA- niżsi rangą urzędnicy, nieustannie kontrolowani, pracujący nawet po 60 h tygodniowo, posiadają marne warunki mieszkaniowe i żywnościowe; są nieustannie poddawani propagandzie, żyją w strachu przed torturami i "wyparowaniem" PROLE (proletariusze)- mieszkańcy londyńskich slumsó, robotnicy i bezrobotni; stanowią najniższą warstwę społeczną, pozbawieni dostępu do informacji i możliwości kształcenia się. Ślepo wierzą Partii, która daje im sporo wolności, uważając za niewiele wartą siłę roboczą Po

Inne organizacje funkcjonujące w Oceanii

• POLICJA MYŚLOWA - organ policyjny podporządkowany Ministerstwu Miłości, które zajmowało się przestępstwami politycznymi i kontrolowało członków Partii za pomocą teleekranów, będących połączeniem telewizora z kamerą, pozwalającą na inwigilację mieszkań obywateli. Głównym przestępstwem ściganym przez Policję była myślozbrodnia, przewinienie w znacznym stopniu niezdefiniowane i nieokreślone, podobnie jak zasady działania samej Policji.

• SZPICLE- organizacja zrzeszająca ze sobą głownie dzieci, posługiwała się propagandą, uczyła dzieci szpiegostwa na własnych rodzicach oraz facynacji wojną i wielbienia Oceanii

• ANTYSEKSUALNA LIGA MŁODYCH - organizacja, której celem było zachęcenie do wstrzemiężliwości, do organizacji należała Julia

Contextualize your topic with a subtitle

SYSTEM PAŃSTWOWY

• MINISTERSTWO PRAWDY (MINIPRAWD) - jego zadaniem jest zakłamywanie rzeczywistości poprzez propagandę i manipulację w zakresie medialnej (prasy, teleekrany, sztuka)

• MINISTERSTWO POKOJU (MINIPOK) - jego zadaniem jest prowadzenie nieustannych działań wojennych; kształtuje światopogląd i namawia do nienawiści ezględem Emmanuelowi Goldsteinowi (wrogowi ludu)

• MINISTERSTWO DOSTATKU (MINIDOST) - utworzono je w celu kontrolowania spraw gospodarczych , ale głównym jego zadaniem jest ograniczanie obywatelom racji żywnościowych i możliwości kupowania rzeczy

• MINISTERSTWO MIŁOŚCI (MINIKOCH) - odgrywa najważniejszą rolę w autokratycnym państwie sprawując bezpośrednią kontrolę nad społeczeństwem

INTRODUCTION HERE

Contextualize your topic with a subtitle

Sections like this help you create order

Bohaterowie

Winston Smith - głów­ny bo­ha­ter po­wie­ści, czło­nek Par­tii Ze­wnętrz­nej. Pra­cu­je w De­par­ta­men­cie Ar­chi­wów Mi­ni­ster­stwa Praw­dy. Ma ok 30-40 lat. Jego ojca wyparowano jak Winston był mały, później zniknęła również jego mama i chora siostrzyczka. Jest w chro­nicz­nym złym sta­nie zdro­wot­nym, wy­wo­ła­nym przez nie­moż­ność do za­ak­cep­to­wa­nia re­aliów Oce­anii. Win­ston nie po­tra­fi pod­dać się dwójmyśleniu, co osta­tecz­nie pcha go do bun­tu.Szuka prawdy o kłamstwach Partii, nienawidzi Wielkiego Brata. Kupuje zeszyt w którym zaczyna pisać "precz z wielkim Bratem". Romansuje z Julią, która okazuje się być równie przeciwko propagandzie Partii jak i on. We dwójke spotykają się w tajemnicy, najpierw na łonie natury, później w posiadłości pana Charrongtona. Osta­tecz­nie przy­łą­cza się do ta­jem­ni­cze­go Brac­twa, w któ­re wta­jem­ni­cza go O'Brien. Wszyst­ko to oka­zu­je się jed­nak pro­wo­ka­cją Po­li­cji My­śli. Win­ston zo­sta­je schwy­ta­ny i pod­da­ny pra­niu mó­zgu, po któ­rym uczy się ko­chać Wiel­kie­go Bra­ta. Jest postacią tragiczną, symbolizującą przegraną jednostkę walczącą samotnie. Julia - ciemnowłosa dziewczyna, pracująca w departamencie Literatury. Podobnie jak Winston nie akceptuje rzeczywistości, ale z innych powodów niż on. Nienawidzi Partii, bo a nie pozwala na zabawę, którą Julia kocha ponad wszystko. Jej bunt przeciwko systemowi wyraża się przede wszystkim w rozlicznych romansach, jakie podejmuje od szesnastego roku życia. Umożliwia jej to starannie wypracowany wizerunek idealnej działaczki Ligi Antysekualnej. Jej dewizą życiową jest łamanie zasad Partii tak, by nie zostać przyłapaną. Na jawny bunt przychodzi czas, gdy dziewczyna pozna Winstona. Podobnie jak on ponosi klęskę Pan Charrington- po­da­wał się za sta­re­go an­ty­kwa­riu­sza pro­wa­dzą­ce­go sklep w dziel­ni­cy pro­li. Wy­na­jął po­kój dla Win­sto­na i Ju­lii, słu­żą­cy do ich po­ta­jem­nych scha­dzek. Oka­zał się 35-let­nim agen­tem Po­li­cji My­śli.

