Infarto ao Corazón

Infarto ao corazón

O ataque ao corazón, ataque cardiaco ou infarto, maniféstase cando se obstrúe o fluxo de sangue ao corazón, e se non se restablece rapidamente, o músculo cardiaco empeza a morrer ou necrosarse.

Que é?

Factores de Risco

Prevención

Exercicios

Dor intenso no peito.Sensación de opresiónintensa no peito.A dor pódese extender aobrazo esquerdo e ao pesozo.Sudoración abundante.Fatiga extrema.Náuseas e vómitos.

Síntomas

O infarto de miocardio recoñécese pola aparición repentina de síntomas característicos: dor intensa no peito, na zona precordial (onde a gravata), sensación de malestar xeral, mareos, náuseas e sudoración. A dor pode estenderse ao brazo esquerdo, a mandíbula, o ombreiro, as costas ou o pescozo.

Actualmente hai uns 52.000 infartos ao ano hospitalizados. Aínda que esta cifra diminuíu lixeiramente nos últimos anos.

"Hai que ter en conta que hai pacientes con infarto que morren antes de chegar ao hospital, polo que atopámonos cunha porcentaxe importante de pacientes que non se contabilizan dentro destes 52.000 casos"

RECALCAR é un estudo que ten como obxectivo elaborar un diagnóstico da situación da atención cardiolóxica en España e elaborar propostas de políticas de mellora da calidade e eficiencia na atención aos pacientes con cardiopatía no Sistema Nacional de Saúde. O Estudo RECALCAR ten duos aspectos principais, sendo o obxectivo do proxecto que se conflúan. Por unha banda, e grazas á transferencia da base de datos de altas hospitalarias por parte do Ministerio de Sanidade, Servizos Sociais e Igualdade, estase investigando a relación entre estrutura e recursos cos resultados na atención aos pacientes de cardioloxía. Froito da liña publicáronse dous traballos na Revista Española de Cardioloxía, mentres se están a preparar outros estudos. Por outra banda, o Rexistro RECALCAR analiza, mediante unha enquisa dirixida aos responsables, os recursos, a actividade e a calidade das unidades asistenciais de cardioloxía, sendo o resultado deste traballo o que se presenta neste informe. Dende a súa primeira edición foi mellorando o deseño desta enquisa, que conta cun Manual de Rexistro RECALCAR a disposición de todos os responsables dos servizos e unidades de cardioloxía, aprobado polo Comité Executivo da SEC. En 2013 presentouse o formulario a través da páxina web da SEC e en 2014 introducíronse ventás de axuda para completar as súas diferentes seccións. A partir de 2013, as unidades informantes dispoñen de datos que permiten a súa comparación coas unidades do seu grupo. Este proceso de retroalimentación é importante, non só polo sistema de comparación senón tamén porque permite identificar erros no proceso de recollida de información e elaboración de indicadores, mellorando a calidade da información.

O infarto agudo de miocardio é a principal causa de morte no mundo desenrolado. Trátase dunha enfermidade grave que ocorre como consecuencia da obstrucción brusca e completa dunha arteria coronaria por un coágulo (trombo).

O risco de sufrir un ataque cardíaco pódese evitar seguindo algunhas pautas de estilo de vida saudable: Deixar de fumar. Seguir unha dieta equilibrada, rica en froitas, verduras, legumes e cereais. Realizar exercicio físico aeróbico. Moderar ou evitar o consumo de bebidas alcohólicas.

Subir e baixar con peso Subir e baixar sen peso Marcha e zancada lateral Marcha e zancada atrás con peso Marcha e zancada atrás Camiñar con flexión de cadera Camiñar punta-talón Exercicio de puntillas Sentadilla sen referencia dianteira Sentadilla con referencia dianteira

A newsletter da Sociedade Española de Cardioloxía, SEC NEWS, pretende cubrir as actividades máis destacadas das diferentes áreas da SEC en atractivos e atraintes formatos (reportaxes en vídeo, noticias escritas, artículos de opinión, entrevistas, enquisas interactivas...). O boletín pón a disposición dos seus suscriptores as noticias máis relevantes acontecidas no último mes nas diferentes áreas (científico, formación, institucional, prevención…), así como divulgar os proxectos/actividades que se desenrolarán nos meses más próximos. Trátase dun resumen informativo a nivel científico e institucional.

A principal diferenza entre unha parada cardíaca e un infarto: no paro cardíaco, o problema provén dun mal funcionamento eléctrico do corazón. Nun ataque cardíaco ou infarto, o problema orixínase a partir dunha arteria bloqueada que impide que o sangue osixenado chegue a unha sección do corazón.

Consulte a un médico inmediatamente se ten dor no peito inusual (máis intensa que a anxina típica) que dura 5 minutos ou máis.

Un electrocardiograma demostra alteracións evolutivas típicas e as análises de sangue avalían a elevación dos niveis de encimas cardíacas. Tamén se debe facer unha radiografía de tórax para ver se o corazón está agrandado ou se hai líquido nos pulmóns.

