Transportna i zaštitna uloga krvi

START

Ema Kajanija

Transportna i Zaštitna uloga krvi

• Krv- tečno tkivo koje neprekidno kruži kroz ljudski organizam.
• Krv ima transportnu i zaštitnu ulogu.
• Transportna uloga krvi zasniva se na prenosu: respiratornih gasova, razloženih hranjivih materija i prijenosu štetnih tvari.

• Krv prenosi kisik od pluća do svih ćelija našeg tijela zahvaljujući postojanju hemoglobina ( respiratorni pigment) koji se nalazi u eritrocitima i koji ima u svom centru atom željeza.
• Oksihemoglobin je hemoglobin koji je za sebe vezao kisik (O2) koji oslobađa u tkivnim kapilarima i predaje ga ćelijama.
• Ugljendioksid (CO2) nastaje u procesu ćelijskog disanja kojeg krv transportuje do pluća.

• Hranjive materije krv upija u obliku aminokiselina, prostih šećera, vitamina, masnih kiselina i dr. i one zajedno sa hormonima, krv dalje raznosi do svih ćelija.
• Štetne tvari krv odnosi do organa koža, bubrezi preko kojih će biti izlučeni iz tijela u vanjsku sredinu.

• Ljudski organizam je izložen izazivačima bolesti (gljivice, bakterije, virusi) od kojih se organizam brani i štiti na različite načine.
• Leukociti (bijela krvna zrnca) imaju zaštitnu ulogu u organizmu koju obavljaju na 2 načina:

1. Fagocitozom- Ispuštanje lažnih nožica oko stranih čestica i onda one bivaju razložene enzimima koji se nalaze u unutrašnjosti leukocita.2. Proizvodnjom antitijela- Limfociti imaju sposobnost proizvodnje antitijela. Antitijela se spajaju sa štetnim materijama i onemogućavaju njihovo dijelovanje.

Imunitet

• Stečeni (aktivni)- kada mikroorganizmi prođu prirodne prepreke limfociti počnu proizvoditi antitijela koja se spajaju sa štetnim materijama čineči ih neškodljivim. Ta antititijela ostaju u organizmu i ako opet dođe do pojavljivanja istih štetnih tvar ona efikasno uništavaju uzročnika

Urođeni (prirodni)- stiće se najčešće emrionalnim fazama ljudskog života i ne treba mu kontakt sa stranim tijelom da bi se aktivirala odbrana. Ovdje spadaju koža, sluznice i želučane kiseline.

VS

• Imunitet je sposobnost organizma da se odupre svim vrstama mikroorganizama i štetnih stvari.
• On može biti:

• Imunitet se može steći i unošenjem gotovih antitijela- vakcinacijom tj. pasivni imunitet

• Alergija-nastaje kada se stvaraju antitijela protiv tvari koje nisu štetne.
• Ljudi mogu biti alergični na različite tvari: polen, prašinu, neke vrste namirnica, perje ptica, lijekove i dr.
• Simptomi su otežano disanje, osip na koži i sl.

• Sida ili AIDS- veoma proširena bolest i to je sindrom stečenog gubitka imuniteta i izaziva je virus tj. HIV virus.
• On napada limfocite i organizam gubi sposobnost odbrane i zato oboljeli često umiru od bezazlenih bolesti (prehlada, razne upale i sl.)
• Virus se nalazi u krvi i tjelesnim tečnostima zaražene osobe a najčešće se prenosi spolnim putem.

• Transplatacija organa- stvaranje antitijela može negativno reagovati na transplatiran organ smatrajući ga stranim tijelom.
• Zato se kod transplantacije često koriste organi srodnika i daju ljekovi protiv stvaranja antitijela

Krvne grupe

• Ljudska krv u zavisnosti od prisustva određenih antigena na površine crvenih krvnih zrncadi se dijeli na više grupa.
• Najbitniji sistem krvnih grupa je ABO- sistem koji je zasnovan na postojanju dva antigena na površini eritrocita antigena A i antigena B.
• Postoje 4 krvne grupe: A, B, AB i 0.

Na površini eretrociti nemaju antigene, a u krvnoj plazmi antitijela anti-A i anti-B

AB

Na površini eretrociti imaju antigen A i B, a u krvnoj plazmi nemaju antitijela

Na površini eretrociti imaju antigen B, a u krvnoj plazmi antitijelo anti-A

Na površini eretrociti imaju antigen A, a u krvnoj plazmi antitijelo anti-B

• Poznavanje krvne grupe je bitno pri transfuziji krvi jer se mora dati odgovarajuča krvna grupa.
• Ne smiju se davati ne odgovarajuče krvne grupe jer može doći do zgrušavanja krvi.
• Samo univerzalni primaoci krvi tj. osobe krvne grupe AB jer nemaju antitijela mogu primiti krv bilo koje krvne grupe.
• Osobe krvne grupe 0 mogu primiti samo krv od krvne grupe 0, ali mogu dati krv svim krvnim grupama pa su oni univerzalni davaoci krvi.
• Imamo Rh sistem krvnih grupa i sve osobe mogu biti pozitivne (Rh+) ili negativne (Rh-)

Zapis u svesku

• Krv- transportna i zaštitna uloga
• Transportna se zasniva na prijenosu: respiratornih gasova, razloženih materija i prenosu štetnih tvari.
• Zaštitna uloga- leukociti (bijela krvna zrncad)

Fagocitozom Proizvodnjom antitijela

• Imunitet- sposobnost odbrane od mikroorganizama i štetnih tvari

Urođeni (prirodni) Aktivni (stečeni) Pasivni (vakcinacija)Krvne grupe

• Ljudska krv se djeli na više grupa, najbitniji sistem krvnih grupa je AB0 sistem.
• Imamo 4 vrste krvnih grupa: A, B, AB, 0
• AB- univerzalni primaoci krvi
• 0- univerzalni davaoci krvi
• Osim AB0 sistema imamo i Rh sistem: Rh+ i Rh-

Hvala na pažnji