Contextualize your topic with a subtitle

O’Brien – wysoki urzędnik Partii Wewnętrznej.. Smith po­cząt­ko­wo ma go za swo­je­go sprzy­mie­rzeń­ca i człon­ka Brac­twa. Oka­zu­je się jed­nak, że O'Brien do­pro­wa­dza je­dy­nie do pro­wo­ka­cji, w któ­rą wpa­da głów­ny bo­ha­ter wraz z Ju­lią. Pozornie uprzejmy i kulturalny mężczyzna, okazuje się okrutnym i bezwzględnym funkcjonariuszem Policji Myśli. O’Brien akceptuje rzeczywistość, w której się znalazł, z przekonaniem wyznaje zasady Partii, jednocześnie je współtworząc, co daje mu przewagę nad innymi członkami społeczeństwa. Niezwykle inteligentny góruje nad innymi śniadością prawdziwego oblicza systemu. Torturuje Winstona aby go oczyścić i nauczyc kochać Wielkiego Brata. Syme- fi­lo­log, pra­cow­nik De­par­ta­men­tu Ba­dań. Pra­co­wał nad je­de­na­stym wy­da­niem Słow­ni­ka no­wo­mo­wy. Smith da­rzył go pew­ną sym­pa­tią, po­dej­rze­wał jed­nak jego szyb­ką ewa­po­ra­cję. Fi­lo­log był bo­wiem zbyt in­te­li­gent­ny, a przez to nie­bez­piecz­ny. Osta­tecz­nie Syme zo­sta­je pod­da­ny ewa­po­ra­cji (wyparowaniu) Parson -Są­siad głów­ne­go bo­ha­te­ra, ogra­ni­czo­ny in­te­lek­tu­al­nie czło­nek Par­tii Ze­wnętrz­nej. Oj­ciec dwój­ki dzie­ci na­le­żą­cych do or­ga­ni­za­cji Ka­pu­siów. Zo­sta­je oskar­żo­ny o myślozbrodnię, kie­dy przez sen gło­śno zło­rze­czy Wiel­kie­mu Bra­tu. Oso­bą, któ­ra na nie­go do­nio­sła jest jego wła­sna cór­ka. Po tych wy­da­rze­niach zo­sta­je uwie­zio­ny w Mi­ni­ster­stwie Mi­ło­ści. Emmanuel Goldstein- stwo­rzo­na praw­do­po­dob­nie na po­trze­by pro­pa­gan­dy po­stać, naj­więk­szy wróg Wiel­kie­go Bra­ta. Rze­ko­mo miał stać na cze­le taj­ne­go Brac­twa - opo­zy­cji wzglę­dem Par­tii i być au­to­rem wy­wro­to­wej Księ­gi Gold­ste­ina. Jego twarz uka­zy­wa­no pod­czas se­an­sów Dwóch Mi­nut Nie­na­wi­ści. Katherine- żona Winstona, z którą znajduje się w separacji. Ich cielesne zbliżenia traktowała jako powinność wobec Partii w celu spłodzenia dziecka. Jej umysł został calkowicie zniewolony sloganami pPartii

