Rządy gierka

Polska za czasów gierka

Zapraszam do oglądania

"Idzie o wielką sprawę – o to, aby w obrębie życia jednego pokolenia zbudować drugą Polskę"

EDWARD GIEREK

POCZĄTEK RZĄDÓW"DRUGA POLSKA"

Edward Gierek dążył do zbudowania "drugiej polski". Pomysł ten opierał się na zdobyciu zaufania wśród społeczeństwa i przekształcenia PRL w nowoczesny kraj.

VS

Decyzje oraz plany

W przeciwieńswie do Gomułki, nowy sekretarz postanowił cofnąć dawną podwyżkę cen, jednak to nie wszystko. Zdecydował się o podniesieniu płac, rent i emerytur oraz objął ubezpieczeniem emerytalnym również rolników.

władysław gomułka

W celu powstawania większej ilości mieszkań powstały zakłady budowlane wytwarzające "wielkie płyty" do budowy bloków. Zaczęto również produkować Fiata 126p, który miał wystarczać dla przeciętnego Polaka. Oprócz tego: Pojawiły się sprzęty takie jak: kolorowe telewizory, pralki czy lodówki. Rozpoczęto produkcje coca-coli Otwierano nowe kawiarnie, restauracje, kina i teatry

Gomułka niedługo po tym jak objał nowe stanowisko zaczął wprowadzać nowe obostrzenia. Zgładzono cenzurę, podjęto decyzję o odbudowaniu zniszczonego podczas wojny zamku Królewskiego w Warszawie oraz przeznaczono duże środki na rozwój nauki. Dzięki tym decyzjom ludzie zaufali Edwardowi Gomułce oraz wierzyli w jego działania.

Reformy

Reformy Gierka Jednakże założenia systemowe PRL nie przewidywały możliwości racjonalnego gospodarowania. Jedyne, na co mogła zdobyć się ekipa Gierka, to nieco większe otwarcie na Zachód. Na VI zjeździe PZPR, w grudniu 1971 roku, przyjęto opracowany wcześniej nowy program gospodarczy. Zakładał on zaciągnięcie znacznych pożyczek na inwestycje, pobudzenie produkcji przemysłowej i pokaźny wzrost eksportu do krajów zachodnich.

Nieracjonalne wydawanie zaciąganych pożyczek wymuszała także sytuacja międzynarodowa i nasza pozycja wobec Moskwy. W połowie lat siedemdziesiątych Stany Zjednoczone podjęły na nowo wyścig zbrojeń. Niewydolność gospodarki sowieckiej spowodowała, że ZSRS zaczęło przerzucać ciężar wyścigu zbrojeń na państwa z obozu komunistycznego, w tym w znaczącej części na PRL. Równocześnie Moskwa zmniejszyła dostawy surowców do Polski, ograniczając ewentualne możliwości rozwoju. Trzecim, istotnym czynnikiem, potęgującym narastający w latach siedemdziesiątych kryzys, było załamanie się rynków światowych (w tym kryzys paliwowy, który rozpoczął się w roku 1973). Brak koniunktury sprawiał, że trudno było znaleźć nabywców na polskie towary. To zaś sprawiało, iż brakowało pieniędzy na obsługę zadłużenia zagranicznego. Dług rósł w zastraszającym tempie

Do rangi symbolu urosła zainicjowana w styczniu 1972 roku budowa Huty Katowice. Utopiono w tej inwestycji niewyobrażalne fundusze, nie licząc się jednocześnie w żaden sposób z rzeczywistymi potrzebami rynku. W rezultacuie Huta Katowice stała się bodaj najbardziej chybionym projektem PRL. Dla samego Gierka inwestycja ta miała charakter propagandowy. On sam pochodził ze Śląska, tam też był sekretarzem KW PZPR. Charakterystyczne jest z resztą to, że obok Huty Katowice do najważniejszych inwestycji dekady należały budowa trasy Katowice– Warszawa oraz wykonanie Centralnej Magistrali Kolejowej z Zawiercia do Grodziska Mazowieckiego

STOsunki państwo- kościół

Ekipa Gierka wykazała się w tym czasie jednym: świadomością, że Kościół jest niepodważalnym autorytetem dla Polaków. Walka z nim mogła przynieść z punktu widzenia komunistycznych władz więcej złego niż dobrego. Już wiosną 1971 roku zainicjowano rozmowy na temat normalizacji stosunków z Watykanem. Papież rozwiązał podstawowy problem w stosunkach PRL ze Stolicą Apostolską, tworząc w 1972 nową strukturę administracji kościelnej na „ziemiach odzyskanych”. Równocześnie Watykan zerwał oficjalne stosunki z rządem polskim w Londynie. W Polsce, w porównaniu z innymi krajami obozu, panowała znaczna swoboda religijna. Swobody religijne nie miały jednak żadnego przełożenia na liberalizację życia politycznego

edziu z prymasem wyszyńskim

Intencje Gierka w tej kwestii bardzo trafnie oceniał w 1972 roku największy polski publicysta tamtych czasów, Stefan Kisielewski:

