PRESENTACIÓN PERIÓDICO

1848ko maiatzaren 2a

#0120

ANARKISMOA

Errusia

PERTSONAI INPORTANTEAK

ZER DA?

Mugimendu filosofikoa:

Johann Kaspar Schmidt:

Filosofo handia izan zen, eta teoria anarkista indibidualista proposatu zuen, 1844 eta 1845 artean argitaratutako "El único y su propiedad" gizabanakoak ez duela esklabo izan behar pentsamendu kritikoa amaitu eta materiala eta azalekoa sustatzen duen gizarte baten esklabo.

Anarkismoak herriak eskatzen duenaz eta ze nolako gizarteak inguratzen dion interesatzen da, aldaketa sozial bat lortzeko eta egondako ordena apurtzeko, geroxeago gizarte bat jaunik gabe, nagusitasunik gabe eta jaberik gabe lortzeko.

JATORRIA

IDEIA NAGUSIA

Anarkismoa ia modu zuzenean dator XIX. mendearen hasieran sortu zen, langile-mugimendutik.

Kropotkin, Élisée Reclus y Jean Grave eran otros destacados anarco-comunistas.

Motak, zer bilatu...

- Nagusitasuna: kaltegarria, artifiziala, ez beharrezkoa, - Gizakiok -> justuak eta bidezkoak (paktu sozialen bidez) - Herriak eskatutakoaz + gizarte mota = interesa - Aldaketa soziala - Ordena apurtzea -> gizartea jaunik gabe (nagusitasuna, jabe...) Anarkismo radikalak -> bortitza erabiltzen Pasiboak/baketsuak

ZER DA?

Definizioa

Mugimendu politiko, filosofiko eta soziala da:- Estatuaren eta gobernu forma guztien abolizioa + autoritate formak, hierarkia soziala edo gizarteak inposatu nahi duen kontrola herriarengan.

JATORRIA

Nondik etorri?

Anarkismo hitza grekotik dator, eta "an"–(gabe) eta "arkhé"–(botereak edo agintaldiak) esan nahi du. Gaur egungo "anarkismo" hitzak, 1789ko Frantziako Iraultzaren garaian du jatorria. Hitz horren esanahia erabili zuten garai horretan Monarkia erori zenean XVIII.mendearen bukaeran eta nahasi batzuetan gertatu ziren beldurrezko eta kaos iraultzaileko garaiak partaidetzak zirenak.

"argazkia --> langileria kale baxuak aldarrikatzen"

Anarkismoa ia modu zuzenean dator XIX. mendearen hasieran sortu zen, langile-mugimendutik. Kapitalismo industrializatuaren hasieran proletarioen zapalkuntza bazatiengatik, eta haiek bilatzen zutena zen haien helburua zen lan-baldintzak hobetzeko borrokan. Anarkistak, autoritate eta zapalkuntza mota guztien etsaiak izaten.

+info

Mijaíl Aleksándrovich Bakunin

Pierre-Joseph Proudhon

Anarkismoaren aita

Eboluzio historiko eta baketsuaren bidez (ez iraultza) justizia unibertsala eta sistema orekatua bilatu zituen, non ez baitzegoen diktadorerik besteen aurkako indarkeria erabiliko zuenik. Horregatik, guztiontzako eskubide, betebehar, abantaila eta zerbitzu berdinak dituen indar askeen sistema bilatzen aritu zen Tesi bat sortu: sistema mutualistari buruzkoa, edozein autoritaterekin zerikusirik ez duen sistema bati buruzkoa, adibidez, estatuari edo elizari buruzkoa Sexu-rolen sistema tradizionalaren defendatzailea zen

Mijaíl Aleksándrovich Bakunin jaio zen Priamújino-n, Torzhok-en 1814ko maiatzaren 30ean eta teorialari politiko, filosofo, soziologo eta iraultzaile errusiar anarkista izan zen. Estatismoaren aurkako antolamendua proposatzen du, hau da, Estatua ezabatzea, terminoa bera baztertu gabe. Bere ideien ondorioz, hainbat aldiz kartzelaratu eta giltzapean sartu zuten, baina beti aurkitu zuen modu bat anarkismoari buruzko ideiak aplikatzen eta zabaltzen jarraitzeko. Azkenean 1876ko uztailaren 1ean hil egin zen Berna-n, Suitza-n.