Problematyka

„Rok 1984” to swoista antyutopia (rodzaj utworu przedstawiający wizję państwa, które dąży do samounicestwienia, przez ograniczenie wolności jednostki oraz rządy totalitarne) i pamflet (utwór, którego celem jest zdemaskowanie i ośmieszenie grupy społecznej, jednostki lub idei) na komunizm. Przedstawia destrukcyjną siłę władzy totalitarnej; państwa, w którym każdy obywatel jest inwigilowany i nie można ufać nawet własnym dzieciom. Kluczowe jest tutaj pojęcie nowomowy (czyli quasi-języka), która ma ogłupiać społeczeństwo i zakłamywać rzeczywistość. W powieści poruszone zostały również takie kwestie jak rola jednostki, a także bierność całych grup społecznych. Wydaje się, że jedyną szansą na zachowanie godności w takiej sytuacji jest miłość. Dopiero bowiem, gdy bohater zdradza ukochaną, zostaje ostatecznie złamany.

Koszmar systemu totalitarnego

Ludzie, a właściwie członkowie Partii są powszechnie kontrolowani, nie posiadają oni swojego prywatnego życia. Oprócz imienia i nazwiska każdemu przydzielony jest czterocyfrowy numerek np 6079 dla Winstona. Członkowie Partii byli kontrolowani poprzez teleekrany umieszczone w domach, miejscach pracy czy nawet na zewnątrz oraz poprzez kamery i Mikrofony. Byli oni fizycznie wykańczani pracą nawet po 60 h tygodniowo,. Ludziom nie pozwalano na okazywanie uczuć, nie pozwalano inna miłość zakazana były rozwody możliwe były jedynie separację zakazane było również odczuwanie przyjemności z czynności cielesnych i seksualnych, a macierzyństwo traktowana jako obowiązek wobec partii. Gdy już jakaś para zdecydowała się na dziecko w wieku dojrzewania dzisiaj też należał do organizacji takich jak Szpicle. Dzieciom wpajano idee systemu totalitarnego. Młode umysły, które były podatnae na propagandę władz zachowały się w sposób okrutny dla rodziców. przejawiając zainteresowanie wojną i morderstwami.

Zakłamywanie rzeczywistości

Powszechnym zjawiskiem w Oceanii była propaganda i kłamstwa. W gazecie "Times" ciągle zmieniano informacje dotyczące wojny i sojuszników Oceanii- w zależności od wymogów osób wyżej postawionych sojusznikiem była raz Eurazja, a raz Wschódazja. przykładowo, gdy jednego dnia Eurazja była wrogiem, a drugiego dnia sojusznikiem, oznaczało to, że nigdy przenigdy nie była wrogiem i należało wymazać to całkowicie z pamięci. Podawano również fałszywe informacji co do np produkcji obuwia.

Terroryzowanie społeczeństwa

Społeczeństwo jest terroryzowane za pomocą rozbudowanego aparatu represji, funkcjonariusze policji myśli są wszechobecni, a aparat terroru wszechmocny. Ludzie niewygodni ulegają tak zwanej ewaporacji (wyparowaniu)- nagle znikają na zawsze, nikt nie wie jaki jest ich los, nikt nie może też o nich nic mówić ani o nich myśleć. Policja może porywać, przesłuchiwać ,torturować Zakazane są nie tylko działania skierowane przeciwko Wielkiemu Bratu i Partii, lecz także negatywne myślenie, najcięższym przestępstwem jest tak zwana Myślozbrodnia. Zastraszeniu społeczeństwa służą między innymi publiczne masowe egzekucje.

This paragraph is ready to hold stunning creativity, experiences and stories.