Porcentaxe de ataques cardiacos

60%

40%

ou 061

Porcentaxe de ataques cardíacos en homes e mulleres "Segundo a serie de pacientes avaliados, a proporción de infartos afecta entre un 60% e un 70% dos homes, e entre un 40% e un 30% das mulleres, pero as cifras están cambiando".

PRESENCIAL 30 DE SEPTIEMBRE 2023VIRTUAL DEL 26 DE SEPT AL 1 DE OCT 2023

Tratamento Farmatolóxico Algúns tratamentos inícianse inmediatamente se se sospeita dun ataque cardíaco, mesmo antes de que se confirme o diagnóstico.

• Osíxeno.
• Aspirina, para evitar a formación de coágulos sanguíneos.
• Nitroglicerina, para diminuír a carga de traballo do corazón e mellorar o fluxo sanguíneo polas arterias coronarias.

Pódense usar varios tipos de medicamentos para tratar un ataque cardíaco.

• Trombolíticos: úsanse para disolver coágulos que están bloqueando as arterias coronarias.
• Betabloqueantes: estes diminúen o traballo que ten que facer o corazón e axudan a previr outros ataques cardíacos.
• Inhibidores da enzima convertidora de angiotensina: baixa a presión arterial e menos traballo no corazón.
• Anticoagulantes: fan que o sangue sexa máis fino e impiden que se formen coágulos nas arterias.
• Fármacos antiplaquetarios: evitan que as plaquetas se peguen e formen coágulos non desexados.

Tratamento Non Farmatolóxico Existen diferentes técnicas de intervención percutánea que se realizan en función das características do paciente, grao e localización da obstrución, etc. • Anxioplastia con balón: pódese utilizar para abrir arterias coronarias que están bloqueadas por un coágulo. • Bypass coronario: tómase unha sección dunha vea ou arteria doutra parte do corpo e cósese á arteria coronaria por riba e por debaixo da zona estreitada ou bloqueada.

Probas utilizadas no diagnóstico de infarto

• Electrocardiograma (ECG) É o método diagnóstico máis empregado polos médicos dos Centros de Saúde e polo 112 ou 061 de emerxencias, é unha proba moi importante cando se sospeita dun infarto. Debe realizarse canto antes, e se non foi posible durante o traslado, debe realizarse tan pronto como o paciente ingrese no hospital. O ECG reflicte a actividade eléctrica do corazón. O corazón ten zonas localizadas onde se orixina unha pequena corrente eléctrica, que é a que xera o latido cardíaco. Esta corrente pódese medir desde o exterior. O ECG rexistra estes sinais en papel ou nunha pantalla, o que permite ao médico ver como funciona o corazón. Estas ondas eléctricas sofren cambios no ECG cando se produce un infarto agudo de miocardio e, ademais, as imaxes serán diferentes se se está a producir un infarto ou se ocorreu hai tempo. A práctica dun ECG non produce dor e leva uns cinco minutos en realizar. Para detectar os sinais eléctricos producidos polo corazón, conéctanse cables a electrodos en forma, xeralmente de pequenos discos planos, que están unidos aos brazos, pernas e peito. Os cables dos electrodos están conectados á máquina de ECG, que rexistra os impulsos eléctricos e dá unha idea precisa de como está a funcionar o corazón. O ECG axuda a confirmar o diagnóstico dun ataque cardíaco cando se sospeita debido ás características da dor e axuda a determinar que zona do corazón está a ser afectada e isto é útil para establecer o tratamento máis eficaz. Existen unha serie de probas que serven para valorar o estado do corazón e as posibles complicacións que se produciron tras un infarto, pero algunhas realízanse unha vez iniciado o tratamento inicial e a situación do paciente estabilizada.

• Proba de sangue Cando se produce un dano ao miocardio, comezan a detectarse no sangue unha serie de enzimas que resultan da destrución do músculo cardíaco, polo que, cando se sospeita dun infarto, realízase unha análise de sangue para detectar a existencia destes enzimas. Os niveis enzimáticos varían segundo o momento da evolución, polo que as análises de sangue repítense en diferentes momentos.

• Radiografía de tórax As radiografías de tórax pódense utilizar para descartar a existencia doutras enfermidades que poidan manifestarse con síntomas similares ao IAM, por exemplo un neumotórax, ou para controlar posibles complicacións tras sufrir un infarto, como edema pulmonar.

• Ecografía cardíaca Un ecocardiograma é unha ecografía do corazón. Utiliza ultrasóns e úsase para identificar que áreas do corazón están danadas despois do ataque cardíaco e como se ven afectadas as funcións do corazón.

• Anxiografía coronaria A anxiografía coronaria (a miúdo conocido polos pacientes como cateterismo cardíaco) axuda a localizar o bloqueo ou o estreitamento das arterias coronarias. Un catéter (un tubo moi fino) insírese a través dun dos vasos sanguíneos da ingle ou do brazo. O catéter diríxese ás arterias coronarias baixo control radiolóxico. Unha vez que chegou ás coronarias, inxéctase contraste a través do catéter. Como o contraste é radiopaco, a súa distribución polas arterias coronarias pódese visualizar radiolóxicamente en tempo real. Deste xeito, a anxiografía permite estudar o curso do contraste e, polo tanto, localizar calquera área arterial que sufra estreitamento ou oclusión completa sobre a que teña que intervir o cirurxián cardíaco. Durante a mesma técnica, pódese actuar directamente sobre esta obstrución, realizando unha anxioplastia coronaria, con ou sen colocación de stent. O cateterismo realízase co paciente esperto se a situación clínica o permite.