Chce dać pracę, względny dobrobyt i rozrywkę, w żadnym wypadku nie pozwoli nikomu politykować: wie doskonale, że polityka to domena partii, polegać zaś ona musi na ukrywaniu przed Rosją jakichkolwiek różnic, czuwaniu nad ogólną drętwością, która jest dla Moskali gwarancją, że mogą niczego się nie obawiać, eo ipso zostawić Gierka przy władzy…”

reforma administracyjna

Podjęta w 1975 roku reforma administracyjna kraju miała za zadanie umocnić pozycję Gierka w partii. Zamiast 17 województw wprowadzono 49. Ten w żaden sposób nieuzasadniony podział wywołał zresztą falę szyderstw. Żartowano, że Gierek próbuje nawiązać do amerykańskiego podziału administracyjnego. Istota reformy administracyjnej leżała jednak w reorganizacji struktur partyjnych. Miejsce 17 potężnych lokalnych kacyków partyjnych zajęło 49 znacznie słabszych, a tym samym łatwiejszych do kontrolowania sekretarzy Komitetów Wojewódzkich. Otwarcie na Zachód, odsunięcie od władzy dawnych sojuszników Moskwy czy swobody religijne – wszystko to mogło czynić z Gierka osobę podejrzaną dla przywódców ZSRS.

Polska wobec moskwy

Być może w potrzebie uwiarygodnienia się w oczach Kremla należy poszukiwać źródeł najbardziej kontrowersyjnej decyzji dekady lat siedemdziesiątych. W 1976 roku znowelizowano konstytucję PRL z 1952 r. Zmiany, które wprowadzono, nie pozostawiały już nawet złudzeń demokracji i suwerenności Polski. Według nowego brzmienia konstytucji Polska Rzeczpospolita Ludowa miała być państwem socjalistycznym, kierowanym przez PZPR oraz związanym wieczystym sojuszem ze Związkiem Sowieckim. Sformułowania te wywołały falę protestów intelektualistów i hierarchów kościelnych

kryzys gospodarczy

Równocześnie pogłębiający się kryzys gospodarczy spowodował, że władze musiały podjąć działania, by zapobiec nadchodzącej katastrofie. Ceny nie były regulowane od 1970 roku, a koszty produkcji w tym czasie znacznie wzrosły. Zaczęło brakować podstawowych środków do życia. Kilometrowe kolejki, stojące czasem całą noc przed sklepami, stały się zjawiskiem normalnym. Polityka Gierka wywoływała coraz ostrzejszą krytykę w łonie samego kierownictwa PZPR. Przeciwko I sekretarzowi i premierowi Jaroszewiczowi występowali między innymi Babiuch, Kania i Moczar. Ostatecznie decyzję o nowej „regulacji cen” postanowiono ogłosić 24 czerwca 1976 roku. Moment wybrano fatalny. Rosnące niezadowolenie robotników zbiegło się w tym momencie z protestami intelektualistów w sprawie nowelizacji konstytucji. W różnych częściach kraju wybuchły strajki i manifestacje uliczne. Te największe miały miejsce w Radomiu, Ursusie i Płocku. Skala wystąpień i groźba rozszerzenia protestów spowodowała, że po dwóch dniach odwołano podwyżki cen. Była to kompletna kompromitacja władz. Jaroszewicz podał się do dymisji, której Gierek nie przyjął. Aby nie pozostawiać wrażenia całkowitej bezsilności, w stosunku do uczestników protestów w Radomiu, Ursusie i Płocku zastosowano ostre represje. Areszty, kary więzienia, masowe zwolnienia z pracy – wszystko to paradoksalnie przyczyniło się do stworzenia podstaw zorganizowanej opozycji antykomunistycznej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

koniec rządów

W sierpniu 1980 r. w Polsce trwała olbrzymia fala strajków spowodowana długotrwałym kryzysem gospodarczym i społecznym. Robotnicy okupowali wiele zakładów pracy. Tym razem władza nie odważyła się na rozwiązanie siłowe, ale zdecydowała się na dialog ze strajkującymi robotnikami. W efekcie doszło do podpisania porozumień sierpniowych, które m.in. umożliwiły powstanie niezależnych od władzy związków zawodowych. Był to cios w przewodnią rolę partii. Wielu jej członków rzucało legitymacje PZPR, a nawet zapisywało się do „Solidarności”. Te wydarzenia stały się powodem do rozgrywki wewnątrz partii, która zakończyła się odwołaniem Edwarda Gierka.

dziękuję za uwagęigor mikołajczyk oraz szymon biegański 4f