Odwrócenie znaczenia słów w "Rok 1984"

Celowym zabiegiem propagandowym jest zmienienei znaczenia słów Przykładem są slogany partyjne oraz nazwy ministerstw np. Ministerstwo Miłości zajmuje się inwigilowaniem społeczeństwa i prześladowaniem nieprawomyślnych obywateli (powinno się nazywać Ministerstwem Nienawiści) Ministerstwo Obfitości usiłuje zatuszować panującą Oceanii biedę i wszechobecny głód (powinno nazywać się Ministerstwem Głodu) Ministerstwo Pokoju nieustannie prowadzi wojny sąsiadami Oceanii (powinien nazywać się Ministerstwem Wojny) Ministerstwo Prawdy zajmuje się propaganda manipulacją fałszowanie rzeczywistości i kontrola mediów (powinno nazywać się Ministerstwem Kłamstwa)

Contextualize your topic with a subtitle

Partyjne slogany

1. Wojna to Pokój
2. Ignorancja to Siła
3. Wolność to niewola

Nowomowa jako instrument zakłamywania rzeczywistości

nowomowa to język stwo­rzo­ny przez Par­tię na po­trze­by miesz­kań­ców Oce­anii. Cał­ko­wi­cie pod­po­rząd­ko­wa­ny ce­lom po­li­tycz­nym, sta­no­wił od­wrot­ność "sta­ro­mo­wy", mia­no­wi­cie, za­miast opi­sy­wać rze­czy­wi­stość, kre­ował ta­ko­wą. Nowomowa służy do stworzenia nowej rzeczywistości, przy6 okazji powodująć zubożenie zasobu leksykalnego języka poprzez redukcję wyrazów do różnych zbitek oraz skrótów np angsoc- angielski socjalizm.

Winston Smith jako jednostka przegrana

Winston Smith po złapaniu przez Policję Myśli jest więziony i torturowany w gmachu Ministerstwa Miłości. Traci poczucie czasu, domyśla się, że represje trwają już kilka miesięcy. Najpierw katują go pospolici umundurowani oprawcy potem trafia w ręce przesłuchujących go śledczych, wreszcie Smithem zajmuje się O'Brien. Te ostatnie tortury są najgorsze, ból - jakiego doświadcza uwięziony - przekracza granice wytrzymałości. Bohater, doprowadzony do ostateczności w pokoju 101, gdzie ludzie poddawani są swoim fobiom (w przypadku Winstona były to szczury), wyrzeka się miłości do Julii, co oznacza jego ostateczną kapitulację wobec systemu. Zostaje zwolniony do domu. Od tej pory wegetuje, czekając na moment, kiedy zostanie zabityPewnego dnia w parku spotyka Julię. Ona też jest już innym człowiekiem. Oboje przyznają, że zdradzili siebie nawzajem. Słuchając komunikatu o wspaniałym manewrze wojsk Oceanii, Smith uświadamia sobie, że kocha Wielkiego Brata. Udaje się on więc do Ministerstwa, aby w końcu mogli go zastrzelić, bowiem nikt kto chociaż raz dopuścił się zbrodni przeciwko Partii nie może zostać żywy. Ko­niec Smi­tha uka­zu­je tra­gizm lo­sów czło­wie­ka w pań­stwie to­ta­li­tar­nym. Po­szu­ku­jąc praw­dy oraz in­dy­wi­du­ali­zmu osta­tecz­nie ule­ga wszech­obec­nej ide­olo­gii, któ­ra jest prze­mo­cą na du­chu oraz cie­le. Trud­no po­wie­dzieć, czy Win­ston był z góry ska­za­ny na nie­po­wo­dze­nie, z pew­no­ścią jest jed­nak po­sta­cią tra­gicz­ną. Tym bar­dziej, iż po­sia­da ce­chy każ­de­go czło­wie­ka.

Konteksty literackie i kulturowe

• "Inny świat" G. H. Grudziński
• "Nowy wspaniały świat" Aldous Huxley
• "Folwark zwierzęcy" G. Orwell
• "451 stopni Fahrenheita" Ray Bradbury
• opowiadania Tadeusza Borowskiego
• "Big Brother" program telewizyjny typu reality show

Dziękuję

Nicole sas