"Está demostrado que a dieta mediterránea é a máis eficaz para previr tanto a aparición de infartos como as recorrencias"

Aconsellan que os mellores exercicios para o corazón son camiñar, andar en bicicleta ou nadar. "Camiñar 30 minutos ao día pola mañá e pola tarde é garantía de éxito para a saúde cardíaca e axudaría a controlar os factores de risco cardiovascular".

Duración da dor: máis de 20 minutos.

Sentes dor no peito intensa? Chama e/ou acude rapidamente á emerxencias. Canto máis tempo pasa, maior é o risco de morte ou de desenvolver problemas cardíacos graves.

Dor moi forte e opresión no peito, que pode aparecer de súpeto ou durante o exercicio. Pode ir acompañada de dor noutras partes do corpo: mandíbula, pescozo, costas, brazo esquerdo, zona abdominal. A dor non desaparece en repouso, nin varía co movemento ou a respiración. Outros síntomas: mareos graves, sudoración, cansazo inexplicable, latido cardíaco anormal, falta de aire, náuseas e vómitos.

Para un sistema de saúde, a enfermidade coronaria ten que ser unha prioridade. Estamos a falar da principal causa de morte no mundo. E por iso, a Xunta de Galicia puxo en marcha no ano 2005 PROGALIAM, un programa pioneiro nunha comunidade autónoma multiprovincial. Ata entón, proxectos similares só existían en comunidades uniprovinciais como Navarra ou a Rexión de Murcia. En Galicia, o programa PROGALIAM foi un precursor á hora de desenvolver unha rede, identificación precoz e atención de calidade aos pacientes que padecen Infarto Agudo de Miocardio. A implantación de PROGALIAM foi posible grazas á participación coordinada de numerosos profesionais de distintos ámbitos, principalmente do 061, atención primaria, cardioloxiba, urxencias, medicina intensiva e a propia administración sanitaria. A síndrome coronaria aguda con elevación do segmento ST (STEACS) exemplifica un dos paradigmas do beneficio da atención sanitaria precoz, dado que a reperfusión coronaria urxente conduce a unha redución da mortalidade e morbilidade inmediatas por insuficiencia cardíaca a longo prazo, especialmente cando dita reperfusión é realizada por angioplastia primaria. Dado que aproximadamente a metade das mortes por STEACS ocorren antes da atención hospitalaria (sobre todo nas 2 primeiras horas), unha xestión precoz e óptima é esencial. O programa PROGALIAM actualízase en 2022 en consonancia cos avances científicos e as novas pautas asistenciais. Os obxectivos fundamentais seguen sendo os mesmos: Diminuír a morbilidade e mortalidade e mellorar a calidade de vida do paciente con STEACS. Promover a equidade no acceso ás prestacións do sistema sanitario para reducir a variabilidade no uso dos recursos e tecnoloxías diagnósticos e terapéuticos.

Que son os programas de rehabilitación cardíaca? Ademais de recibir recomendacións xerais sobre a actividade física permitida, podes unirte a un programa de rehabilitación cardíaca que pode levar a cabo nun hospital, centro de rehabilitación, centro de saúde ou asociacións de pacientes. Normalmente, estes programas comezan varias semanas despois da alta e realízanse baixo a supervisión de profesionais sanitarios; a duración dos programas de rehabilitación é variable. Nas sesións de rehabilitación realízanse exercicios aeróbicos como camiñar a paso rápido, nadar, subir escaleiras ou andar en bicicleta, que cun esforzo lixeiro e sostido axudan a aumentar a resistencia cardíaca, fortalecer o corazón e reducir a presión arterial. Realízanse durante un par de horas cada sesión e estas sesións teñen lugar unha ou dúas veces por semana. Os ximnasios ou salas onde se realice rehabilitación cardíaca deben estar preparados para valorar se o grao de esforzo realizado polo paciente é o adecuado e para intervir se se produce algún problema nos pacientes. As sesións de rehabilitación tamén inclúen reunións que xogan un papel importante para manter e lembrar as recomendacións que o paciente ten que seguir para adaptar o seu estilo de vida e reducir os factores de risco.

Cal é o prognóstico despois dun ataque cardíaco? A maioría dos pacientes que sofren un infarto agudo de miocardio recupéranse rapidamente e o suficiente para poder levar unha vida practicamente normal. Os poucos que non o fagan tamén poden ser sometidos a procedementos de revascularización percutánea ou ser intervidos, co que se conseguen recuperacións moi aceptables. A única diferenza entre o paciente que sufriu un infarto e o que non o ten, é que hai que ser moito máis estrito en canto a deixar o tabaco, practicar exercicio físico regular, comer adecuadamente (incluíndo restrición de graxas de orixe animal e mantemento do peso correcto) e control da presión arterial, do colesterol e dos niveis de azucre.