Tamlamalar

STARTA BAS

TAMLAMALAR

VIDEO OYUNU

VIDEO OYUNU

TEST

PRATİK TAMLAMALAR

SIFAT TAMLAMASI

İSİM TAMLAMASI

İÇERİK

BAŞLA

İSİM TAMLAMASI

İSİM TAMLAMASI

"-im, -in, -imiz, -ınız, -ları" iyelik ekleri de tamlanan ekidir.

Tamlanan, "-1, -i, -u, -ü" eklerinden birini alır. Tamlanan ekleri aynı zamanda iyelik ekidir.

İsim tamlamaları, “özne”, “yüklem", "nesne", "tümleç" görevleriyle kullanılabilir.

İsim tamlaması bir adın başka bir adı, iyelik ve ilgi ilişkisiyle tamamlamasıyla oluşan söz grubudur.

Asıl ögedir. "-ı, -i, -u, -ü" ekleri tamlanan eki olarak kullanılır. Tamlanan ekleri ile iyelik ekleri aynı şeydir. "-ım, -in, -imiz, -ınız, -ları" iyelik ekleri de tamlanan ekidir.

Tamlayan yardımcı ögedir. "-in, -in, -un, -ün" tamlayan eklerini alır. Tamlayan eki “ilgi eki" olarak da adlandırılır. Ben ve biz kişi adıllarında tamlayan eki "-im" biçiminde kullanılır.

TAMLANAN

TAMLAYAN

İSİM TAMLAMASI

Tamlayan ve tamlananın tamlama eklerini aldığı tamlama türüdür. Tamlayan, tamlanana sorulan "neyin" ve "kimin" sorularına genellikle cevap verir. Tamlayan "-in, -in, -un, -ün" eklerini, tamlanan "-1, -i, -u, -ü" eklerini alır.

+BİLGİ

BELİRTİLİİSİM TAMLAMASI

Tamlayanın tamlama eki almadığı, tamlananın ise ek aldığı tamlama türüdür. Tamlanan "-ı, -i, -u, -ü" ekini alır. Tamlanana sorulan "ne" sorusuna tamlayan genellikle cevap verir.

BELİRTİsİZİSİM TAMLAMASI

+BİLGİ

TAKISIZ İSİM TAMLAMASI

En az üç ismin bir araya gelmesiyle oluşan isim tamlamasıdır. Bir isim tamlamasının sonuna ya da başına bir isim daha getirilerek oluşturulur. İki isim tamlamasının bir araya getirilmesiyle de oluşturulabilir. Tamlanan mutlaka ek alır.

ZİNCİRLEMEİSİM TAMLAMASI

Zincirleme isim tamlaması tamlayanı, tamlananı ya da tamlamanın tamamı sıfatla belirtilmiş/nitelenmiş isim tamlamaları ile karıştırılabilir. İkisini ayırt etmek için tamlamada yer alan sıfatlar bulunur ve tamlamadan çıkarılır, geriye kalan kısmın zincirleme mi yoksa belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması olup olmadığına bakılır. "Fakir çocukların umutsuz yarınları" tamlaması zincirleme isim tamlaması değildir çünkü "fakir" ve "umutsuz" sözcükleri sıfattır, ikisini çıkardığımızda "çocukların yarınları" tamlaması kalıyor, o da belirtili isim tamlamasıdır.

dİKKAT!

BAŞLA

SIFAT TAMLAMASI

sIFAT TAMLAMASI

Sıfat görevinde bir sözcük yoksa sıfat tamlaması yoktur.

Sıfat tamlamasında tamlayan her zaman sıfat görevindedir.

Bu tamlamalarda sıfat görevli sözcük, tamlayan; onun tamamladığı sözcük de tamlanan görevindedir. Bu durumda sıfat tamlamasında iki öge vardır: ST = Tamlayan (sıfat) + Tamlanan (isim).

Bir niteleme ya da belirme sıfatının kendisinden sonraki isimle oluşturduğu sözcük grubuna "sıfat tamlaması" denir.

Çeşitli kaynaklarda "takısız isim tamlaması" olarak adlandırılan şu sözcük grupları da sıfat tamlamasıdır: inci diş, elma yanak, kömür göz, kadife yanak, kalem kaş...

Sıfat tamlamasında tamlananın iyelik eki (tamlanan eki) almasına gerek yoktur fakat isim tamlamasında tamlanan iyelik eki alır.

+BİLGİ

SIFAT TAMLAMASI

BAŞLA

PRATİK TAMLAMALAR

PRATİK TAMLAMALAR

BAŞLA

TEST

Sıcak denizler kıyısında konaklamak tatlı bir rüyadır.

Yemyeşil ormanlarla kaplı tepeler görkemlidir.

Uyarıcı kokular dolu pazar, neşeli bir yerdir.

İstanbul, Türkiye'nin en kalabalık ve en turistik şehirlerinden biridir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlaması vardır?

İstanbul'un muhteşem tarihi manzarası, Boğaz'ın iki yakasındaki siluetleriyle tamamlanır. Rumeli Kavağı ile Anadolu Kavağı arasındaki turkuaz renkli Boğaz suları, dinamik ve güzel manzarasıyla dikkat çeker. Büyüleyici gece hayatı, eğlenceli mekanları ve lezzetli meze kültürü ile İstanbul, her yaştan ve her kesimden insanları cezbetmektedir.

Yukarıdaki metinde geçen isim tamlamalarındaki tamlananları bulunuz.

Kocaman, yeşil bir bahçede küçük, beyaz bir ev vardı. Evin önünde güzel, rengarenk çiçekler açardı. Bahçenin ortasında büyük, gölgeli bir çınar ağacı vardı. Ağacın dalları kocaman, yeşil yapraklarla kaplıydı. Bahçenin bir köşesinde küçük, sevimli bir gölet vardı. Gölette bembeyaz, güzel su zambakları yüzerdi. Bahçenin havası temiz, taze ve mis gibi kokardı.

Yukarıdaki metinde geçen sıfat tamlamalarındaki sıfatları bulunuz.

dopİNG HAFIZA

TebrİKLER