5.2. ELIKAGAI MOTAK

ELIKAGAI MOTAK

Aurkibidea

Elikagai motak

Eraikitzaileak

Ariketak

Ikasteko materiala

Energetikoak

Erregulatzaileak

Elikagai motak

Elikagaiak, nagusiki dituzten mantenugaien arabera, hiru multzotan banatzen dira. Unitate honetan multzo hauek aztertu eta ikasiko ditugu.

Mantenugaien arabera 3 motatakoak bereizten dira:

1. ELIKAGAI ERAIKITZAILEAK: Zelula eta ehun berriak sortzeko beharrezkoak dira. Hazteko, ilea eta azazkalak luzatzeko, zauriak sendatzeko. 2. ELIKAGAI ENERGETIKOAK: Gorputzak behar duen energia ematen digute. 3. ELIKAGAI ERREGULATZAILEAK: Gorputzak behar bezala funtzionatzeko beharrezkoak dira

Play

01

ERAIKITZAILEAK

01

ERAIKITZAILEAK

Play

Play

• Zelula eta ehun berriak sortzeko beharrezkoak dira.
• Hazteko, ilea eta azazkalak luzatzeko, zauriak sendatzeko.
• PROTEINAk dira elikagai eraikitzaile nagusiak.

01

ERAIKITZAILEAK

Play

Proteinak

1. Landare- jatorrikoak

2. Animalia- jatorrikoak

02

ENERGETIKOAK

02

ENERGETIKOAK

• Gorputzak behar duen energia ematen digute.
• Elikagai energetikoek bi eratako mantenugaiak izan ditzakete: 1.KARBOHIDRATOAK

2.KOIPEAK

Play

02

ENERGETIKOAK

Karbohidratoak

• Giharrek lan egiteko behar ditugu.
• Landare-jatorrikoak dira gehienak.
• Berehala erabiltzen ez ditugunak gibelean pilatzen dira, glukogeno bihurtuta eta behar ditugunean odolera pasatzen dira. Gehiegi denean koipe bihurtzen da eta loditzen gara.

Play

Play

02

ENERGETIKOAK

Karbohidratoak

2. ALMIDOIAK

1. AZUKREAK

02

ENERGETIKOAK

Koipeak

• Energia gehien ematen diguten elikagaiak dira.
• Behar duguna baino koipe gehiago jaten badugu, gorputzak erreserba moduan gordetzen du eta loditu egiten gara.

Play

02

ENERGETIKOAK

Koipeak

1. Landare- jatorria

2. Animalia- jatorria

03

erregulatzaileak

03

erregulatzaileak

• Gorputzak behar bezala funtzionatzeko beharrezkoak dira.

• Ura izan ezik, kopuru txikitan behar izaten ditugu.

• Elikagai erregulatzaileen mantenugai garrantzitsuenak hauek dira:

* BITAMINAK * GATZ MINERALAK * URA

Play

03

erregulatzaileak

Bitaminak

• Gorputzaren oinarrizko funtzioetan beharrezkoak dira:
• mineral-orekan
• egitura eta ehunen kontserbazioan (hezurrak, azala, hortzak, odola)

• Taldeka sailkatzen dira: A, B, C, D, E eta K
• Bitamina gutxi: abitaminosia
• Bitamina gehiegi: hiperbitaminosia

Play

Play

ELIKAGAI ERREGULATZAILEAK

BITAMINAK

AB C D E K

Play

ELIKAGAI ERREGULATZAILEAK

GATZ MINERALAK

Gorputzeko zelulentzat eta ehunentzat beharrezkoak. * Gatza * Burdina * Kaltzioa * Magnesioa * Fosforoa * Potasioa

Play

Play

ELIKAGAI ERREGULATZAILEAK

URA

• Izaki bizidunen organismoaren funtzionamendurako funtsezko osagaia da.
• Substantziak uretan disolbatu eta hobeto asimilatu
• Toxinak eta hondakinak kanporatzeko ezinbestekoa da, gernua eta izerdiaren bidez.

*Ura lortzeko bi bide ditugu: 1.ura zuzenean edan 2.barazkiak eta frutak jan

ARIKETAK

LABURPENA

ESKEMA

mila esker!

Ziurtatu dena oso ondo ikasi duzula!